< Return to Video

İnternet: Teller, Kablolar ve Wi-Fi

  • 0:00 - 0:04
    ♪ (hareketli müzik) ♪
  • 0:04 - 0:10
    İnternet: Teller, Kablolar ve Wi-Fi
  • 0:11 - 0:14
    (Tess) İsmim Tess Winlock,
    Google'da yazılım mühendisiyim.
  • 0:14 - 0:15
    Size bir sorum var.
  • 0:15 - 0:18
    Bir resim, metin mesajı veya e-posta
    bir cihazdan diğerine nasıl gönderilir?
  • 0:18 - 0:21
    Sihirle değil, internetle.
  • 0:21 - 0:25
    Bilginin taşınması için inşa edilen
    somut, fiziksel bir sistem.
  • 0:25 - 0:28
    İnternet posta hizmetine çok benzer
  • 0:28 - 0:31
    fakat gönderilen fiziksel şeyler
    birazcık farklıdır.
  • 0:31 - 0:36
    Kutu ve zarfların yerine
    internet "İkili Bilgi" gönderir.
  • 0:36 - 0:41
    Bilgi, bit'lerden oluşur.
    Bit, karşıt çifti olarak tanımlanabilir:
  • 0:41 - 0:43
    Açık veya kapalı, evet veya hayır.
  • 0:43 - 0:48
    Genellikle açık için 1
    ve kapalı için 0 kullanırız.
  • 0:48 - 0:52
    Bit için iki olası durum olduğundan
    "İkili Kod" olarak adlandırıyoruz.
  • 0:52 - 0:58
    8 bit bir araya geldiğinde 1 byte yapar.
    1000 byte birleştiğinde 1 kilobyte,
  • 0:58 - 1:00
    1000 kilobayt ise 1 megabyte yapar.
  • 1:00 - 1:05
    Bir şarkı genellikle
    3 ila 4 megabyte kullanılarak kodlanır.
  • 1:05 - 1:07
    Resim, video veya şarkı
    fark etmeksizin
  • 1:07 - 1:10
    internetteki her şey
    bit ile gösterilir ve gönderilir.
  • 1:10 - 1:13
    Bunlar, bilginin atomlarıdır.
  • 1:13 - 1:16
    Fakat 1 ve 0'ları fiziksel olarak
    bir yerden bir yere
  • 1:16 - 1:19
    veya bir kişiden diğerine
    göndermek gibi düşünmeyin.
  • 1:19 - 1:23
    Peki teller ve yayın araçları üzerinden
    gönderilen fiziksel şey nedir?
  • 1:23 - 1:27
    İnsanların tek bit'lik bir bilgiyi
    bir yerden bir yere göndermek için
  • 1:27 - 1:30
    fiziksel olarak nasıl iletişim kurduğuna
    dair bir örneği inceleyelim.
  • 1:30 - 1:34
    Mesela ışığı
    1 için açıp 0 için kapatabiliriz.
  • 1:34 - 1:39
    Bip sesi veya morse kodu
    benzeri şeyler kullanabiliriz.
  • 1:39 - 1:43
    Bu yöntemler çalışır fakat oldukça yavaş,
    hata eğilimli ve insana bağımlıdır.
  • 1:43 - 1:45
    Aslında ihtiyacımız olan
    bir makinedir.
  • 1:45 - 1:48
    Tarih boyunca bu ikili bilgileri
    farklı fiziksel ortamlar yoluyla
  • 1:48 - 1:49
    Telgraf-Braille-Semafor
  • 1:49 - 1:52
    gönderebilen birçok sistem inşa ettik.
  • 1:52 - 1:58
    Bugün bit'leri fiziksel olarak elektrik,
    ışık ve radyo dalgaları ile gönderiyoruz.
  • 1:59 - 2:04
    Elektrikle bit göndermek için birbirine
    bakır telle bağlı iki ampul düşünün.
  • 2:04 - 2:08
    Bir cihaz kullanıcısı elektriği açarsa
    ampul yanar.
  • 2:08 - 2:11
    Elektrik yoksa ışık da yoktur.
    İki uçtaki kullanıcı, ışığın
  • 2:11 - 2:15
    açık olmasının 1 ve kapalı olmasının 0
    olduğunu kararlaştırırsa
  • 2:15 - 2:20
    bilgi bit'lerini bir kişiden diğerine
    elektrik ile gönderen bir sistemimiz olur.
  • 2:20 - 2:25
    Fakat küçük bir sorunumuz var.
    Art arda beş kez 0 göndermemiz gerekirse
  • 2:25 - 2:30
    iki tarafın da sıfırları sayabilmesini
