Τα νέα πειράματα του Σουγκάτα Μίτρα για την αυτοδιδασκαλία

Ο παιδαγωγός ερευνητής Σουγκάτα Μίτρα, προσεγγίζει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εκπαίδευσης - οι καλύτεροι δάσκαλοι και τα καλύτερα σχολεία δεν βρίσκονται εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο. Σε μια σειρά πειραμάτων πεδίου, από το Νέο Δελχί, ως τη Νότιο Αφρική και την Ιταλία, παρείχε στα παιδιά πρόσβαση στο διαδίκτυο με δική τους επίβλεψη και συνέλεξε αποτελέσματα που μπορούν να φέρουν επανάσταση στον τρόπο που σκεπτόμαστε για τη διδασκαλία.

Είναι προφανής αυτή η δήλωση.

Ξεκίνησα μ' αυτήν την φράση 12 χρόνια πριν,

μέσα στα πλαίσια

των αναπτυσσόμενων χωρών,

όμως εσείς βρίσκεστε εδώ, από κάθε γωνιά του πλανήτη.

Εάν αναλογιστείτε το χάρτη της χώρας σας,

πιστεύω θα συνειδητοποιήσετε

πως για κάθε χώρα στη Γη,

μπορείτε να σχεδιάσετε κύκλους που να δείχνουν ότι

"Αυτά είναι τα μέρη όπου δεν πηγαίνουν οι καλοί δάσκαλοι".

Και σαν να μην έφτανε αυτό,

από εκείνα ακριβώς τα μέρη ξεκινούν τα προβλήματα.

Έχουμε λοιπόν ένα ειρωνικό πρόβλημα.

Οι καλοί δάσκαλοι δεν θέλουν να πηγαίνουν

σε αυτά ακριβώς τα μέρη, όπου είναι περισσότερο αναγκαίοι.

Ξεκίνησα το 1999

δοκιμάζοντας να προσεγγίσω αυτό το πρόβλημα μ' ένα πείραμα,

ένα απλό πείραμα, στο Νέο Δελχί.

Στην ουσία εντοίχισα έναν υπολογιστή

σε έναν τοίχο μιας φτωχογειτονιάς στο Νέο Δελχί.

Τα παιδιά μετά βίας πήγαιναν στο σχολείο. Δεν ήξεραν Αγγλικά.

Δεν είχαν ξαναδεί υπολογιστή,

ούτε γνώριζαν τι ήταν το διαδίκτυο.

Τους έβαλα υψηλής ταχύτητας σύνδεση - βρίσκεται περίπου 1 μέτρο πάνω από το έδαφος -

τον άναψα και τον άφησα εκεί.

Έπειτα,

παρατηρήσαμε μερικά ενδιαφέροντα πράγματα που θα δείτε κι εσείς.

Επανέλαβα το ίδιο σε όλη την Ινδία

αλλά και σε

μεγάλο μέρος του κόσμου

και παρατήρησα

ότι τα παιδιά μαθαίνουν να κάνουν

όσα ενδιαφέρονται να μάθουν να κάνουν.

Αυτό είναι το πρώτο πείραμα που κάναμε --

ένα οκτάχρονο αγόρι στα δεξιά

διδάσκει τη μαθήτριά του, ένα εξάχρονο κορίτσι,

πώς να περιηγείται στο διαδίκτυο.

Αυτό εδώ το αγόρι στην καρδιά της Κεντρικής Ινδίας --

είναι από ένα χωριό στο Ρατζαστάν,

όπου τα παιδιά ηχογράφησαν τη δική τους μουσική

έβαλαν να την ακούσουν

κι απ' την όλη διαδικασία,

διασκέδασαν με την ψυχή τους.

Όλα αυτά έγιναν μέσα σε τέσσερις ώρες

από τη στιγμή που είδαν τον υπολογιστή για πρώτη φορά.

Σε ένα άλλο χωριό της Νότιας Ινδίας,

αυτά τα αγόρια εδώ,

συναρμολόγησαν μια βιντεοκάμερα

και προσπαθούν να φωτογραφίσουν έναν μπάμπουρα.

