< Return to Video

Exponent Rules Part 1

  • 0:01 - 0:06
    Üstlü sayıların birinci seviye sunumuna hoş geldiniz.
  • 0:06 - 0:08
    Birkaç problem çözerek başlayalım.
  • 0:08 - 0:12
    Eğer size ikinin--
  • 0:12 - 0:14
    -
  • 0:14 - 0:16
    -
  • 0:16 - 0:19
    üçüncü kuvveti çarpı
  • 0:19 - 0:22
    ve nokta çarpmanın başka bir gösterilişidir
  • 0:22 - 0:27
    Eğer size ikinin kübü ile ikinin beşinci kuvvetinin çarpımını sorsaydım,
  • 0:27 - 0:28
    cevabı nasıl bulurdunuz?
  • 0:28 - 0:31
    Aslında, daha ince bir kalem kullanmalıyım çünkü bu kötü gözüküyor.
  • 0:31 - 0:35
    Evet, ikinin kübü çarpı ikinin beşinci kuvveti.
  • 0:35 - 0:38
    Aslında bu soruyu çözmekte kullanabileceğiniz bir yol biliyorum.
  • 0:38 - 0:42
    İkinin kübünün sekiz olduğunu bulabilirsiniz,
  • 0:42 - 0:46
    ve ikinin beşinci kuvvetinin 32 olduğunu da bulabilirsiniz.
  • 0:46 - 0:47
    Daha sonra da bunları çarpabilirsiniz.
  • 0:47 - 0:54
    Ve 8 çarpı 32, 240 artı 16ı eder, ve o da 256, öyle değil mi?
  • 0:54 - 0:55
    Bu şekilde cevaba ulaşabilirsiniz.
  • 0:55 - 0:56
    Ve uygun olan da budur.
  • 0:56 - 1:01
    çünkü ikinin kübü ve ikinin beşinci kuvvetini hesaplamak zor değil.
  • 1:01 - 1:05
    Ancak bu sayılar daha büyük olsalardı, bu kullandığımız teknik biraz daha zorlaşabilirdi.
  • 1:05 - 1:12
    O yüzden size üstlü sayı kurallarını kullanarak üstlü sayıları direkt olarak çarpabileceğinizi göstereceğim.
  • 1:12 - 1:15
    ayrıca bu kadar işlem yapmamız gerekmeyecek.
  • 1:15 - 1:21
    Ve normalde hesaplayamayacağınız üstlü sayı işlemlerini hesaplayabileceksiniz.
  • 1:21 - 1:25
    Öyleyse iki üzeri üç ve iki üzeri beşin çarpımının ne anlama geldiğini düşünelim.
  • 1:25 - 1:33
    İkinin kübü iki çarpı iki çarpı iki, değil mi?
  • 1:33 - 1:35
    Ve bu sayıyı ikinin beşinci kuvvetiyle çarpıyoruz.
  • 1:35 - 1:43
    Ve o da iki çarpı iki çarpı iki çarpı iki çarpı iki.
  • 1:43 - 1:44
    Şimdi elimizde ne oldu?
  • 1:44 - 1:46
    İki çarpı iki çarpı iki,
  • 1:46 - 1:47
    çarpı,
  • 1:47 - 1:50
    iki çarpı iki çarpı iki çarpı iki çarpı iki.
  • 1:50 - 1:53
    Aslında yaptığımız ikiyi birkaç kere kendisiyle çarpmak?
  • 1:53 - 1:59
    Bakalım, bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, sekiz.
  • 1:59 - 2:03
    Öyleyse bu ikinin sekizinci kuvvetine eşit.
  • 2:03 - 2:05
    İlginç.
  • 2:05 - 2:08
    Üç artı beş sekize eşit.
  • 2:08 - 2:14
    Ve bu mantıklı çünkü ikinin kübü ikinin kendisiyle üç kere çarpılmasıdır,
  • 2:14 - 2:16
    ve beşinci kuvveti kendisiyle beş kere çarpılmasıdır,
  • 2:16 - 2:18
    İkiyi sekiz kere,
  • 2:18 - 2:20
    kendisi ile çarpacağız.
  • 2:20 - 2:23
    Umarım sizin kafanızı karıştırmayı başarmışımdır.
  • 2:23 - 2:26
    Bir tane daha yapalım.
  • 2:26 - 2:34
    Eğer yedinin karesi çarpı yedinin dördüncü kuvveti dersem.
  • 2:34 - 2:37
    Bu bir dört.
  • 2:37 - 2:42
    Yedi çarpı yedi yedinin karesidir,
  • 2:42 - 2:44
    şimdi de yedinin dördüncü kuvvetini yapalım.
  • 2:44 - 2:50
    Yedi çarpı yedi çarpı yedi çarpı yedi.
  • 2:50 - 2:54
    Şimdi yediyi kendisiyle 6 kere çarpıyoruz,
  • 2:54 - 2:57
    ve bu da yedinin altıncı kuvvetine eşittir.
  • 2:57 - 3:03
    Öyleyse, tabanları aynı üstlü sayıları çarptığımda,
  • 3:03 - 3:05
    Yalnızca üstleri birbiriyle toplayabilirim.
