< Return to Video

بۆ دەبێت ڕۆمانی "فەهرەنایت ٤٥١"بخوێنیتەوە؟

  • 0:07 - 0:08
    ''خۆش دەبێت بسووتێت.
  • 0:08 - 0:11
    بینینی شتە خوراوەکان، چێژێکی تایبەت،
  • 0:11 - 0:14
    بینی شتەکان لەکەدارکراو و گۆڕاون.''
  • 0:14 - 0:19
    فەهرەنایت ٤٥١ بە گڕێکی خرۆشەوە
    دەست پێدەکات، و پێش دەمێک
  • 0:19 - 0:22
    فێردەبین چی ‌هەڵدەچێت لە نێو بڵێسەکاندا.
  • 0:22 - 0:24
    ڕۆمانەکەی ڕەی برادبێری جیهانێکمان
    دەهێنێتە بەرچاو
  • 0:24 - 0:28
    کە کتێبەکان قەدەغەکراون لە هەموو
    مەیدانێکی ژیاندا-
  • 0:28 - 0:32
    و خوێندنەوەی تاکەکانیش بەهەمان شێوە
    ڕێگەپێنەدراوە.
  • 0:32 - 0:38
    قارەمانی ڕۆمانەکە، مۆنتاگ، ئاگرکوژێنەرەوە-
    بەرپرسە لە لەناوبردنی ئەوەی جێماوە.
  • 0:38 - 0:40
    بەڵام خرۆشی ئیشەکەی گومانی
    لا دروست دەکات،
  • 0:40 - 0:45
    چیرۆکەکە پرسیارگەلێکی گرنگ دەخاتەڕوو کە
    چۆن هزری تاک بهێڵرێتەوە لە کۆمەڵگەیەکدا
  • 0:45 - 0:50
    کە ویستی ئازد، خۆدەربڕین و مەراق
    لە ژێر ئاگردان.
  • 0:50 - 0:54
    لە جیهانی مۆنتاگدا، میدیای گشتی
    قۆرغکاری زانیارییەکانە،
  • 0:54 - 0:58
    سڕینەوەی هەموو ئەو توانستانەی
    کە هەن بۆ بیری سەربەخۆ.
  • 0:58 - 1:01
    لە میترۆدا، درووشمەکان گرمەگرمیان
    دێت لە دیوارەکانەوە.
  • 1:01 - 1:06
    لە ماڵەوە، ژنەکەی مۆنتاگ میڵدرێد شەو و
    ڕۆژ گوێی بۆ ڕادیۆکە ڕادەگرت،
  • 1:06 - 1:10
    و سێ لای دیواری ژووری میوانیان
    بە شاشەکان داپۆشراون.
  • 1:10 - 1:14
    لە ئیشیش، بۆنی نەوتی سپی تەنراوە
    بەسەر هاوڕێکانی مۆنتاگ،
  • 1:14 - 1:19
    جگەرەکێش بوون و سەگی میکانیکییان بە دووی
    جرجەکان دەنارد بۆ ئەوەی کاتیان لێبڕوات.
  • 1:19 - 1:23
    کاتێک زەنگەگە لێیدەدا، بە تەوژمێک دەچونە
    ناو ئامێرە سەمەندەر- ئاسا کەیان،
  • 1:23 - 1:27
    هەندێکجار هەموو کتێبخانەکەیان
    دەسووتاند تا خاپوور دەبێتەوە.
  • 1:27 - 1:31
    بەڵام هەر کە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ گڕی
    لێبەردەدان، وەک ''پەپوولە ڕەشەکان''
  • 1:31 - 1:37
    جار جار هزری مۆنتاگ ئەو شتە قاچاغانەی
    ماڵەوەی بە بیر دەهاتەوە کە شاردرابوونەوە.
  • 1:37 - 1:40
    بەرەبەرە، پرسیار
    دەربارەی سروشتی ئیشەکەی دەکات.
  • 1:40 - 1:44
    مۆنتاگ بۆی دەردەکەوت کە هەردەم
    هەستی نارەحەتی هەیە-
  • 1:44 - 1:48
    بەڵام وشە وەسفکەرەکانی کەم بوو تا هەستی
    خۆی دەربڕێت لە کۆمەڵگەدا
  • 1:48 - 1:53
    کە تەنانەت دەستەواژەی ''جارێ لە جاران''
    دەکرێت کوشندە بێت.
  • 1:53 - 1:55
    فەهرەنایت ٤٥١ جیهانێک پیشان دەدات کە
    فەرمانڕەوایی دەکرێت
  • 1:55 - 1:59
    لەلایەن چاودێری، رۆبۆتی،
    و جیهانی ئەلکترۆنی-
  • 1:59 - 2:04
    و ئەو ