< Return to Video

Elizabeth Lesser: Mời "Người Khác" ăn trưa

  • 0:00 - 0:02
    Trong căn phòng này hiện nay có khoảng
  • 0:02 - 0:04
    600 người,
  • 0:04 - 0:06
    nhưng thực sự có nhiều hơn thế,
  • 0:06 - 0:08
    bởi trong mỗi chúng ta
  • 0:08 - 0:11
    tồn tại nhiều nhân cách khác nhau.
  • 0:11 - 0:14
    Tôi có hai tính cách cơ bản
  • 0:14 - 0:16
    chúng mâu thuẫn và đàm luận với nhau
  • 0:16 - 0:18
    từ khi tôi còn là một đứa trẻ.
  • 0:18 - 0:20
    Tôi gọi chúng là "người thần bí"
  • 0:20 - 0:22
    và "chiến binh"
  • 0:22 - 0:24
    Tôi được sinh ra trong một gia đình
  • 0:24 - 0:26
    có truyền thống hoạt động chính trị,
  • 0:26 - 0:28
    và theo chủ nghĩa vô thần.
  • 0:28 - 0:31
    Có một định kiến trong gia đình tôi như sau:
  • 0:31 - 0:33
    Nếu bạn thông minh,
  • 0:33 - 0:36
    thì bạn sẽ không theo đạo.
  • 0:36 - 0:38
    Tôi là một cô bé hay gây chuyện trong nhà.
  • 0:38 - 0:40
    Tôi là một đứa bé ký quặc
  • 0:40 - 0:42
    luôn muốn có những thảo luận sâu
  • 0:42 - 0:45
    về những thế giới có thể tồn tại
  • 0:45 - 0:48
    ngoài những gì chúng ta có thể nhận thức bằng giác quan.
  • 0:48 - 0:50
    Tôi đã từng muốn biết
  • 0:50 - 0:52
    những gì con người nhìn thấy
  • 0:52 - 0:55
    nghe và nghĩ
  • 0:55 - 0:57
    có thực sự là một bức tranh chính xác
  • 0:57 - 0:59
    và thực tế
  • 0:59 - 1:01
    Để tìm câu trả lời,
  • 1:01 - 1:03
    tôi tìm hiểu thiên chúa giáo;
  • 1:03 - 1:05
    tôi tham gia cùng những người hàng xóm.
  • 1:05 - 1:07
    Tôi đã đọc những tác phẩm của Sartre và Socrates.
  • 1:07 - 1:09
    Và một điều kỳ diệu đã xảy ra
  • 1:09 - 1:11
    khi tôi học cấp 3:
  • 1:11 - 1:13
    Những bậc thầy từ phương Đông
  • 1:13 - 1:16
    bắt đầu đổ bộ lên các bờ biển của Châu Mỹ.
  • 1:16 - 1:18
    Và tôi tự nhủ với mình,
  • 1:18 - 1:20
    "Tôi muốn trở thành một trong số họ."
  • 1:20 - 1:22
    Rồi từ đó,
  • 1:22 - 1:25
    Tôi bắt đầu cuộc hành trình của người bí ẩn,
  • 1:25 - 1:27
    cố gắng tìm hiểu những thứ bên ngoài
  • 1:27 - 1:29
    những gì mà Albert Einxtein gọi là,
  • 1:29 - 1:31
    "Con mắt bị đánh lừa
  • 1:31 - 1:34
    bởi những nhận thức hàng ngày."
  • 1:34 - 1:37
    Vậy điều đó có nghĩa là gì? Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy.
  • 1:37 - 1:39
    Bây giờ, chúng ta hãy hít bầu không khí
  • 1:39 - 1:42
    trong lành trong căn phòng này.
  • 1:43 - 1:46
    Bây giờ, quan sát điều lạ kỳ,
  • 1:46 - 1:49
    dưới lớp nước,
  • 1:49 - 1:51
    trong như một dẫy san hô ngầm phải không?
  • 1:51 - 1:54
    Thực ra đó là khí quản
  • 1:54 - 1:56
    Và những quả cầu nhiều mầu sắc kia
  • 1:56 - 1:58
    là vi trùng
  • 1:58 - 2:00
    chúng đang lơ lửng trong căn phòng này
  • 2:00 - 2:03
    ngay lúc này, quanh mỗi chúng ta.
