-
ეს არის ავტოპორტრეტი, რომელიც რემბრანდტმა
1640 წელს დახატა.
-
საინტერესოა, რომ რემბრანდტი, ისევე, როგორც
სხვა დიდი მხატვრები: და ვინჩი, დალი და ა.შ
-
დიდ ყურადღებას აქცევდა ოქროს პროპორციას.
-
ოქროს პროპორციაზე უკვე
გადავიღე რამდენიმე ვიდეო.
-
ეს სასწაული რიცხვია.
-
ძირითადად მას ბერძნული φ ასოთი
აღნიშნავენ.
-
თუ გაინტერესებს, რა რიცხვია, ესაა
ირაციონალური რიცხვი 1,61803
-
და ის უსასრულოდ გრძელდება.
-
φ–ს, ან იგივე ოქროს პროპორციას
ბევრი საინტერესო თვისება აქვს.
-
თუ გვაქვს φ და ვუმატებთ მას...
-
თუმცა სხვანაირად დავიწყოთ.
-
დავუშვათ, გვაქვს 1 და ვუმატებთ მას
1/φ
-
ვცდი, φ უფრო ლამაზად ჩავწერო.
-
ვუმატებთ 1–ს 1/φ–ს და შედეგად
ვიღებთ φ–ს.
-
საინტერესოა, არა?
-
შემდეგ, თუ ორივე მხარეს გავამრავლებთ φ–ზე,
მივიღებთ, რომ φ+1 უდრის φ–ს.
-
ისეთი რიცხვია, რომელსაც, თუ 1–ს დაუმატებთ,
ამ რიცხვის კვადრატს მიიღებთ.
-
ეს ძალიან უცნაურია.
-
მისი ჩაწერა უსასრულო წილადის სახითაც
შეიძლება: φ უდრის 1 +1/ 1+1/1 და ა.შ.
-
ესეც უფრიდ φ–ს.
-
იმედია, ახლა დაახლოებით ხვდებით,
რამდენად მაგარი რიცხვია ეს φ.
-
ის არა მხოლოდ მათემატიკურადაა უჩვეულო:
ის გვხვდება ბუნებაშიც.
-
ასევე, ბევრი მხატვარი იყენებდა მას, იმიტომ
რომ სჯეროდა:
-
ასე ადამიანის სილამაზეს უკეთ გადმოსცემდა.
-
როგორც ვხედავთ, რემბრანდტმაც გამოიყენა ის
ამ თავის ტილოში.
-
როგორ ვხვდებით ამას?
-
ჰმ, ზუსტად ამაზე ვაპირებთ მსჯელობას
ამ ვიდეოში.
-
დავხაზოთ სამკუთხედი.
-
ცხადია, ეს სამკუთხედები არ არის
ნახატის ნაწილი, ჩვენ დავადეთ ზემოდან.
-
თუ ამ სამკუთხედის ფუძე იქნება იქ, სადაც
მხატვრის ხელი დევს
-
და სამკუთხედის გვერდები მის მხრებს მიყვება
და თაღის წვეროში გადაიკვეთება
-
გამოვა ზუსტად ისეთი სამკუთხედი, როგორც
არის ჩვენი ABD სამკუთხედი.
-
შემდეგ მივაქციოთ ყურადღება მის თვალებს.
-
ჩვენ ხომ ყოველთვის სწორედ თვალებს ვუყურებთ,
როცა კი ადამიანის სახეს შევხედავთ.
-
მოკლედ, თუკი შევხედავთ მის თვალებს და
გავავლებთ ხაზს
-
ისე, რომ ეს ხაზი ორივე თვალს გაივლის
-
ეს ხაზი BD–ს პარალელური იქნება.
-
ვუწოდოთ ამ მონაკვეთს PR.
-
ახლა კი უყურეთ, პატარა და დიდი სამკუთხედების
შეფარდება უდრის φ–ს.
-
ამ ტილოს სწორედ ამ თვისებებზეე გეუბნებოდით:
ძალიან საინტერესოა, არა?
-
შეფარდება CD და BC მონაკვეთებს შორის არის
φ/1
-
C წერტილი კი ის წერტილია,
სადაც დაეშვება დიდი სამკუთხედის სიმაღლე
-
და ასე ვიღებთ ამ შეფარდებას: CD/BC არის φ.
-
ცხადია, რემბრანდტი ამას განზრახ აკეთებდა.
-
მეტიც, რადგანაც ვიცით, რომ PR არის BD-ს
პარალელური – იმიტომ რომ, ასე ავაგეთ,
-
შემდეგ მინიშნებაზე გადავდივართ, რომელიც
გვარწმუნებს, რომ რემბრანდტმა განზრახ დახატა ასე
-
ესაა AC-ს და AQ–ს შეფარდება.
-
AC არის დიდი სამკუთხედის სიმაღლე.
-
მისი შეფარდება AQ–სთან, რომელი პატარა
სამკუთხედის სიმაღლეა, არის φ + 1
-
ახლა აშკარაა,
რომ რემბრანდტი ამ ყველაფერს ითვალისწინებდა.
-
გავაგრძელოთ კვლევა
ამ ინფრომაციის გამოყენებით.
-
ვნახოთ, თუ გამოვითვლით, რა გამოსახულებით
გადმოიცემა ABD სამკუთხედის შეფარდება APR–თან.
