[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.29,0:00:03.64,Default,,0000,0000,0000,,♪ (hareketli müzik) ♪ Dialogue: 0,0:00:03.64,0:00:09.66,Default,,0000,0000,0000,,İnternet: Teller, Kablolar ve Wi-Fi Dialogue: 0,0:00:10.62,0:00:13.51,Default,,0000,0000,0000,,(Tess) İsmim Tess Winlock,\NGoogle'da yazılım mühendisiyim. Dialogue: 0,0:00:13.51,0:00:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Size bir sorum var. Dialogue: 0,0:00:14.52,0:00:18.45,Default,,0000,0000,0000,,Bir resim, metin mesajı veya e-posta\Nbir cihazdan diğerine nasıl gönderilir? Dialogue: 0,0:00:18.45,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Sihirle değil, internetle. Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.98,Default,,0000,0000,0000,,Bilginin taşınması için inşa edilen\Nsomut, fiziksel bir sistem. Dialogue: 0,0:00:24.98,0:00:27.70,Default,,0000,0000,0000,,İnternet posta hizmetine çok benzer Dialogue: 0,0:00:27.70,0:00:31.24,Default,,0000,0000,0000,,fakat gönderilen fiziksel şeyler\Nbirazcık farklıdır. Dialogue: 0,0:00:31.24,0:00:36.33,Default,,0000,0000,0000,,Kutu ve zarfların yerine\Ninternet "İkili Bilgi" gönderir. Dialogue: 0,0:00:36.33,0:00:40.69,Default,,0000,0000,0000,,Bilgi, bit'lerden oluşur.\NBit, karşıt çifti olarak tanımlanabilir: Dialogue: 0,0:00:40.69,0:00:42.92,Default,,0000,0000,0000,,Açık veya kapalı, evet veya hayır. Dialogue: 0,0:00:42.92,0:00:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Genellikle açık için 1\Nve kapalı için 0 kullanırız. Dialogue: 0,0:00:47.70,0:00:51.65,Default,,0000,0000,0000,,Bit için iki olası durum olduğundan\N"İkili Kod" olarak adlandırıyoruz. Dialogue: 0,0:00:51.65,0:00:57.83,Default,,0000,0000,0000,,8 bit bir araya geldiğinde 1 byte yapar.\N1000 byte birleştiğinde 1 kilobyte, Dialogue: 0,0:00:57.83,0:01:00.09,Default,,0000,0000,0000,,1000 kilobayt ise 1 megabyte yapar. Dialogue: 0,0:01:00.09,0:01:04.82,Default,,0000,0000,0000,,Bir şarkı genellikle\N3 ila 4 megabyte kullanılarak kodlanır. Dialogue: 0,0:01:04.82,0:01:07.04,Default,,0000,0000,0000,,Resim, video veya şarkı\Nfark etmeksizin Dialogue: 0,0:01:07.04,0:01:09.89,Default,,0000,0000,0000,,internetteki her şey\Nbit ile gösterilir ve gönderilir. Dialogue: 0,0:01:09.89,0:01:12.75,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, bilginin atomlarıdır. Dialogue: 0,0:01:12.75,0:01:15.83,Default,,0000,0000,0000,,Fakat 1 ve 0'ları fiziksel olarak\Nbir yerden bir yere Dialogue: 0,0:01:15.83,0:01:18.57,Default,,0000,0000,0000,,veya bir kişiden diğerine\Ngöndermek gibi düşünmeyin. Dialogue: 0,0:01:18.57,0:01:23.09,Default,,0000,0000,0000,,Peki teller ve yayın araçları üzerinden\Ngönderilen fiziksel şey nedir? Dialogue: 0,0:01:23.09,0:01:26.71,Default,,0000,0000,0000,,İnsanların tek bit'lik bir bilgiyi\Nbir yerden bir yere göndermek için Dialogue: 0,0:01:26.71,0:01:30.21,Default,,0000,0000,0000,,fiziksel olarak nasıl iletişim kurduğuna\Ndair bir örneği inceleyelim. Dialogue: 0,0:01:30.21,0:01:33.80,Default,,0000,0000,0000,,Mesela ışığı\N1 için açıp 0 için kapatabiliriz. Dialogue: 0,0:01:33.80,0:01:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Bip sesi veya morse kodu\Nbenzeri şeyler kullanabiliriz. Dialogue: 0,0:01:38.90,0:01:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu yöntemler