  • 3:05 - 3:13
    O halde yedinin yüzüncü kuvveti çarpı yedinin ellinci kuvveti--
  • 3:13 - 3:15
    ve bu yalnızca bir örnek--
  • 3:15 - 3:19
    Yedinin yüzüncü kuvvetini bilgisayar kullanmadan bulmak çok zor olurdu.
  • 3:19 - 3:24
    Ayrıca yedinin ellinci kuvvetini de bilgisayarsız bulmak da aynı derecede zor olurdu.
  • 3:24 - 3:33
    Ancak bunun yedi üzeri yüz artı elli olduğunu söyleyebiliriz,
  • 3:33 - 3:38
    ve bu da yedi üzeri yüz elliye eşittir.
  • 3:38 - 3:40
    Şimdi sizi uyarmak istiyorum,
  • 3:40 - 3:42
    çarpma yaptığınızdan emin olun.
  • 3:42 - 3:49
    Çünkü eğer yedi üzeri yüz artı yedi üzeri elli olsaydı,
  • 3:49 - 3:51
    yapabileceğim çok az şey olurdu.
  • 3:51 - 3:54
    Bu sayıyı sadeleştiremezdim.
  • 3:54 - 3:57
    Ancak size bir tane soracağım.
  • 3:57 - 4:04
    Eğer iki üzeri sekiz çarpı iki üzeri yirmiyi sorsaydım...
  • 4:04 - 4:07
    Yani, üstleri toplayabileceğimizi biliyoruz.
  • 4:07 - 4:12
    Sonuç olarak bu bize iki üzeri yirmi sekiz sonucunu verir değil mi?
  • 4:12 - 4:21
    Eğer iki üzeri sekiz artı iki üzeri sekiz olsaydı ne olurdu?
  • 4:21 - 4:23
    Bu biraz zor bir soru.
  • 4:23 - 4:27
    Kısacası söylemek istediğim şey, toplarken bir şey yapamıyoruz.
  • 4:27 - 4:29
    Sadeleştirme yapılmıyor.
  • 4:29 - 4:33
    Ama burada küçük bir kurnazlık yapabiliriz, iki tane iki üzeri sekiz var değil mi?
  • 4:33 - 4:35
    Bu da iki üzeri sekiz çarpı iki oluyor.
  • 4:35 - 4:41
    Öyleyse bu iki üzeri sekiz çarpı iki üzeri bir ile aynı şey, değil mi?
  • 4:41 - 4:42
    İki çarpı iki üzeri sekiz.
  • 4:42 - 4:45
    Bu yalnızca iki üzeri sekiz artı kendisi.
  • 4:45 - 4:46
    Ve iki çarpı iki üzeri sekiz,
  • 4:46 - 4:53
    bu da iki üzeri bir ve iki üzeri sekizin çarpımıyla aynı anlama geliyor.
  • 4:53 - 4:59
    Ve iki üzeri bir çarpı iki üzeri sekiz, az önce kullandığımız kurala dayanarak, iki üzeri dokuza eşittir.
  • 4:59 - 5:01
    Bunu size söyleyeyim dedim.
  • 5:01 - 5:03
    Ayrıca bu taktik negatif üstlerde de işe yarıyor.
  • 5:03 - 5:15
    Eğer beş üzeri eksi yüz çarpı üç üzeri yüz
  • 5:15 - 5:18
    çarpı beş -- ikincinin de beş olması lazım.
  • 5:18 - 5:20
    Neden üç yazdığımı bilmiyorum.
  • 5:20 - 5:25
    Beş üzeri eksi yüz çarpı beş üzeri yüz iki,
  • 5:25 - 5:28
    beşin karesine eşit olurdu değil mi?
  • 5:28 - 5:31
    Yalnızca eksi yüz artı yüz iki yapıyorum.
  • 5:31 - 5:32
    Bu da beş.
  • 5:35 - 5:38
    Ve tabi ki, beşin karesi yirmi beşe eşit.
  • 5:38 - 5:39
    Bu da birinci üst kuralı.
  • 5:39 - 5:40
    Şimdi size başka bir tane göstereceğim,
  • 5:40 - 5:44
    ve bu bir takıma aynı sonuca çıkıyor.
  • 5:44 - 5:54
    Eğer size iki üzeri dokuz çarpı iki üzeri onun ne olduğunu sorarsam--
  • 5:54 - 5:57
    Bu biraz karmaşık olabilir.
  • 5:57 - 6:00
    Aslında aynı kuralı kullanacağız.
  • 6:00 - 6:03
    Bunu yazmanın başka bir yolu nedir?
  • 6:03 - 6:08
    Bunun aynı zamanda iki üzeri dokuz çarpı bir bölü iki üzeri
  • 6:08 - 6:13
    on anlamına geldiğini biliyoruz, değil mi?
  • 6:13 - 6:14
    Ve bir bölü iki üzeri onu da biliyoruz.
  • 6:14 - 6:17
    Bunu iki üzeri dokuz çarpı
  • 6:17 - 6:21
    iki üzeri eksi on olarak yazabiliriz, değil mi?