-
აქ, ზემოთ, განლაგებულია უფრო პატარა
სამკუთხედი..
-
ჩვენ კი გვინდა გავიგოთ უფრო დიდისა და ამ
პატარა სამკუთხედების თანაფარდობა.
-
და თან ვნახოთ, აქაც სადმე თუ ურევია φ.
-
φ, რამე მუდმივი რიცხვები ან φ–ს
რამენაიარი გამოყენება თუ გამოვა.
-
კვლავ მინდა, რომ დააპაუზოთ ვიდეო და
თქვენით სცადოთ.
-
მივყვეთ ნაბიჯ–ნაბიჯ.
-
რა არის სამკუთხედის ფართობი?
-
ნებისმიერი სამკუთხედის ფართობია ფუძის 1/2
გამრავლებული სიმაღლეზე.
-
ანუ, ABD სამკუთხედის ფართობი იქნება...
-
ფუძის 1/2, ფუძე კი BD მონაკვეთია, ანუ 1/2 BD
-
რომელია სიმაღლე?
-
სიმაღლე არის AC.
-
1/2 გამრავლებული BD–ზე
და გამრავლებული AC–ზე.
-
რა არის ეს? ესაა ABD სამკუთხედის ფართობი,
ფუძის 1/2 გამრავლებული სიმაღლეზე.
-
რა იქნება APR სამკუთხედის ფართობი?
-
ეს იქნება ფუძის 1/2, ფუძე არის PR,
გამრავლებული სიმაღლეზე, ანუ AQ-ზე.
-
დროა გავამარტივოთ ეს გამოსახულებები.
-
გავყოთ ორივე გამოსახულება 1/2–ზე.
ახლა ეს ორი მამრავლი აღარ გვაქვს.
-
კიდევ რისი გაკეთება შეგვიძლია?
-
მოცემული გვაქვს, რომ AC/AQ შეფარდება
უდრის φ + 1/1
-
რაც იგივეა, რაც φ+1.
-
გადავწეროთ.
-
ჩავწეროთ ასე:
-
ეს ყველაფერი იგივეა ,რაც
-
BD მონაკვეთის სიგრძე შეფარდებული PR
მონაკვეთის სიგრძეს
-
ეს ნაწილი კი იგივეა, რაც φ + 1/1
-
ანუ, შეგვიძლია ჩავწეროთ, როგორც
გამრავლებული φ + 1/1–ზე.
-
რას უდრის BD/PR შეფარდება?
-
ანუ, რას უდრის დიდი სამკუთხედის ფუძისა და
პატარა სამკუთხედის ფუძის შეფარდება?
-
ასე შევხედოთ ამას:
-
ეს დიდი და პატარა სამკუთხედები
ძალიან ჰგვანან ერთმანეთს.
-
მათ ორივეს აქვთ საერთო კუთხე A
-
და რადგანაც PR და BD პარალელურებია,
-
ეს კუთხე ამ კუთხის ტოლია.
-
და ეს კუთხე – ამ კუთხის ტოლია.
-
სამი შესაბამისი კუთხე ტოლია.
-
ეს თავისი თავის ტოლია, ეს ამისი,
ეს კი ამისი.
-
თუ გვაქვს სამი ტოლი კუთხე, ანუ გვაქვს
ორი მსგავსი სამკუთხედი.
-
მსგავს სამკუთხედებს კი ერთი სასარგებლო
თვისება აქვთ: ნაწილების შეფარდების პროპორცია.
-
შესაბამისი ნაწილების სიგრძეების შეფარდება
ერთი და იგივეა.
-
და ერთი ასეთი შეფარდება ვიცით: დიდი და
პატარა სამკუთხედების სიმაღლეების შეფარდება.
-
AC/AQ უდრის φ + 1/1
-
რადგანაც ეს შეფარდება ასეთია ერთი წყვილი
სიგრძეებისთვის,
-
მსგავს სამკუთხედებში იგი ყველა შესაბამისი
ნაწილებისთვის იქნება ასეთი,
-
ანუ ყველა შეფარდება იქნება φ + 1/1
-
გამოდის, რომ BD, დიდი სამკუთხედის ფუძე
შეფარდებული პატარა სამკუთხედის ფუძეს
-
არის φ+ 1/1.
-
ჩავწეროთ ესეც.
-
ამის გადაწერა შეიძლება, როგორც φ + 1/1–ის.
-
შემდეგ, როგორ შეიძლება ამის გამარტივება?
-
გვაქვს φ +1/1 გამრავლებული φ+ 1/1–ზე.
-
ჯერ უბრალოდ გავყოთ 1–ზე.
-
ამით არაფერი არ შეიცველბა.
-
გამოვა, რომ ეს უდრის...
-
ახლა ტაშსაც კი ვიმსახურებთ...
-
ეს უდირის (φ +1) კვადრატში.
-
აი, ასეთი საინტერესო რამ გამოვიდა.
-
მინდა, რომ კიდევ იფიქროთ ამაზე.
-
უკვე ხომ ვიცით, რომ φ +1 იგივეა, რაც φ კვადრაში.
-
ასე რომ, ბევრი უცნაური და საინტერესო რამის
-
გაკეთება შეიძლება ამის გაანალიზებით.