Το μεταφόρτωσαν από τη σελίδα της Ντίσνεϊ

ή έναν απ' αυτούς τους διαδικτυακούς τόπους,

14 ημέρες μετά την εγκατάσταση του υπολογιστή στο χωριό τους.

Στο τέλος των πειραμάτων

καταλήξαμε ότι ομάδες παιδιών

μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν τους υπολογιστές και το διαδίκτυο από μόνα τους,

ανεξάρτητα από το ποιοι είναι

ή πού βρίσκονται.

Τότε ήταν που έγινα λίγο πιο φιλόδοξος

κι αποφάσισα να δω

τι άλλο μπορούν να κάνουν τα παιδιά με έναν υπολογιστή.

Ξεκινήσαμε με ένα πείραμα στο Χαϊντεραμπάντ της Ινδίας,

όπου έδωσα σε μια ομάδα παιδιών --

μιλούσαν Αγγλικά με βαριά προφορά Τελούγκου.

Τους έδωσα έναν υπολογιστή

με μια διεπιφάνεια για τη μετατροπή ομιλίας σε κείμενο,

την οποία παίρνετε πλέον δωρεάν με τα Windows,

και τους ζήτησα να μιλήσουν σ' αυτή.

Όταν μίλησαν,

ο υπολογιστής έγραψε ασυναρτησίες,

και είπαν: "Δεν καταλαβαίνει τίποτα απ' όσα λέμε".

Τους απάντησα: "Ναι, θα το αφήσω εδώ για δύο μήνες.

Κάντε τον υπολογιστή

να σας καταλάβει".

Τα παιδιά ρώτησαν: "Πώς θα το κάνουμε αυτό;"

Και τους απάντησα:

"Ειλικρινά, δεν ξέρω".

(Γέλια)

Και έφυγα.

(Γέλια)

Δύο μήνες αργότερα --

πλέον είναι καταγεγραμμένο

στο επιστημονικό περιοδικό

Information Technology for International Development,

ότι η προφορά τους άλλαξε

και έφτασε να ομοιάζει πολύ με μια ουδέτερα Βρετανική προφορά

την οποία είχα διδάξει στο πρόγραμμα.

Με άλλα λόγια, μιλούσαν όλα σαν τον Τζέιμς Τούλεϊ.

(Γέλια)

Μπορούσαν λοιπόν να το κάνουν αυτό από μόνα τους.

Μετά από αυτό, άρχισα να πειραματίζομαι

με πολλά άλλα πράγματα,

που θα μπορούσαν να μάθουν από μόνα τους.

Έλαβα ένα ενδιαφέρον τηλεφώνημα κάποτε από το Κολόμπο,

από τον αείμνηστο Άρθουρ Κλάρκ,

ο οποίος μου είπε: "Θέλω να δω τι κάνεις."

Δεν μπορούσε να ταξιδέψει, έτσι πήγα εγώ εκεί.

Είπε δύο ενδιαφέροντα πράγματα:

"Ένας δάσκαλος που μπορεί να αντικατασταθεί από ένα μηχάνημα, θα έπρεπε ν' αντικαθίσταται".

(Γέλια)

Το δεύτερο που είπε, είναι το ακόλουθο:

"Εάν τα παιδιά έχουν ενδιαφέρον,

τότε η εκπαίδευση συμβαίνει".

Αυτή ακριβώς τη φράση εφάρμοσα και στο πεδίο,

έτσι κάθε φορά που το βλέπω, τον θυμάμαι.

(βίντεο) Άρθουρ Κλάρκ: Σίγουρα μπορούν να

βοηθήσουν τους ανθρώπους,

επειδή τα παιδιά γρήγορα μαθαίνουν να περιηγούνται

και μπαίνουν μέσα και βρίσκουν πράγματα που τα ενδιαφέρουν.

Και όταν υπάρχει ενδιαφέρον, υπάρχει εκπαίδευση.

Μετέφερα το πείραμα στη Νότιο Αφρική.

Αυτό είναι ένα αγόρι 15 ετών.

(Βίντεο) Αγόρι: ...όπως είπα, παίζω παιχνίδια

όπως με τα ζώα,

και ακούω μουσική.

