Alex Laskey: Si shkenca morale mund të reduktoje faturën tuaj te energjisë.
-
0:01 - 0:03Sa prej jush kanë kontrolluar adresën elektronike sot?
-
0:03 - 0:05Ngrini duart.
-
0:05 - 0:07Sa prej jush po e kontrolloni tani?
-
0:07 - 0:09(të qeshura)
-
0:09 - 0:11Dhe për financën? E ka kontrolluar ndokush sot?
-
0:11 - 0:14Kartë krediti? Llogari investuese?
-
0:14 - 0:18Po gjatë javës?
-
0:18 - 0:21Në rregull, por për sa i përket energjisë elektrike të përdorur ne shtëpi?
-
0:21 - 0:23E ka kontrolluar ndokush sot?
-
0:23 - 0:27Gjatë javes? Javën e kaluar?
-
0:27 - 0:30Disa të fiksuar pas energjisë dallohen në sallë.
-
0:30 - 0:33Eshte mirë t'ju shikosh juve njerez.
-
0:33 - 0:36Por ne të tjerët -- kjo është një sallë e mbushur me njerëz
-
0:36 - 0:39të cilët janë të pasionuar për të ardhmen e këtij planeti,
-
0:39 - 0:41dhe ne nuk jemi duke i dhënë rëndësi
-
0:41 - 0:44energjisë që përdorim e cila ndikon në ndryshimin e klimës.
-
0:44 - 0:46Kjo grua në fotografi me mua është Harriet.
-
0:46 - 0:49E takuam gjatë pushimeve tona të para familjare.
-
0:49 - 0:51Harriet i jep rëndësi përdorimit të energjisë,
-
0:51 - 0:54dhe pa dyshim ajo nuk është një "e fiksuar pas energjisë"
-
0:54 - 0:59Kjo është historia se si Harriet filloi ti japi rëndësi.
-
0:59 - 1:01Ky është qymyr,
-
1:01 - 1:05Burimi më i zakonshëm i elektricitetit në këtë planet,
-
1:05 - 1:08dhe ka energji të mjaftueshme në këtë qymyr
-
1:08 - 1:12per të ndricuar këtë llambë për më shumë se një vit.
-
1:12 - 1:14Por fatkeqësisht, ndërmjet kohës
-
1:14 - 1:15më e shumta e kësaj energjisë humbet nëpër gjëra
-
1:15 - 1:18si rrjedhje transmisioni dhe nxehtësia.
-
1:18 - 1:22Në fakt vetëm 10 për qind përfundon në dritë
-
1:22 - 1:26Pra ky qymyr do zgjasi pak a shumë një muaj.
-
1:26 - 1:28Nëqoftëse kërkon që kjo llambë të ndricoje për një vit
-
1:28 - 1:33do ju duhet kaq shumë qymyr.
-
1:33 - 1:36Lajmi i keq është se, për cdo njësi energjie të energjisë që përdorim,
-
1:36 - 1:39ne humbasim nëntë.
-
1:39 - 1:40Kjo do të thotë që ka dhe lajme të mira,
-
1:40 - 1:43sepse për cdo njësi energjie që kursejmë,
-
1:43 - 1:46ne kursejmë nëntë të tjera.
-
1:46 - 1:51Pra pyetja që ngrihet është, si mund të bëjmë njerëzit në këtë sallë,
-
1:51 - 1:54dhe nëpër gjithë planetin, që të fillojnë ti japin rëndësi
-
1:54 - 1:56energjisë që përdorim
-
1:56 - 1:59dhe të fillojnë të harxhojnë më pak?
-
1:59 - 2:02Përgjigjja vjen nga një eksperiment shkencor,
-
2:02 - 2:05i cili ndodhi një verë te nxehtë, 10 vite me parë,
-
2:05 - 2:07dhe vetëm 145km larg nga ketu,
-
2:07 - 2:11në San Marcos të Kalifornisë.
-
2:11 - 2:13Studentë të dipllomuar kanë vendosur tabela në cdo derë në një lagje,
-
2:13 - 2:16e cila i kerkonte njerëzve të fiknin kondicionerët
-
2:16 - 2:18dhe të ndiznin ventiluesit.