  • 2:03 - 2:06
    Nếu chúng ta khồng chú ý tới những sinh vật đơn giản này,
  • 2:06 - 2:09
    hình dung xem những gì chúng ta đang lờ đi
  • 2:09 - 2:12
    ngay lúc này đây ở kích thước nguyên tử rất nhỏ
  • 2:12 - 2:15
    và sau đó là ở tầm vũ trụ rộng lớn.
  • 2:15 - 2:18
    Những năm tháng sống như người bí ẩn
  • 2:18 - 2:20
    khiến tôi đặt câu hỏi cho chính mình
  • 2:20 - 2:22
    về hầu hết những giả thuyết của mình.
  • 2:22 - 2:25
    Chúng làm tôi tự hào rằng tôi không biết gì hết.
  • 2:26 - 2:28
    Giờ đây khi phần bí ẩn trong tôi
  • 2:28 - 2:30
    cứ luyên thuyên liên tục như vậy,
  • 2:30 - 2:33
    thì phần chiến binh dương mắt lên.
  • 2:33 - 2:36
    Cô ấy đề cập đến
  • 2:36 - 2:39
    những gì hiện nay đang xảy ra trên thế giới này.
  • 2:40 - 2:42
    Cô ấy lo lắng.
  • 2:42 - 2:45
    Cô ấy nói, "Xin lỗi, tôi bực rồi đấy,
  • 2:45 - 2:47
    và tôi biết một vài thứ,
  • 2:47 - 2:49
    chúng ta nên để ý tới chúng lập tức."
  • 2:49 - 2:51
    Tôi đã sống cả cuộc đời mình như chiến binh,
  • 2:51 - 2:53
    làm việc về những vấn đề của phụ nữ,
  • 2:53 - 2:56
    tham gia các chiến dịch chính trị,
  • 2:56 - 2:59
    và là môt nhà hoạt động về môi trường.
  • 2:59 - 3:02
    Có một việc có thể được coi là điên rồ,
  • 3:02 - 3:04
    xảy ra cho cả hai thần bí và chiến binh
  • 3:04 - 3:06
    trong cùng một cơ thể.
  • 3:06 - 3:09
    Tôi luôn bị cuốn hút
  • 3:09 - 3:11
    bởi một số ít người
  • 3:11 - 3:13
    thành công trong lĩnh vực đó
  • 3:13 - 3:15
    những người cống hiến cả đời mình cho nhân loại
  • 3:15 - 3:17
    với sự bền bỉ của một chiến binh
  • 3:17 - 3:20
    và sự dịu dàng của một người thần bí--
  • 3:20 - 3:23
    những người giống như Martin Luther King Jr.
  • 3:23 - 3:25
    đã viết, "Tôi không bao giờ có thể
  • 3:25 - 3:27
    được như tôi mong muốn,
  • 3:27 - 3:29
    trừ khi anh có thể
  • 3:29 - 3:31
    được như anh mong muốn."
  • 3:31 - 3:34
    ông viết: "Đây là cấu trúc tương quan
  • 3:34 - 3:36
    của thực tế khách quan."
  • 3:36 - 3:39
    Sau đó mẹ Teresa, một chiến binh huyền thoại khác,
  • 3:39 - 3:42
    nói rằng, "Vấn đề cua thế giới
  • 3:42 - 3:45
    là chúng ta chỉ giới hạn mình ở khái niệm gia đình
  • 3:45 - 3:47
    bé nhỏ của chúng ta."
  • 3:47 - 3:49
    Và Nelson Mandela,
  • 3:49 - 3:51
    người sống với tư tưởng Châu Phi
  • 3:51 - 3:53
    của ubuntu,
  • 3:53 - 3:55
    mang ý nghĩa tôi cần bạn
  • 3:55 - 3:57
    để tôi được là chính tôi,
  • 3:57 - 4:00
    và bạn cần tôi để bạn được là chính bạn.
  • 4:00 - 4:02
    Ngày nay chúng ta đều thích tán dương
  • 4:02 - 4:04
    cả ba chiến binh thần bí này
  • 4:04 - 4:06
    như thể họ được sinh ra
  • 4:06 - 4:08
    bởi dòng máu thánh thần.
  • 4:08 - 4:10
    Nhưng sự thật là tất cả chúng ta
  • 4:10 - 4:13
    đều có cùng khả năng như họ,
  • 4:13 - 4:15
    và chúng ta cần làm
  • 4:15 - 4:17
    nhữn việc họ đẫ làm ngay bây giờ.
