Tại sao nên quan tâm đến phân cá voi

"Cá voi có một công việc đáng ngạc nhiên và quan trọng,", nhà sinh học biển Asha de Vos phát biểu: những sinh vật khổng lồ này là kỹ sư sinh thái, giữ cho đại dương lành mạnh và ổn định bằng cách ... thải phân. Tìm hiểu cùng de Vos , một TED Fellow, về việc chúng ta đang đánh giá thấp vai trò của cá voi trong việc giúp duy trì sự ổn định và sức khỏe của các vùng biển và hành tinh của chúng ta .

Vào thế kỷ 16, có nhiều
cá voi đầu bò ở Vịnh Cape Cod

dọc bờ biển phía đông nước Mỹ

đến nỗi cứ như bạn
đi ngang qua lưng chúng

từ đầu này sang đầu kia Vịnh.

Ngày nay, chúng chỉ còn vài trăm con,
và đang gặp nguy hiểm.

Số lượng nhiều loài cá voi khác
cũng giảm đi đáng kể

bởi qua 200 năm đánh bắt,

chúng bị săn bắt và giết
để lấy thịt, dầu và xương.

Chúng ta còn cá voi
trong vùng biển này đến nay

là nhờ cuộc vận động Cứu lấy Cá voi
vào thập niên 70.

Cuộc vận động là cách để
dừng việc đánh bắt cá voi thương mại,

được xây dựng trên ý tưởng rằng
nếu không thể cứu được cá voi,

ta có thể cứu được gì nữa?

Nó là phép thử sau cùng
cho khả năng chính trị

của chúng ta
để dừng việc phá hủy môi trường.

Đầu thập niên 80, một lệnh cấm
đánh bắt cá voi thương mại được ban hành

nhờ sức ép của chiến dịch này.

Tuy nhiên, số cá voi trong vùng biển
vẫn còn rất ít

bởi chúng còn phải đối mặt với
những mối đe dọa khác từ con người.

Không may, nhiều người vẫn nghĩ rằng
người ủng hộ bảo vệ cá voi như tôi

làm việc này chỉ bởi loài vật này
thật lôi cuốn và đẹp đẽ.

Điều thực sự tai hại,

bởi cá voi chính là kỹ sư sinh thái.

Chúng giúp giữ đại dương
ổn định và khỏe mạnh,

thậm chí còn mang lại lợi ích
cho xã hội loài người.

Vậy hãy nói về lý do tại sao
việc bảo tồn cá voi rất quan trọng

trong việc phục hồi
các đại dương.

Chung quy, gồm hai yếu tố chính:

phân và xác cá voi.

Khi lặn xuống sâu để kiếm ăn

và ngoi lên mặt nước để thở,

cá voi thải ra lượng phân rất lớn.

Máy bơm cá voi, như tên gọi

mang lại một nguồn dinh dưỡng
cần thiết từ vùng nước sâu

đến mặt nước kích thích
các sinh vật phù du tăng trưởng,

tạo cơ sở cho các chuỗi thức ăn
trong môi trường biển.

Càng có nhiều cá voi
thải phân trong đại dương

càng có ích cho hệ sinh thái biển.

Cá voi còn là loài di cư xa nhất
trong tất cả các loài động vật có vú.

Cá voi xám Hoa Kỳ di cư 16,000 km

giữa những vùng dồi dào thức ăn
và những vùng sinh sản,

và quay trở lại hàng năm.

Khi di cư, chúng vận chuyển phân bón
dưới dạng chất thải

từ những nơi dồi dào
đến những nơi cần nó.

Rõ ràng, cá voi đóng vai trò quan trọng
trong vòng tuần hoàn dinh dưỡng

cả chiều ngang lẫn chiều dọc,
trong đại dương.

Điều thú vị là chúng vẫn
đóng quan trọng sau khi chết đi.

Xác cá voi là dạng mảnh vụn lớn nhất

rơi xuống từ mặt biển.

Khi chìm xuống, những mảnh xác này

tạo nên một bữa tiệc
cho hơn 400 loài sinh vật,

bao gồm cả loài cá mút đá myxin,
tiết chất nhờn, hình dáng như con lươn.

Vậy qua hơn 200 năm đánh bắt,

khi đang bận giết

và lấy xác của chúng
ra khỏi biển cả,

ta đã làm thay đổi
tỉ lệ và phân bố địa lý của xác cá voi

xuống tầng biển sâu,

và kết quả,
có thể dẫn đến sự tuyệt chủng

của những loài sinh vật liên quan nhất

và phụ thuộc nhất
vào xác cá voi để sinh tồn.

Xác cá voi cũng vận chuyển
khoảng 190,000 tấn cacbon,

bằng lượng cacbon thải ra

bởi 80,000 chiếc xe hơi mỗi năm

từ khí quyển vào tầng biển sâu,

nơi chúng ta gọi là
"bể chứa cacbon",

bởi chúng hấp thụ và giữ cacbon
dư thừa từ khí quyển,

nhờ đó, làm chậm lại
quá trình nóng lên của trái đất.

Đôi khi xác cá voi
còn giúp rửa sạch bờ biển

và cung cấp thức ăn

cho nhiều loài động vật ăn thịt trên cạn.

200 năm đánh bắt cá voi
rõ ràng đã gây thiệt hại

và làm giảm số lượng cá voi

từ 60% đến 90%.

Rõ ràng, cuộc vận động Cứu lấy Cá voi

là cách ngăn chặn việc tiếp tục
đánh bắt cá voi thương mại,

nhưng cần xem lại chiến dịch này.

Cần giải quyết theo hướng hiện đại,
vấn đề nan giải mà cá voi đang đối mặt

trong vùng biển của chúng ta ngày nay.

Cần giúp chúng thoát khỏi

những con tàu con-ten-nơ cày xới
vùng biển mà chúng sinh sống,

và những chiếc lưới đánh cá

khi chúng lượn trên mặt biển.

Cũng cần học cách truyền đi
thông điệp của chúng ta,

để mọi người hiểu đúng
giá trị về mặt sinh thái của loài cá voi.

Hãy cứu lấy cá voi một lần nữa,

nhưng lần này, chúng ta hành động
không chỉ vì lợi ích của chúng

mà còn vì lợi ích
của chính chúng ta.

Xin cảm ơn.

( Vỗ tay)