çalışır fakat oldukça yavaş,\Nhata eğilimli ve insana bağımlıdır. Dialogue: 0,0:01:43.02,0:01:44.85,Default,,0000,0000,0000,,Aslında ihtiyacımız olan\Nbir makinedir. Dialogue: 0,0:01:44.85,0:01:47.98,Default,,0000,0000,0000,,Tarih boyunca bu ikili bilgileri\Nfarklı fiziksel ortamlar yoluyla Dialogue: 0,0:01:47.98,0:01:49.35,Default,,0000,0000,0000,,Telgraf-Braille-Semafor Dialogue: 0,0:01:49.35,0:01:51.52,Default,,0000,0000,0000,,gönderebilen birçok sistem inşa ettik. Dialogue: 0,0:01:51.52,0:01:57.97,Default,,0000,0000,0000,,Bugün bit'leri fiziksel olarak elektrik,\Nışık ve radyo dalgaları ile gönderiyoruz. Dialogue: 0,0:01:58.53,0:02:03.76,Default,,0000,0000,0000,,Elektrikle bit göndermek için birbirine\Nbakır telle bağlı iki ampul düşünün. Dialogue: 0,0:02:03.76,0:02:07.67,Default,,0000,0000,0000,,Bir cihaz kullanıcısı elektriği açarsa\Nampul yanar. Dialogue: 0,0:02:07.67,0:02:11.24,Default,,0000,0000,0000,,Elektrik yoksa ışık da yoktur.\Nİki uçtaki kullanıcı, ışığın Dialogue: 0,0:02:11.24,0:02:14.52,Default,,0000,0000,0000,,açık olmasının 1 ve kapalı olmasının 0\Nolduğunu kararlaştırırsa Dialogue: 0,0:02:14.52,0:02:19.52,Default,,0000,0000,0000,,bilgi bit'lerini bir kişiden diğerine\Nelektrik ile gönderen bir sistemimiz olur. Dialogue: 0,0:02:19.52,0:02:24.72,Default,,0000,0000,0000,,Fakat küçük bir sorunumuz var.\NArt arda beş kez 0 göndermemiz gerekirse Dialogue: 0,0:02:24.72,0:02:30.14,Default,,0000,0000,0000,,iki tarafın da sıfırları sayabilmesini\Nnasıl sağlarsınız? Dialogue: 0,0:02:30.14,0:02:33.52,Default,,0000,0000,0000,,Çözüm, bir saat veya zamanlayıcıyı\Nsisteme dahil etmektir. Dialogue: 0,0:02:33.52,0:02:37.78,Default,,0000,0000,0000,,Kullanıcılar, göndericinin saniyede 1 bit\Ngöndermesini ve alıcının her bir saniyeyi Dialogue: 0,0:02:37.78,0:02:40.76,Default,,0000,0000,0000,,kaydetmesini kararlaştırıp\Nve hatta ne olduğunu anlayabilirler. Dialogue: 0,0:02:40.76,0:02:45.16,Default,,0000,0000,0000,,Art arda beş 0 göndermek için\Nışığı kapatıp beş saniye beklersiniz. Dialogue: 0,0:02:45.16,0:02:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Hattın diğer ucundaki kişi\Nbeş adet 0 yazar: 00000 Dialogue: 0,0:02:49.52,0:02:53.20,Default,,0000,0000,0000,,1 için de tam tersini yapın, ışığı açın. Dialogue: 0,0:02:53.20,0:02:56.98,Default,,0000,0000,0000,,Elbette, saniyede bir bit'ten\Nbirazcık fazlasını göndermek isteriz. Dialogue: 0,0:02:56.98,0:02:59.09,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için\N"bant genişliğimizi" artırmalıyız: Dialogue: 0,0:02:59.09,0:03:01.40,Default,,0000,0000,0000,,Bir cihazın "Maksimum İletim Kapasitesi". Dialogue: 0,0:03:01.40,0:03:03.45,Default,,0000,0000,0000,,Bant genişliği "bit hızı" ile ölçülür. Dialogue: 0,0:03:03.45,0:03:09.52,Default,,0000,0000,0000,,Genelde saniyelerle ölçülen bir sürede\Nfiilen gönderebildiğimiz bit sayısıdır. Dialogue: 0,0:03:10.62,0:03:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Farklı bir hız ölçüm türü ise "gecikme",\Nyani bir bit'in bir yerden bir yere Dialogue: 0,0:03:17.02,0:03:20.88,Default,,0000,0000,0000,,kaynaktan talep eden cihaza\Nulaşma süresidir. Dialogue: 0,0:03:21.66,0:03:25.29,Default,,0000,0000,0000,,İnsan benzetiminde\Nsaniyede bir bit oldukça hızlıydı Dialogue: 0,0:03:25.29,0:03:27.60,Default,,0000,0000,0000,,fakat