  • 4:17 - 4:19
    Tôi thực sự bối rối
  • 4:19 - 4:22
    vì những cách mà tất cả nền văn hóa của chúng ta
  • 4:22 - 4:25
    xem những người khác mình là ác quỷ
  • 4:25 - 4:27
    bằng lời nói
  • 4:27 - 4:30
    tới những người đối lập quanh chúng ta.
  • 4:30 - 4:32
    Lắng nghe những tựa đề này
  • 4:32 - 4:34
    cảu một số những cuốn sách bán chạy
  • 4:34 - 4:36
    từ cả hai phe chính trị
  • 4:36 - 4:38
    ở Mỹ
  • 4:38 - 4:41
    "Chủ nghĩa tự do là một rối loạn tâm thần,"
  • 4:41 - 4:44
    " Rush Limbaugh là một thằng ngốc to béo",
  • 4:44 - 4:47
    "Pinheads và những nhà yêu nước,"
  • 4:47 - 4:49
    "Cãi nhau với những kẻ ngốc. "
  • 4:49 - 4:51
    Những quyển sách đó cỏ vẻ là những trò đùa vô hại,
  • 4:51 - 4:54
    nhưng chúng thật sự nguy hiểm.
  • 4:54 - 4:56
    Và bây giờ là những tựa đề nghe gần gũi hơn,
  • 4:56 - 4:59
    nhưng những tác giả này có thể làm bạn ngạc nhiên:
  • 4:59 - 5:01
    "Bốn năm rưỡi chiến đấu
  • 5:01 - 5:03
    chống lại dối trá, ngu ngốc
  • 5:03 - 5:05
    và hèn nhát."
  • 5:05 - 5:07
    Ai là tác giả?
  • 5:07 - 5:09
    Đó là tựa đề đầu tiên của Adolf Hitler
  • 5:09 - 5:12
    dành cho cuốn "Mein Kampf" -- "Cuộc đấu tranh của tôi"--
  • 5:12 - 5:15
    quyển sách khởi đầu Đức Quốc Xã.
  • 5:15 - 5:17
    Thời kỳ đen tối nhất của lịch sử loài người,
  • 5:17 - 5:19
    ở Căm bu chia hay Đức
  • 5:19 - 5:21
    hay Rwanda,
  • 5:21 - 5:24
    đã bắt đầu như thế tạo khác biệt bằng cách tiêu cực.
  • 5:24 - 5:26
    Và sau đó chuyển thành hình thái
  • 5:26 - 5:29
    của chủ ngĩa cực đoan bạo lực.
  • 5:29 - 5:32
    Đó là lý do tôi đã nảy ra một sáng kiến.
  • 5:32 - 5:35
    Nó giúp tất cả chúng ta,
  • 5:35 - 5:37
    kể cả tôi,
  • 5:37 - 5:39
    để chống lại khuynh hướng
  • 5:39 - 5:41
    phân biệt hóa.
  • 5:41 - 5:44
    Và tôi biết răng chúng ta đều là những người bận rộn
  • 5:44 - 5:47
    nên đưng lo lắng, bạn có thể thực hiện việc này tại giờ nghỉ trưa.
  • 5:47 - 5:49
    Tôi gọi sáng kiến đó là,
  • 5:49 - 5:52
    "Mời người khác mình ăn trưa."
  • 5:52 - 5:54
    Nếu bạn
  • 5:54 - 5:56
    theo đảng Cộng Hòa,
  • 5:56 - 5:59
    bạn có thể mời một người đảng dân chủ đi ăn
  • 5:59 - 6:02
    và ngược lại
  • 6:02 - 6:04
    hãy nghĩ về việc
  • 6:04 - 6:06
    mời một người đảng Cộng hòa đi ăn trưa.
  • 6:06 - 6:09
    Nếu ý tưởng này
  • 6:09 - 6:12
    khiến bạn ăn không ngon miệng,
  • 6:12 - 6:15
    Tôi đề nghị bạn hãy bắt đầu với những người gấn bạn,
  • 6:15 - 6:18
    bởi những người khác mình không hề hiếm
  • 6:18 - 6:21
    chỉ ngay cạnh nhà bạn thôi đấy.