    nasıl sağlarsınız?
  • 2:30 - 2:34
    Çözüm, bir saat veya zamanlayıcıyı
    sisteme dahil etmektir.
  • 2:34 - 2:38
    Kullanıcılar, göndericinin saniyede 1 bit
    göndermesini ve alıcının her bir saniyeyi
  • 2:38 - 2:41
    kaydetmesini kararlaştırıp
    ve hatta ne olduğunu anlayabilirler.
  • 2:41 - 2:45
    Art arda beş 0 göndermek için
    ışığı kapatıp beş saniye beklersiniz.
  • 2:45 - 2:50
    Hattın diğer ucundaki kişi
    beş adet 0 yazar: 00000
  • 2:50 - 2:53
    1 için de tam tersini yapın, ışığı açın.
  • 2:53 - 2:57
    Elbette, saniyede bir bit'ten
    birazcık fazlasını göndermek isteriz.
  • 2:57 - 2:59
    Bunun için
    "bant genişliğimizi" artırmalıyız:
  • 2:59 - 3:01
    Bir cihazın "Maksimum İletim Kapasitesi".
  • 3:01 - 3:03
    Bant genişliği "bit hızı" ile ölçülür.
  • 3:03 - 3:10
    Genelde saniyelerle ölçülen bir sürede
    fiilen gönderebildiğimiz bit sayısıdır.
  • 3:11 - 3:17
    Farklı bir hız ölçüm türü ise "gecikme",
    yani bir bit'in bir yerden bir yere
  • 3:17 - 3:21
    kaynaktan talep eden cihaza
    ulaşma süresidir.
  • 3:22 - 3:25
    İnsan benzetiminde
    saniyede bir bit oldukça hızlıydı
  • 3:25 - 3:28
    fakat bir insanın takip etmesi biraz zor.
  • 3:28 - 3:31
    Diyelim ki 3 saniyede 3 megabyte'lık
    bir şarkı indirmek istiyorsunuz.
  • 3:32 - 3:37
    Megabyte başına 8 milyon bit üzerinden
    saniyede 8 milyon bit hızına denk gelir.
  • 3:37 - 3:40
    İnsanlar saniyede 8 milyon bit
    ne gönderebilir ne alabilir.
  • 3:40 - 3:42
    Fakat bir makine bunu
    gayet iyi başarır.
  • 3:42 - 3:45
    Şimdi sorun, bu mesajların
    hangi tür kablolarla gönderileceği
  • 3:45 - 3:48
    ve sinyallerin
    ne kadar uzağa gidebileceği.
  • 3:48 - 3:53
    Ev, ofis veya okulunuzda gördüğünüz
    bir ethernet kablosuyla
  • 3:53 - 3:57
    yüz metreden sonra önemli ölçüde
    "sinyal kaybı" veya kesinti oluşur.
  • 3:58 - 4:02
    İnternet denen bu şeyin
    tüm dünyada çalışmasını istiyorsak
  • 4:02 - 4:06
    bit'leri oldukça uzun mesafelere
    gönderecek alternatif bir yöntem olmalı.
  • 4:06 - 4:07
    Okyanuslar arası diyorum!
  • 4:07 - 4:09
    Peki başka ne kullanabiliriz?
  • 4:09 - 4:12
    Telden geçen elektrikten
    daha hızlı olan ne var?
  • 4:13 - 4:15
    Işık.
  • 4:15 - 4:17
    Bit'leri bir yerden diğerine
    ışık demetleri halinde
  • 4:17 - 4:19
    fiber optik kablo kullanarak
    gönderebiliriz.
  • 4:19 - 4:21
    "Fiber optik kablo",
  • 4:21 - 4:23
    ışığı yansıtacak biçimde tasarlanan
    bir cam ipliğidir.
  • 4:23 - 4:28
    Bir ışık demetini kablodan gönderdiğinizde
    ışık kablo boyunca diğer uçta alınana dek
  • 4:28 - 4:31
    aşağı yukarı sıçrar.
    Sıçrama açısına bağlı olarak
  • 4:31 - 4:36
    tümü aynı anda ışık hızında ilerleyen
    pek çok bit gönderebiliriz.
  • 4:36 - 4:39
    Anlayacağınız, fiber oldukça hızlıdır.
  • 4:39 - 4:43
    Fakat daha önemlisi,
    mesafe uzadıkça sinyal kötüleşmez.
  • 4:43 - 4:46
    Böylece, yüzlerce mili
    sinyal kaybı yaşamadan aşabilirsiniz.
  • 4:46 - 4:49
    O nedenle bir kıtadan diğerine