bir insanın takip etmesi biraz zor. Dialogue: 0,0:03:27.60,0:03:31.48,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki 3 saniyede 3 megabyte'lık\Nbir şarkı indirmek istiyorsunuz. Dialogue: 0,0:03:31.54,0:03:36.82,Default,,0000,0000,0000,,Megabyte başına 8 milyon bit üzerinden\Nsaniyede 8 milyon bit hızına denk gelir. Dialogue: 0,0:03:36.82,0:03:40.09,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar saniyede 8 milyon bit\Nne gönderebilir ne alabilir. Dialogue: 0,0:03:40.09,0:03:41.99,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bir makine bunu\Ngayet iyi başarır. Dialogue: 0,0:03:41.99,0:03:45.46,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sorun, bu mesajların\Nhangi tür kablolarla gönderileceği Dialogue: 0,0:03:45.46,0:03:48.32,Default,,0000,0000,0000,,ve sinyallerin\Nne kadar uzağa gidebileceği. Dialogue: 0,0:03:48.32,0:03:52.65,Default,,0000,0000,0000,,Ev, ofis veya okulunuzda gördüğünüz\Nbir ethernet kablosuyla Dialogue: 0,0:03:52.65,0:03:56.88,Default,,0000,0000,0000,,yüz metreden sonra önemli ölçüde\N"sinyal kaybı" veya kesinti oluşur. Dialogue: 0,0:03:58.42,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,İnternet denen bu şeyin\Ntüm dünyada çalışmasını istiyorsak Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:05.59,Default,,0000,0000,0000,,bit'leri oldukça uzun mesafelere\Ngönderecek alternatif bir yöntem olmalı. Dialogue: 0,0:04:05.59,0:04:07.34,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar arası diyorum! Dialogue: 0,0:04:07.34,0:04:09.16,Default,,0000,0000,0000,,Peki başka ne kullanabiliriz? Dialogue: 0,0:04:09.16,0:04:12.50,Default,,0000,0000,0000,,Telden geçen elektrikten\Ndaha hızlı olan ne var? Dialogue: 0,0:04:13.27,0:04:14.61,Default,,0000,0000,0000,,Işık. Dialogue: 0,0:04:14.73,0:04:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Bit'leri bir yerden diğerine\Nışık demetleri halinde Dialogue: 0,0:04:17.14,0:04:19.25,Default,,0000,0000,0000,,fiber optik kablo kullanarak\Ngönderebiliriz. Dialogue: 0,0:04:19.25,0:04:20.63,Default,,0000,0000,0000,,"Fiber optik kablo", Dialogue: 0,0:04:20.63,0:04:23.39,Default,,0000,0000,0000,,ışığı yansıtacak biçimde tasarlanan\Nbir cam ipliğidir. Dialogue: 0,0:04:23.39,0:04:28.37,Default,,0000,0000,0000,,Bir ışık demetini kablodan gönderdiğinizde\Nışık kablo boyunca diğer uçta alınana dek Dialogue: 0,0:04:28.37,0:04:31.26,Default,,0000,0000,0000,,aşağı yukarı sıçrar.\NSıçrama açısına bağlı olarak Dialogue: 0,0:04:31.26,0:04:36.14,Default,,0000,0000,0000,,tümü aynı anda ışık hızında ilerleyen\Npek çok bit gönderebiliriz. Dialogue: 0,0:04:36.14,0:04:38.98,Default,,0000,0000,0000,,Anlayacağınız, fiber oldukça hızlıdır. Dialogue: 0,0:04:38.98,0:04:42.50,Default,,0000,0000,0000,,Fakat daha önemlisi,\Nmesafe uzadıkça sinyal kötüleşmez. Dialogue: 0,0:04:42.50,0:04:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Böylece, yüzlerce mili\Nsinyal kaybı yaşamadan aşabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:45.66,0:04:49.32,Default,,0000,0000,0000,,O nedenle bir kıtadan diğerine\Nbağlanmak için okyanus zeminlerinden Dialogue: 0,0:04:49.32,0:04:51.26,Default,,0000,0000,0000,,fiber optik kablo geçiririz. Dialogue: 0,0:04:51.26,0:04:54.64,Default,,0000,0000,0000,,2008'de Mısır'ın