  • 6:21 - 6:23
    Có thể là người
  • 6:23 - 6:25
    đi lễ ở nhà thờ hồi giáo,
  • 6:25 - 6:28
    , thiên chúa giáo, do thái giáo, hay ngay cả những người đi đường;
  • 6:28 - 6:30
    hoặc những người đối lập
  • 6:30 - 6:33
    trong tranh cãi về nạn phá thai;
  • 6:33 - 6:35
    hay có thể là anh em họ
  • 6:35 - 6:38
    ai đó không tin vào hiện tượng ấm lên của trái đất --
  • 6:38 - 6:43
    người nào đó mà cách sống của họ khiến bạn ghê sợ,
  • 6:43 - 6:45
    hay la quan điểm của họ
  • 6:45 - 6:48
    làm bạn phát điên.
  • 6:49 - 6:51
    2 tuần trước,
  • 6:51 - 6:55
    tôi đã mới một quý bà bên đảng bảo thủ ăn trưa.
  • 6:56 - 6:59
    Bây giờ bà ấy đã vượt qua bài kiểm tra của tôi.
  • 7:00 - 7:02
    Bà ấy là một nhà hoạt động cho cánh hữu,
  • 7:02 - 7:05
    à tôi làm việc cho cánh tả
  • 7:06 - 7:08
    Và chúng tôi sử dụng một sô hướng dẫn
  • 7:08 - 7:10
    để đảm bảo cuộc trò chuyện thành công
  • 7:10 - 7:12
    và bạn cũng có thể dùng chúng,
  • 7:12 - 7:14
    bởi tôi biết bạn đang chuẩn bị
  • 7:14 - 7:16
    mời người khác mình đi ăn.
  • 7:16 - 7:19
    Đầu tiên, xác định mục tiêu:
  • 7:19 - 7:21
    tìm hiểu một người
  • 7:21 - 7:25
    ở nhóm có tư tưởng đối lập với bạn.
  • 7:26 - 7:28
    Sau đó, trước khi bạn cùng nhau,
  • 7:28 - 7:30
    hãy thống nhất với nhau một số quy tắc nhất định
  • 7:30 - 7:33
    tôi và người bạn dùng bữa trưa với nhau
  • 7:33 - 7:35
    đã tìm ra những điều này:
  • 7:35 - 7:37
    Không thuyết phục, bảo vệ
  • 7:37 - 7:39
    hay ngắt lời.
  • 7:39 - 7:41
    Hãy tìm hiểu,
  • 7:41 - 7:43
    hãy trò chuyện, hãy trung thực.
  • 7:43 - 7:45
    Và lắng nghe.
  • 7:45 - 7:47
    Từ đó chúng tôi cư xử một cách hòa bình.
  • 7:47 - 7:49
    Và dùng những câu hỏi sau:
  • 7:49 - 7:52
    Hỹ chia sẻ kinh nghiệm sống của bạn với tôi.
  • 7:52 - 7:54
    Điều gì
  • 7:54 - 7:56
    gắn liền với bạn?
  • 7:56 - 7:58
    Và bạn luôn muốn hỏi điều gì
  • 7:58 - 8:01
    từ người khác lập trường?
  • 8:01 - 8:03
    Tôi và người ăn trưa cùng mình
  • 8:03 - 8:05
    đã tách rời một vài nhận thức nội tâm thực sự quan trọng,
  • 8:05 - 8:08
    và tôi sẽ chia sẻ một điều với các bạn.
  • 8:08 - 8:10
    Tôi nghĩ điều này có liên quan đến
  • 8:10 - 8:12
    mọi vấn đề
  • 8:12 - 8:14
    giữ mọi người ở bất cứ đâu.
  • 8:14 - 8:17
    Tôi hỏi bà ấy lý do gì mà phe của bà
  • 8:17 - 8:19
    lại đưa ra những luận điệu thái qua như vậy
  • 8:19 - 8:22
    và nói những điều dối trá về phe tôi.
  • 8:22 - 8:24
    Bà ta hỏi "Cái gì cơ?"
  • 8:24 - 8:26
    "đại loại như chúng tôi là một đám
  • 8:26 - 8:28
    cầm quyền,
  • 8:28 - 8:30
    đút lót cho bọn tội phạm khủng bố."
  • 8:30 - 8:32
    Bà ta đã bị sốc.
  • 8:32 - 8:34
    Bà ấy nghi phe của tôi
  • 8:34 - 8:37
    mới thường xuyên tấn công phe bà ấy,
  • 8:37 - 8:39
    rằng chủng tôi gọi họ là bọn không não,
  • 8:39 - 8:42
    kẻ ngoại đạo cầm súng.