-
2:18 - 2:21Një e treta e shtëpive mori mesazhin që shkruante,
-
2:21 - 2:23e dinit qe mund te shpëtoni 54dollar në muaj këtë verë?
-
2:23 - 2:25Fikni kondicionerët, dhe ndizni ventiluesit.
-
2:25 - 2:27Një grup tjetër mori një mesazh mjedisor.
-
2:27 - 2:29Dhe grupi tretë mori një mesazh për
-
2:29 - 2:31të qënë një qytetar i mirë, duke parandaluar ndërprerjet e energjisë.
-
2:31 - 2:35Shumica e njerëzve menduan se mesazhi për kursimin e parave do funksiononte më mirë nga te gjithë.
-
2:35 - 2:38Por në fakt, asnjë nga këto mesazhe nuk funksionoi.
-
2:38 - 2:41Impakti ishte zero mbi konsumin e energjisë.
-
2:41 - 2:45Ishte sikur studentët e diplomuar nuk ishin shfaqur kurrë.
-
2:45 - 2:46Por kishte dhe një mesazh të katërt,
-
2:46 - 2:49dhe ky mesazh thjesht thoshte,
-
2:49 - 2:53Gjatë studimit, 77përqind e fqinjëve tuaj,
-
2:53 - 2:55thanë që kanë fikur kondicionimin dhe kanë ndezur ventiluesit.
-
2:55 - 2:57Ju lutem bashkojuni. Fikni kondicioneret
-
2:57 - 2:58dhe ndizni ventiluesit.
-
2:58 - 3:01Dhe realisht, ata e bënë.
-
3:01 - 3:03Njerëzit që morën këtë mesazh
-
3:03 - 3:05treguan një ulje të shënueshme në konsumin e energjisë
-
3:05 - 3:09thjesht duke i thenë se cfarë bënin fqinjët e tyre.
-
3:09 - 3:10Pra, cfarë na tregon kjo?
-
3:10 - 3:13Nëqoftëse dicka është e papërshtatshme,
-
3:13 - 3:15edhe nëse në besojmë në të,
-
3:15 - 3:18bindja e moralit, nxitjet e financave nuk ndikojnë shumë
-
3:18 - 3:22por presioni social, është dicka e fuqishme.
-
3:22 - 3:26Dhe nëse shfrytëzohet në mënyrën e duhur, mund të jete një forcë e fuqishme për mirë.
-
3:26 - 3:28Në fakt, ajo tashmë është.
-
3:28 - 3:31Të frymëzuar nga ky depërtim, miku im Dan Yates dhe une
-
3:31 - 3:33themeluam një kompani të quajtur Opower.
-
3:33 - 3:35Ndërtuam programe dhe u bëmë ortak me kompani shërbimi
-
3:35 - 3:38që donin të ndihmonin klientët e tyre të kursenin energji.
-
3:38 - 3:41Ne dorëzonim raporte të personalizuara mbi energjinë, nëpër shtëpi,
-
3:41 - 3:43të cilat tregonin se si konsumi i tyre
-
3:43 - 3:46krahasohej me fqinjët e tyre ne shtëpi me masa të ngjashme.
-
3:46 - 3:48Si ato varëset efektive nëpër dyer,
-
3:48 - 3:50të cilat i bëjne njerëzit të krahasojnë veten me fqinjët,
-
3:50 - 3:53dhe më vonë i jepnim atyre rekomandime objektive
-
3:53 - 3:54per ti ndihmuar ata të kursenin.
-
3:54 - 3:57E filluam me letër, më vonë kaluam në një aplikacion në celular,
-
3:57 - 4:00në rrjet, dhe tani një termostat kontrollues,
-
4:00 - 4:02dhe për pesë vitet e fundit ne po drejtojmë
-
4:02 - 4:06eksperimentin më të madh shkencor morali në botë.
-
4:06 - 4:08Dhe po funksionon.
-
4:08 - 4:10Ata që zotërojnë shtëpitë e tyre ose që janë me qera po kursejnë
-
4:10 - 4:13më shumë se 250 milion dollar në fatura energjie,
-
4:13 - 4:15dhe ne sapo kemi filluar.
-
4:15 - 4:18Vetëm këtë vit, në bashkëpunim me 80 kompani shërbimi
-
4:18 - 4:20në gjashtë shtete, ne do gjenerojmë
-
4:20 - 4:23një tjetër dy orësh terawat për kursimin e energjisë.
-
4:23 - 4:25Tani, të fiksuarit e energjise në salle dinë cdo te thotë dy ore terawatt,
-
4:25 - 4:27por për ne te tjerët, dy orë terawatt
-
4:27 - 4:31janë mjaftueshëm energji për cdo shtëpi
-
4:31 - 4:34në St. Louis dhe në Salt Lake City të kombinuara
-
4:34 - 4:36për më shumë se një vit.
-
4:36 - 4:37Dy orë terawatt, është pak a shumë gjysma
-
4:37 - 4:40e asaj që industria diellore në Amerikë, prodhoi vitin e kaluar.
-
4:40 - 4:44Dhe dy orë terawatt? Ne terma të qymyrit,
-
4:44 - 4:47do na duhej të digjnim 34 nga këto karroca dore
-
4:47 - 4:51cdo minutë të orës, cdo ditë për një vit të tërë
-
4:51 - 4:53për të marrë dy orë terawatt të elektricitetit.
-
4:53 - 4:54Dhe ne nuk po djegim asgjë
-
4:54 - 4:56Ne thjesht po motivojmë njerëzit që ti japin rëndësi
-
4:56 - 4:59dhe të ndryshojnë sjelljen e tyre.
-
4:59 - 5:01Por ne jemi vetëm një kompani, dhe kjo do të thotë vetëm
-
5:01 - 5:03të gërvishtësh sipërfaqen.
-
5:03 - 5:07Njëzet përqind e elektricitetit tonë nëpër shtëpi humbet,
-
5:07 - 5:09dhe kur them humbet, nuk dua të them qe njerëzit kanë
-
5:09 - 5:12llamba të paefektshme. Edhe mund të kenë.
-
5:12 - 5:15Por dua të them, se ne lëmë drita ndezur në dhoma të zbrazura,
-
5:15 - 5:18dhe lëme kondicionerin ndezur kur nuk ka asnjeri në shtëpi.
-
5:18 - 5:22Këto janë 40 miliard dollar të humbura në vit
-
5:22 - 5:25mbi energjinë e cila nuk përdoret për qënien tonë,
-
5:25 - 5:27por e cila kontribon në ndryshimin e klimës.
-
5:27 - 5:30Këto janë 40miliard -- me B--
-
5:30 - 5:32cdo vit, vetëm në Amerikë.
-
5:32 - 5:35Kjo është gjysma e përdorimit tonë të qymyrit.
-
5:35 - 5:38Tani fatmirësisht, disa nga shkenctarët e materialeve, më të mirë në botë
-
5:38 - 5:42po kërkojnë të zevëndesojnë qymyrin me burime të qëndrueshme
-
5:42 - 5:43si keto,
-
5:43 - 5:46dhe kjo eshte si fantastike ashtu dhe thelbësore.
-
5:46 - 5:48Por burimi më i kërkuar për ta pasur këtë
-
5:48 - 5:52në një të ardhme të qëndrushme të energjisë nuk është në këtë slide.
-
5:52 - 5:56Eshtë në këtë sallë, jeni ju dhe jam une.
-
5:56 - 5:59Dhe mund ta shfrytëzojmë këtë burim
-
5:59 - 6:01jo me një material të ri shkencor
-
6:01 - 6:04por thjesht duke përdorur shkencën e sjelljes.
-
6:04 - 6:06Mund ta bëjmë sot, e dimë që funksionon
-
6:06 - 6:10dhe mund të na kursejë para menjëherë.
-
6:10 - 6:13Pra, përse po presim?
-
6:13 - 6:15Në rregull, në disa shtete, sistemi i kompanive te shërbimit
-
6:15 - 6:20nuk ka ndryshuar shumë qe prej Thomas Edison.
-
6:20 - 6:23Kompanitë e shërbimit akoma shpërblehen kur klientët e tyre
-
6:23 - 6:24humbin energji.
-
6:24 - 6:28Por ata duhet të shpërblehen për ndihmën qe u japin klientëve për të kursyer.
-
6:28 - 6:31Por kjo histori nuk është shumë për përdorimin e energjisë nëpër shtëpi.
-
6:31 - 6:33Hidhini një sy, Prius-it.
-
6:33 - 6:36Eshtë efikas jo vetëm sepse Toyota ka investuar në shkencën e materialeve
-
6:36 - 6:39por sepse kanë investuar në shkencën e sjelljes.
-
6:39 - 6:41Tabela që i tregon shoferëve se sa shumë energji
-
6:41 - 6:43po kursejnë ne kohë reale
-
6:43 - 6:45i bën ish demonët e shpejtësisë
-
6:45 - 6:47të drejtojnë makinë me një kujdes gjyshërish.
-
6:47 - 6:50E cila na sjell përsëri tek Harriet.
-
6:50 - 6:52E takuam gjatë pushimeve tona të para familjare.
-
6:52 - 6:54Ajo erdhi për të pershëndetur vajzën time të vogël,
-
6:54 - 6:56dhe u gëzua qe emri i vajzës time ishte
-
6:56 - 6:59gjithashtu Harriet.
-
6:59 - 7:00Ajo më pyeti se me se merresha në jetë,
-
7:00 - 7:01dhe i thash qe punoj me kompani shërbimi
-
7:01 - 7:03për të ndihmuar njerëzit të kursejnë energji.
-
7:03 - 7:06Ishte momenti qe asaj ju hapën sytë,
-
7:06 - 7:08Më pa, dhe më tha,
-
7:08 - 7:10"Ti je personi me të cilin une dua të flas.
-
7:10 - 7:12Para dy javësh, unë dhe bashkëshorti im morëm një letër
-
7:12 - 7:14në postë nga kompania jonë e shërbimit
-
7:14 - 7:17e cila na tregonte se ne perdornim dyfishin e energjisë te fqinjëve tane"
-
7:17 - 7:21(të qeshura)
-
7:21 - 7:24"Dhe gjatë dy javët e fundit, e vetmja gjë që ne mendojmë,
-
7:24 - 7:26flasim ose dhe debatojmë,
-
7:26 - 7:28është se cfarë mund të bëjmë për të kursyer energji.
-
7:28 - 7:31Ne bëmë gjithcka cfarë na tregonte letra,
-
7:31 - 7:33por përsëri une e di se mund të ketë akoma.
-
7:33 - 7:35Tani ndodhem ketu me një ekspert të vërtetë.
-
7:35 - 7:40Më thuaj. Cfarë mund të bëj une për të kursyer energji?"
-
7:40 - 7:44Ka shume ekspert, të cilët mund ta ndihmojnë Harriet të mari një pergjigje.
-
7:44 - 7:46Por qëllimi im është të sigurohemi
-
7:46 - 7:48që të gjithë e kerkojmë atë.
-
7:48 - 7:50Faleminderit
-
7:50 - 7:54(Duartrokitje)
- Title:
- Alex Laskey: Si shkenca morale mund të reduktoje faturën tuaj te energjisë.
- Speaker:
- Alex Laskey
- Description:
-
Cfarë është një mënyrë a faktuar për të reduktuar kostot e energjisë? Do ta besonit: duke mësuar se sa shpenzojnë fqinjët tuaj. Alex Laskey tregon se si një sjellje e cuditshme e moralit njerëzor mund të na bëjë ne më të mirë, përdorues më të mëncur të energjisë, me fatura më të reduktuara për ta faktuar.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:11
![]() |
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Helena Bedalli accepted Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How behavioral science can lower your energy bill | |
![]() |
Alisa Xholi added a translation |