İskenderiye kenti\Nyakınlarında bir kablonun kopması... Dialogue: 0,0:04:54.64,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,2008 Deniz Altı\NKablo Kopması Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:59.30,Default,,0000,0000,0000,,...Orta Doğu ve Hindistan'ın çoğunda\Ninternet kesintisine yol açmıştı. Dialogue: 0,0:04:59.30,0:05:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu internet denen şeyi cepte sayıyoruz\Nama oldukça kırılgan, fiziksel bir sistem. Dialogue: 0,0:05:03.65,0:05:07.44,Default,,0000,0000,0000,,Fiber muhteşem fakat gerçekten pahalı\Nve üzerinde çalışmak zor. Dialogue: 0,0:05:07.44,0:05:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Pek çok şey için bakır kablo bulmalısınız. Dialogue: 0,0:05:11.01,0:05:13.46,Default,,0000,0000,0000,,Peki bir şeyleri kablo olmadan\Nnasıl taşıyoruz? Dialogue: 0,0:05:13.46,0:05:15.98,Default,,0000,0000,0000,,Bir şeyleri kablosuz olarak\Nnasıl gönderiyoruz? Dialogue: 0,0:05:15.98,0:05:16.95,Default,,0000,0000,0000,,Radyo Dialogue: 0,0:05:16.95,0:05:20.52,Default,,0000,0000,0000,,"Kablosuz" bit gönderim makineleri\Nbir yerden bir yere bit göndermek için Dialogue: 0,0:05:20.52,0:05:22.28,Default,,0000,0000,0000,,genellikle radyo sinyalleri kullanır. Dialogue: 0,0:05:22.28,0:05:29.02,Default,,0000,0000,0000,,Makinelerin 1 ve 0'ları farklı frekanstaki\Nradyo dalgalarına dönüştürmeleri gerekir. Dialogue: 0,0:05:29.02,0:05:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Alıcı makineler, süreci tersine çevirip\Nbilgisayarınızda ikili kodlara dönüştürür. Dialogue: 0,0:05:34.06,0:05:36.47,Default,,0000,0000,0000,,Kablosuz, internetimizi\Ntaşınabilir hale getirdi. Dialogue: 0,0:05:36.47,0:05:40.47,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bir radyo sinyali hepten bozulmadan\No kadar da uzağa gidemez. Dialogue: 0,0:05:40.47,0:05:44.78,Default,,0000,0000,0000,,Bir Los Angeles radyo istasyonu sinyalini\NChicago'da alamazsınız. Dialogue: 0,0:05:45.84,0:05:49.22,Default,,0000,0000,0000,,Kablosuz ne kadar muhteşem olsa da\Nhalen kablolu internete bağımlıdır. Dialogue: 0,0:05:49.22,0:05:53.39,Default,,0000,0000,0000,,Bir kahvecide Wi-Fi kullanıyorsanız\Nbit'ler bu kablosuz yönlendiriciye Dialogue: 0,0:05:53.39,0:05:57.50,Default,,0000,0000,0000,,ardından da fiziksel kablolarla\Ninternette oldukça uzak mesafelere gider. Dialogue: 0,0:05:58.54,0:06:01.45,Default,,0000,0000,0000,,Bit göndermede kullanılan fiziksel yöntem\Nileride değişebilir. Dialogue: 0,0:06:01.45,0:06:05.03,Default,,0000,0000,0000,,Uydular arasında gönderilen lazer de olsa\Nbalon veya drone'lardan gönderilen Dialogue: 0,0:06:05.03,0:06:08.64,Default,,0000,0000,0000,,radyo dalgaları da olsa\Naltta yatan ikili bilgi gösterimi Dialogue: 0,0:06:08.64,0:06:14.03,Default,,0000,0000,0000,,ve bu bilgileri gönderip almada kullanılan\Nprotokoller aşağı yukarı aynı kalmıştır. Dialogue: 0,0:06:14.03,0:06:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Kelime, e-posta, görsel, kedi videosu,\Nköpek videosu fark etmeksizin Dialogue: 0,0:06:19.21,0:06:22.45,Default,,0000,0000,0000,,internetteki her şey 1 ve 0'lara\Nindirgenir ve elektronik sinyaller, Dialogue: 0,0:06:22.45,0:06:27.21,Default,,0000,0000,0000,,ışık demetleri, radyo dalgaları\Nve kucak kucak sevgiyle gönderilir.