< Return to Video

Aimee Mullins và 12 cặp chân

  • 0:00 - 0:03
    Tôi đã từng nói chuyện với một nhóm 300 thiếu nhi,
  • 0:03 - 0:05
    tuổi từ 6 tới 8 ở một bảo tàng thiếu nhi
  • 0:05 - 0:09
    và tôi đã mang tới đó một chiếc túi có rất nhiều chân giả,
  • 0:09 - 0:11
    tương tự như những cái bạn thấy ở đây,
  • 0:11 - 0:13
    và đặt chúng trên một cái bàn cho bọn trẻ.
  • 0:13 - 0:17
    Và từ kinh nghiệm của mình, tôi nhận thấy rằng bọn trẻ bẩm sinh đã rất tò mò
  • 0:17 - 0:19
    về những gì chúng không biết hoặc chưa hiểu,
  • 0:19 - 0:21
    hoặc những gì lạ lẫm với chúng.
  • 0:21 - 0:23
    Chúng chỉ học được sự sợ hãi trước những khác biệt
  • 0:23 - 0:26
    khi một người lớn bắt ép chúng phải như vậy,
  • 0:26 - 0:29
    và đôi khi cảm nhận thấy bản tính tò mò,
  • 0:29 - 0:32
    là họ liền kiểm soát việc đặt câu hỏi của bọn trẻ
  • 0:32 - 0:34
    với mong muốn chúng là những đứa trẻ ngoan ngoãn lịch sự.
  • 0:34 - 0:38
    Vậy nên tôi đã treo bức tranh về 1 giáo viên cấp I ngoài hành lang
  • 0:38 - 0:41
    và với những đứa ngỗ ngịch,tôi nói "Bây giờ, bất cứ điều gì các em làm,
  • 0:41 - 0:43
    đừng nhìn vào chân của cô ấy."
  • 0:43 - 0:45
    Nhưng, tất nhiên, đó là điểm đáng nói.
  • 0:45 - 0:48
    Đó là lý do vì sao tôi có mặt ở đó, Tôi muốn họ quan sát và khám phá.
  • 0:48 - 0:52
    Nên tôi đã có một thỏa thuận nhỏ với các vị phụ huynh
  • 0:52 - 0:55
    rằng những đứa trẻ có thể bước vào mà ko có người lớn áp tải, trong vòng 2 phút,
  • 0:55 - 0:57
    một mình chúng mà thôi.
  • 0:57 - 1:01
    Cánh cửa mở ra, bọn trẻ bước tới cái bàn
  • 1:01 - 1:04
    và chúng chọc, đẩy, rồi lắc lắc các ngón chân,
  • 1:04 - 1:06
    rồi cố dồn hết sức nặng cơ thể lên một cái chân chạy nước rút
  • 1:06 - 1:08
    để xem điều gì xảy ra.
  • 1:08 - 1:10
    Và tôi nói, "Các em, rất nhanh thôi--
  • 1:10 - 1:14
    Cô thức dậy vào sáng nay, quyết định là sẽ nhảy qua một căn nhà--
  • 1:14 - 1:16
    không cao lắm đâu, 2,3 tầng gì đó--
  • 1:16 - 1:21
    nhưng nếu có thể, các em hãy nghĩ về bất cứ một con vật, siêu anh hùng, nhân vật hoạt hình nào cũng được
  • 1:21 - 1:23
    bất kể ai mà các em nghĩ đến lúc này
  • 1:23 - 1:25
    và loại chân nào các em muốn cô sử dụng? "
  • 1:25 - 1:28
    Và ngay lập tức, một giọng nói vang lên " Kangaroo ạ!"
  • 1:28 - 1:30
    "Không phải! Nên là 1 con ếch chứ!"