  • 8:42 - 8:44
    Và cả hai chúng tôi đều kinh ngạc
  • 8:44 - 8:46
    về những sự bịa đặt đó đều không xuất phát từ
  • 8:46 - 8:48
    bất kỳ một ai
  • 8:48 - 8:50
    mà chúng tôi thực sự quen biết.
  • 8:50 - 8:52
    Và vì vậy chúng tôi đã có sự tin tưởng
  • 8:52 - 8:55
    chúng tôi tin vào sự thành thật của nhau.
  • 8:56 - 8:59
    Chúng tôi cùng thống nhất rằng sẽ nói cho phe mình hiểu
  • 8:59 - 9:01
    vì chúng tôi đã chứng kiến
  • 9:01 - 9:03
    những cuộc trò chuyện khác
  • 9:03 - 9:05
    có thể tạo nên vết thương
  • 9:05 - 9:07
    va những u nhọt trong sự đa nghi
  • 9:07 - 9:10
    và sau đó bị những người cực đoan loại dụng
  • 9:10 - 9:12
    để gây kích động.
  • 9:12 - 9:14
    Gần kết thúc bữa trưa,
  • 9:14 - 9:16
    chúng tôi đều cảm thấy cởi mở với nhau.
  • 9:16 - 9:19
    Không ai cố gắng thay đổi người kia.
  • 9:19 - 9:22
    Nhưng chúng tôi cũng không giả vờ
  • 9:22 - 9:25
    rằng mọi khác biệt giữa chúng tôi sẽ tan biến
  • 9:25 - 9:27
    sau bữa cơm.
  • 9:30 - 9:32
    Thay vào đó, chúng tôi đã
  • 9:32 - 9:34
    thiết lập được những bước tiến triển đầu tiên,
  • 9:34 - 9:36
    qua nhưng hành động theo phản xạ,
  • 9:36 - 9:38
    đến thánh địa ubuntu,
  • 9:38 - 9:40
    là nơi duy nhất
  • 9:40 - 9:42
    những cách giải quyết
  • 9:42 - 9:46
    cho những vấn đề có vẻ là nghiêm trọng nhất giữa chúng tôi
  • 9:46 - 9:48
    được tìm ra
  • 9:48 - 9:51
    Bạn nên mời một ai đó?
  • 9:51 - 9:53
    Lần tới bạn nên tự mình
  • 9:53 - 9:55
    thực hiện,
  • 9:55 - 9:57
    để rút ra kết luận.
  • 9:57 - 10:00
    Và những gì có thể xảy ra trong bữa trưa cảu bạn?
  • 10:00 - 10:02
    Thiên đường có mở cửa
  • 10:02 - 10:05
    và ca khúc " We are the World" được mở lên?
  • 10:05 - 10:07
    Chắc là không
  • 10:07 - 10:09
    Bởi ubuntu hiệu quả chậm,
  • 10:09 - 10:11
    và cũng rất khó
  • 10:11 - 10:13
    Hai người
  • 10:13 - 10:15
    vừa bỏ việc giả vờ
  • 10:15 - 10:17
    như mình biết tất cả.
  • 10:17 - 10:19
    Hai người,
  • 10:19 - 10:21
    hai chiến binh
  • 10:21 - 10:23
    từ bỏ vũ khí
  • 10:23 - 10:26
    và hướng tới nhau.
  • 10:26 - 10:29
    Đây là điều mà đại văn hào Persian Rumi nói:
  • 10:30 - 10:33
    "Ngoài những khái niệm
  • 10:33 - 10:36
    về cái đúng cái sai,
  • 10:36 - 10:38
    là một vùng trời khác.
  • 10:38 - 10:40
    Tôi sẽ gặp bạn ở đó."
  • 10:40 - 10:47
    (vỗ tay)
Title:
Elizabeth Lesser: Mời "Người Khác" ăn trưa
Speaker:
Elizabeth Lesser
Description:

Tình trạng căng thẳng tột độ dẫn đến chia phe phái, và điều này đã trở thành rào cản đe dọa nền chính trị đương đại. Elizabeth Lesser nhận thấy có hai đặc tính tự nhiên của con người hình thành nên sự căng thẳng này (đó là "người thần bí" và "chiến binh"), bà chia sẻ một kinh nghiệm đơn giản về cách để bắt đầu một cuộc đối thoại thật sự -- bằng cách đi ăn trưa với người không cùng lập trường, và hỏi họ ba câu hỏi để biết được suy nghĩ thật sự của họ.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:48
huynh huong le added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions