< Return to Video

Uczmy opanowania materiału, nie zdobywania ocen

  • 0:01 - 0:03
    Chciałbym pomówić o dwóch ideach,
  • 0:03 - 0:06
    które, z tego, co widzę w Khan Academy,
  • 0:06 - 0:10
    stanowią podstawowe
    czy też kluczowe zasady uczenia się.
  • 0:10 - 0:12
    Pierwsza to opanowanie materiału,
  • 0:12 - 0:14
    druga - nastawienie psychiczne.
  • 0:14 - 0:17
    Zauważyłem to
    na początku pracy z kuzynami.
  • 0:17 - 0:19
    Z początku mieli kłopoty z matematyką,
  • 0:19 - 0:22
    bo mieli zaległości w nauce.
  • 0:22 - 0:25
    Kiedy zaczęli algebrę,
  • 0:25 - 0:29
    pewnie brakowało im trochę podstaw,
  • 0:29 - 0:32
    przez co uznali, że nie mają
    "matematycznego genu".
  • 0:32 - 0:34
    Na zajęciach z rachunku różniczkowego
  • 0:34 - 0:37
    czuli się niepewnie
    z powodu braków w algebrze.
  • 0:37 - 0:38
    Zauważyłem to, gdy wrzucałem
  • 0:38 - 0:42
    filmy Khan Academy na YouTube
  • 0:42 - 0:45
    i okazało się, że nie tylko
    moi kuzyni to oglądają.
  • 0:45 - 0:47
    (Śmiech)
  • 0:47 - 0:51
    Z początku komentarze
    sprowadzały się do podziękowań.
  • 0:51 - 0:53
    Pomyślałem, że to ważna sprawa.
  • 0:53 - 0:56
    Nie wiem, ile czasu spędzacie na YouTube,
  • 0:56 - 0:58
    ale większość komentarzy
    nie brzmi "Dziękuję".
  • 0:58 - 0:59
    (Śmiech)
  • 0:59 - 1:01
    Zwykle wyrażają irytację.
  • 1:01 - 1:03
    Potem komentarze zrobiły się
    bardziej intensywne,
  • 1:03 - 1:08
    coraz więcej uczniów pisało,
    że dorastając nie lubili matematyki.
  • 1:08 - 1:11
    Z każdym nowym zagadnieniem
    było im coraz trudniej,
  • 1:11 - 1:12
    a gdy dotarli do zadań z algebry,
  • 1:13 - 1:16
    mieli tyle zaległości, że nie mogli
    opanować nowego materiału.
  • 1:16 - 1:18
    Uważali, że nie mają "matematycznego genu".
  • 1:18 - 1:19
    Lecz gdy podrośli,
  • 1:19 - 1:22
    postanowili się zaangażować.
  • 1:22 - 1:24
    Znaleźli źródła takie jak Khan Academy,
  • 1:24 - 1:27
    nadgonili zaległości,
    opanowali zagadnienia,
  • 1:27 - 1:29
    a przy okazji odkryli,
    że nastawienie da się zmienić
  • 1:29 - 1:33
    i że umieją nauczyć się matematyki.
  • 1:33 - 1:37
    Właśnie tak uczymy się
    w życiu wielu rzeczy.
  • 1:37 - 1:39
    Na przykład sztuki walki.
  • 1:39 - 1:43
    Najpierw ćwiczysz na poziomie białego pasa
  • 1:43 - 1:44
    tak długo, jak potrzeba,
  • 1:44 - 1:46
    a po osiągnięciu biegłości
  • 1:46 - 1:48
    otrzymujesz żółty pas.
  • 1:48 - 1:50
    Tak samo uczymy się grać na instrumentach:
  • 1:50 - 1:52
    gramy w kółko podstawowe wprawki
  • 1:52 - 1:54
    i dopiero po ich opanowaniu
  • 1:54 - 1:55
    przechodzimy do trudniejszych.
  • 1:55 - 1:57
    Proszę zwrócić uwagę:
  • 1:57 - 2:01
    to nie jest tradycyjny
    akademicki model nauczania.
  • 2:01 - 2:05
    Model, w którym większość z nas dorastała.
  • 2:05 - 2:06
    W tradycyjnym modelu akademickim
  • 2:06 - 2:09
    grupuje się uczniów, zwykle według wieku,
  • 2:09 - 2:10
    a w szkole średniej według
  • 2:10 - 2:12
    wieku i postrzeganych umiejętności.
  • 2:12 - 2:14
    Następnie spędzany ich w jedno miejsce.
  • 2:15 - 2:16
    Tak to z grubsza wygląda.
  • 2:16 - 2:19
    Na przykład w szkole średniej
  • 2:19 - 2:21
    na lekcji o wykładnikach.
  • 2:21 - 2:23
    Nauczyciel daje wykład,
  • 2:23 - 2:25
    potem idziemy do domu,
    odrabiamy pracę domową.
  • 2:25 - 2:27
    Następnego ranka, omawiamy pracę domową
  • 2:27 - 2:30
    słuchamy kolejnego wykładu
    dostajemy pracę domową.
  • 2:30 - 2:32
    Powtarza się to przez dwa, trzy tygodnie,
  • 2:32 - 2:33
    po czym jest test.
  • 2:33 - 2:36
    Na teście zdobywam, powiedzmy, 75%,
  • 2:37 - 2:38
    ty może 90%,
  • 2:38 - 2:40
    a ty 95%.
  • 2:40 - 2:43
    Test wykazał braki w wiedzy.
  • 2:43 - 2:45
    Ja nie znałem 25% materiału.
  • 2:45 - 2:48
    Nawet piątkowy uczeń
    nie znał 5% materiału, prawda?
  • 2:48 - 2:50
    Pomimo wykazania zaległości
  • 2:50 - 2:52
    cała klasa przejdzie
    do następnych zagadnień,
  • 2:52 - 2:56
    prawdopodobnie bardziej złożonych,
    i opartych na tych zaległościach.
  • 2:56 - 2:59
    To mogą być logarytmy
    lub wykładniki ujemne.
  • 2:59 - 3:02
    Ten proces się powtarza,
    i zaczynasz zdawać sobie sprawę,
  • 3:02 - 3:03
    jakie to niedorzeczne.
  • 3:03 - 3:06
    Choć nie znałem 25%
    zagadnień podstawowych,
  • 3:06 - 3:08
    muszę uczyć się zagadnień zaawansowanych.
  • 3:08 - 3:12
    Ten proces będzie trwać
    miesiącami, latami.
  • 3:12 - 3:15
    Może na algebrze, może na trygonometrii
  • 3:15 - 3:16
    w końcu uderzę w mur.
  • 3:16 - 3:19
    Nie dlatego, że algebra
    jest zasadniczo trudna,
  • 3:19 - 3:23
    albo że uczeń nie dość bystry.
  • 3:23 - 3:26
    Raczej dlatego, że w obliczu
    równania z wykładnikami
  • 3:26 - 3:29
    pojawia się te 30%,
    których się nie nauczyłem.
  • 3:29 - 3:32
    Zaczynam tracić zaangażowanie.
  • 3:32 - 3:36
    Żeby zrozumieć, jakie to absurdalne,
  • 3:36 - 3:39
    wyobraźmy sobie inne czynności
    organizowane w ten sposób.
  • 3:39 - 3:41
    Na przykład - budowanie domów.
  • 3:41 - 3:43
    (Śmiech)
  • 3:45 - 3:48
    Mówimy budowlańcowi:
  • 3:48 - 3:51
    "Mamy dwa tygodnie
    na zbudowanie fundamentów.
  • 3:51 - 3:52
    Zrób, co możesz".
  • 3:52 - 3:55
    (Śmiech)
  • 3:55 - 3:57
    Więc robią, co mogą,
  • 3:57 - 3:58
    może pada deszcz
  • 3:58 - 4:00
    może jakieś materiały nie dojechały.
  • 4:00 - 4:03
    Po dwóch tygodniach
    przyjeżdża inspektor i mówi:
  • 4:03 - 4:06
    "Tutaj beton jest trochę mokry,
  • 4:06 - 4:08
    tam jest trochę nieprzepisowo...
  • 4:09 - 4:10
    daję 80%".
  • 4:10 - 4:11
    (Śmiech)
  • 4:11 - 4:14
    Wy na to: "Trója! Super, budujemy parter".
  • 4:14 - 4:15
    (Śmiech)
  • 4:15 - 4:16
    Ta sama sytuacja.
  • 4:16 - 4:20
    Dwa tygodnie robimy, co się da,
    przyjeżdża inspektor i daje 75%.
  • 4:20 - 4:21
    Super, 2+.
  • 4:21 - 4:23
    Pierwsze piętro, drugie piętro
  • 4:23 - 4:25
    i podczas budowy drugiego piętra
  • 4:25 - 4:27
    cała budowla się wali.
  • 4:27 - 4:30
    Gdyby zareagować tak,
    jak zwykle się to dzieje w edukacji
  • 4:30 - 4:31
    albo jak robi wiele osób,
  • 4:31 - 4:34
    możnaby powiedzieć,
    że mieliśmy złego budowlańca,
  • 4:34 - 4:37
    albo że potrzebne były
    lepsze i częstsze inspekcje.
  • 4:37 - 4:39
    Ale tak naprawdę problemem był proces.
  • 4:39 - 4:42
    Ciągle sztucznie ograniczamy czas,
    w jakim trzeba coś wykonać,
  • 4:42 - 4:44
    co praktycznie zapewnia
    niejednorodne rezultaty.
  • 4:44 - 4:48
    Postaraliśmy się sprawdzić
    i zidentyfikować braki,
  • 4:48 - 4:50
    ale potem budujemy, jak gdyby nigdy nic.
  • 4:50 - 4:53
    Idea opanowania materiału jest odwrotna.
  • 4:53 - 4:55
    Zamiast sztucznie ograniczać czas
  • 4:55 - 4:58
    potrzebny na opanowanie materiału,
  • 4:58 - 5:00
    co na pewno da zróżnicowane rezultaty:
  • 5:00 - 5:02
    piątka, czwórka, trója, dwójka i jedynka
  • 5:02 - 5:04
    zróbmy dokładnie na odwrót.
  • 5:04 - 5:05
    Zmienną jest czas,
  • 5:05 - 5:08
    jakiego uczeń potrzebuje
    na opanowanie materiału,
  • 5:08 - 5:11
    natomiast wartość stała
    to faktyczne opanowanie materiału.
  • 5:11 - 5:13
    Trzeba uświadomić sobie,
  • 5:13 - 5:16
    że w ten sposób uczeń
    nie tylko lepiej nauczy się wykładników,
  • 5:17 - 5:19
    ale także wzmocni swoje nastawienie.
  • 5:19 - 5:23
    Uczniowie zrozumieją wreszcie,
    że jeśli nie nauczyli się 20% materiału
  • 5:23 - 5:26
    to nie dlatego, że mają gen trójkowicza.
  • 5:26 - 5:29
    tylko że muszą jeszcze przysiąść fałdów.
  • 5:29 - 5:31
    Trzeba mieć charakter, wytrwałość,
  • 5:31 - 5:33
    wziąć odpowiedzialność za własną naukę
  • 5:34 - 5:37
    Sceptycy powiedzą,
    że filozoficznie to wszystko ładnie,
  • 5:37 - 5:40
    idea opanowania materiału
  • 5:40 - 5:41
    i jej związek z nastawieniem,
  • 5:41 - 5:43
    odpowiedzialność uczniów za naukę.
  • 5:43 - 5:46
    Wszystko ma sens,
    tylko wydaje się niepraktyczne.
  • 5:46 - 5:50
    Każdy uczeń musiałby mieć
    indywidualny tok studiów,
  • 5:50 - 5:51
    całkowicie zindywidualizowany.
  • 5:51 - 5:55
    Każdy musiałby mieć własnego
    korepetytora, osobne zestawy zadań.
  • 5:55 - 5:56
    Te idee nie są nowe,
  • 5:56 - 5:59
    100 lat temu w Winnetka, Illinois,
    przeprowadzono eksperyment.
  • 5:59 - 6:01
    Uczono aż do opanowania materiału.
  • 6:01 - 6:05
    Rezultaty były dobre, ale stwierdzono,
    że logistycznie jest to trudne.
  • 6:05 - 6:08
    Nauczyciel dawał każdemu inne zadania,
  • 6:08 - 6:09
    prowadził testy na życzenie.
  • 6:09 - 6:12
    Dziś problem niepraktyczności znika.
  • 6:12 - 6:13
    Mamy odpowiednie narzędzia.
  • 6:13 - 6:16
    Uczeń potrzebuje kilkukrotnego
    tłumaczenia w swoim tempie?
  • 6:16 - 6:17
    Mamy dostępne wideo.
  • 6:17 - 6:20
    Trzeba poćwiczyć?
    Potrzeba informacji zwrotnej?
  • 6:20 - 6:24
    Mamy łatwo dostępne ćwiczenia adaptacyjne.
  • 6:24 - 6:27
    Kiedy to się dzieje,
    rezultatem są różne wspaniałe rzeczy.
  • 6:27 - 6:30
    Uczniowie umieją opanować materiał,
  • 6:30 - 6:32
    budują odpowiednie nastawienie,
  • 6:32 - 6:34
    budują charakter, wytrwałość
  • 6:34 - 6:36
    i biorą odpowiedzialność za swoją naukę.
  • 6:36 - 6:38
    Cudowne rzeczy mogą się dziać
  • 6:38 - 6:40
    w szkolnej sali.
  • 6:40 - 6:42
    Zamiast skupiać się na wykładzie,
  • 6:42 - 6:44
    uczniowie wchodzą ze sobą w interakcje,
  • 6:44 - 6:46
    dzięki czemu jeszcze lepiej
    opanowują materiał.
  • 6:46 - 6:49
    Mogą robić symulacje, dialogi sokratyczne.
  • 6:49 - 6:51
    Żeby lepiej to uzmysłowić
  • 6:51 - 6:55
    i pokazać stracony potencjał
  • 6:55 - 6:58
    posłużę się eksperymentem myślowym.
  • 6:59 - 7:04
    Gdybyśmy cofnęli się o 400 lat
    do zachodniej Europy,
  • 7:04 - 7:07
    która już wtedy była wtedy jednym
    z bardziej wykształconych regionów,
  • 7:07 - 7:11
    okazałoby się, że około 15%
    ludzi potrafi czytać.
  • 7:12 - 7:15
    Gdybyśmy spytali kogoś,
    kto umie czytać,
  • 7:15 - 7:17
    powiedzmy przedstawiciela kleru,
  • 7:17 - 7:21
    "Jaki procent populacji
    mógłby nauczyć się czytać?",
  • 7:21 - 7:24
    pewnie odpowiedziałby:
    "Przy świetnej edukacji
  • 7:24 - 7:27
    jakieś 20 - 30 procent".
  • 7:27 - 7:29
    Ale w naszych czasach wiemy,
  • 7:29 - 7:32
    że to bardzo pesymistycznie założenie
  • 7:32 - 7:36
    i że zdolni do czytania są prawie wszyscy.
  • 7:36 - 7:39
    Lecz jeśli zadamy podobne pytanie:
  • 7:39 - 7:43
    "Jaki procent populacji
    jest w stanie dogłębnie opanować
  • 7:43 - 7:46
    rachunek różniczkowy i całki
  • 7:46 - 7:49
    albo zrozumieć chemię organiczną,
  • 7:49 - 7:52
    albo wziąć udział
    w badaniach nad rakiem?".
  • 7:52 - 7:55
    Wielu pewnie odpowiedziałoby:
    "Przy świetnej edukacji
  • 7:55 - 7:57
    może jakieś 20 - 30 procent".
  • 7:58 - 7:59
    A jeśli to założenie bazuje
  • 7:59 - 8:03
    na naszym doświadczeniu
    z systemem niedouczania,
  • 8:03 - 8:05
    na własnych doświadczeniach
    lub doświadczeniach rówieśników,
  • 8:05 - 8:08
    gdy brniemy przez materiał
    w narzuconym tempie,
  • 8:08 - 8:10
    gromadząc zaległości?
  • 8:10 - 8:11
    I nawet jeśli uzyskamy 95%,
  • 8:11 - 8:13
    to co z pozostałymi 5%?
  • 8:13 - 8:16
    A to się nawarstwia w kolejnych latach,
  • 8:16 - 8:18
    aż wreszcie uderzamy w mur i mówimy:
  • 8:18 - 8:20
    "Nie będę prowadzić badań nad rakiem.
  • 8:20 - 8:23
    Nie będę fizykiem, nie będę matematykiem".
  • 8:23 - 8:25
    Uważam, że właśnie w tym tkwi problem.
  • 8:25 - 8:29
    Lecz jeśli przestawimy się na ideę
    opanowania materiału,
  • 8:29 - 8:32
    jeśli skupimy się bardziej na nauce,
  • 8:32 - 8:34
    to nawet gdy coś pójdzie źle,
  • 8:34 - 8:36
    nie szkodzi - porażka to część nauki.
  • 8:36 - 8:40
    Procent osób zdolnych do opanowania
    całek i rachunku różniczkowego,
  • 8:40 - 8:42
    zrozumienia chemii organicznej
  • 8:42 - 8:45
    może być wiele bliższa 100%.
  • 8:46 - 8:48
    To nie jest jakieś pobożne życzenie,
  • 8:49 - 8:51
    uważam to za imperatyw społeczny.
  • 8:52 - 8:55
    Epoka industrialna się kończy
  • 8:55 - 8:59
    i wchodzimy w rewolucję informatyczną.
  • 9:00 - 9:02
    To jasne, że coś się dzieje.
  • 9:02 - 9:04
    W epoce industrialnej
    społeczeństwo było piramidą.
  • 9:04 - 9:09
    Na spodzie potrzebowano
    wielu pracowników fizycznych,
  • 9:09 - 9:12
    w środku przetwarzała informacje
  • 9:12 - 9:14
    klasa biurokratyczna,
  • 9:14 - 9:18
    a na szczycie byli posiadacze kapitału,
  • 9:18 - 9:20
    przedsiębiorcy
  • 9:20 - 9:21
    i klasa kreatywna.
  • 9:22 - 9:24
    Wiemy jednak, co już zaczyna się dziać,
  • 9:24 - 9:26
    bo weszliśmy już w rewolucję informacyjną.
  • 9:26 - 9:29
    W dolnej części piramidy
    pojawiła się automatyzacja.
  • 9:29 - 9:30
    W środkowej podobnie,
  • 9:30 - 9:33
    komputery dobrze przetwarzają informacje.
  • 9:33 - 9:34
    Musimy więc zadać sobie pytanie:
  • 9:35 - 9:38
    Kto korzysta z tych wszystkich
    dobrodziejstw technologicznych
  • 9:38 - 9:39
    poprawiających produktywność?
  • 9:39 - 9:42
    Czy są to ludzie ze szczytu piramidy?
  • 9:42 - 9:44
    A jeśli tak, to co robi reszta?
  • 9:44 - 9:45
    Jak oni funkcjonują?
  • 9:45 - 9:48
    A może zrobimy coś ambitniejszego?
  • 9:48 - 9:51
    Może odwrócimy piramidę,
  • 9:51 - 9:53
    gdzie klasa kreatywna będzie duża
  • 9:53 - 9:56
    i prawie każdy będzie przedsiębiorcą,
  • 9:56 - 9:58
    artystą i badaczem?
  • 9:59 - 10:01
    Nie uważam, że to utopia.
  • 10:01 - 10:03
    Naprawdę sądzę, że pomysł
  • 10:03 - 10:05
    pozwolenia ludziom
    na wykorzystanie własnego potencjału
  • 10:05 - 10:07
    przez uczenie się zagadnień,
  • 10:07 - 10:11
    przez przejęcie kontroli nad swoją nauką,
  • 10:11 - 10:13
    może tę piramidę odwrócić.
  • 10:13 - 10:16
    Dla obywatela świata
  • 10:17 - 10:18
    to ekscytująca myśl.
  • 10:18 - 10:21
    Będzie można wyrównać szanse
  • 10:21 - 10:24
    i osiągnąć równowagę rozwoju cywilizacji.
  • 10:24 - 10:27
    Patrzę na te zagadnienia
    bardzo optymistycznie.
  • 10:27 - 10:30
    Myślę, że najbliższa przyszłość
    będzie bardzo ekscytująca.
  • 10:30 - 10:31
    Dziękuję,
  • 10:31 - 10:37
    (Brawa)
Title:
Uczmy opanowania materiału, nie zdobywania ocen
Speaker:
Salman Khan
Description:

Czy wybudowalibyście dom na nieukończonym fundamencie? Pewnie, że nie. Czemu więc gonimy z materiałem, choć uczniowie nie opanowali jeszcze podstaw? Owszem, to skomplikowane, ale nauczyciel Sal Khan podzieli się z nami planem, jak pomóc uczniom z problemami w nauce, dostosowując czas nauki do indywidualnych potrzeb.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:49

Polish subtitles

Revisions