- Ne videon e fundit, u kam informuar se si duket neuroni dhe kemi folur rreth pjeseve qe e formojne neuronin, u kam shpjeguar gjithashtu ne vija te trasha funksionin e neuronit Stimulohet tek dendritet--dhe sa i perket stimulimit do te flasim ne videot e ardhme se cka do te thote stimulim--dhe si impulsi apo sinjali, informata shumohet. Nese ekzistojne stimulime te shumta ne dendrite te ndryshme, keto mblidhen dhe nese arrohet njefare nivel i pragut, do te krijohet ky potencial i veprimit apo sinjlai i cili udheton pergjate aksonit e me gjase stimulon edhe neuronet apo muskujt tjere sepse keto pika terminale te akosoneve mudn te jene te lidhura me dendritet e neuroneve tjera apo qelizave muskulare. Cfare dua te realizoj ne ekete video eshte venja e disa blloqeve ndertuese rreth temes se cka eshte sinjali apo si neuroni e percjell nje informate pergjate aksonit--ne fakt, si perhapet nga dendriti per ne akson? Para se te flas per kete teme, na duhet te i vendosim ca rregulla bazike--apo nje sqarim bazik lidhur me potencalin voltazhik aktual pegjate membranes se neuronit. ne fakt te gjitha qelizat kane nje gradient potenciali voltazhik, dhe se eshte ne vecanti relevant kur ne flasim rreth neuronit dhe aftesise se tij qe te barte sinjale. Te bejme nje zmadhim ne nivel te qelizes neuronale. , Do mund te beje nje rritje ne cilndo pike te qelizes e cila nuk eshte e mbeshtjellur me cipen mielinike. do te beje nje zmadhim ne mebranen e saj. Te themi se kjo eshte membrana e neuronit, mu keshtu. Kjo eshte membrana. Kjo eshte pjesa e jashtme e qelizes neuronale. Kjo eshte brendia e qelizes neuronale. Tani, keni jonet e natriumit dhe te kaliumit te cilat notojne perreth. Do te vizatoj natriumin ne kete menyre. Natriumi do te bej me nje rreth. Pra ky eshte natriumi dhe jonet e tij me ngarkese pozitive kane ngarkese plus 1 dhe kaliumi, do i paraqes si trekendesha te vegjel. Te themi se ky eshte kaliumi--simboli per kaliumin eshte K. Ka ngarkese pozitive. Dhe ndodhen te pezulluara mu perreth. Te themi se nisemi nga pjese e brendshme dhe pjesa e jashtme e qelizes. , Te gjitha kane ngarkese pozitive. Natriumi brenda, nje pjese e natriumit jashte. Tash na del qe qelizat kane me shume ngarkese pozitive ne pjesen e jashtme te membranes se sa ne pjesen brendshme te membranes. Ne fakt kemi nje ndryshim potenciali qe poqese membrana nuk do te ishte, ngarkesat negative do te donin te iknin jashte dhe jonet pozitive do te hynin brenda. Pjesa e jashtme mbetet me pozitive, dhe do e spjegojme se pse. , Pra ky eshte gradienti i potencialit elektrik, apo jo? Nese kjo eshte me pozitive--nese kam nje ngarkese poztieve ketu, do te deshiron te shkon ne drejtim te anes me pozitive. Do te donte te largohet nga ngarkesat e tjera pozitive. prapesohet nga ngarkesat e tjera pozitive. Ne te njejten frome, nese e kam nje ngarkese naegative ketu, do te donte te shkonte ne anen tjeter--apo ngarkesa pozitive, supozoj, do te ishte me e lumtur te jete ketu, se sa ketu. Pyetja eshte, si ndosh kjo? Per shkakun se po te lihen vetvetiu, ngarkesat do te shperndaheshin dhe nuk kishit per ta papsur kete gradient te potencialit. Ne nje fomr duhet te e sistemojme energjine ne menyre qe te prodhojme kete gjendje ku kemi me shume