  • 1:30 - 1:32
    " Ai bảo. Nó chính là Go Go Gadget"
  • 1:32 - 1:34
    " Sai hết. Phải là Gia đình Siêu nhân mới chính xác"
  • 1:34 - 1:37
    Và rất rất nhiều thứ khác-- tôi chưa từng hay biết
  • 1:37 - 1:39
    Và sau đó, một cậu bé 8 tuổi hỏi,
  • 1:39 - 1:43
    " Cô ơi, sao cô không muốn bay ạ? "
  • 1:44 - 1:47
    Và cả khán phòng, gồm cả tôi nữa, đều ồ lên " Ừ nhỉ"
  • 1:47 - 1:49
    (Tiếng cười)
  • 1:49 - 1:52
    Và như vậy, tôi đã đi từ một người phụ nữ
  • 1:52 - 1:56
    để bọn trẻ được dạy và nhìn thấy là "tàn tật"
  • 1:56 - 2:01
    thành một người có khả năng mà chẳng có em nào có được cả.
  • 2:01 - 2:03
    Thành ai đó có thể coi là Siêu nhân cũng chẳng sai.
  • 2:03 - 2:05
    Thú vị thật.
  • 2:05 - 2:10
    Và có lẽ một số bạn ở đây đã thấy tôi ở TED, 11 năm trước,
  • 2:10 - 2:14
    và có rất nhiều bàn tán xoay quanh cách thức mà cuộc hội thảo này thay đổi cuộc sống con người ta
  • 2:14 - 2:18
    đối với diễn giả và thính giả, và tôi cũng không phải là một ngoại lệ.
  • 2:18 - 2:24
    TED thực sự bệ phóng cho tôi khám phá cuộc đời mình trong nhiều năm tới.
  • 2:24 - 2:29
    Vào thời điểm đó, những đôi chân tôi mang tới đã là những đột phá lớn trong Y học.
  • 2:29 - 2:31
    Tôi đã có những đôi chân được làm từ sợi carbon
  • 2:31 - 2:33
    lấy ý tưởng từ chân sau của một chú báo
  • 2:33 - 2:35
    cặp chân mà bạn có thể đã thấy trên sân khấu ngày hôm qua
  • 2:35 - 2:41
    Và nhứng đôi chân rất sống động này, chúng được làm toàn bộ bằng silicon
  • 2:41 - 2:45
    Vậy nên ở thời điểm đó là cơ hội cho tôi để gọi một cú điện thoại
  • 2:45 - 2:49
    cho những nhà phát minh vượt ra khỏi cộng đồng y khoa chân tay giả truyền thông
  • 2:49 - 2:53
    để mang tài năng của họ cho ngành khoa học và nghệ thuật
  • 2:53 - 2:55
    về chế tạo những đôi chân giả.
  • 2:55 - 3:00
    Vậy nên chúng ta có thể dừng việc phân chia hình thái, chức năng và giá trị thẩm mỹ,
  • 3:00 - 3:02
    và cho những đôi chân này những giá trị hoàn toàn khác.
  • 3:02 - 3:06
    Và, thật may mắn làm sao, rất nhiều người trả lời cuộc gọi đó.
  • 3:06 - 3:11
    Và chuyến hành trình bắt đầu, với một thính giả của buổi hội thảo hôm đó--
  • 3:11 - 3:14
    Chee Pearlman, người có thể đang ngồi đâu đó ngày hôm nay.
  • 3:14 - 3:17
    Cô ấy sau này là biên tập viên của một tạp chí tên là ID,
  • 3:17 - 3:20
    và cô ấy cho tôi lên trang bìa tạp chí này.
  • 3:20 - 3:23
    Đây là sự khởi đầu cho một hành trình không tưởng.
  • 3:23 - 3:25
    Những sự gặp gỡ thú vị xảy ra với tôi vào lúc đó;
  • 3:25 - 3:28
    Tôi cũng đã chấp nhận một số lời mời diễn thuyết,
  • 3:28 - 3:31
    về thiết kế của đôi chân giả khắp nơi trên thế giới.
  • 3:31 - 3:34
    Mọi người đến bên tôi sau cuộc hội thảo, sau cuộc nói chuyện của tôi,
  • 3:34 - 3:36
    đàn ông và phụ nữ.
  • 3:36 - 3:38
    Và cuộc chuyện trò diễn tiến kiểu như,
  • 3:38 - 3:42
    "Chị biết không Aimee, chị thực sự rất hấp dẫn đấy
  • 3:42 - 3:44
    Chị trông thật khỏe mạnh làm sao"
  • 3:44 - 3:45
    (Tiếng cười)
  • 3:45 - 3:47
    Tôi nghĩ" Chà, thật kì lạ,
  • 3:47 - 3:49
    vì tôi cảm thấy mình không hề khuyết tật".
  • 3:49 - 3:54
    Và nó thực sự định hướng tôi tới cuộc nói chuyện hôm nay,
  • 3:54 - 3:56
    để có thể hiểu hơn, về cái đẹp.
  • 3:56 - 3:59
    Một người phụ nữ xinh đẹp trông phải thế nào?
  • 3:59 - 4:01
    Một cơ thể hấp dẫn phải ra sao?
  • 4:01 - 4:03
    Và cũng thú vị không kém, từ quan điểm nhân dạng học
  • 4:03 - 4:06
    "khuyết tật" có thể định nghĩa là gì?
  • 4:06 - 4:09
    Ý tôi là, mọi người-- Pamela Anderson còn có nhiều vết tích thẩm mỹ hơn cả tôi.
  • 4:09 - 4:11
    Chẳng ai gọi cô ta là khiếm khuyết cả.
  • 4:11 - 4:16
    (Tiếng cười)
  • 4:17 - 4:21
    Vậy nên tờ tạp chí này, với sự trợ giúp về đồ họa của Peter Saville
  • 4:21 - 4:26
    cho đến nhà thiết kế thời trang Alexander McQueen và nhiếp ảnh gia Nick Knight,
  • 4:26 - 4:28
    là những người rất hứng thú khi khám cuộc trò chuyện này.
  • 4:28 - 4:31
    Vậy nên 3 tháng sau đã có mặt trên máy bay
  • 4:31 - 4:36
    bay tới London cho buổi chụp hình đầu tiên của mình.
  • 4:36 - 4:37
    kết quả là như các bạn thấy đây--
  • 4:37 - 4:40
    Hợp thời trang đấy chứ?
  • 4:40 - 4:44
    3 tháng sau đó, tôi tham gia show trình diễn cho Alexander McQueen
  • 4:44 - 4:49
    trên đôi chân giả làm thủ công từ gỗ của cây tần bì
  • 4:49 - 4:52
    Chẳng ai biết rằng--vì mọi người đều nghĩ đó là một cặp bốt bằng gỗ
  • 4:52 - 4:54
    Tôi vẫn có cặp chân này trên sân khấu hôm nay với tôi:
  • 4:55 - 4:59
    Nho, mộc lan, thực sự rất ấn tượng.
  • 5:00 - 5:03
    Chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà thôi.
  • 5:03 - 5:08
    Thẩm mỹ nâng tầm những vật bình thường và bị bỏ quên
  • 5:08 - 5:10
    đến một chân trời nghệ thuật.
  • 5:10 - 5:16
    Nó có thể biến vật từ thứ khiến con người ta sợ hãi
  • 5:16 - 5:18
    thành thứ thu hút mọi ánh nhìn,
  • 5:18 - 5:21
    và còn quan sát lâu hơn nữa,
  • 5:21 - 5:23
    và thậm chỉ để hiểu ra điều gì đó.
  • 5:23 - 5:27
    Tôi học được điều này lần đầu tiên sau hành trình tiếp theo của tôi.
  • 5:27 - 5:31
    Nghệ sĩ Matthew Barney, trong bộ phim của ông với tên gọi "The Cremaster Cycle."
  • 5:31 - 5:34
    Nó thực sự có tác động lớn đến tôi--
  • 5:34 - 5:36
    rằng đôi chân của tôi có thể là một công trình điêu khắc.
  • 5:36 - 5:43
    Và từ lúc đó, tôi bắt đầu chuyển nhu cầu để trông giống người bình thường
  • 5:43 - 5:45
    mà chỉ có chân giả là thứ lý tưởng duy nhất.