Τον ρώτησα: "Στέλνεις ηλεκτρονικά μηνύματα;"

Και είπε: "Ναι, και αναπηδούν πάνω στον ωκεανό".

Αυτό είναι στην Καμπότζη,

την αγροτική Καμπότζη --

ένα κάπως ανόητο παιχνίδι αριθμητικής,

που δεν θα το έπαιζε κανένα παιδί μέσα στην τάξη, ή στο σπίτι.

Θα σας το πέταγαν στα μούτρα.

Θα έλεγαν: "Είναι βαρετό".

Εάν το αφήσεις όμως στο πεζοδρόμιο,

και όλοι οι ενήλικες απομακρυνθούν,

τότε θα κάνουν φιγούρα το ένα στο άλλο

γι' αυτά που μπορούν να κάνουν.

Αυτό είναι που κάνουν, τούτα τα παιδιά.

Νομίζω προσπαθούν να πολλαπλασιάσουν.

Σε όλη την Ινδία

με το πέρασμα δύο περίπου ετών,

τα παιδιά αναζητούσαν τις σχολικές τους εργασίες στο Google.

Ως αποτέλεσμα, οι δάσκαλοι ανέφεραν

τεράστια πρόοδο στα Αγγλικά τους --

(Γέλια)

ταχεία βελτίωση και πολλά άλλα.

Είπαν πως τα παιδιά έγιναν διανοούμενοι και ούτω καθεξής.

(Γέλια)

Πράγματι έγιναν.

Θέλω να πω, εφόσον υπάρχουν τόσα πράγματα στο Google,

γιατί να παραγεμίζουμε το κεφάλι μας;

Με το πέρασμα των επόμενων τεσσάρων ετών,

αποφάσισα πως ομάδες παιδιών μπορούν να χειρίζονται το διαδίκτυο

για να επιτύχουν εκπαιδευτικούς στόχους, από μόνα τους.

Εκείνη την εποχή, ένα μεγάλο χρηματικό ποσό

έφτασε στο πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ

για τη βελτίωση της σχολικής εκπαίδευσης στην Ινδία.

Μου τηλεφώνησαν και είπα: "Θα το κάνω από το Δελχί".

Εκείνοι απάντησαν πως δεν υπάρχει περίπτωση να χειριστώ

ένα εκατομμύριο λίρες του πανεπιστημίου

παραμένοντας στο Δελχί.

Έτσι το 2006,

αγόρασα ένα βαρύ πανωφόρι

και μετακόμισα στο Νιούκαστλ.

Ήθελα να τεστάρω τα όρια

του συστήματος.

Το πρώτο πείραμα που έκανα στο Νιούκαστλ

στην ουσία έγινε στην Ινδία.

Έθεσα στον εαυτό μου έναν ακατόρθωτο στόχο:

Μπορούσαν 12χρονα παιδιά που μιλούσαν

τη διάλεκτο Ταμίλ,

σε ένα νότιο Ινδικό χωριό

να αυτοδιδαχθούν βιοτεχνολογία

στα Αγγλικά;

Σκέφτηκα να τα δοκιμάσω. Θα πάρουν μηδέν.

Θα τους δώσω το υλικό και θα επιστρέψω αργότερα να τα τεστάρω.

Θα πάρουν κι άλλο μηδενικό.

Θα επιστρέψω και θα πω: "Ναι, χρειαζόμαστε δασκάλους σε κάποια θέματα".

Κάλεσα 26 παιδιά να συμμετάσχουν.

Ήρθαν όλα και τους είπα

ότι υπάρχουν μερικά πολύ δύσκολα πράγματα στον υπολογιστή.

Ότι δεν θα εκπλαγώ εάν δεν καταλάβουν τίποτα.

Είναι όλα στα Αγγλικά κι εγώ φεύγω.

(Γέλια)

Τα άφησα λοιπόν μ' αυτό.

Γύρισα έπειτα από δύο μήνες,

και τα 26 παιδιά μπήκαν στην τάξη διστακτικά.

Τα ρώτησα: "Είδατε καθόλου το υλικό;"

Απάντησαν πως το είχαν δει.

"Καταλάβατε τίποτα;" - "Όχι, τίποτα".

Έτσι είπα:

"Επί πόσο καιρό ασκηθήκατε

πριν αποφασίσετε ότι δεν καταλαβαίνετε τίποτα;"

Απάντησαν πως το κοίταζαν καθημερινά.

"Επί δύο μήνες κοιτάζετε πράγματα που δεν καταλαβαίνετε;" είπα εγώ.

Τότε ένα 12χρονο κορίτσι σήκωσε το χέρι του και είπε,

στην κυριολεξία:

"Πέρα από το γεγονός ότι η λανθασμένη αντιγραφή του μορίου του DNA

προκαλεί γενετικές ασθένειες,

δεν καταλάβαμε τίποτ' άλλο."

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

(Γέλια)

Μου πήρε τρία χρόνια να το δημοσιεύσω αυτό.

Μόλις δημοσιεύτηκε στο Βρετανικό "Journal of Educational Technology".

Ένας αξιολογητής της εργασίας, είπε:

"Πολύ καλό για να είναι αληθινό",

πράγμα που δεν ήταν και πολύ ευγενικό.

Ένα από τα κορίτσια, δίδαξε τον εαυτό της,

πώς να γίνει η δασκάλα.

Είναι εκείνη που βλέπετε εδώ.

Θυμηθείτε, δεν διδάσκονται Αγγλικά.

Έχω αφαιρέσει το τελευταίο κομμάτι που ρωτώ: Πού βρίσκεται ο νευρώνας;

και εκείνη λέει: Ο νευρώνας, ο νευρώνας;

Έπειτα με κοίταξε κι έκανε αυτό.

Δεν έχει σημασία η έκφραση, αυτό δεν ήταν πολύ ωραίο.

Έτσι η επίδοσή τους, ανέβηκε από το μηδέν στο 30%

το οποίο είναι εκπαιδευτικά αδύνατον υπ' αυτές τις συνθήκες.

Το 30% όμως δεν περνάει τη βάση.

Ανακάλυψα πως είχαν έναν φίλο,

μια ντόπια λογίστρια, μια νέα κοπέλα,

κι έπαιζαν ποδόσφαιρο μαζί της.

Τη ρώτησα, εάν θα τα δίδασκε

αρκετή βιοτεχνολογία ώστε να περάσουν τη βάση.

Και εκείνη απάντησε: Πώς θα το κάνω αυτό, δεν γνωρίζω το αντικείμενο.

Της είπα: "Όχι, χρησιμοποίησε τη μέθοδο της γιαγιάς".

"Τι είναι αυτό", είπε εκείνη.

Αυτό που πρέπει να κάνεις, της είπα

είναι να στέκεσαι πίσω τους

και να τα θαυμάζεις όλη την ώρα.

Να τους λες "Αυτό είναι υπέροχο, εκείνο είναι απίθανο,

τι έκανες εκεί; Μπορείς να το ξανακάνεις, μπορείς να μου δείξεις κι άλλο;"

Το έκανε αυτό για δύο μήνες.

Οι βαθμολογία ανέβηκε στο 50%

ίδιο με το ποσοστό που πετυχαίνουν τα πολυτελή σχολεία του Νέου Δελχί

με εκπαιδευμένους καθηγητές βιοτεχνολογίας.

Επέστρεψα λοιπόν στο Νιούκαστλ

με αυτά τα αποτελέσματα

και αποφάσισα

ότι κάτι συνέβαινε εδώ

που γινόταν όλο και πιο σοβαρό.

Έχοντας πειραματιστεί σε κάθε είδους απομακρυσμένη περιοχή,

βρέθηκα στο πιο απομακρυσμένο μέρος που θα μπορούσα να σκεφτώ.

(Γέλια)

Περίπου 5.000 μίλια, από το Δελχί

βρίσκεται η μικρή πόλη Γκέιτσχεντ.

Εκεί, πήρα 32 μαθητές,

και ξεκίνησα να τελειοποιώ τη μέθοδο.

Έβαλα τα παιδιά σε ομάδες των τεσσάρων.

Τους είπα: "Φτιάξτε τις δικές σας ομάδες των τεσσάρων ατόμων.

Κάθε ομάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν υπολογιστή, όχι τέσσερις".

Θυμηθείτε από την Τρύπα στον Τοίχο.

"Μπορείτε να αλλάζετε ομάδα.

Μπορείτε να πηγαίνετε σε άλλη ομάδα,

εάν δεν σας αρέσει η δική σας κτλ.

Μπορείτε να πάτε σε άλλη ομάδα και να κρυφοκοιτάξετε πάνω από τον ώμο τους, να δείτε τι κάνουν,

να επιστρέψετε στη δική σας ομάδα και να παρουσιάσετε τη δουλειά ως δική σας".

Τους εξήγησα πως

πολλή επιστημονική έρευνα, γίνεται μ' αυτόν τον τρόπο.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Τα παιδιά ενθουσιασμένα, έτρεχαν πίσω μου και ρωτούσαν:

"Τι θέλετε να κάνουμε τώρα;"

Τους έδωσα έξι ερωτήσεις επιπέδου απολυτηρίου λυκείου (GCSE).

Η πρώτη ομάδα, η καλύτερη,

τις απάντησε όλες μέσα σε 20 λεπτά.

Η χειρότερη, μέσα σε 45.

Χρησιμοποίησαν όλες τις γνώσεις τους -

ομάδες συζήτησης, το Google, τη Wikipedia,

το Ask Jeeves, κτλ.

Οι δάσκαλοι αναρωτήθηκαν, εάν αυτή είναι εκμάθηση σε βάθος.

Ας τη δοκιμάσουμε, είπα.

Θα επιστρέψω σε δύο μήνες.

Θα τους δώσουμε ένα διαγώνισμα στο χαρτί --

ούτε υπολογιστές, ούτε να μιλάνε μεταξύ τους κτλ.

Η μέση βαθμολογία όταν το έκανα με υπολογιστές και ομάδες

ήταν 76%.

Όταν έκανα το πείραμα, όταν έδωσα το διαγώνισμα,

έπειτα από δύο μήνες, η βαθμολογία

ήταν 76%.

Υπήρχε φωτογραφική ανάκληση

μέσα στο κεφάλι των παιδιών,

υποπτεύομαι επειδή συζητούσαν μεταξύ τους.

Ένα παιδί, μπροστά από έναν υπολογιστή

δεν έχει αυτήν την επίδοση.

Έχω περαιτέρω αποτελέσματα,

που είναι σχεδόν απίστευτα,

βαθμολογίες που ανεβαίνουν με το πέρασμα του χρόνου.

Επειδή οι δάσκαλοί τους, λένε

πως αφού τελειώσει η συνεδρία,

τα παιδιά συνεχίζουν να ψάχνουν περαιτέρω στο Google.

Εδώ στη Βρετανία, καλώ

τις Βρετανίδες γιαγιάδες,

έπειτα από το πείραμά μου.

Ξέρετε,

είναι πολύ δυναμικές οι Βρετανίδες γιαγιάδες.

Διακόσιες προθυμοποιήθηκαν άμεσα.

(Γέλια)

Η συμφωνία ήταν να μου παρέχουν

μια ώρα ευρυζωνικής επικοινωνίας,

από το σπίτι τους,

μια μέρα την εβδομάδα.

Έτσι κι έγινε.

Και τα προηγούμενα δύο χρόνια,

πάνω από 600 διδακτικές ώρες

έλαβαν χώρα μέσω του Skype,

χρησιμοποιώντας αυτό που οι μαθητές μου ονομάζουν το σύννεφο της γιαγιάς.

Το σύννεφο της γιαγιάς στέκεται εκεί.

Μπορώ να τις διακτινίσω σε όποιο σχολείο θέλω.

(Βίντεο) Δασκάλα: Δεν μπορείς να με πιάσεις.

Πείτε το κι εσείς.

Δεν μπορείς να με πιάσεις.

Παιδιά: Δεν μπορείς να με πιάσεις.

Δασκάλα: Είμαι ο Μπισκοτένιος.

Παιδιά: Είμαι ο Μπισκοτένιος.

Δασκάλα: Μπράβο, πολύ καλά...

Πίσω στο Γκέιτσχεντ,

ένα 10χρονο κορίτσι εντρυφεί στον Ινδουισμό

σε 15 λεπτά.

Πράγματα για τα οποία δεν γνωρίζω τίποτα.

Δύο παιδιά παρακολουθούν μια ομιλία στο TED.

Πριν απ' αυτό, ήθελαν να γίνουν ποδοσφαιριστές.

Αφού παρακολούθησαν 8 ομιλίες στο TED,

αυτός εδώ θέλει να γίνει ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Απλά πράγματα.

Αυτό εδώ κατασκευάζω τούτη τη στιγμή.

Ονομάζεται SOLEs: Αυτο-οργανούμενο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Το έπιπλο είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο

ώστε τα παιδιά να μπορούν να καθίσουν μπροστά σε μεγάλες ισχυρές οθόνες,

με ευρυζωνικές συνδέσεις, αλλά σε ομάδες.

Εάν θέλουν μπορούν να καλέσουν το σύννεφο της γιαγιάς.

Αυτό το SOLE βρίσκεται στο Νιουκαστλ.

Η μεσολαβήτρια είναι από την Ινδία.

Μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε λοιπόν; Κάτι ακόμη και σταματώ.

Βρέθηκα στο Τορίνο το Μάιο.

Έδιωξα όλους τους δασκάλους από την ομάδα των 10χρονων παιδιών μου.

Μιλώ μόνο Αγγλικά και μιλούσαν μόνο Ιταλικά,

έτσι δεν είχαμε τρόπο να επικοινωνήσουμε.

Άρχισα να γράφω στον πίνακα, ερωτήσεις στα Αγγλικά.

Τα παιδιά κοιτούσαν και έλεγαν "Πώς;"

"Κάντε το λοιπόν", είπα εγώ.

Το έγραψαν στο Google, το μετέφρασαν στα Ιταλικά,

γύρισαν πίσω στο ιταλικό Google.

15 λεπτά αργότερα...

Επόμενη ερώτηση: Που είναι η Καλκούτα;

Γι' αυτήν χρειάστηκαν 10 λεπτά.

Έπειτα δοκίμασα μια πολύ δύσκολη ερώτηση.

Ποιος ήταν ο Πυθαγόρας και τι έκανε;

Έπεσε σιωπή για λίγο,

έπειτα είπαν: Το έχετε γράψει λάθος.

Είναι "Π υ θ α γ ό ρ α ς".

Έπειτα,

σε 20 λεπτά,

ορθογώνια τρίγωνα άρχισαν να εμφανίζονται στις οθόνες.

Ανατρίχιασα ολόκληρος.

Είναι δεκάχρονα παιδιά.

Οθόνη: Στα επόμενα 30 λεπτά, θα ανακάλυπταν τη Θεωρία της Σχετικότητας. Και έπειτα...;

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Ξέρετε τι συνέβη;

Νομίζω πως ανακαλύψαμε ένα

αυτο-οργανούμενο σύστημα.

Ένα τέτοιο σύστημα είναι

αυτό στο οποίο εμφανίζεται δομή

χωρίς συγκεκριμένη παρέμβαση από εξωτερικούς παράγοντες.

Στα αυτο-οργανούμενα συστήματα αναδύονται νέες πτυχές,

δηλαδή αρχίζουν να κάνουν πράγματα

για τα οποία δεν σχεδιάστηκαν.

Γι' αυτό αντιδράτε κατ' αυτόν τον τρόπο,

επειδή φαίνεται αδύνατον.

Νομίζω πως μπορώ να κάνω μια υπόθεση τώρα.

Η εκπαίδευση είναι ένα αυτο-οργανούμενο σύστημα,

όπου η μάθηση είναι ένα αναδυόμενο φαινόμενο.

Θα πάρει μερικά χρόνια να αποδειχθεί πειραματικά,

αλλά θα προσπαθήσω.

Εν τω μεταξύ υπάρχει μια διαθέσιμη μέθοδος.

Ένα δισεκατομμύριο παιδιά, θα χρειαστούν 100 εκατομμύρια μεσολαβητές --

υπάρχουν πολλοί περισσότεροι στον πλανήτη --

10 εκατομμύρια SOLEs,

180 δισεκατομμύρια δολάρια και 10 χρόνια.

Μπορούμε να αλλάξουμε τα πάντα.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)