  • 6:21 - 6:25
    Tek yaptığım iki üzeri onu alıp
  • 6:25 - 6:27
    eksi bir üst haline getirmekti.
  • 6:27 - 6:31
    Sanırım bunu zaten ikinci seviye üstlü sayılardan biliyorsunuz.
  • 6:31 - 6:33
    Ve tekrar, üstleri toplayabiliriz.
  • 6:33 - 6:39
    9 artı negatif 12 üzeri eksi 1'e eşittir,
  • 6:39 - 6:42
    ya da buna yarım da diyebiliriz.
  • 6:42 - 6:45
    Bu da ilginç.
  • 6:45 - 6:49
    Bölünen üstlü sayı ne ise, onu pay kısmına yaptığımız gibi çıkarabilirsiniz,
  • 6:49 - 6:51
    ancak negatife çevirin,
  • 6:51 - 6:53
    Bu da bizi ikinci üstlü sayılar kuralımıza götürüyor,
  • 6:53 - 7:00
    kısaca bu 2 üzeri 9 eksi 10'a eşit,
  • 7:00 - 7:02
    o da eksi 1'e eşit.
  • 7:02 - 7:05
    Böyle bir problem daha çözelim.
  • 7:05 - 7:16
    Eğer 10 üzeri 200, bölü 10 üzeri 50 dersem,
  • 7:16 - 7:24
    bu 10 üzeri 200, eksi 50'ye denk geliyor, o da 2 üzeri 150.
  • 7:24 - 7:34
    Eğer 7 üzeri 40'ı, 7 üzeri negatif 5e bölersek,
  • 7:34 - 7:41
    bu 7 üzeri 40 eksi negatif 5'e eşit olur.
  • 7:41 - 7:46
    Cevap da 7 üzeri 45 olur.
  • 7:46 - 7:48
    Şimdi bunu düşünmenizi istiyorum, mantıklı geliyor mu?
  • 7:48 - 7:53
    Bu denklemi şöyle yazabilirdik:
  • 7:53 - 7:59
    yedi üzeri kırk çarpı yedi üzeri beş, değil mi?
  • 7:59 - 8:05
    Yedi üzeri negatif beşi alıp, yedi üzeri negatif beş olarak değiştirebiliriz,
  • 8:05 - 8:08
    ve bu da yedi üzeri kırk beş cevabını verir.
  • 8:08 - 8:12
    Yani size öğrettiğim ikinci üstlü sayı kuralı aslında birinciden farklı değil.
  • 8:12 - 8:14
    Eğer üstlü sayı paydadaysa,
  • 8:14 - 8:17
    ve tabi ki bölünen sayıların tabanlarının eşit olması lazım,
  • 8:17 - 8:21
    onun üstünü paydın üstünden çıkarıyoruz.
  • 8:21 - 8:23
    Eğer ikisi de payda ise,
  • 8:23 - 8:26
    yedi üzeri kırk çarpı yedi üzeri beşte olduğu gibi
  • 8:26 - 8:29
    aslında burada pay yok, ancak birbirleriyle çarpılıyorlarsa
  • 8:29 - 8:32
    ve tabi ki, tabanları aynıysa
  • 8:32 - 8:36
    üstleri topluyoruz.
  • 8:36 - 8:38
    Buna bir değişiklik yapacağız, ama aslında aynı şeye denk gelecek
  • 8:38 - 8:40
    ancak biraz tuzaklı bir soru.
  • 8:40 - 8:56
    İki üzeri dokuz çarpı dört üzeri yüz neye eşittir?
  • 8:56 - 8:58
    Aslında, bunu size öğretmemeliyim.
  • 8:58 - 8:59
    Bir sonraki kurala kadar beklemeniz gerekecek.
  • 8:59 - 9:02
    Ama size küçük bir ipucu vereceğim.
  • 9:02 - 9:10
    Bu iki üzeri dokuz ile iki kare üzeri yüz ile aynı şey.
  • 9:10 - 9:14
    Şimdi öğreteceğim kural bir üstlü sayının
  • 9:14 - 9:17
    üstünde başka bir sayı olduğu zaman,
  • 9:17 - 9:19
    bu iki üstü çarpacağınızdır.
  • 9:19 - 9:25
    O zaman bu iki üzeri dokuz çarpı iki üzeri iki yüze eşit olur.
  • 9:25 - 9:27
    Ve öğrendiğimiz ilk kurala göre,
  • 9:27 - 9:30
    bu iki üzeri iki yüz dokuza eşit olur.
  • 9:30 - 9:32
    Bir sonraki modülde bunu daha derinden işleyeceğim.
  • 9:32 - 9:35
    Kafanızı karıştırmış olabilirim.
  • 9:35 - 9:36
    Ancak bir sonraki videoyu izleyin
  • 9:36 - 9:40
    ve sonraki videodan sonra birinci seviye üstlü sayılar kurallarına hazır olacaksınız.
  • 9:40 - 9:43
    Eğleneceğinize eminim!
Title:
Exponent Rules Part 1
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:43

Turkish subtitles

Revisions