< Return to Video

Alex Laskey: Si shkenca morale mund të reduktoje faturën tuaj te energjisë.

  • 0:01 - 0:03
    Sa prej jush kanë kontrolluar adresën elektronike sot?
  • 0:03 - 0:05
    Ngrini duart.
  • 0:05 - 0:07
    Sa prej jush po e kontrolloni tani?
  • 0:07 - 0:09
    (të qeshura)
  • 0:09 - 0:11
    Dhe për financën? E ka kontrolluar ndokush sot?
  • 0:11 - 0:14
    Kartë krediti? Llogari investuese?
  • 0:14 - 0:18
    Po gjatë javës?
  • 0:18 - 0:21
    Në rregull, por për sa i përket energjisë elektrike të përdorur ne shtëpi?
  • 0:21 - 0:23
    E ka kontrolluar ndokush sot?
  • 0:23 - 0:27
    Gjatë javes? Javën e kaluar?
  • 0:27 - 0:30
    Disa të fiksuar pas energjisë dallohen në sallë.
  • 0:30 - 0:33
    Eshte mirë t'ju shikosh juve njerez.
  • 0:33 - 0:36
    Por ne të tjerët -- kjo është një sallë e mbushur me njerëz
  • 0:36 - 0:39
    të cilët janë të pasionuar për të ardhmen e këtij planeti,
  • 0:39 - 0:41
    dhe ne nuk jemi duke i dhënë rëndësi
  • 0:41 - 0:44
    energjisë që përdorim e cila ndikon në ndryshimin e klimës.
  • 0:44 - 0:46
    Kjo grua në fotografi me mua është Harriet.
  • 0:46 - 0:49
    E takuam gjatë pushimeve tona të para familjare.
  • 0:49 - 0:51
    Harriet i jep rëndësi përdorimit të energjisë,
  • 0:51 - 0:54
    dhe pa dyshim ajo nuk është një "e fiksuar pas energjisë"
  • 0:54 - 0:59
    Kjo është historia se si Harriet filloi ti japi rëndësi.
  • 0:59 - 1:01
    Ky është qymyr,
  • 1:01 - 1:05
    Burimi më i zakonshëm i elektricitetit në këtë planet,
  • 1:05 - 1:08
    dhe ka energji të mjaftueshme në këtë qymyr
  • 1:08 - 1:12
    per të ndricuar këtë llambë për më shumë se një vit.
  • 1:12 - 1:14
    Por fatkeqësisht, ndërmjet kohës
  • 1:14 - 1:15
    më e shumta e kësaj energjisë humbet nëpër gjëra
  • 1:15 - 1:18
    si rrjedhje transmisioni dhe nxehtësia.
  • 1:18 - 1:22
    Në fakt vetëm 10 për qind përfundon në dritë
  • 1:22 - 1:26
    Pra ky qymyr do zgjasi pak a shumë një muaj.
  • 1:26 - 1:28
    Nëqoftëse kërkon që kjo llambë të ndricoje për një vit
  • 1:28 - 1:33
    do ju duhet kaq shumë qymyr.
  • 1:33 - 1:36
    Lajmi i keq është se, për cdo njësi energjie të energjisë që përdorim,
  • 1:36 - 1:39
    ne humbasim nëntë.
  • 1:39 - 1:40
    Kjo do të thotë që ka dhe lajme të mira,
  • 1:40 - 1:43
    sepse për cdo njësi energjie që kursejmë,
  • 1:43 - 1:46
    ne kursejmë nëntë të tjera.
  • 1:46 - 1:51
    Pra pyetja që ngrihet është, si mund të bëjmë njerëzit në këtë sallë,
  • 1:51 - 1:54
    dhe nëpër gjithë planetin, që të fillojnë ti japin rëndësi
  • 1:54 - 1:56
    energjisë që përdorim
  • 1:56 - 1:59
    dhe të fillojnë të harxhojnë më pak?
  • 1:59 - 2:02
    Përgjigjja vjen nga një eksperiment shkencor,
  • 2:02 - 2:05
    i cili ndodhi një verë te nxehtë, 10 vite me parë,
  • 2:05 - 2:07
    dhe vetëm 145km larg nga ketu,
  • 2:07 - 2:11
    në San Marcos të Kalifornisë.
  • 2:11 - 2:13
    Studentë të dipllomuar kanë vendosur tabela në cdo derë në një lagje,
  • 2:13 - 2:16
    e cila i kerkonte njerëzve të fiknin kondicionerët
  • 2:16 - 2:18
    dhe të ndiznin ventiluesit.
  • 2:18 - 2:21
    Një e treta e shtëpive mori mesazhin që shkruante,
  • 2:21 - 2:23
    e dinit qe mund te shpëtoni 54dollar në muaj këtë verë?
  • 2:23 - 2:25
    Fikni kondicionerët, dhe ndizni ventiluesit.
  • 2:25 - 2:27
    Një grup tjetër mori një mesazh mjedisor.
  • 2:27 - 2:29
    Dhe grupi tretë mori një mesazh për
  • 2:29 - 2:31
    të qënë një qytetar i mirë, duke parandaluar ndërprerjet e energjisë.
  • 2:31 - 2:35
    Shumica e njerëzve menduan se mesazhi për kursimin e parave do funksiononte më mirë nga te gjithë.
  • 2:35 - 2:38
    Por në fakt, asnjë nga këto mesazhe nuk funksionoi.
  • 2:38 - 2:41
    Impakti ishte zero mbi konsumin e energjisë.
  • 2:41 - 2:45
    Ishte sikur studentët e diplomuar nuk ishin shfaqur kurrë.
  • 2:45 - 2:46
    Por kishte dhe një mesazh të katërt,
  • 2:46 - 2:49
    dhe ky mesazh thjesht thoshte,
  • 2:49 - 2:53
    Gjatë studimit, 77përqind e fqinjëve tuaj,
  • 2:53 - 2:55
    thanë që kanë fikur kondicionimin dhe kanë ndezur ventiluesit.
  • 2:55 - 2:57
    Ju lutem bashkojuni. Fikni kondicioneret
  • 2:57 - 2:58
    dhe ndizni ventiluesit.
  • 2:58 - 3:01
    Dhe realisht, ata e bënë.
  • 3:01 - 3:03
    Njerëzit që morën këtë mesazh
  • 3:03 - 3:05
    treguan një ulje të shënueshme në konsumin e energjisë
  • 3:05 - 3:09
    thjesht duke i thenë se cfarë bënin fqinjët e tyre.
  • 3:09 - 3:10
    Pra, cfarë na tregon kjo?
  • 3:10 - 3:13
    Nëqoftëse dicka është e papërshtatshme,
  • 3:13 - 3:15
    edhe nëse në besojmë në të,
  • 3:15 - 3:18
    bindja e moralit, nxitjet e financave nuk ndikojnë shumë
  • 3:18 - 3:22
    por presioni social, është dicka e fuqishme.
  • 3:22 - 3:26
    Dhe nëse shfrytëzohet në mënyrën e duhur, mund të jete një forcë e fuqishme për mirë.
  • 3:26 - 3:28
    Në fakt, ajo tashmë është.
  • 3:28 - 3:31
    Të frymëzuar nga ky depërtim, miku im Dan Yates dhe une
  • 3:31 - 3:33
    themeluam një kompani të quajtur Opower.
  • 3:33 - 3:35
    Ndërtuam programe dhe u bëmë ortak me kompani shërbimi
  • 3:35 - 3:38
    që donin të ndihmonin klientët e tyre të kursenin energji.
  • 3:38 - 3:41
    Ne dorëzonim raporte të personalizuara mbi energjinë, nëpër shtëpi,
  • 3:41 - 3:43
    të cilat tregonin se si konsumi i tyre
  • 3:43 - 3:46
    krahasohej me fqinjët e tyre ne shtëpi me masa të ngjashme.
  • 3:46 - 3:48
    Si ato varëset efektive nëpër dyer,
  • 3:48 - 3:50
    të cilat i bëjne njerëzit të krahasojnë veten me fqinjët,
  • 3:50 - 3:53
    dhe më vonë i jepnim atyre rekomandime objektive
  • 3:53 - 3:54
    per ti ndihmuar ata të kursenin.
  • 3:54 - 3:57
    E filluam me letër, më vonë kaluam në një aplikacion në celular,
  • 3:57 - 4:00
    në rrjet, dhe tani një termostat kontrollues,
  • 4:00 - 4:02
    dhe për pesë vitet e fundit ne po drejtojmë
  • 4:02 - 4:06
    eksperimentin më të madh shkencor morali në botë.
  • 4:06 - 4:08
    Dhe po funksionon.
  • 4:08 - 4:10
    Ata që zotërojnë shtëpitë e tyre ose që janë me qera po kursejnë
  • 4:10 - 4:13
    më shumë se 250 milion dollar në fatura energjie,
  • 4:13 - 4:15
    dhe ne sapo kemi filluar.
  • 4:15 - 4:18
    Vetëm këtë vit, në bashkëpunim me 80 kompani shërbimi
  • 4:18 - 4:20
    në gjashtë shtete, ne do gjenerojmë
  • 4:20 - 4:23
    një tjetër dy orësh terawat për kursimin e energjisë.
  • 4:23 - 4:25
    Tani, të fiksuarit e energjise në salle dinë cdo te thotë dy ore terawatt,
  • 4:25 - 4:27
    por për ne te tjerët, dy orë terawatt
  • 4:27 - 4:31
    janë mjaftueshëm energji për cdo shtëpi
  • 4:31 - 4:34
    në St. Louis dhe në Salt Lake City të kombinuara
  • 4:34 - 4:36
    për më shumë se një vit.
  • 4:36 - 4:37
    Dy orë terawatt, është pak a shumë gjysma
  • 4:37 - 4:40
    e asaj që industria diellore në Amerikë, prodhoi vitin e kaluar.
  • 4:40 - 4:44
    Dhe dy orë terawatt? Ne terma të qymyrit,
  • 4:44 - 4:47
    do na duhej të digjnim 34 nga këto karroca dore
  • 4:47 - 4:51
    cdo minutë të orës, cdo ditë për një vit të tërë
  • 4:51 - 4:53
    për të marrë dy orë terawatt të elektricitetit.
  • 4:53 - 4:54
    Dhe ne nuk po djegim asgjë
  • 4:54 - 4:56
    Ne thjesht po motivojmë njerëzit që ti japin rëndësi
  • 4:56 - 4:59
    dhe të ndryshojnë sjelljen e tyre.
  • 4:59 - 5:01
    Por ne jemi vetëm një kompani, dhe kjo do të thotë vetëm
  • 5:01 - 5:03
    të gërvishtësh sipërfaqen.
  • 5:03 - 5:07
    Njëzet përqind e elektricitetit tonë nëpër shtëpi humbet,
  • 5:07 - 5:09
    dhe kur them humbet, nuk dua të them qe njerëzit kanë
  • 5:09 - 5:12
    llamba të paefektshme. Edhe mund të kenë.
  • 5:12 - 5:15
    Por dua të them, se ne lëmë drita ndezur në dhoma të zbrazura,
  • 5:15 - 5:18
    dhe lëme kondicionerin ndezur kur nuk ka asnjeri në shtëpi.
  • 5:18 - 5:22
    Këto janë 40 miliard dollar të humbura në vit
  • 5:22 - 5:25
    mbi energjinë e cila nuk përdoret për qënien tonë,
  • 5:25 - 5:27
    por e cila kontribon në ndryshimin e klimës.
  • 5:27 - 5:30
    Këto janë 40miliard -- me B--
  • 5:30 - 5:32
    cdo vit, vetëm në Amerikë.
  • 5:32 - 5:35
    Kjo është gjysma e përdorimit tonë të qymyrit.
  • 5:35 - 5:38
    Tani fatmirësisht, disa nga shkenctarët e materialeve, më të mirë në botë
  • 5:38 - 5:42
    po kërkojnë të zevëndesojnë qymyrin me burime të qëndrueshme
  • 5:42 - 5:43
    si keto,
  • 5:43 - 5:46
    dhe kjo eshte si fantastike ashtu dhe thelbësore.
  • 5:46 - 5:48
    Por burimi më i kërkuar për ta pasur këtë
  • 5:48 - 5:52
    në një të ardhme të qëndrushme të energjisë nuk është në këtë slide.
  • 5:52 - 5:56
    Eshtë në këtë sallë, jeni ju dhe jam une.
  • 5:56 - 5:59
    Dhe mund ta shfrytëzojmë këtë burim
  • 5:59 - 6:01
    jo me një material të ri shkencor
  • 6:01 - 6:04
    por thjesht duke përdorur shkencën e sjelljes.
  • 6:04 - 6:06
    Mund ta bëjmë sot, e dimë që funksionon
  • 6:06 - 6:10
    dhe mund të na kursejë para menjëherë.
  • 6:10 - 6:13
    Pra, përse po presim?
  • 6:13 - 6:15
    Në rregull, në disa shtete, sistemi i kompanive te shërbimit
  • 6:15 - 6:20
    nuk ka ndryshuar shumë qe prej Thomas Edison.
  • 6:20 - 6:23
    Kompanitë e shërbimit akoma shpërblehen kur klientët e tyre
  • 6:23 - 6:24
    humbin energji.
  • 6:24 - 6:28
    Por ata duhet të shpërblehen për ndihmën qe u japin klientëve për të kursyer.
  • 6:28 - 6:31
    Por kjo histori nuk është shumë për përdorimin e energjisë nëpër shtëpi.
  • 6:31 - 6:33
    Hidhini një sy, Prius-it.
  • 6:33 - 6:36
    Eshtë efikas jo vetëm sepse Toyota ka investuar në shkencën e materialeve
  • 6:36 - 6:39
    por sepse kanë investuar në shkencën e sjelljes.
  • 6:39 - 6:41
    Tabela që i tregon shoferëve se sa shumë energji
  • 6:41 - 6:43
    po kursejnë ne kohë reale
  • 6:43 - 6:45
    i bën ish demonët e shpejtësisë
  • 6:45 - 6:47
    të drejtojnë makinë me një kujdes gjyshërish.
  • 6:47 - 6:50
    E cila na sjell përsëri tek Harriet.
  • 6:50 - 6:52
    E takuam gjatë pushimeve tona të para familjare.
  • 6:52 - 6:54
    Ajo erdhi për të pershëndetur vajzën time të vogël,
  • 6:54 - 6:56
    dhe u gëzua qe emri i vajzës time ishte
  • 6:56 - 6:59
    gjithashtu Harriet.
  • 6:59 - 7:00
    Ajo më pyeti se me se merresha në jetë,
  • 7:00 - 7:01
    dhe i thash qe punoj me kompani shërbimi
  • 7:01 - 7:03
    për të ndihmuar njerëzit të kursejnë energji.
  • 7:03 - 7:06
    Ishte momenti qe asaj ju hapën sytë,
  • 7:06 - 7:08
    Më pa, dhe më tha,
  • 7:08 - 7:10
    "Ti je personi me të cilin une dua të flas.
  • 7:10 - 7:12
    Para dy javësh, unë dhe bashkëshorti im morëm një letër
  • 7:12 - 7:14
    në postë nga kompania jonë e shërbimit
  • 7:14 - 7:17
    e cila na tregonte se ne perdornim dyfishin e energjisë te fqinjëve tane"
  • 7:17 - 7:21
    (të qeshura)
  • 7:21 - 7:24
    "Dhe gjatë dy javët e fundit, e vetmja gjë që ne mendojmë,
  • 7:24 - 7:26
    flasim ose dhe debatojmë,
  • 7:26 - 7:28
    është se cfarë mund të bëjmë për të kursyer energji.
  • 7:28 - 7:31
    Ne bëmë gjithcka cfarë na tregonte letra,
  • 7:31 - 7:33
    por përsëri une e di se mund të ketë akoma.
  • 7:33 - 7:35
    Tani ndodhem ketu me një ekspert të vërtetë.
  • 7:35 - 7:40
    Më thuaj. Cfarë mund të bëj une për të kursyer energji?"
  • 7:40 - 7:44
    Ka shume ekspert, të cilët mund ta ndihmojnë Harriet të mari një pergjigje.
  • 7:44 - 7:46
    Por qëllimi im është të sigurohemi
  • 7:46 - 7:48
    që të gjithë e kerkojmë atë.
  • 7:48 - 7:50
    Faleminderit
  • 7:50 - 7:54
    (Duartrokitje)
Title:
Alex Laskey: Si shkenca morale mund të reduktoje faturën tuaj te energjisë.
Speaker:
Alex Laskey
Description:

Cfarë është një mënyrë a faktuar për të reduktuar kostot e energjisë? Do ta besonit: duke mësuar se sa shpenzojnë fqinjët tuaj. Alex Laskey tregon se si një sjellje e cuditshme e moralit njerëzor mund të na bëjë ne më të mirë, përdorues më të mëncur të energjisë, me fatura më të reduktuara për ta faktuar.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:11

Albanian subtitles

Revisions