< Return to Video

ပဋိဇီဝဆေးတွေမတိုးတော့အောင် ဘာကပြုလုပ်သလဲ

  • 0:06 - 0:11
    သင့်ဝန်းကျင်မှာ သေးငယ်တဲ့ဘက်တီးရီးယား
    ပိုးမွှားလေးတွေ ကဋေချီရှိတယ်လို့ပြောဆိုရင်
  • 0:11 - 0:12
    ဒါအမှန်တရားပါပဲ
  • 0:13 - 0:17
    ဘက်တီးရီးယားလို့ခေါ်တဲ့ သေးငယ်တဲ့
    အကောင်လေးတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဦးဆုံး
  • 0:17 - 0:18
    ပေါ်ခဲ့တဲ့ သက်ရှိတွေပါ။
  • 0:19 - 0:21
    သူတို့မှာ ဆဲလ် တစ်လုံးတည်းပါဝင်ပေမဲ့
  • 0:21 - 0:25
    သူတို့ရဲ့စုစုပေါင်း ဇီဝထုထည်ဟာ အပင်နဲ့
    သတ္တဝါတွေ ပေါင်းထားတာထက် ကြီးမားပါတယ်
  • 0:27 - 0:29
    သူတို့ကနေရာတိုင်းနီးပါးရှင်သန်နေနိုင်တယ်
  • 0:29 - 0:31
    မြေကြီးပေါ်မှာ ၊ ရေထဲမှာ
  • 0:31 - 0:34
    မီးဖိုချောင်စားပွဲပေါ်မှာ
    သင့်ရဲ့ အရေပြားပေါ်မှာ.
  • 0:34 - 0:35
    သင့် ခန္ဓာထဲမှာတောင်ရှိပါသေးတယ်။
  • 0:36 - 0:38
    သိပ်လည်း ကြောက်မသွားပါသေးနဲ့ဦး
  • 0:38 - 0:42
    ဘက်တီးရီးယားဆဲလ်တွေက
    သင့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့
  • 0:42 - 0:44
    လူသားဆဲလ်တွေထက် ဆယ်ဆလောက်ပိုများပေမယ့်
  • 0:44 - 0:48
    ဒီဘက်တီးရီးယားတွေတော်တော်များများဟာ
    အန္တရာယ်မပေးတဲ့အပြင် အကျိုးဖြစ်ပြီး
  • 0:48 - 0:50
    ကိုယ်ခံအားနဲ့ အစာချေဖျက်ရာမှာ ကူညီပါသေးတယ်
  • 0:51 - 0:55
    ဒါပေမဲ့ အချို့သော ဆိုးတဲ့ပိုးမွှားတွေက
    အန္တရာယ်ရှိတဲ့ရောဂါတွေ အသေးစား
  • 0:55 - 0:58
    မအီမသာဖြစ်မှုတွေနဲ့ သေစေနိုင်တဲ့
    ရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။
  • 0:59 - 1:04
    ကံကောင်းတာက ဒီပိုးမွှား ကူးစက်မှုတွေကို
    တိုက်ဖို့ထုတ်ထားတဲ့ အံ့ဖွယ်ဆေးတွေ ရှိတာပါ။
  • 1:04 - 1:08
    အဲဒီဆေးတွေက ဓာတုဗေဒပစ္စည်းတွေ၊ သဘာဝအတိုင်း
    ဖြစ်တဲ့ပစ္စည်းတွေက နေ ပြုလုပ်ထားပါတယ်
  • 1:08 - 1:11
    အဲဒီဆေးတွေက ပိုးမွှားတွေကို သတ်ပစ်တာ၊
    အန္တရာယ်မပြုအောင် လုပ်တာကို
  • 1:11 - 1:14
    ဆဲလ်နံရံဖန်တီးမှုကို ဟန့်တား
    ပြီ:တော့ လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
  • 1:14 - 1:18
    ဒါမှဟုတ် အဓိကကျတဲ့ အဆင့်ဖြစ်တဲ့ ပရိုတင်း
    ဖန်တီးမှုကို နှောင့်ယှက်တာမျိုး လုပ်ပါတယ်။
  • 1:18 - 1:20
    လူသားဆဲလ်တွေကိုတော့
    အန္တရာယ်မပေးပဲချန်ထားခဲ့တယ်။
  • 1:21 - 1:24
    ၂၀ရာစုအတွင်းမှာ ပဋိဇီဝဆေးတွေအသုံးချခြင်းဟာ
  • 1:24 - 1:28
    ယခင်က ရှိခဲ့တဲ့ အန္တရာယ်ကြီးမားတဲ့
    ရောဂါတွေကို အလွယ်တကူကုသနိုင်စေခဲ့ပါတယ်
  • 1:28 - 1:31
    ဒါပေမယ့် .. ယနေ့မှာတော့
    ကျွန်ုပ်တို့်ရဲ့ ပဋိဇီဝဆေးတွေဟာ
  • 1:31 - 1:33
    ထိရောက်မှု လျော့နည်းလာနေပါတယ်.
