-
-
Сонымен сіз қазір ағзаңыздағы ең ғажап мүшелердің
-
біріне қарап отырсыз.
-
Бұл - адам жүрегі.
-
Ол қантамырларымен бірге көрсетілген.
-
Сіз мұнда оған кіретін және одан шығатын қантамырларды көре аласыз.
-
Жүрек негізі сорғы болып табылады.
-
Денеміздегі ең жұмыскер мүше болған соң оны
-
сорғы деп атаймыз.
-
Себебі ол қан айдауды сіз кішкентай, бәлкім
-
8 апталық, ұрық болған кезде бастап,
-
сіз көз жұмғанша жалғастырады.
-
Сондықтан, меніңше, бұл мүше
-
сәл толығырақ зерттеуге шынымен керемет.
-
Бірақ ол үшін тек сыртынан қарау жеткіліксіз.
-
Сондықтан мен оның ішкі
-
көрінісін салдым.
-
Қазір енді соны көрсетуге рұқсат етіңіздер.
-
Біз осы суретті қолдана отырып,
-
қанның жүрек арқылы өту жолын бақылаймыз.
-
Бұрышқа кішігірім сурет салайын.
-
Бұл адам деп елестетейік.
-
Мынау - оның басы, ал мынау - мойны.
-
Оның қолдарын салайын.
-
Оның кеудесінің ортасында жүрек бар.
-
Енді біздің мақсат - алдымен
-
қанды ағзаның аяқтарды қосқанда
-
барлық бөліктерінен жүрекке қайтару
-
және ,екіншіден,
-
денеге қайта айдау.
-
Сонымен, қан оң қолдан шығып,
-
мында құяды дейік.
-
Дәл осы нәрсе қарсы жақта да болады.
-
Қан тағы бастан да келеді.
-
Осы үш жерден, екі қол мен бастан,
-
қан бір үлкен көктамырға келеді.
-
Кейін ол жүректің жоғарғы жағына құяды.
-
Мұнан соң аяқтардан келіп,
-
құрсақ көктамырларымен кездесетін ,
-
соңында жүректің басқа тесігіне келетін бөлек көктамырлар бар.
-
Сонымен қан осылай жүрекке қайтады.
-
Және мен қашанда көктамыр деген
-
сөзді айтқанда сіз жүрекке баратын
-
қанды елестетуіңіз керек.
-
-
Енді, қан жүрекке келіп,
-
жүрек оны айдаған соң,
-
қан жүректен шығуы керек .
-
Ол жүректен ары кетуі қажет.
-
Сонымен, бұл - қолқа.
-
Қолқаның осындай кішкене доғасы бар.
-
Біз оны қолқа доғасы дейміз.
-
Одан бір қантамыр қолға қарай шығады, біреуі мына
-
жолмен, келесісі мына бір жолмен кетеді.
-
Содан кейін бұл доға төмен қарай түсіп,
-
былай бөлінеді.
-
Бұл жеңілдетілген нұсқа сияқты.
-
Бірақ сіз көктамырлар мен
-
күретамырлардың арасында параллель байланыс
-
барын көре аласыз.
-
Енді мен қашанда күретамыр деген сөзді айтқанда,
-
сіз жүректен шығып, денеге тарайтын қанды
-
елестетсеңіз деймін.
-
-
Сонымен біздің үлкен суретке көшейік.
-
Біз мына екі жолмен келетін қан
-
бір нүктеге келетінін көріп тұрмыз.
-
Ол негізінен - мына жерге салайын -
-
оң жақ жүрекшеге келеді.
-
-
Бұл тек қан келіп құятын
-
камераның аты.
-
Және ол оң жақ жүрекшеге жоғарғы қуыс көктамыры деп
-
аталатын ірі қантамырмен келеді.
-
Ал мынау ,әрине, көктамыр, себебі
-
ол қанды жүрекке әкеле жатыр.
-
Және бұл - төменгі қуыс көктамыры.
-
-
Сонымен қан осы
-
екі бағытта жүреді.
-
Ал енді қан оң жақ жүрекшеге түскен соң,
-
ол төмен қарай оң жақ қарыншаға өтеді.
-
Бұл - оң жақ қарынша.
-
Ол - жүректің екінші камерасы.
-
Қан онда түсу үшін қақпақшадан өтеді.
-
Бұл қақпақша, жалпы жүректегі барлық қақпақшалар
-
қанның дұрыс бағытта
-
жүруі үшін керек.
-
Демек қан артқа қарсы бағытта жүрмейді.
-
Ал мына қақпақша трикуспидалды /лат. үшжақтаулы/ деп аталады.
-
-
Себебі оның кішігірім
-
үш жақтауы бар.
-
Сондықтан три- дейміз.
-
Мен салған суретте тек екі жақтау көріп тұрсыздар.
-
Бірақ бұл сурет анық, дәл емес.
-
Сіз жақта тұрған жақтауды салу қиындау болып тұр,
-
алайда сіз оны елестете аласыз.
-
Сонымен қан оң жақ қарыншаға келді.
-
Енді ол қайда барады?
-
Қан енді мына жолмен кетеді.
-
Ол осы екіге бөлінетін
-
қантамырға өтеді.
-
Бірақ оған жету үшін қан енді басқа қақпақшадан өту керек.
-
Мынау - сол қақпақша, ол өкпе сабауының қақпақшасы деп аталады.
-
Енді сіз ары қарай
-
не болатынын тұспалдай аласыз.
-
Солай ма?
-
Себебі, өкпе сабауымен қан, әрине., өкпеге барады
-
Сонымен, бұл -
-
менің сол жақ өкпем.
-
Ал мынау - оң жақ өкпем.
-
Және қантамырларын салайын,
-
олар қалай аталатынын өзіңіз тауып көріңіз.
-
-
Мынау - менің сол жақ өкпе күретамырым.
-
-
-
-
Және мынау - менің оң жақ өкпе күретамырым.
-
-
Сонымен қан менің өкпелеріме келеді.
-
Екі өкпе кеуде қуысында
-
жүректің екі жағында орналасқан.
-
Қан өкпеге барады.
-
Есіңізде болсын, бұл қан көк.
-
Неліктен ол көк түсті?
-
Себебі, ол оттегіге аз қаныққан.
-
Енді маған осы көк қандағы
-
оттегінің деңгейін көтеру керек.
-
Бұл үшін өкпе маған көмектеседі.
-
Оттегіні О2 деп белгілейін.
-
Бұл қан да көк.
-
Демек ол көмірқышқыл газына қаныққан.
-
Және ол бүкіл денеден жинаған қалдық заттарға толы.
-
Ағзада көп көмірқышқыл газы жасалып,
-
қан одан айырылуы керек.
-
Сонымен өкпе көмірқышқыл газын шығарып,
-
оттегіні сіңіреді.
-
Осы кезде көк түсті қан қызылға ауысады.
-
-
Енді қан мына жолмен қайтып,
-
мына камераға құяды.
-
Сонымен бұл қай камера?
-
Бұл - сол жақ жүрекше.
-
-
-
Қан осы камерадан төмен қарай жүріп,
-
сол жақ қарыншаға түседі.
-
Жүректің оң жақ камераларында болған
-
үрдіс сол жақта да болады.
-
-
Қан мұнда қосжақтаулы деп аталатын
-
қақпақша арқылы өтеді.
-
Ол қанды сол жақ қарыншадан
-
сол жақ жүрекшеге қарай жібермейді.
-
-
Сонымен қан тек алға жүреді.
-
Енді соңғы қақпақшаны мына жерге салайын.
-
-
Бұл - қолқа қақпақшасы.
-
-
-
Ол қолқаны сол жақ қарыншадан
-
бөліп тұр.
-
Қан қолқа арқылы бүкіл денеге тарайды.
-
Нәтижесінде сіз қанның денеден жүрекке келіп,
-
қалай осы төрт камера арқылы өтетінін көрдіңіз.
-
Біріншіден №1 камера - оң жақ жүрекшеге келеді.
-
Кейін оң жақ қарыншаға түседі.
-
Мұны №2 камера деп белгілейміз.
-
Ары қарай қан өкпеге барып, сол жақ жүрекшеге қайтады.
-
Бұл №3 камера.
-
Келесі сол жақ қарынша. №4.
-
Осы үрдіс әрқашан болып жатады.
-
Сіз әрбір жүрек соғысын естіген кезде
-
осы үрдіс жүреді.
Khan Academy
