-
-
-
Ne videon e fundit, u kam informuar se si duket neuroni
-
dhe kemi folur rreth pjeseve qe e formojne neuronin,
-
u kam shpjeguar gjithashtu ne vija te trasha funksionin e neuronit
-
Stimulohet tek dendritet--dhe
-
sa i perket stimulimit do te flasim ne videot e ardhme
-
se cka do te thote stimulim--dhe si impulsi
-
apo sinjali, informata shumohet.
-
Nese ekzistojne stimulime te shumta ne dendrite
-
te ndryshme, keto mblidhen dhe nese arrohet njefare nivel
-
i pragut, do te krijohet ky potencial i veprimit apo
-
sinjlai i cili udheton pergjate aksonit e me gjase stimulon edhe
-
neuronet apo muskujt tjere sepse keto pika terminale
-
te akosoneve mudn te jene te lidhura me dendritet
-
e neuroneve tjera apo qelizave muskulare.
-
Cfare dua te realizoj ne ekete video eshte venja
-
e disa blloqeve ndertuese rreth temes se cka eshte sinjali apo si
-
neuroni e percjell nje informate
-
pergjate aksonit--ne fakt, si perhapet nga
-
dendriti per ne akson?
-
Para se te flas per kete teme, na duhet te
-
i vendosim ca rregulla bazike--apo nje sqarim bazik lidhur
-
me potencalin voltazhik aktual pegjate
-
membranes se neuronit.
-
ne fakt te gjitha qelizat kane nje gradient potenciali voltazhik,
-
dhe se eshte ne vecanti relevant kur ne
-
flasim rreth neuronit dhe aftesise se tij qe te barte sinjale.
-
Te bejme nje zmadhim ne nivel te qelizes neuronale.
-
,
-
Do mund te beje nje rritje ne cilndo pike te qelizes e cila
-
nuk eshte e mbeshtjellur me cipen mielinike.
-
do te beje nje zmadhim ne mebranen e saj.
-
Te themi se kjo eshte membrana e
-
neuronit, mu keshtu.
-
Kjo eshte membrana.
-
Kjo eshte pjesa e jashtme e qelizes neuronale.
-
Kjo eshte brendia e qelizes neuronale.
-
Tani, keni jonet e natriumit dhe te kaliumit
-
te cilat notojne perreth.
-
Do te vizatoj natriumin ne kete menyre.
-
Natriumi do te bej me nje rreth.
-
Pra ky eshte natriumi dhe jonet e tij me ngarkese pozitive
-
kane ngarkese plus 1 dhe kaliumi, do i paraqes si
-
trekendesha te vegjel.
-
Te themi se ky eshte kaliumi--simboli per
-
kaliumin eshte K.
-
Ka ngarkese pozitive.
-
Dhe ndodhen te pezulluara mu perreth.
-
Te themi se nisemi nga pjese e brendshme
-
dhe pjesa e jashtme e qelizes.
-
,
-
Te gjitha kane ngarkese pozitive.
-
Natriumi brenda, nje pjese e natriumit jashte.
-
Tash na del qe qelizat kane me shume ngarkese pozitive
-
ne pjesen e jashtme te membranes se sa
-
ne pjesen brendshme te membranes.
-
Ne fakt kemi nje ndryshim potenciali qe poqese
-
membrana nuk do te ishte, ngarkesat negative do te donin te
-
iknin jashte dhe jonet pozitive
-
do te hynin brenda.
-
Pjesa e jashtme mbetet me pozitive, dhe do e spjegojme
-
se pse.
-
,
-
Pra ky eshte gradienti i potencialit elektrik, apo jo?
-
Nese kjo eshte me pozitive--nese kam nje ngarkese
-
poztieve ketu, do te deshiron te shkon ne drejtim te anes
-
me pozitive.
-
Do te donte te largohet nga
-
ngarkesat e tjera pozitive.
-
prapesohet nga ngarkesat e tjera pozitive.
-
Ne te njejten frome, nese e kam nje ngarkese naegative ketu, do te donte te shkonte
-
ne anen tjeter--apo ngarkesa pozitive, supozoj, do te ishte me e lumtur
-
te jete ketu, se sa ketu.
-
Pyetja eshte, si ndosh kjo?
-
Per shkakun se po te lihen vetvetiu, ngarkesat
-
do te shperndaheshin dhe nuk kishit per ta papsur kete gradient te potencialit.
-
Ne nje fomr duhet te e sistemojme energjine ne menyre
-
qe te prodhojme kete gjendje ku kemi me shume pozitivitet
-
ne anene e jashtme, se sa qe kemi ne anen e brendshme.
-
Dhe kjo arrihet permes pompes natrium-kalium.
-
do te e viztoj kete ne menyren time.
-
qartazi, qe kjo nuk eshte dujka e vertete e proteines, por
-
do te u jep nje ide se si e ben pompimin perjashta.
-
,
-
Do e paraqes ate pjese te proteines.
-
Ndoshta duket keshtu, besoj qe e keni idene se pse
-
e vizatova keshtu.
-
dhe kjo pjese e proteines apo enzimes--dhe mepastaj
-
pjesa tjeter, do e vizatoj ne kete menyre.
-
Duket disi keshtu, natyrishte qe proteina e vertete
-
nuk duket keshtu.
-
E keni pare paraqitjen qe u kam bere proteinave.
-
Atoo duken sikur konstelacione te medha dhe shume komplekse.
-
Pjese te ndryshme te proteinave mund te lidhen
-
per komponente te ndryshme dhe kur keto komponente lidhen per proteinat, ato e nderrojne formen.
-
Prandaj une po e bej ketu vetem nje paraqitje te thjeshte grafike dhe cka
-
dua te u shpjejgoj, kjo eshte pompa e natrium-kaliumit ne
-
gjendjen e saj inaktive.
-
Cfare ndodh ne kete situate eshte
-
lidhja e natriumit per keto pjese te vecanta ketu.
-
Ne kete situate, natriumi mund te lidhet per keto pjese
-
per enzimin appo proteinen.
-
Ne rast se lemi lidhje te natriumit, por ne te njejten kohe
-
nuk kemi pasur energji e cila gjenerohet ne sistem, me kete nuk do te ndodh asgje.
-
Thjeshte, do te mbetet ne kete gjendje.
-
Proteina aktuale mudn te duket si dic trente.
-
Proteina aktuale do mund te ishte proteine e madhe mjegullore
-
natriumet lidhen ketu, ketu dhe ketu.
-
Me gjase eshte nje nje forme ne brendi te proteines, por ende asgje
-
nuk ka per te ndodhur kur kemi lidhje te natriumit ne kete pjese
-
te proteines.
-
Ne menyre qe te kryej pune
-
do thote per te pompuar perjashta, e shfrytezon energjine nga ATP-ja.
-
Kemi pasur gjithe ato video lidhur me respirimin dhe u kam thene
-
qe ATP-ja eshte monedha e energjise per qelizen--pra,
-
kjo eshte dicka e dobishme per ATP qe ta bej.
-
iATP--apo adenozin trifosfati--do mund te shkonte
-
ne pjese te tjera te enzimit tone, por ne kete paraqitje tonen
-
me gjase qendron ne kete pjese te enzimit.
-
,
-
Ky enzim, eshte nje lloj i ATP-azes.
-
Kur them ATP-aza, e shkeput fosfatin nga ATP-ja
-
dhe kjo vetem nga virityti i formes.
-
eshte i afte qe ta shkepus.
-
Kur e shkeput fosfatin, e ndryshon formen.
-
,
-
Pra, hapi i pare, i kemi jonet e natriumit--le te i
-
bejme nje numerim te tyre.
-
I kemi tri natriume--keto jane raportet aktuale--tri
-
jone te natriumit nga pjesa e brendshme e qelizes appo neuronit.
-
Keto lidhen per pompen, qe ne fakt eshte nje proteine e cila e pershkon
-
membranen.
-
Tani, hapi i dyte, e kemi poashtu edhe ATP-en.
-
ATP zbethehet ne ADP plus fosfati ne proteinen
-
aktuale dhe kjo e nderron formen.
-
Kjo gjithashtu gjeneron energjine per te ndryshuar formen e pompes.
-
,
-
Kjo eshte gjendja e pompes me pare.
-
Me pas, pompa mund te duket dicka keshtu.
-
Te bej nje pastrim te kesaj hapesire keshtu.
-
Do e vizatoj pompen si duket me pas, mu aty.
-
,
-
Pra kjo eshte pompa me perpara.
-
Pasi qe fosfati te shkeputet nga ATP-ja, do mund te duket
-
dicka keshtu.
-
Ne vend te te pasurit kete strukture, hapet ne drejtimin
-
e kundert.
-
Tani do mund te dukej disi keshtu.
-
,
-
natyrishte qe i bart edhe keto grupe fosfatike.
-
Keto kane ngarkese pozitive.
-
,
-
Hapja duket kesisoji.
-
Kjo ane tani duket kesisoji.
-
Tani grupet fosfatike lirohen ne pjesen e jashtme.
-
Pra jane pompuar ne anen e jashtme.
-
Mbani ne mend, kjo eshte energjia e kerkuar sepse leviz
-
ne drejtim te kundert me gradientin natyral.
-
Jeni duke e marr ngarkesen pozitive dhe jeni duke e zhvendosur
-
ne ambientin i cili eshte edhe me pozitiv dhe jeni duke
-
e zhvendosur ne nje ambient ne te cilin ka me shumice
-
natrium, duke sjell ne kete menyre edhe me shume natrium.
-
Do te thote levizni kunder gradientit natyral te ngarkesave
-
dhe kunder gradientit te natriumit.
-
Tani- supozoj kete e quajme si hapi i trete--natriumi lirohet
-
ne pjesen e jashtme te qelizes.
-
dhe kur kjo e nderrron formen, nuk eshte aq i pershtatshem per te u lidhur
-
me natriuminm me.
-
Me gjase edhe kjo do te behet pak me ndryshe, pra
-
natriumi nuk do te lidhet me per kete strukture te re
-
strukture qe e ka ndryshuar proteina si rezultat i ATP-es.
-
Pra hapi i trete, keto tri pluse te natriumit, jone te natriumit--
-
lirohen ne pjesen e jashtme.
-
,
-
tani perderisa e ka kete strukuture, kemi te tera
-
keto jone pozitive ne kete pjese ketu.
-
Keto ngarkesa pozitive do te doni te largoheshin sa me shume nga njera tjetra
-
sa me shume qe eshte e mundur.
-
Me gjase do te terhiqeshin per vet qelizen
-
sepse qeliza ka ngarkese me te ulet pozitive ne pjesen e brendshme.
-
Nga kjo keto jone pozitive--dhe ne vecanti, kaliumi--
-
lidhet me kete ane te proteines kur ndodhet ne kete--
-
mund te themi ne kete strukture te aktivizuar.
-
Tani, kete, supozoj ta emerojme se hapi i katert.
-
,
-
Kemi dy jone te natriumit te lidhur--supozoj do mund ta quanim
-
pompen aktive--pompen e ndryshuar.
-
Apo ndoshta do mund te themi ne formen e saj te hapur.
-
Pra keto vijne ketu dhe kur te lidhen, e ri-ndryshojne
-
formen e kesaj proteine ne kete forme, ne
-
strukturen e saj te hapur.
-
Me rastin e kalimit ne formen e hapur, keto komponente
-
nuk ndodhen me ketu, por i kemi keto ody komponente te vendndodhura ketu
-
dhe ne kete dorme, mu ketu, keto gropeza krejt rastesishte==
-
ndoshta edhe nuk jane gropeza.
-
Ne realitet jane pjese ne kete konstellacion te madh proteinik.
-
Nuk jane aq te mira qe te qendrojne lidhur dhe mbajtur per keto
-
jone te natrumit, nga kjo jonet e natriumit lirohen apo futen brenda ne qelize.
-
Pra hapi i peste. pompa--kjo e nderron formen e pompes.
-
Dhe pompa me kete rast kalon ne formen e saj origjinale.
-
,
-
dhe posa te jemi ne kete ne kete pozite origjinale, keto dy jone te natriumit
-
futen brenda qelizes.
-
Do shohim ne videot ne vijim se pse eshte e dobishme te i kemi
-
keto jone te natriumit ne brendi.
-
Do mund te thonit, epo, pse nuk vazhdojme te bejme pompim te ketyre komponenteve
-
ne pjesen e jashtme ne menyre qe te kemi ndryshim te potencialit?
-
Por, do e shohim qe keto jone te natriumit jane
-
ne te vertete poashtu shume te dobishme.
-
dhe cili eshte efekti neto i ketij procesi?
-
Perfundojme me nje sasi me te madhe te joeneve te natriumit ne pjesen e jashtme
-
dhe me nje sasi me te madhe te joeneve te kaliumit ne pjesen e brendshme, por sic ju thash
-
pjesa e brendshme eshte me pak pozitive se sa pjesa e jashtme.
-
Por, keto te dy jane pozitive.
-
Nuk me intereson nese kam me shume kalium appo natrium, por nese i keni
-
kushtuar vemendje raporteve per te cilat kam folur, cdo here
-
qe shfrytezoje me nje ATP, pompojme per jashta tri jone te natriumit
-
dhe pompojme dy jone te kaliumit perbrenda, apo jo?
-
Kemi pompuar tri jone te natriumit dhe dy jone te kaliumit. Secila prej tyre
-
ka ngarkese plus 1, por sa here qe e realizojme kete, jemi duke
-
shtuar nje net ngarkese 1 ne pjesen e jashtme, apo jo?
-
3 ne pjesen e jashtme, 2 ne pjesen e brendshme.
-
Kemi net ngarkesen 1--kemi plus 1 ne pjesen e jashtme.
-
Me kete pjesa e jashtme behet me pozitive, ne vecanti ne
-
raport me pjesen e brendshme.
-
dhe kjo eshte ajo qe e krijon ndryshimin e potencialit.
-
Nese e mirni voltmetrin--voltmetri e mat
-
ndryshimin e potencilait elektrik--dhe me kete e masni
-
ndryshimin voltazhik ne mes kesaj dhe asaj pike--apo me
-
me specifikisht, ne mese kesaj dhe asaj pike, nese
-
kishit me e zbritur voltazhen ketu nga voltazha
-
atje, do te fitonit nje vlere prej 70 milivolt, qe ne pergjithesi
-
konsiderohet si diferenca voltazhike ne gjendje te qetesise, diferenca
-
e potencialit pergjate membranes se neuronit ne gjendjen
-
e qetesise.
-
Pra ne kete video, ne nje menyre i kam shtrire themelet e asaj se si qeliza
-
ben shfrytezimin e ATP-es nga ana e qelizes, shfrytezimin e energjise
-
dhe se, si e mban ndryshimin e potencialit pergjate membranes
-
ku pjesa e jashtme eshte lehtas me shume pozitive se sa pjesa e brendshme.
-
Ne realitet kemi nje ndryshim potenciali negativ nese e krahasojme
-
pjesen e brendshme me ate te jashtme.
-
Ngarkesa pozitive do donte te leviz ne drejtim perbrenda nese kishin per te u
-
lejuar, dhe ngarkesa negatibe do donte te levizte perjashta nese
-
kishte me u lejuar.
-
Tani do mund te kishim nje pyetje te fundit.
-
Do mund te thonit, epo, nese vazhdojme te shtojme ngarkese kendej
-
ndryshimi yne voltazhik vertet do te behej negativ.
-
Kjo do te behej shume me shume negativ se sa pjesa e jashtme.
-
Pse stabilizohet ne vleren prej 70?
-
Per te u pergjegjur kesaj pyetje--keto do te vihen ne loje
-
ne me shume detaje ne videot e ardhme--gjithashtu keni
-
kanalet, te cilat ne te vertet struktura proteinike qe ne pozicionin
-
e tyre te hapur do te lejojne kalimin e natriumit pergjate tyre.
-
Poashtu ekzistojne kanalet qe ne pozicionin e tyre
-
te hapur, do te lejojne kalimin e kaliumit pergjate tyre.
-
Jam duke e vizatuar pozicionin e tyre te mbyllur.
-
Do te flasim ne videot e rradhes se cka ndodh
-
kur keto hapen.
-
Edhe ne pozicioni e tyre te mbyllur jane
-
ngapak pershkuese.
-
,
-
Dhe nese them qe koncentrimi i joneve te kaliumit behet shume i larte
-
ketu poshte--dhe shume e larte e ka kuptimin kur fillojne te
-
arrijne pragun prej 70 milivolteve--apo me sakte,
-
kur natriumi vjen ne sasi te madhe ne kete pjese, vetem disa nga to do te
-
rrjedhin poshte.
-
Kur koncentrimi behet shume i larte dhe ky eshte
-
pozitiv per shkak te potencialit elektrik, disa
-
nga to do te pershkohen permes.
-
Dhe do e ,mbajne vleren prej 70 milivolteve.
-
Nese shkojme me poshte, ndoshta nje asi e kaliumit do te rrejdhe
-
ne nje rruge tjeter.
-
Pra edhe atehere kur keto jane te mbyllura--nese behet shume
-
qesharake--nese arrihet vlera 80 apo 90 milivolt
-
krej papritmas, do te kemi nje nxitje te madhe per disa
-
keto keto komponente qe te pershkohen neper kanalet e tyre respektive.
-
Pra kjo eshte ajo qe na mundeson te qendrojme
-
ne kete potencail voltazhik stabil.
-
Ne videto ne vijim do te shohim se cka ndodh me
-
me ket potencial voltazhik kur kemi stimulim te neuronit.
-
,