  • 1:33 - 1:36
    သူတို့ အလုပ်လုပ်တာ ရပ်အောင်
    တစ်ခုခုမှား လုပ်မိသလား။
  • 1:36 - 1:40
    ဒီပြဿနာက ဆေးနဲ့မဆိုင်ပဲ သူတို့ တိုက်ဖို့
    လုပ်ထားတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေမှာဖြစ်တာပါ။
  • 1:40 - 1:44
    အကြောင်းအရင်းက ဒါဝင်ရဲ့ သဘာဝ ရဲ့
    ရွေးချယ် မှုသီအိုရီမှာ ရှိနေပါတယ်။
  • 1:45 - 1:46
    အခြားသော သက်ရှိတွေလိုပဲ
  • 1:46 - 1:50
    ဘက်တီးရီးယားတစ်ကောင်ခြင်းဟာ
    ဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်
  • 1:50 - 1:53
    ဒီဗီဇပြောင်းလဲမှုတော်တော်များများဟာ
    အန္တရာယ်ရှိပြီး အသုံးမကျတတ်ပါဘူး
  • 1:53 - 1:57
    အခုအချိန်မှာ ဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်လာတာက
  • 1:57 - 1:58
    ရှင်သန်မှုမှာအစွန်းတစ်ခုဖြစ်နေပြီ
  • 1:58 - 2:00
    ဘက်တီးရီးယားတစ်ကောင်အတွက်တော့
  • 2:00 - 2:03
    ဗီဇပြောင်းလဲခြင်းက ဆေးတစ်မျိုးကို
    ခံနိုင်ရည်ရှိအောင်လုပ်ပေးတာက
  • 2:03 - 2:04
    တစ်ပန်းသာအောင်လုပ်ပေးပါတယ်။
  • 2:05 - 2:08
    ခံနိုင်ရည်မရှိတဲ့ဘက်တီးရီးယားတွေကို
  • 2:08 - 2:11
    ပဋိဇီဝဆေးပေါများတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ
    အလွယ်တကူ သတ်ပစ်လိုက်နိုင်တယ်၊
  • 2:11 - 2:12
    ဥပမာ ဆေးရုံတွေပေါ့။
  • 2:13 - 2:16
    ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ အကောင်တွေဖို့တော့
    ရှင်သန်ဖို့နေရာပိုရှိနေတယ်
  • 2:16 - 2:20
    သူတို့က ပြောင်းလဲလာတဲ့ ဗီဇ တွေ
    လက်ဆင့်ကမ်းပေးပြီး ကူညီပေးပါတယ်။
  • 2:20 - 2:22
    ဒါကိုမျိုးပွားခြင်းနဲ့ပဲလုပ်တာမဟုတ်ပါဘူး
  • 2:23 - 2:27
    အချို့က သေသွားတာနဲ့ သူတို့ DNA ကို အခြား
    ပိုးမွှားတွေ ကောက်ယူနိုင်အောင်ထုတ်ပေးတယ်
  • 2:27 - 2:29
    အချို့တွေကတော့ conjugation
    လို့ခေါ်တဲ့နည်းကိုသုံးပြီး
  • 2:29 - 2:32
    သူတို့ရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇတွေကို
    အမျှင်လေးတွေကနေမျှဝေတယ်။
  • 2:32 - 2:35
    အချိန်ကြာလာတာနဲ့ ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့
    ဗီဇတွေကတိုးပွားလာတယ်။
  • 2:35 - 2:38
    ပိုးမွှားမျိုးစိတ်တစ်ခုလုံး ခံနိုင်ရည်ရှိ
    လာအောင်ဖန်တီးပေးတယ်
  • 2:39 - 2:43
    ဒါဆို ဒီ စူပါပိုးကောင်တွေက အနိုင်မရခင်
    အချိန် ဘယ်လောက်ရှိလဲ။
  • 2:43 - 2:46
    ကောင်းပြီ.. အချို့ပိုးတွေမှတော့
    စတောင်ဖြစ်နေပြီ။
  • 2:47 - 2:50
    ဥပမာပြောရရင်.. Staphylococcu aureus
    ဆိုတဲ့ အကောင်မျိုးတွေပေါ့။
  • 2:50 - 2:54
    သူတို့က အရေပြား ပိုးဝင်ခြင်းကစလို့
    နမိုးနီးယားနဲ့ သွေးဆိပ်တက်တွေအထိဖြစ်စေတယ်
  • 2:54 - 2:56
    အခုတော့MRSA အဆင့်အထိ တိုးတက်နေပြီ
  • 2:56 - 2:59
    beta-lactam အမျိုးအစားဆေးတွေကို
    ခံနိုင်ရည်ရှိလာပြီးတော့ပေါ့
  • 2:59 - 3:02
    ဥပမာ Penicillin,methicillin နဲ့
    Oxacillinလိုဆေးတွေ
  • 3:03 - 3:07
