Sta vam secerni omotac na vasim celijama pokusava reci
-
0:01 - 0:03Ovo je prica o seceru i raku.
-
0:04 - 0:07Postala sam zainteresovana za secer
dok sam bila na koledzu. -
0:07 - 0:09Ne ovu vrstu secera.
-
0:09 - 0:14Radi se o seceru o kojem su
nas profesori biologije ucili -
0:14 - 0:18u kontekstu oblaganja celija.
-
0:19 - 0:23Mozda niste znali da su vase celije
oblozene secerom. -
0:23 - 0:24Ni ja to nisam znala,
-
0:24 - 0:27dok nisam pocela pohadati te predmete
na koledu -
0:27 - 0:28ali tada
-
0:28 - 0:32a to je bilo, recimo 1980ih--
-
0:33 - 0:37ljudi nisu znali mnogo o tome zasto secer
prekriva nase celije. -
0:37 - 0:41I dok sam kopala po svojim biljeskama,
primjetila sam da sam zabiljezila -
0:41 - 0:45da secer koji obavija nase celije
izgleda kao secerni premaz -
0:45 - 0:47na kikirikiju M&M`a.
-
0:47 - 0:51I ljudi su mislili da je secerni omotac
na nasim celijama -
0:51 - 0:53kao zastitni omotac
-
0:53 - 0:56koji nekako nase celije
cini jacima i otpornijima. -
0:57 - 0:59Ali sada znamo, mnogo decenija kasnije,
-
0:59 - 1:01da je to mnogo komplikovanije od toga,
-
1:02 - 1:06i da su seceri na nasim celijama
u stvari mnogo kompleksniji. -
1:07 - 1:13I kad bi mogli smanjiti sebe na nivo
minijaturnog aviona -
1:13 - 1:17i letjeti duz povrsine svojih celija,
-
1:17 - 1:19to bi izgledalo kao nesto poput ovoga
-
1:19 - 1:21sa geografskim karakteristikama.
-
1:21 - 1:25I sad, kompleksni seceri su
drveca i grmlje, -
1:25 - 1:28tuzne vrbe koje se njisu na vjetru
-
1:28 - 1:30i krecu se sa valovima.
-
1:30 - 1:34I kad sam pocela razmisljati o
svim tim slozenim secerima -
1:34 - 1:37koji su kao ovi listovi na nasim celijama,
-
1:37 - 1:40to je postao jedan od najinteresantnijih
problema sa kojima sam se srela -
1:40 - 1:44kao biolog i hemicar.
-
1:44 - 1:45I sad tezimo da mislimo
o tim secerima -
1:46 - 1:47sto naseljavaju povrsinu
nasih celija -
1:48 - 1:52kao o jeziku.
-
1:52 - 1:56Imaju mnostvo informacija sadrzanih
u njihovoj kompleksnoj strukturi. -
1:57 - 2:00Ali sta nam pokusavaju reci?
-
2:01 - 2:04Mogu vam reci da znamo neke informacije
-
2:04 - 2:05koje dolaze od tih secera,
-
2:06 - 2:08i cini se da su vec nevjerovatno vazne
-
2:08 - 2:10u svijetu medicine.
-
2:11 - 2:14Npr. jedna stvar koju nam vasi
seceri govore -
2:14 - 2:16je vasa krvna grupa.
-
2:17 - 2:21Znaci, vasa krvna zrnca, vasa crvena
krvna zrnca su prekrivena secerima -
2:21 - 2:26i hemijski spojevi tih secera odredjuju
vasu krvnu grupu. -
2:26 - 2:30Npr. ja znam da sam krvna krupa 0.
-
2:30 - 2:33Koliko je ljudi takodjer nulta grupa?
-
2:33 - 2:34Podignite ruke.
-
2:34 - 2:35Poprilicno je cesta,
-
2:35 - 2:38tako da,kad imamo samo par dignutih
ruku il ne prdajete paznju -
2:38 - 2:41ili ne znate svoju krvnu grupu,
a oboje je lose. -
2:41 - 2:42(Smijeh)
-
2:42 - 2:45Ali za one koji dijele krvnu grupu 0
sa mnom, -
2:45 - 2:48znaci da mi imamo takve
hemijske spojeve -
2:48 - 2:50na povrsini nasih celija:
-
2:50 - 2:54tri jednostavna secera spojena zajedno
tvore slozeniji secer. -
2:54 - 2:56I to je, po definiciji, nulta krvna grupa.