    bağlanmak için okyanus zeminlerinden
  • 4:49 - 4:51
    fiber optik kablo geçiririz.
  • 4:51 - 4:55
    2008'de Mısır'ın İskenderiye kenti
    yakınlarında bir kablonun kopması...
  • 4:55 - 4:56
    2008 Deniz Altı
    Kablo Kopması
  • 4:56 - 4:59
    ...Orta Doğu ve Hindistan'ın çoğunda
    internet kesintisine yol açmıştı.
  • 4:59 - 5:03
    Bu internet denen şeyi cepte sayıyoruz
    ama oldukça kırılgan, fiziksel bir sistem.
  • 5:04 - 5:07
    Fiber muhteşem fakat gerçekten pahalı
    ve üzerinde çalışmak zor.
  • 5:07 - 5:10
    Pek çok şey için bakır kablo bulmalısınız.
  • 5:11 - 5:13
    Peki bir şeyleri kablo olmadan
    nasıl taşıyoruz?
  • 5:13 - 5:16
    Bir şeyleri kablosuz olarak
    nasıl gönderiyoruz?
  • 5:16 - 5:17
    Radyo
  • 5:17 - 5:21
    "Kablosuz" bit gönderim makineleri
    bir yerden bir yere bit göndermek için
  • 5:21 - 5:22
    genellikle radyo sinyalleri kullanır.
  • 5:22 - 5:29
    Makinelerin 1 ve 0'ları farklı frekanstaki
    radyo dalgalarına dönüştürmeleri gerekir.
  • 5:29 - 5:34
    Alıcı makineler, süreci tersine çevirip
    bilgisayarınızda ikili kodlara dönüştürür.
  • 5:34 - 5:36
    Kablosuz, internetimizi
    taşınabilir hale getirdi.
  • 5:36 - 5:40
    Fakat bir radyo sinyali hepten bozulmadan
    o kadar da uzağa gidemez.
  • 5:40 - 5:45
    Bir Los Angeles radyo istasyonu sinyalini
    Chicago'da alamazsınız.
  • 5:46 - 5:49
    Kablosuz ne kadar muhteşem olsa da
    halen kablolu internete bağımlıdır.
  • 5:49 - 5:53
    Bir kahvecide Wi-Fi kullanıyorsanız
    bit'ler bu kablosuz yönlendiriciye
  • 5:53 - 5:57
    ardından da fiziksel kablolarla
    internette oldukça uzak mesafelere gider.
  • 5:59 - 6:01
    Bit göndermede kullanılan fiziksel yöntem
    ileride değişebilir.
  • 6:01 - 6:05
    Uydular arasında gönderilen lazer de olsa
    balon veya drone'lardan gönderilen
  • 6:05 - 6:09
    radyo dalgaları da olsa
    altta yatan ikili bilgi gösterimi
  • 6:09 - 6:14
    ve bu bilgileri gönderip almada kullanılan
    protokoller aşağı yukarı aynı kalmıştır.
  • 6:14 - 6:19
    Kelime, e-posta, görsel, kedi videosu,
    köpek videosu fark etmeksizin
  • 6:19 - 6:22
    internetteki her şey 1 ve 0'lara
    indirgenir ve elektronik sinyaller,
  • 6:22 - 6:27
    ışık demetleri, radyo dalgaları
    ve kucak kucak sevgiyle gönderilir.
Title:
İnternet: Teller, Kablolar ve Wi-Fi
Description:

Bu videoda, internetin fiziksel alt yapısının bilgiyi nasıl taşıdığı açıklanıyor.

Daha fazlası için: Code.org/educate/csp

Anlatıcı: Tess Winlock / Google'da Yazılım Mühendisi

Teşekkürlerimizi sunuyoruz:
Tess Winlock,
Abby Huang
Bemnet Assefa
Saloni Parikh
archive.org
wikimedia
submarinecablemap.com
Google Earth
Wikipedia

Öğrenmeye başlayın: http://code.org/

İletişimde kalalım!
• Twitter https://twitter.com/codeorg
• Facebook https://www.facebook.com/Code.org
• Instagram https://instagram.com/codeorg
• Tumblr https://blog.code.org
• LinkedIn https://www.linkedin.com/company/code-org
• Google+ https://google.com/+codeorg
more » « less
Video Language:
English
Duration:
06:41

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.