  • 5:45 - 5:49
    Vậy nên chúng tôi tạo ra những cặp chân mà mọi người gọi là chân thủy tinh
  • 5:49 - 5:53
    trong khi thực ra chúng toàn bộ là polyurethane trong suốt.
  • 5:53 - 5:55
    hay là vật liệu làm viên bi bowling.
  • 5:55 - 5:56
    Nặng lắm!
  • 5:56 - 5:58
    Rồi chúng tôi chế tạo những cặp chân đúc từ cát
  • 5:58 - 6:02
    với một bộ rễ khoai tây mọc ở trong, và củ cải đường mọc ở ngoài,
  • 6:02 - 6:04
    và những ngón chân dễ thương màu đồng thau.
  • 6:04 - 6:06
    Đây là hình cận cảnh của đôi chân đó.
  • 6:06 - 6:08
    Rồi sau đó là những nhân vật khác như cô gái nửa người nửa báo--
  • 6:08 - 6:10
    một chút gợi nhớ lại quãng thời gian là vận động viên của tôi.
  • 6:10 - 6:13
    14 giờ trang điểm
  • 6:13 - 6:17
    để tạo ra mọt sinh vật có móng vuốt nhân tạo
  • 6:17 - 6:21
    móng và đuôi ve vẩy,
  • 6:21 - 6:23
    y chang con tắc kè vậy.
  • 6:23 - 6:24
    (TIếng cười)
  • 6:25 - 6:29
    Rồi những đôi chân khác chúng tôi kết hợp...
  • 6:29 - 6:31
    trông như xúc tu của loài sứa vậy.
  • 6:31 - 6:33
    Vẫn làm từ polyurethane.
  • 6:33 - 6:36
    Và mục đích duy nhất những đôi chân này có,
  • 6:36 - 6:39
    ngoài bối cảnh trong phim ra,
  • 6:39 - 6:42
    là để kích thích giác quan và thúc đẩy trí tưởng tượng,
  • 6:42 - 6:45
    Một vấn đề thật kì lạ.
  • 6:45 - 6:51
    Ngày hôm nay, tôi có hàng tá những đôi chân giả ở đây
  • 6:51 - 6:53
    mà nhiều người khác nhau làm tặng tôi,
  • 6:53 - 6:57
    và tôi linh động khi chọn loại địa hình phù hợp để gắn chúng.
  • 6:57 - 6:59
    Tôi có thể thay đổi chiều cao--
  • 6:59 - 7:01
    Tôi có hẳn 5 mức chiều cao khác nhau nhé.
  • 7:01 - 7:03
    (Tiếng cười)
  • 7:03 - 7:05
    Hôm nay, tôi cao 6 feet 1.
  • 7:05 - 7:08
    Tôi có đôi chân này hơn 1 năm rồi
  • 7:08 - 7:10
    ở vùng Dorset Orthopaedic thuộc nước Anh
  • 7:10 - 7:12
    và khi tôi mang chúng tới Manhattan,
  • 7:12 - 7:14
    trong buổi tối đầu tiên ở thị trấn, tôi tham gia 1 bữa tiệc rất thú vị.
  • 7:14 - 7:17
    Một cô gái ở đó biết tôi đã lâu
  • 7:17 - 7:19
    là tôi chỉ cao 5 feet 8.
  • 7:19 - 7:21
    Miệng cô ấy há hốc khi thấy tôi,
  • 7:21 - 7:24
    và cô nói " Sao cậu cao vầy "
  • 7:24 - 7:26
    Và tôi đáp lại "Mình biết. Hay không? "
  • 7:26 - 7:28
    Tôi biết nó giống kiểu đi nhiều cái cà kheo chồng lên nhau vậy,
  • 7:28 - 7:31
    nhưng tôi lại có sự tiếp xúc khác với cái cửa ra vào
  • 7:31 - 7:33
    mà tôi chưa từng nghĩ tôi có thể có.
  • 7:33 - 7:36
    Và tôi đang rất vui với nó.