-
2:57 - 2:59Sad, koliko ljudi je krvna grupa A?
-
3:01 - 3:02Ovdje.
-
3:02 - 3:05To znaci da imate enzim u vasi celijama
-
3:05 - 3:07koji dodaje jedan gradivni element vise,
-
3:07 - 3:09taj crveni secer,
-
3:09 - 3:10kako bi izgradio slozeniju strukturu.
-
3:11 - 3:14A koliko je ljudi krvna grupa B?
-
3:14 - 3:15Poprilicno dosta.
-
3:15 - 3:18Vi imate malkice drugaciji enzim od
ljudi sa A grupom, -
3:18 - 3:20tako da tvorite malkice
drugaciju strukturu, -
3:20 - 3:22i vi koji ste AB grupa
-
3:23 - 3:26imate enzim od majke, drugi enzim od oca,
-
3:26 - 3:30i pravite obe ove strukture u priblizno
istim proporcijama. -
3:30 - 3:32Kad se saznalo za ovo,
-
3:32 - 3:35a to je bilo u prethodnom stoljecu,
-
3:35 - 3:38omogucilo je jedan od najvaznijih
medicinskih zahvata na svijetu, -
3:38 - 3:41a to je, naravno,
transfuzija krvi. -
3:41 - 3:43I znajuci koja ste krvna grupa,
-
3:43 - 3:45mozemo biti sigurni da, ako ikad
zatrebate transfuziju, -
3:45 - 3:48da vas donor ima istu krvnu grupu,
-
3:48 - 3:51tako da vasa krv ne vidi tudje secere
-
3:52 - 3:54koji joj se ne bi svidjeli i sigurno
bi ih odbacila. -
3:56 - 4:00Sta nam jos pokusavaju reci
seceri sa nasih celija? -
4:01 - 4:06Pa, ti seceri bi nam mogli poruciti
da imate rak. -
4:07 - 4:09Prije nekoliko decenija,
-
4:09 - 4:14korelacije su se pocele javljati
iz analiza tumorskih tkiva. -
4:14 - 4:19I tipican scenario je da pacijentu
otkrivaju tumor, -
4:19 - 4:23i tkivo bi se uklonilo biopsijom
-
4:23 - 4:26i onda poslano na patologiju
-
4:26 - 4:30gdje bi se tkivo analiziralo
i traze se hemijske promjene -
4:30 - 4:34koje bi mogle informisati onkologa
o najboljem nacinu lijecenja. -
4:35 - 4:38Ono sto je otkriveno
iz studija kao ove -
4:38 - 4:41je da su se ti seceri promijenili
-
4:41 - 4:46nakon sto se celija pretvori iz
zdrave u bolesnu. -
4:47 - 4:52I te korelacije su se pojavljivale
iznova i iznova -
4:52 - 4:57Ali je veliko pitanje na tom
polju bilo: Zasto? -
4:57 - 5:01Zasto tumori imaju drugacije secere?
Koja je vaznost toga? -
5:01 - 5:05Zasto se to desava i sta mozemo
uciniti povodom toga ako se ispostavi -
5:05 - 5:08da je povezano sa procesom bolesti?
-
5:10 - 5:13Dakle, jedna od promjena koje izucavamo
-
5:13 - 5:19je porast u gustoci pojedinog secera
-
5:19 - 5:21kojeg nazivamo sialna kiselina.
-
5:22 - 5:26I mislim da ce ovo biti jedan od
najznacajnijih secera -
5:26 - 5:27naseg doba,
-
5:27 - 5:31i zelim potakuti svakoga da se upozna
sa ovim nazivom. -
5:32 - 5:34Sialna kiselina nije tip
secera koji jedemo. -
5:34 - 5:36To su drugaciji seceri.
-
5:37 - 5:40Ovo je secer koji je u stvari
pronadjen -
5:40 - 5:43u odredjenoj razini na svim nasim
celijama u tijelu. -
5:43 - 5:46Ustavri je poprilicno cest na
vasim celijama. -
5:46 - 5:48Ali iz nekog razloga,
-
5:48 - 5:54celije tumora, barem u uspjesnoj,
progresivnoj bolesti -
5:54 - 5:57teze da imaju vise sialne kiseline
-
5:57 - 5:59nego sto ima normalna, zdrava celija.
-
5:59 - 6:01I zasto?
-
6:01 - 6:02Sta to znaci?
-
6:03 - 6:05Pa, ono sto smo naucili
-
6:05 - 6:08je da je to povezano sa vasim
imunim sistemom. -
6:09 - 6:13Dozvolite mi da vam kazem malo vise o
znacaju vaseg imunog sistema -
6:13 - 6:14u tumoru.
-
6:14 - 6:17I ovo je nesto sto je, mislim, mnogo
prisutno u danasnjim vijestima. -
6:17 - 6:20Znate, ljudi se pocinju
upoznavati sa terminima -
6:20 - 6:23"imunoterapija tumora."
-
6:23 - 6:25I neki od vas bi cak mogli znati ljude
-
6:25 - 6:29kojima je koristio ovakav nacin
lijecenja raka. -
6:30 - 6:33Ono sto sada znamo je da
vase celije imuniteta, -
6:33 - 6:37a to su bijela krvna zrnca koja proticu
vasim krvotokom -
6:37 - 6:42stite vas svakodnevno od losih stvari--
-
6:42 - 6:43ukljucujuci tumor.
-
6:44 - 6:46I tako na ovoj slici,
-
6:46 - 6:49te male zelene loptice
su vase celije imuniteta, -
6:49 - 6:52a ta velika roza celija je celija raka.
-
6:52 - 6:57Te celije imuniteta idu okolo i probaju
sve celije u vasem tijelu. -
6:57 - 6:58To je njihov posao.
-
6:59 - 7:02I vecinu vremena, celije imaju dobar okus.
-
7:02 - 7:04Ali s vrmena na vrijeme,
celija moze imat ruzan okus. -
7:05 - 7:07Nadajmo se da su to celija raka,
-
7:07 - 7:09i kad do tih celije imuniteta
dopre los okus, -
7:09 - 7:12one lansiraju napad i ubiju te celije.
-
7:13 - 7:14Znamo to.
-
7:14 - 7:18Takodjer znamo da ako mozete
potencirati taj okus, -
7:18 - 7:22ako mozete ohrabriti te celije imuniteta
da odgriznu veliki komad -
7:22 - 7:23celije raka,
-
7:23 - 7:27dobijete bolji posao stiteci sebe
od raka svakodnevno -
7:27 - 7:29i mozda cak i izlijecite rak.
-
7:30 - 7:32Sada postoji nekoliko lijekova
na trzistu -
7:32 - 7:34koji s koriste u lijecenju pacijenta
s rakom -
7:34 - 7:37koji djeluju isto kao ovaj proces.
-
7:38 - 7:39Aktiviraju imuni sistem
-
7:39 - 7:42tako da imuni sistem postane snazniji
-
7:42 - 7:44kako bi nas zastitio od raka.
-
7:44 - 7:46U stvari, jedan od tih lijekova
-
7:46 - 7:49je mozda spasio i zivot predjednika
Dzimija Kartera. -
7:50 - 7:54Sjecate se, Predsjednik Karter je
imao maligni melanom -
7:54 - 7:57koji je metastazirao do njegovog mozga
-
7:57 - 8:00i da je dijagnoza obicno
popracena brojevima -
8:00 - 8:02poput "..mjeseci zivota."
-
8:03 - 8:07Ali su njega lijecili jednim od ovih novih
imuno-stimulirajucih lijekova, -
8:08 - 8:11i sad se cini da je njegov melanom
u remisiji -
8:11 - 8:13sto je nevjerovatno,
-
8:13 - 8:16imajuci u vidu situaciju
od prije samo par godina. -
8:16 - 8:18U stvari, to je tako zadivljujuce
-
8:18 - 8:21da provokativne izjave poput ove:
-
8:21 - 8:24"Rak ima momenat penicilina"
-
8:24 - 8:26s ovim novim imunoterapijskim lekovima
-
8:26 - 8:29Mislim, zaista je smjelo reci takvo
nesto za jednu bolest -
8:29 - 8:32sa kojom se borimo dugo vremena
-
8:32 - 8:34i uglavnom gubimo borbu sa njom.
-
8:35 - 8:36Ovo je veoma uzbudljivo.
-
8:37 - 8:39Sad, kakve veze ovo ima sa secerima?
-
8:39 - 8:42Pa, reci cu vam sta smo naucili.
-
8:43 - 8:49Kad se celija imuniteta priljubi uz celiju
raka da je okusi, -
8:49 - 8:52ona trazi znakove bolesti,
-
8:52 - 8:54i ako nadje te znakove,
-
8:54 - 8:58celija se aktivira i lansira raketni napad
te ubije celiju. -
8:59 - 9:05Ali ako ta celija ima gustu sumu tog
secera, sialne kiseline, -
9:06 - 9:09pa, pocinje da ima stvarno dobar okus.
-
9:10 - 9:14A tu je i protein na celijama imuniteta
koji grabi sialnu kiselinu -
9:14 - 9:18i ako taj protein bude zadrzan
na toj sinapsi -
9:18 - 9:20izmedju celije imuniteta i celije raka,
-
9:21 - 9:23stavi tu celiju imuniteta na spavanje.
-
9:24 - 9:27Sialne kiseline govore
celijama imuniteta, -
9:27 - 9:30"Hej, ova celija je uredu.
Nema se sta vidjeti ovdje, produzi dalje. -
9:30 - 9:32Gledaj negdje drugdje."
-
9:33 - 9:34Drugim rijecima,
-
9:34 - 9:39dok god nase celije nose
debeli sloj sialne kiseline, -
9:39 - 9:41izgledaju fantasticno, zar ne?
-
9:42 - 9:43To je nejvejrovatno.
-
9:45 - 9:48I sta kad bi mogli skinuti taj omotac
-
9:48 - 9:50i skloniti taj secer?
-
9:50 - 9:53Pa, vas imuni sistem
-
9:53 - 9:57bi mogao vidjeti celiju raka onakvom
kakva stvarno jest: -
9:57 - 9:59Nesto sto mora biti unisteno.
-
10:01 - 10:03To je ono sto radimo u mom laboratoriju.
-
10:04 - 10:06Razvijamo nove lijekove
-
10:06 - 10:09koji su ustvari kosilice za
povrsinu celije-- -
10:10 - 10:14Molekule koje idu dole do
povrsine tih celija raka -
10:14 - 10:16i samo pokidaju te sialne kiseline,
-
10:16 - 10:21tako da imuni sistem moze
dosegnuti svoj puni potencijal -
10:21 - 10:23u eliminaciji tih celija iz naseg tijela.
-
10:25 - 10:27Za kraj,
-
10:28 - 10:30dopustite mi samo da vam napomenem
jos jednom: -
10:30 - 10:32vase celije su prekrivene secerima.
-
10:33 - 10:38Ti seceri govore celijama
oko tih celija -
10:38 - 10:40jesu li dobre ili lose celije.
-
10:41 - 10:42I to je vazno,
-
10:42 - 10:45jer nas imuni sistem treba da
pusti dobre celije na miru. -
10:45 - 10:47U protivnom, imali bismo autoimune bolesti
-
10:48 - 10:51Ali povremeno, tumori dobiju
sposobnost da -
10:51 - 10:53izraze te nove secere.
-
10:53 - 10:54I sad kad razumijemo
-
10:54 - 10:58kako ti seceri ocaravaju imuni sistem,
-
10:58 - 11:02mozemo pronaci nove lijekove kako bi
probudili te celije imuniteta, -
11:02 - 11:05i rekli im, "Ignorisite secere,
jedite celije -
11:05 - 11:08i uzivajte u ukusu tog raka."
-
11:09 - 11:10Hvala vam.
-
11:10 - 11:12(Aplauz)
- Title:
- Sta vam secerni omotac na vasim celijama pokusava reci
- Speaker:
- Carolyn Bertozzi
- Description:
-
Vase celije su prekrivene secerima koje sadrze informacije i pricaju tajni jezik. Sta nam pokusavaju reci? Vasu krvnu grupu, kao prvo-- i potencijalno, da imate rak. Hemijski biolog Carolyn Bertozzi istrazuje kako seceri na celijama raka djeluju na (i ponekad varaju) vas imuni sistem. Naucite vise o tome kako vase tijelo detektuje rak i kako najnoviji lijekovi protiv raka mogu pomoci vasem imunom sistemu da pobijedi bolest.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:25
TED Translators admin approved Bosnian subtitles for What the sugar coating on your cells is trying to tell you | ||
Armin Talic accepted Bosnian subtitles for What the sugar coating on your cells is trying to tell you | ||
Armin Talic edited Bosnian subtitles for What the sugar coating on your cells is trying to tell you | ||
Ajla Đulić edited Bosnian subtitles for What the sugar coating on your cells is trying to tell you |