    beta-lactamsက ပုံမှန် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ပရို
    တင်း အစားထိုးတဲ့ Gene ရဲ့ကျေးဇူးပါ။
  • 3:07 - 3:11
    MRSA(ဆေးမတိုးတဲ့ပိုး)ကသူ့ရဲ့ ဆဲလ်နံရံတွေ
    ကို မပိတ်ဆီးအောင်လုပ်ထားတယ်။
  • 3:11 - 3:14
    salmonealla လို့ခေါ်တဲ့အခြားသော
    စူပါ ဘက်တီးရီးယားကတော့
  • 3:14 - 3:17
    beta-lactams လို အင်ဇိုင်းကိုတောင်
    တစ်ခါတစ်ရံထုတ်ပေးတယ်
  • 3:17 - 3:21
    လာတိုက်တဲ့ ပဋိဇီဝဆေးတွေကို ဘာမှ
    မလုပ်ရသေးခင် ဖျက်စီးပစ်တယ်လေ။
  • 3:21 - 3:23
    ပြီးတော့ အီးကိုလိုင် ခေါ်တဲ့
    ဘက်တီးရီးယားတွေမှာ
  • 3:23 - 3:27
    ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းနဲ့ ဝမ်းလျှောခြင်း
    ဖြစ်စေတဲ့မျိုးစိတ်တွေပါတယ်
  • 3:27 - 3:29
    ပဋိဇီဝဆေးတွေရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်ကို
    တားနိုင်တယ်။
  • 3:29 - 3:31
    ကွီနိုလုံး (quinolones) လို
    ဆေးတွေမဝင်နိုင်အောင်..
  • 3:31 - 3:33
    ခုခံပြီးတော့ပေါ့
  • 3:35 - 3:36
    ဒါပေမယ့်သတင်းကောင်းလေးတွေ လဲရှိတယ်
  • 3:36 - 3:40
    သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ပိုးမွှားတွေထက်
    ခြေတစ်လှမ်းသာအောင် လုပ်နေကြတယ်၊
  • 3:40 - 3:42
    ပဋိဇီဝဆေးအသစ်တွေထုတ်လုပ်မှုက
  • 3:42 - 3:43
    ဒီနှစ်ပိုင်းတွေထဲမှာနှေးလာပေမယ့်
  • 3:43 - 3:48
    ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းကတော့ ကုသနည်း
    အသစ်တွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ ဦးစားပေးနေတယ်
  • 3:48 - 3:51
    သိပ္ပံပညာရှင်တွေကလည်း အခြားဖြေရှင်း
    နည်းတွေ ကိုလေ့လာနေကြတယ်
  • 3:51 - 3:55
    phage therapy (သို့) ကာကွယ်ဆေးတွေ
    ထိုးတာတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေကိုကာကွယ်ဖို့ပေါ့
  • 3:56 - 4:00
    အရေးအကြီးဆုံးကတော့ .မလိုအပ်ဘဲနဲ့ အလွန်
    အကျွံ ပဋိဇီဝဆေးသုံးတာကို ကန့်သတ်ဖို့ပါ။
  • 4:00 - 4:03
    ဥပမာ သူ့ဘာသာပြန်ကောင်းနိုင်တဲ့
    သာမာန်ပိုးဝင်တာမျိုးအတွက်ပေါ့
  • 4:03 - 4:06
    အလေ့အကျင့်တွေကိုပြောင်းလဲပြီး ဆေးရုံမှာ
    ကူးစက်တာတွေ ကာကွယ်တာကပါ
  • 4:06 - 4:08
    အဓိကသက်ရောက်မှုရှိပါတယ်
  • 4:08 - 4:10
    ခံနိုင်ရည်မရှိသေးတဲ့ပိုးမွှားတွေ
    ဆက်ရှိနေအောင်
  • 4:10 - 4:12
    ခံနိုင်ရည်ရှိတာတွေရဲ့
    ပြိုင်ဘက်အဖြစ်ပေါ့။
  • 4:13 - 4:17
    စူပါပိုးမွှားတွေနဲ့ရင်ဆိုင်ရတဲ့ စစ်ပွဲမှာ
    အင်အားလျှော့ လိုက်တာကတစ်ခါတစ်ရံ
  • 4:17 - 4:19
    လက်နက် အပြိုင်မြှင့်
    တာထက် ပိုအလုပ်ဖြစ်တယ်..
Title:
ပဋိဇီဝဆေးတွေမတိုးတော့အောင် ဘာကပြုလုပ်သလဲ
Description:

မင်းရဲ့ပတ်ပတ်လည်မှာ သေးငယ်တဲ့ဘက်တီးရီးယားပိုးမွှားလေးတွေ ကဋေ ကုဋာ ရှိတယ်လို့ပြောခဲ့မယ်ဆိုရင်..ဒါအမှန်တရားပါပဲ
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:35

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.