Trope Talk: Detectives

Udało się, Watsonie! W końcu połączyłam ze sobą fakty! Ten film sponsorowany jest

przez Campfire Blaze!

Wiesz, prze większość czasu kiedy czytam książki lub oglądam seriale jakoś nie mogę się powstrzymać

przed ich nadmiernym rozmyślaniem. Wydaje mi się, że to jedynie skutek uboczny krytycznej analizy

oraz podejścia do sztuki i mediów z mojej pseudo- profesjonalnej punktu widzenia - zwykle

naprawdę angażuje się w historię bez próbowania

rozłożenia jej na części i zobaczenia jak działa. Wiesz, jak

słuchanie jak aktor gra swoją rolę lub dostrzeganie używanego motywu

i ocenianie fabuły na tej podstawie, takie rzeczy.

Gatunek, który łamie dla mnie tą zasadę jest, co zabawne, kryminał. Ten

Jeden format, z którym widownia powinna krytyczne angażować się - nie ja. Będąc dokładniejsza

nie mogę. Może po prostu jestem słaba w dostrzeganiu rzeczy, więc ukradkowe wskazówki

przelatują mi koło nosa, może nie potrafię zapamiętywać imion przez co

nie wiem kogo mam podejrzewać. Ale szczerze, nawet naprawdę dobrze napisany kryminał, w którym

daje odbiorcom wystarczającą ilość wskazówek by teoretycznie rozwiązać sprawę nie

porywa mnie - mam większą szansę zgadując

na podstawie motywów. Gdyby była to powieść

Agaty Christie, założę się że zabójcą będzie

najbardziej obiecujący kawaler w to zaplątany.

Nadal bym je czytała i czerpała z nich satysfakcję, ale prze większość czasu zakończenie niemile mnie zaskoczy.

Nie jestem dobra w samodzielnym składaniu elementów układanki.

Dlatego właśnie kocham i doceniam archetyp postaci centralny i fundamentalny dla

formatu kryminału - detektywa. Postać, której zadaniem jest złożenie faktów do kupy i

ujawnienie widowni właściwej fabuły. Bez detektywa, ludzie jak

ja - watsonowie świata - nie mieliby nic z czytania kryminałów.

Detektywów można znaleść nie tylko w kryminałach,

ale są z nimi nierozwiązalne

połączeni. Detektywi badają sytuacje i rozwiązują zagadki - kryminały są

skoncentrowane na procesie rozwiązywania tej zagadki, ale kryminały i bliskie im fabuły są

obecne w historiach wielu rodzaju, co znaczy że archetyp detektywa może naturalnie

integrować w prawie każdym gatunku i strukturze narracji. Jeśli w fabule

znajduje się jakakolwiek zagadka, w fabule może znaleźć się także detektyw.

''Detektyw'' to zawód i rola w narracji, nie typ postaci, więc teoretycznie

każdy archetyp postaci może pełnić rolę detektywa - ale jest parę głównych

popularnych stereotypów, które są zasadniczo sztampowe. Detektywi z czarnych kryminałów noir

są zwykle przemęczonymi

alkoholikami lub ogólnie narkomanami, którzy bezustannie prowadzą wewnętrzne monologi, są znużeni

swoim życiem z nieproporcjonalna liczbą dam o wątpliwej moralności zakradającymi

się do ich biura w związku z krętactwami - co jest dość zabawne, ponieważ archetyp ten jest

bardzo dobrze znany, klasyczni detektywi noir mają z prawie nic wspólnego z przypisanymi im

motywami. Sam Spade, detektyw w Sokole maltańskim, najbardzziej ikoniczny detektyw noir w historii - nie

ma prawie zupełnie osobowości, tragicznych lub wyniszczających tendencji i nawet

nie reaguje na śmierć swojego partnera niczym więcej niż

umiarkowaną frustracją. Archetyp detektywa z czarnego kryminału noir ma

więcej wspólnego z Dickiem Tracym niż z jakimkolwiek odpowiednim protagonistom noir.

Są też detektywi gentelmani, prawie że całkowite przeciwieństwo detektywów z czarnych kryminałów,

z klasą i często arystokratyczni poszukiwacze przygód, jednostronnie dobrze wyedukowani i prawie zawsze brytyjscy,

często sprzeczający się z niekompetentną policją, w której przypadkowo pełno jest ludzi niższej klasy.

Sherlock Holmes, najbardziej popularny kiedykolwiek napisany detektyw, wytworzył całą zgraje

sherlockopodobnych detektywów - wszyscy ekscentryczni, błyskotliwi, zwykle głównie skoncentrowani na śledczym badaniu

sprawy i z reguły w towarzystwie cierpliwego przyjaciela, który jest narratorem właściwych przygód.

Ta trzecioosobowa narracja nie jest zarezerwowana tylko dla Holmesa

- w zasadzie to tylko jeden z wielu sposobów

przedstawiania tajemnicy widowni. Widzisz, problem z kryminałami

polega na tym, że widownia nie jest dozwolone wiedzieć o wszystkom

co dzieje się w czasie fabuły aż do samego końca.

Zawsze jest coś ukrytego, by to ujawnić. To znaczy, że widzowie nie

mogą mieć trzecioosobowej wszechwiedzącej perspektywy, ale zwykle nie mogą mieć pełnej pierwszoosobowej

perspektywy detektywa, ponieważ prawie wszystkie kryminały mają rozwiązanie

z jakimś zwrotem akcji składającym wszystko w całość. To Rozwiązanie ma miejsce

gdy detektyw zaczyna wyjaśniać o co chodzi, nie kiedy orientuje się o co chodzi,

więc jeśli widownia wie co się dzieje w głowie detektywa, dostajemy tą informację zbyt wcześnie.

Pewne historie będą przykrywać to daniem nam

perspektywy detektywa i pokazywanie, że myśli coś

w rodzaju ,,Oczywiści! To musi być to! Wszystko ma teraz sens!''

i wtedy właściwa konkluzja zostaje nam ujawniona odpowiednio podczas

rozwiązania. Nie radząc sobie z tym, większość

powieści detektywistycznych obiera trzecioosobową narrację, albo nie do końca wszechwiedzącą

lub narrację innej postaci, która nie jest detektywem i

służy jako surogatka widowni. Nie jest to jednak stała reguła.

To swego rodzaju gradient, który określa rodzaj historii - i rodzaj

detektywa - dostaniemy. Na drugim końcu skali, niektóre

kryminały pokazują widowni prawie wszystko. Jest to dość rzadkie i

stwarza punkt sporny odnośnie tego typu historii, które nie mają do końca żadnej tajemnicy.

Chyba najbardziej ikonicznym przykładem tego formatu jest Columbo,

bardzo popularny serial detektywistyczny z lat 70. w którym każdy odcinek rozpoczynał się z pełnym, kompleksowym

przedstawieniem morderstwa. Wiemy kto to zrobił, jak to zrobił, jak to zatuszował i zwykle

dlaczego to zrobił. Element tajemnicy nie polega na tym kto tego dokonał, ale jak porucznik

Columbo go złapie. Wszystkie odcinki śledzą format typowych kryminałów z jakiegoś rodzaju

ujawnieniem sprawcy, ale często ujawniają coś co Columbo zrobił lub odkrył

poza ekranem - zwrotem akcji nie jest przestępstwo tylko rozwiązanie przestępstwa. Nie jest to

niespotykane w historiach gdzie detektyw jest technicznie antagonistą, a protagonista

którego perspektywę śledzimy jest szukanym kryminalistą - te

historie często są walkami wielkich umysłów gdzie

widownia ma większą wiedzę niż

którakolwiek z postaci. Nawet niektóre opowiadania o Sherlocku Holmesie technicznie zaliczają się

do tej kategorii - w Skandalu w Bohemii nie ma tajemnicy, zaskakującym

odkryciem na koniec jest fakt, że Irene Adler przejrzała przykrywkę Sherlocka Holmesa i całkowicie go

przechytrzyła by móc opuścić kraj ze swoim nowym mężem i zdjęciem, które

chciał mieć. Kryminał daje odbiorcom około 70-80% odpowiednich

informacji. Zazwyczaj nie wiemy kto to zrobił w nie zawsze

znamy też motyw - by zamydlić nam oczy przeszłość podejrzanych

będzie niejasna lub niekompletna

na czas prowadzenia śledztwa

ponieważ selekcja drogą eliminacji byłaby zbyt łatwa

Te kryminały dają nam wtedy jakąś metodę - na przykład ktoś

został otruty, raport kryminalistyczny określi rodzaj trucizny - i sporą grupę podejrzanych

by wytypować z nich zabójcę. Ujawnienie zbrodni prawie zawsze wiąże się z ujawnieniem jakiegoś dotychczas nieznanego

elementy historii lub charakteryzacji, którą detektyw rozpracował

bez naszej wiedzy. W takich historiach detektywi zwykle poszukują

wskazówek odnośnie zbrodni by stworzyć utworzyć z niech sylwetkę kryminalisty, a

potem dopasowują ją do kogoś z obsady. Jak to zrobią zależy

indywidualnie od detektywa i jego osobowości. Ale zanim

do tego przejdziemy, chcę opisać

ostatnią kategorię - ponieważ niektóre kryminały

dają widowni bardzo mało informacji.

I to jest... zazwyczaj złe. Zazwyczaj to złe pisanie i mówienie o tym

nie przychodzi mi łatwo. Ukrywanie zbyt wiele może być oznaką

braku wiary autora. Jeśli nie można wymyślić jakiegoś rozwiązania na podstawie przedstawionych faktów,

to naruszenie konwencji kryminału. Na przykład, jeśli zabójca to

dotychczas nieznana postać, która po prostu była w okolicy, to całkowicie prawdopodobne i nawet

może mieć więcej sensu niż obarczanie winą kogoś z obsady,

ale nie jest to uczciwe rozwiązanie

tajemnicy, co powinno być uczciwe dla widowni.

To wszystko zaburza integralność fabułu

kryminału. Takie historie

są trudniejsze dla widzów do zaangażowania się w nie. Czasem też

nie mają sensu, ponieważ bez wystarczającej ilości informacji by

połączyć fakty, historia może nie trzymać się kupy. Pisanie kryminałów jest trudne - zwykle

trzeba robić to od tyłu, zaczynając od zbrodni i pracując

nad wskazówkami do jej rozwiązania niż zaczynając od

tajemnicy i kombinowaniem na bieżąco kto najlepiej by pasował na kryminalistę. Jeśli autor przygotowuje

tajemnice nie znając

wcześniej jej rozwiązania, historia

nie będzie się kleić. A jeśli autor WIE co i jak,

ale daje zdawkowe poszlaki, które nie układają się w

większy obraz, tu też widownia nie będzie mogła naprawdę zaangażować się w historię,

ponieważ nie posiadają wystarczającej ilości informacji.

To podkreśla ten sam problem, o którym mówiłam w filmie o zwrotach akcji - zwroty akcji by zaszokować i

i zaskoczyć widownię są dobre gdy jako autor chcesz poczuć się mądrzejszym,

ale jest złe jeśli jako autor chcesz krytycznie zaangażować swoich odbiorców.

Potrzebują oni móc śledzić fabułę, a skoro

nie mogą

wiedzieć więcej niż autor, ten musi, przynajmniej w najmniejszym stopniu,

znać rozwiązanie przed stworzeniem wskazówek, które dostaje widownia. I musi być ich na tyle

dużo by można było teoretycznie przewidzieć rozwiązanie w sposób

jaki mógłby zrobić to detektyw.

W idealnym kryminale widowni brakuje

tylko jednej

kluczowej informacji przed zakończeniem historii,

więc gdy detektyw ujawnia ją, wszystko ląduje na swoje miejsce. Ale szczerze,

łatwiej jest napisać kryminał, w którym po zbrodni nie ma najmniejszego śladu a detektyw rozwikłuje

zagadkę poprzez……… wiedzenie tego co autor każe im wiedzieć i posiadania racji

ponieważ tak twierdzi autor. W ten sposób nie ma możliwości by

widownia rozwikłała zagadkę przed detektywem

i podkopuje niezwykły geniusz detektywa.

Na przykład gdy oryginalny Sherlock Holmes z pewnością

miał wyróżniające się umiejętności dedukcji ekstrapolujące przeszłość postaci

z plamy tuszu i ubrudzonych błotem butów, niektóre adaptacje jeszcze bardziej to rozszerzają.

Tak jak gdy Sherlock BBC zaadaptował Skandal w Bohemie jako Skandal w Belgrawii, dodano tam

niewielką tajemnice w tle ponieważ najbliższe co główna fabuła odcinka ma wspólnego z tajemnicą

to pytanie jakie jest hasło do telefonu Irene Adler, co nie jest... no wiecie... ciekawe.

I to pierwsza połowa imienia Sherlocka, bo jest w nim teraz zakochana

i jest to bezsensowny poboczny wątek miłosny, który można było wyczuć

z kilometra, więc nie trzyma się założenia ' mój detektyw musi być mądrzejszy

od odbiorców'. Ale wątek poboczny skupia się na

niewyjaśnionej śmierci turysty przez uderzenie

w tył głowy tępym narzędziem, bez śladu co mogło to być i kto to mógł być.

Sherlock ignoruje to wszystko, twierdząc, że rozwiązał sprawę jedynie

na podstawie pozycji auta, którego rura wydechowa wystrzeliła,

a turysta zginą bo wystrzał trafił w tył jego głowy.

Nie słyszymy o tym przez pewien czas aż Adler

ujawnia przed Sherlockiem, że ona także rozwiązała sprawę, a

turysta został zabity przypadkowo przez jego własny bumerang.

Czy ma to jakieś realne podłoże?

Tak-uh...… nie zbyt.

Teoretycznie pasuje do braku zabójcy czy narzędzia zbrodni, bo bumerang

odleciał po uderzeniu w faceta, ale można kwestionować fakt

czy zdolny by był spowodować śmierci, odlecieć tysiące kilometrów dalej i

wylądować w strumieniu nieopodal, ale to okay. Czy to

coś co widownia mogła oczekiwać od

''pozycji samochodu względem turysty gdy rura wydechowa wystrzeliła''

i ''jednego wystrzału w tył głowy''? Absolutnie ku*wa nie.

Słusznie można zakładać ( i raczej łatwiej w to uwierzyć), że

został trafiony prze bardzo mały meteor. Jakie były szanse? Nie wiem!

Nie ma przyjemności w rozwiązywaniu czy oglądania rozwiązywania tej tajemnicy, ponieważ widownia

nie ma nawet szansy się zastanowić.

Gdy kryminał dale nam zbyt dużo informacji, nie ma w tym dużo tajemnicy,

bo nie ma czego rozwiązywać - ale jeśli dostajemy za mało

nie można oczekiwać ciągłego zgadywania - to tylko zniechęca.

Widz musi otrzymać wystarczającą ilość elementów układanki by móc zgadnąć

jak wygląda finalny obraz - nie wszystkie i nie tylko kilka

kawałków monochromatycznego tła, bo spadnie zainteresowanie.

W najgorszym wypadku widownia zostanie całkowicie zniechęcona

do rozwiązania sprawy. Ciężko znaleźć w tym równowagę.

Ale w sercu kryminału stoi detektyw. jako centralna postać

w procesie ujawniania fabuły, w pewien sposób

jest centrum kryminału i całej narracji. A to jak operuje zależy od jego

indywidualnego charakteru. By go zrozumieć należy w pierw spojrzeć

na motyw postaci. Większość

ma powód by robić to co robią - ale nie zawsze tak jest

z detektywami. Niektórych motywuje ogólna dobroć serca lub poczucie obowiązku

lub ogólna ciekawość umysłu, niektórzy detektywi nie mają osobistego interesu w

rozwiązywaniu spraw czy zagadek - to ich praca. Ci bardziej znieczęceni

mogą nawet na to

narzekać. Ironicznie, dla detektywa, motyw to najmniej ważna część ich charakteru.

Zamiast tego, istnieją trzy ważne aspekty postaci

detektywa i idealnie odbijają strukturę narracyjną kryminału.

Po pierwsze ich metoda śledztwa. W jaki sposób detektyw zbiera poszlaki

i informacje zależy całkowicie od ich charakteru, osobowości i umiejętności. Na przykład, Sherlock

Holmes