  • 7:36 - 7:38
    Cô gái ấy nhìn tôi,
  • 7:38 - 7:40
    và nói tiếp "Nhưng Aimee, thật là không công bằng chút nào"
  • 7:40 - 7:43
    (Tiếng cười)
  • 7:43 - 7:45
    (Vỗ tay)
  • 7:45 - 7:49
    Và điều thú vị là cô ấy thực sự nghĩ như vậy.
  • 7:49 - 7:51
    Thật là bất công khi bạn có thể thay đổi chiều cao của mình,
  • 7:51 - 7:53
    nếu bạn muốn thế.
  • 7:53 - 7:55
    Và khi tôi biết--
  • 7:55 - 7:58
    và khi tôi biết rằng những cuộc trò chuyện với mọi người
  • 7:58 - 8:00
    đã thay đổi thực sự lớn lao làm sao.
  • 8:00 - 8:02
    trong thập niên cuối cùng này.
  • 8:02 - 8:07
    Đây không phải là một cuộc trò chuyện về việc vượt qua sự khiếm khuyết bản thân
  • 8:07 - 8:09
    Đây là một cuộc trò chuyện về giá trị tăng lên của bản thân.
  • 8:09 - 8:13
    Đây là về tiềm năng mà bạn sở hữu.
  • 8:13 - 8:18
    Một cái chân hay tay giả không hề có nghĩa là bạn cần thay thế những gì đã mất nữa.
  • 8:18 - 8:21
    Nó thực sự mang ý nghĩa của người mang nó.
  • 8:21 - 8:24
    mang sức mạnh để tạo ra tất cả những gì họ muốn
  • 8:24 - 8:26
    trong khoảng không gian này.
  • 8:26 - 8:29
    Vậy thì những người đã từng bị xã hội coi là "tàn tật"
  • 8:29 - 8:34
    bây giờ có thể trở thành kiến trúc sư của chính bản thân họ
  • 8:34 - 8:36
    và thực sự có thể tiếp tục thay đổi bản thân thêm nữa
  • 8:36 - 8:38
    bằng việc thiết kế cơ thể mình
  • 8:38 - 8:41
    từ một vị trí được trao họ trao cho sức mạnh.
  • 8:41 - 8:46
    Và điều thực sự thú vị với tôi vào lúc này
  • 8:46 - 8:50
    là bằng việc kết hợp các công nghệ tân tiến--
  • 8:50 - 8:52
    robot, sinh học--
  • 8:52 - 8:54
    với một vốn thẩm mỹ lâu đời,
  • 8:54 - 9:00
    chúng ta đang tiến gần hơn để hiểu cộng đồng của mình.
  • 9:00 - 9:05
    Tôi nghĩ rằng nếu bạn muốn khám phá tiềm năng tối đa
  • 9:05 - 9:07
    trong xã hội của mình
  • 9:07 - 9:11
    chúng ta cần phải liên kết những sức mạnh lớn lao
  • 9:11 - 9:14
    và những khiếm khuyết mà chúng ta đều có.
  • 9:14 - 9:17
    Tôi đang nghĩ đến tác phẩm Shylock của Shakespeare:
  • 9:17 - 9:21
    " Nếu bạn châm chọc tôi, tôi sẽ đau đớn
  • 9:21 - 9:24
    và nếu bạn chọc lét tôi, tôi sẽ cười chứ? "
  • 9:24 - 9:27
    Đấy là cộng đồng của chúng ta
  • 9:27 - 9:29
    với tất cả tiềm năng sẵn có trong đó,
  • 9:29 - 9:32
    nó khiến chúng ta đẹp đẽ hơn.
  • 9:32 - 9:33
    Cảm ơn các bạn
  • 9:33 - 9:40
    (Vỗ tay)
Title:
Aimee Mullins và 12 cặp chân
Speaker:
Aimee Mullins
Description:

Vận động viên, diễn viên và nhà hoạt động Aimee Mullins nói về những cái chân giả của mình--cô có hàng chục đôi chân giả--và khả năng kì diệu chúng ban tặng Aimee: tốc độ, sắc đẹp, thêm 6 inch chiều cao.. Rất đơn giản, cô định nghĩa lại một cơ thể thực sự là gì.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:46
Lê Quang Minh added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions