< Return to Video

Language and Religion of the Former Yugoslavia

  • 0:00 - 0:05
    ယူဂိုဆလားဗီးယား က်င့္သံုးခဲ့ဖူးေသာ ျပည္နယ္အတြင္း သို႔မဟုတ္ ေဒသအတြင္း
  • 0:05 - 0:08
    လူမ်ဳိးစုမ်ဳိးႏြယ္၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ျခားနားမႈေတြကို နားလည္ဖို႔ အေတာ္ေလး ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။
  • 0:08 - 0:11
    ဒါေပမယ့္ ဒီဗီဒီယိုထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္လုပ္ျပခ်င္တာက ဒီအေပၚမွာ ျခယ္သဖို႔ပါပဲ။
  • 0:11 - 0:15
    ပထမကမာၻစစ္ပြဲျဖစ္ပြားျခင္းရဲ႕ စနက္တံကို နားလည္ဖို႔အတြက္နဲ႔
  • 0:15 - 0:18
    1980 ယူဂိုဆလားဗီးယား ၿပိဳကြဲျခင္းကို နားလည္ဖို႔အတြက္ အဓိကေသာ့ခ်က္ပါပဲ။
  • 0:18 - 0:21
    ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ေရာက္ေနစဥ္မွာ အေတာ္အ႐ုပ္အဆိုးအက်ည္းတန္ခဲ့ပါတယ္။
  • 0:21 - 0:25
    ၈၀ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းႏွင့္ ၉၀ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားတုန္းကေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အရင္ဆံုး နားလည္ဖို႔ေကာင္းတဲ့အရာကေတာ့
  • 0:25 - 0:27
    ယူဂိုဆလားဗီးယားစကားလံုး ဘယ္ကေရာက္လာလဲဆိုတာပါပဲ။
  • 0:27 - 0:30
    အမွန္တကယ္က ေတာင္ပိုင္းယူဂိုဆလားဗီးယားျပည္နယ္ေတြကို ရည္ညႊန္းတာပါ။
  • 0:30 - 0:34
    ဒါေၾကာင့္ ယူဂို ဆုိတာ ေတာင္ပိုင္းကို ရည္ညႊန္းတယ္။
  • 0:34 - 0:36
    ဆလားဗီးယားဆိုတာ ဆလားဗီးယားျပည္နယ္ေတြအေၾကာင္းကို ေျပာတာပါ။
  • 0:36 - 0:39
    ဆလားဗီးယားဘာသာစကားအေၾကာင္း လူေတြေျပာဆိုၾကတဲ့အခါ
  • 0:39 - 0:41
    ဒီေဒသမွာ ေျပာတဲ့ ဘာသာစကားေတြကို ေျပာၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း
  • 0:41 - 0:44
    အေရွ႕ပိုင္းဥေရာပအမ်ားအျပားနဲ႔ အခုဆို ႐ု႐ွားမွာလည္း ေျပာၾကပါတယ္။
  • 0:44 - 0:49
    ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီမွာ အျပာေရာင္နဲ႔Serbo-Croation ကို ေျပာတဲ့ ေနရာမွာ
  • 0:49 - 0:54
    ျခယ္ျပထားပါတယ္။
  • 0:54 - 0:59
    အဲဒါက ဒီေဒသမွာ အဓိက်တဲ့ ဆလားဗီးယား ဘာသာစကားပါ။
  • 0:59 - 1:02
    ေဒသစကားေတြမ်ားစြာရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လူေတြက
  • 1:02 - 1:05
    ခရိုေအးရွန္း၊ မြန္တီနီဂရန္၊ ဆာဘီယန္ ကိုေျပာၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ။
  • 1:05 - 1:08
    ဒါေပမယ့္ ဘာသာစံုတတ္ကၽြမ္းသူအမ်ားစုက အခ်င္းခ်င္း အေတာ္နီးစပ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
  • 1:08 - 1:12
    ဘာသာစကားတစ္ခုအျဖစ္ အမ်ဳိးအစားခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။
  • 1:12 - 1:15
    Serbo-Coration ဘာသာစကားအျဖစ္ေပါ့။
  • 1:15 - 1:18
    မင္းလည္း သိမွာပါ။ ယေန႔ေခတ္မွာ ေျပာေနၾကတာက
  • 1:18 - 1:21
    ခရိုေအးရွား၊ ေဘာ့စ္နီးယားႏွင့္ ဟာဇီဂိုဗီနာ၊ ဆာဘီးယားနဲ႔ မြန္တီနီဂရိုးတို႔ပါ။
  • 1:21 - 1:23
    ဒါက အမ်ားသံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဒသမွာ ဆက္သြယ္တဲ့ အရာပါ။
  • 1:23 - 1:28
    ဒါေတြထက္ပိုၿပီးေတာ့ ဆလိုဗီနီယမ္ဘာသာစကားဟာ ဆလားဗစ္ပါပဲ။
  • 1:28 - 1:34
    Serbo-Croation နဲ႔ေတာ္ေတာ္ဆက္စပ္ပါတယ္။
  • 1:34 - 1:37
    မက္ကာဒိုနီယာမွာ ဆလားဗစ္ဘာသာစကားကိုေျပာၾကပါတယ္။
  • 1:37 - 1:41
    ဘူေဂးလ္ရီးယန္းနဲ႔ပိုမိုနီးစပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္နီးစပ္တဲ့ခ်ည္ေႏွာင္မႈရွိပါတယ္
  • 1:41 - 1:43
    Serbo-Croation ထက္ေတာ့ လံုး၀မကြာျခားပါဘူး။
  • 1:43 - 1:46
    ဒီေတာ့ ဒီဧရိယာတစ္ခုလံုးကို ဘာသာစကားနဲ႔ ဆက္သြယ္လို႔ရၿပီေပါ့။
  • 1:46 - 1:49
    ဒီဧရိယာကို အမွန္တကယ္ ပိုင္းျခားထားတာေတြက ဘာသာေရးနဲ႔ သမိုင္းပါပဲ။
  • 1:49 - 1:52
    ဒါေၾကာင့္ ဒီဧရိယာက ဟိုးႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာကို သင္ ျပန္သြားခ်င္ရင္
  • 1:52 - 1:58
    ဧကရာဇ္အင္ပါယာအမ်ဳိးမ်ဳိရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိခဲ့ပါတယ္။
  • 1:58 - 2:00
    Austro-Hungarian ဧကရာဇ္အင္ပါယာ၊ Ottoman ဧကရာဇ္အင္ပါယာပါ။
  • 2:00 - 2:04
    Austro-Hungarian နဲ႔အတူ
  • 2:04 - 2:06
    ရိုမန္ကက္သလစ္အင္ပါယာကို ေျပာေနတာပါ။
  • 2:06 - 2:09
    Ottomans ေတြအေၾကာင္း သင္ေျပာတဲ့အခါ
  • 2:09 - 2:11
    မူဆလင္အင္ပါယာကို သင္ကိုင္တြယ္ေနတာပါ။
  • 2:11 - 2:12
    ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာ ဒီနယ္ေျမရဲ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အပိုင္းေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတယ္။
  • 2:12 - 2:13
    ဒီေတာ့ အမွန္တကယ္ အဆံုးသတ္သြားတာေတြက ဘာသာေရးေရာေထြးမႈတစ္ခုပဲ ျဖစိ္ပါတယ္။
  • 2:13 - 2:18
    လူေတြရဲ႕မ်ဳိးႏြယ္လူမ်ဳိးစုအျဖစ္ လူေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ပါတယ္။
  • 2:18 - 2:22
    ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာေနတာက ယခင္ယူဂိုဆလားဗီးယားျပည္နယ္ရဲ႕
  • 2:22 - 2:28
    ဘာသာေရးၿပိဳကြဲျခင္းပါ။
  • 2:28 - 2:32
    ဒါေၾကာင့္ ဒီက ပန္းေရာင္နဲ႔မွာ အဓိကအားျဖင့္ ရိုမန္ကက္သလစ္ ဧရိယာေတြျဖစ္ပါတယ္။
  • 2:32 - 2:36
  • 2:36 - 2:39
    အဓိကအားျဖင့္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာရျခင္းက
  • 2:39 - 2:41
    အားလံုးေရာေထြးေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။
  • 2:41 - 2:43
    ဒီေတာ့ ဆလိုဗီနီးယား၊ ခရိုေအးရွား အဓိကအားျဖင့္ ရိုမန္ကက္သလစ္ျဖစ္ပါတယ္။
  • 2:43 - 2:45
    ဆာေဘးရီးယားကို ၾကည့္ရင္ မြန္တီနီဂရိုး၊ အဓိကအားျဖင့္ အေရွ႕ပိုင္း Orthodox ျဖစ္ပါတယ္။
  • 2:45 - 2:48
    ကိုဆိုဗိုမွာ မူဆလင္အင္အားေကာင္းပါတယ္။ ဟိုမွာပါ။
  • 2:48 - 2:54
    ကိုဆိုဗို မၿပိဳကြဲခင္မွာ
  • 2:54 - 3:00
    ဆာဘီးယားႏွင့္ မြန္တီနီဂရိုး အစိတ္အပိုင္းမ်ဳိးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဘာသာေရးေပါင္းစပ္မႈရွိပါတယ္။
  • 3:00 - 3:05
    ေဘာ့စ္နီးယားနဲ႔ ဟန္ဇီဂိုဗီးနားသည္ တကယ့္ တကယ္ကို ေရာေထြးေနပါတယ္။
  • 3:05 - 3:10
    အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ လူဦးေရတစ္၀က္သည္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေျပာင္းေရႊ႕ေနခဲ့ၾကပါတယ္။
  • 3:10 - 3:14
    ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာ အဓိကဘာသာေရးကေတာ့ အစၥလမ္ျဖစ္ပါတယ္။
  • 3:14 - 3:19
    ေယဘုယ်အားျဖင့္ ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္တာကေတာ့ ဒီေနရာပါပဲ။
  • 3:19 - 3:23
    Bosniak အေၾကာင္း လူေတြေျပာတဲ့အခါ
  • 3:23 - 3:25
    Bosnian မူဆလင္အေၾကာင္း ေျပာဆိုေနၾကတာပါပဲ။
  • 3:25 - 3:31
    ဒါေပမယ့္ ေဘာ့စ္နီးယားနဲ႔ ဟန္ဇီဂိုဗီးနားမွာလည္း Serbs ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ရွိပါတယ္။
  • 3:31 - 3:36
    Serbs ေတြက အေရွ႕ပိုင္း Orthodox ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
  • 3:36 - 3:41
    ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ အညိဳေရာင္နဲ႔ျပထားပါတယ္။ လူဦးေရရဲ႕သံုးပံုတစ္ပံုပါ။
  • 3:41 - 3:44
    အေတာ္အတန္ မ်ားျပားတဲ့ ရိုမန္ကက္သလစ္လူေတြ ရွိပါတယ္။
  • 3:44 - 3:47
    ဒါမွမဟုတ္ Bosnian-Croats လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
  • 3:47 - 3:50
    ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာရရင္ ဒီရဲ႕သမိုင္းရာဇ၀င္ကို ၾကားရရင္ေတာင္မွ အလြန္ရႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။
  • 3:50 - 3:53
    ဒါမွမဟုတ္လည္း သတင္းမွာ ၾကားရရင္ေတာင္ ရႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။
  • 3:53 - 3:56
    ၉၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ သတင္းၾကားၿပီး အလြန္ရႈပ္ေထြးေနပါတယ္။
  • 3:56 - 3:58
    Bosian မူဆလင္အေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ Bosniak အေၾကာင္း တစ္ေယာက္ေယာက္က ေျပာေနတယ္ဆိုရင္
  • 3:58 - 4:01
    ေဘာ့စ္နီးယားမွာ မူဆလင္၀ါဒရွင္သန္ေနတ္။ အဲဒါဟာ
  • 4:01 - 4:04
    သူတို႔ရည္ရြယ္တဲ့အရာပဲ။
  • 4:04 - 4:08
    Bosnian-Croat လို႔ ေျပာၾကရင္ ေဘာ့စ္နီးယားမွာ ရွင္သန္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးႏြယ္စုအားျဖင့္ Croat ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
  • 4:08 - 4:10
    သူတို႔က ရိုမန္ကက္သလစ္ျဖစ္ခ်င္ပါလိမ့္မယ္။
  • 4:10 - 4:19
    အဲဒီေနာက္ Bosnian Serb ရွိရင္ အဲဒါဟာ
  • 4:19 - 4:24
    ဆာေဘးရီးယန္း ဒါမွမဟုတ္ Serb အျဖစ္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔သတ္မွတ္တဲ့ သူျဖစ္ပါတယ္။
  • 4:24 - 4:30
    Bosnia နဲ႔ Herzegovina မွာ ေနထိုင္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
  • 4:30 - 4:35
    အေရွ႕ပိုင္း Orthodox ျဖစ္လာေကာင္းျဖစ္လာပါမယ္။
  • 4:35 - 4:39
    ဒါေၾကာင့္ သင့္မွာ ဘာသာစကားအားသာခ်က္ရွိတယ္လို႔ ေတြးေတာႏိုင္ပါတယ္။
  • 4:39 - 4:42
    ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြမွာ ဘာသာေရးနဲ႔
  • 4:42 - 4:44
    ေဒသိယေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ထင္ရွားတဲ့
  • 4:44 - 4:51
    ကြာျခားခ်က္မ်ားလည္းဒီမွာရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ေရာက္ေနတာေၾကာင့္ အေျခအေနေတြ ဆိုး၀ါးတဲ့အခါမွာပါ။
  • 4:51 - 4:54
  • 4:54 - 4:57
    အမ်ားဆံုးအေျခခံအလုပ္နဲ႔ ျခားနားမႈေတြ တည္ရွိေနတယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
  • 4:57 - 4:59
  • 4:59 - 5:01
    အဲဒါက ပထမကမာၻစစ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိနားလည္ေစဖို႔နဲ႔
  • 5:01 - 5:03
    ပထမကမာၻစစ္ရဲ႕အေၾကာင္းရင္းကို သိနားလည္ေစဖို႔အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
  • 5:03 - 5:06
    ၉၀ ႏွစ္အေစာပိုင္းမွ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတဲ့ အရုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္မႈအခ်ဳိ႕ျဖစ္ပါတယ္။
  • 5:06 - 5:08
    အဆံုးသတ္ဖို႔ ဆက္စပ္စဥ္းစားရမယ့္အေၾကာင္းရာအနည္းငယ္နဲ႔
  • 5:08 - 5:12
    ပထမကမာၻစစ္ျဖစ္ခဲ့သည့္တိုင္ေအာင္ မေပါင္းစည္းေသးတဲ့ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
  • 5:12 - 5:15
    အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ မေပါင္းစည္းေသးတဲ့ျပည္နယ္ကို ျပဳလုပ္ရန္ ဆႏၵျဖင့္ အခ်ိန္မတိုင္မီျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
  • 5:15 - 5:20
    မ်ဳိးႏြယ္အုပ္စုဖြဲ႕ျခင္း၊ ဘာသာစကားအုပ္စုဖြဲ႕ျခင္းသည္
  • 5:20 - 5:23
    Austro-Hungarian အင္ပါယာ၊ Ottoman အင္ပါယာ ၿပိဳကြဲရန္ ႀကံရြယ္ခဲ့ပါတယ္။
  • 5:23 - 5:29
    ပထမကမာၻစစ္၀င္ေရာက္ခ်ိန္ Ottoman အင္ပါယာ၏ က်ဆင္းမႈျဖစ္လာပါတယ္။
  • 5:29 - 5:32
    မေပါင္းစည္းတဲ့ျပည္နယ္တစ္ခုဖြဲ႕စည္းရန္ ဆႏၵရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ စြမ္းအင္ေတြ ပိုမိုစတင္ရရွိဖို႔ လူေတြကို စတင္ခြင့္ျပဳလာခဲ့ပါတယ္။
  • 5:32 - 5:35
  • 5:35 - 5:39
    ပထမကမာၻစစ္ဟာ အေျခခံအားျဖင့္ ယူဂိုဆလားဗီးယားျပည္နယ္ကို ေပါင္းစည္းခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့
  • 5:39 - 5:44
    အေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
  • 5:44 - 5:46
    ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ေရာက္သည့္တိုင္ေအာင္ ၿပိဳကြဲေနခဲ့ပါတယ္။
  • 5:46 - 5:49
    ဆိုရွယ္လစ္ျပည္နယ္တစ္ခု၊ ကြန္ျမဴနစ္ျပည္နယ္တစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ့ေပမယ့္
  • 5:49 - 5:54
    စစ္ေအးကာလအတြင္း ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အမွန္တကယ္ကို ထူးဆန္းၿပီး
  • 5:54 - 5:58
    ေ၀းကြာတဲ့ဆက္ဆံေရးရွိေနခဲ့ပါတယ္။
  • 5:58 - 6:02
    ဒါေပမဲ့ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ေရာက္ၿပီးေနာက္မွာ အတူတကြျပန္လည္စုစည္းခဲ့ပါတယ္။
  • 6:02 - 6:04
    အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရးကြားျပားျခားနားမႈေတြပါ။
  • 6:04 - 6:08
    ဒီမ်ဳိးႏြယ္စု ႏွင့္ ဘာသာေရးကြဲျပားမႈေတြေၾကာင့္ ၿပိဳကြဲေစခဲ့တာပါ။
Title:
Language and Religion of the Former Yugoslavia
Description:

more » « less
Video Language:
English
Duration:
06:17

Burmese subtitles

Revisions