pozitivitet ne anene e jashtme, se sa qe kemi ne anen e brendshme. Dhe kjo arrihet permes pompes natrium-kalium. do te e viztoj kete ne menyren time. qartazi, qe kjo nuk eshte dujka e vertete e proteines, por do te u jep nje ide se si e ben pompimin perjashta. , Do e paraqes ate pjese te proteines. Ndoshta duket keshtu, besoj qe e keni idene se pse e vizatova keshtu. dhe kjo pjese e proteines apo enzimes--dhe mepastaj pjesa tjeter, do e vizatoj ne kete menyre. Duket disi keshtu, natyrishte qe proteina e vertete nuk duket keshtu. E keni pare paraqitjen qe u kam bere proteinave. Atoo duken sikur konstelacione te medha dhe shume komplekse. Pjese te ndryshme te proteinave mund te lidhen per komponente te ndryshme dhe kur keto komponente lidhen per proteinat, ato e nderrojne formen. Prandaj une po e bej ketu vetem nje paraqitje te thjeshte grafike dhe cka dua te u shpjejgoj, kjo eshte pompa e natrium-kaliumit ne gjendjen e saj inaktive. Cfare ndodh ne kete situate eshte lidhja e natriumit per keto pjese te vecanta ketu. Ne kete situate, natriumi mund te lidhet per keto pjese per enzimin appo proteinen. Ne rast se lemi lidhje te natriumit, por ne te njejten kohe nuk kemi pasur energji e cila gjenerohet ne sistem, me kete nuk do te ndodh asgje. Thjeshte, do te mbetet ne kete gjendje. Proteina aktuale mudn te duket si dic trente. Proteina aktuale do mund te ishte proteine e madhe mjegullore natriumet lidhen ketu, ketu dhe ketu. Me gjase eshte nje nje forme ne brendi te proteines, por ende asgje nuk ka per te ndodhur kur kemi lidhje te natriumit ne kete pjese te proteines. Ne menyre qe te kryej pune do thote per te pompuar perjashta, e shfrytezon energjine nga ATP-ja. Kemi pasur gjithe ato video lidhur me respirimin dhe u kam thene qe ATP-ja eshte monedha e energjise per qelizen--pra, kjo eshte dicka e dobishme per ATP qe ta bej. iATP--apo adenozin trifosfati--do mund te shkonte ne pjese te tjera te enzimit tone, por ne kete paraqitje tonen me gjase qendron ne kete pjese te enzimit. , Ky enzim, eshte nje lloj i ATP-azes. Kur them ATP-aza, e shkeput fosfatin nga ATP-ja dhe kjo vetem nga virityti i formes. eshte i afte qe ta shkepus. Kur e shkeput fosfatin, e ndryshon formen. , Pra, hapi i pare, i kemi jonet e natriumit--le te i bejme nje numerim te tyre. I kemi tri natriume--keto jane raportet aktuale--tri jone te natriumit nga pjesa e brendshme e qelizes appo neuronit. Keto lidhen per pompen, qe ne fakt eshte nje proteine e cila e pershkon membranen. Tani, hapi i dyte, e kemi poashtu edhe ATP-en. ATP zbethehet ne ADP plus fosfati ne proteinen aktuale dhe kjo e nderron formen. Kjo gjithashtu gjeneron energjine per te ndryshuar formen e pompes. , Kjo eshte gjendja e pompes me pare. Me pas, pompa mund te duket dicka keshtu. Te bej nje pastrim te kesaj hapesire keshtu. Do e vizatoj pompen si duket me pas, mu aty. , Pra kjo eshte pompa me perpara. Pasi qe fosfati te shkeputet nga ATP-ja, do mund te duket dicka keshtu. Ne vend te te pasurit kete strukture, hapet ne drejtimin e kundert. Tani do mund te dukej disi keshtu. , natyrishte qe i bart edhe keto grupe fosfatike. Keto kane ngarkese pozitive. , Hapja duket kesisoji. Kjo ane tani duket kesisoji. Tani grupet fosfatike lirohen ne pjesen e jashtme. Pra jane pompuar ne anen e jashtme. Mbani ne mend, kjo eshte energjia e kerkuar sepse leviz ne drejtim te kundert me gradientin natyral. Jeni duke e marr ngarkesen pozitive dhe jeni duke e zhvendosur ne ambientin i cili eshte edhe me pozitiv dhe jeni duke e zhvendosur ne nje ambient ne te cilin ka me shumice natrium, duke sjell ne kete menyre edhe me shume natrium. Do te thote levizni kunder gradientit natyral te ngarkesave dhe kunder gradientit te natriumit. Tani- supozoj kete e quajme si hapi i trete--natriumi lirohet ne pjesen e jashtme te qelizes. dhe kur kjo e nderrron formen, nuk eshte aq i pershtatshem per te u lidhur me natriuminm me. Me gjase edhe kjo do te behet pak me ndryshe, pra natriumi nuk do te lidhet me per kete strukture te re strukture qe e ka ndryshuar proteina si rezultat i ATP-es. Pra hapi i trete, keto tri pluse te natriumit, jone te natriumit-- lirohen ne pjesen e jashtme. , tani perderisa e ka kete strukuture, kemi te tera keto jone pozitive ne kete pjese ketu. Keto ngarkesa pozitive do te doni te largoheshin sa me shume nga njera tjetra sa me shume qe eshte e mundur. Me gjase do te terhiqeshin per vet qelizen sepse qeliza ka ngarkese me te ulet pozitive ne pjesen e brendshme. Nga kjo keto jone pozitive--dhe ne vecanti, kaliumi-- lidhet me kete ane te proteines kur ndodhet ne kete-- mund te themi ne kete strukture te aktivizuar. Tani, kete, supozoj ta emerojme se hapi i katert. , Kemi dy jone te natriumit te lidhur--supozoj do mund ta quanim pompen aktive--pompen e ndryshuar. Apo ndoshta do mund te themi ne formen e saj te hapur. Pra keto vijne ketu dhe kur te lidhen, e ri-ndryshojne formen e kesaj proteine ne kete forme, ne strukturen e saj te hapur. Me rastin e kalimit ne formen e hapur, keto komponente nuk ndodhen me ketu, por i kemi keto ody komponente te vendndodhura ketu dhe ne kete dorme, mu ketu, keto gropeza krejt rastesishte== ndoshta edhe nuk jane gropeza. Ne realitet jane pjese ne kete konstellacion te madh proteinik. Nuk jane aq te mira qe te qendrojne lidhur dhe mbajtur per keto jone te natrumit, nga kjo jonet e natriumit lirohen apo futen brenda ne qelize. Pra hapi i peste. pompa--kjo e nderron formen e pompes. Dhe pompa me kete rast kalon ne formen e saj origjinale. , dhe posa te jemi ne kete ne kete pozite origjinale, keto dy jone te natriumit futen brenda qelizes. Do shohim ne videot ne vijim se pse eshte e dobishme te i kemi keto jone te natriumit ne brendi. Do mund te thonit, epo, pse nuk vazhdojme te bejme pompim te ketyre komponenteve ne pjesen e jashtme ne menyre qe te kemi ndryshim te potencialit? Por, do e shohim qe keto jone te natriumit jane ne te vertete poashtu shume te dobishme. dhe cili eshte efekti neto i ketij procesi? Perfundojme me nje sasi me te madhe te joeneve te natriumit ne pjesen e jashtme dhe me nje sasi me te madhe te joeneve te kaliumit ne pjesen e brendshme, por sic ju thash pjesa e brendshme eshte me pak pozitive se sa pjesa e jashtme. Por, keto te dy jane pozitive. Nuk me intereson nese kam me shume kalium appo natrium, por nese i keni kushtuar vemendje raporteve per te cilat kam folur, cdo here qe shfrytezoje me nje ATP, pompojme per jashta tri jone te natriumit dhe pompojme dy jone te kaliumit perbrenda, apo jo? Kemi pompuar tri jone te natriumit dhe dy jone te kaliumit. Secila prej tyre ka ngarkese plus 1, por sa here qe e realizojme kete, jemi duke shtuar nje net ngarkese 1 ne pjesen e jashtme, apo jo? 3 ne pjesen e jashtme, 2 ne pjesen e brendshme. Kemi net ngarkesen 1--kemi plus 1 ne pjesen e jashtme. Me kete pjesa e jashtme behet me pozitive, ne vecanti ne raport me pjesen e brendshme. dhe kjo eshte ajo qe e krijon ndryshimin e potencialit. Nese e mirni voltmetrin--voltmetri e mat ndryshimin e potencilait elektrik--dhe me kete e masni ndryshimin voltazhik ne mes kesaj dhe asaj pike--apo me me specifikisht, ne mese kesaj dhe asaj pike, nese kishit me e zbritur voltazhen ketu nga voltazha atje, do te fitonit nje vlere prej 70 milivolt, qe ne pergjithesi konsiderohet si diferenca voltazhike ne gjendje te qetesise, diferenca e potencialit pergjate membranes se neuronit ne gjendjen e qetesise. Pra ne kete video, ne nje menyre i kam shtrire themelet e asaj se si qeliza ben shfrytezimin e ATP-es nga ana e qelizes, shfrytezimin e energjise dhe se, si e mban ndryshimin e potencialit pergjate membranes ku pjesa e jashtme eshte lehtas me shume pozitive se sa pjesa e brendshme. Ne realitet kemi nje ndryshim potenciali negativ nese e krahasojme pjesen e brendshme me ate te jashtme. Ngarkesa pozitive do donte te leviz ne drejtim perbrenda nese kishin per te u lejuar, dhe ngarkesa negatibe do donte te levizte perjashta nese kishte me u lejuar. Tani do mund te kishim nje pyetje te fundit. Do mund te thonit, epo, nese vazhdojme te shtojme ngarkese kendej ndryshimi yne voltazhik vertet do te behej negativ. Kjo do te behej shume me shume negativ se sa pjesa e jashtme. Pse stabilizohet ne vleren prej 70? Per te u pergjegjur kesaj pyetje--keto do te vihen ne loje ne me shume detaje ne videot e ardhme--gjithashtu keni kanalet, te cilat ne te vertet struktura proteinike qe ne pozicionin e tyre te hapur do te lejojne kalimin e natriumit pergjate tyre. Poashtu ekzistojne kanalet qe ne pozicionin e tyre te hapur, do te lejojne kalimin e kaliumit pergjate tyre. Jam duke e vizatuar pozicionin e tyre te mbyllur. Do te flasim ne videot e rradhes se cka ndodh kur keto hapen. Edhe ne pozicioni e tyre te mbyllur jane ngapak pershkuese. , Dhe nese them qe koncentrimi i joneve te kaliumit behet shume i larte ketu poshte--dhe shume e larte e ka kuptimin kur fillojne te arrijne pragun prej 70 milivolteve--apo me sakte, kur natriumi vjen ne sasi te madhe ne kete pjese, vetem disa nga to do te rrjedhin poshte. Kur koncentrimi behet shume i larte dhe ky eshte pozitiv per shkak te potencialit elektrik, disa nga to do te pershkohen permes. Dhe do e ,mbajne vleren prej 70 milivolteve. Nese shkojme me poshte, ndoshta nje asi e kaliumit do te rrejdhe ne nje rruge tjeter. Pra edhe atehere kur keto jane te mbyllura--nese behet shume qesharake--nese arrihet vlera 80 apo 90 milivolt krej papritmas, do te kemi nje nxitje te madhe per disa keto keto komponente qe te pershkohen neper kanalet e tyre respektive. Pra kjo eshte ajo qe na mundeson te qendrojme ne kete potencail voltazhik stabil. Ne videto ne vijim do te shohim se cka ndodh me me ket potencial voltazhik kur kemi stimulim te neuronit. ,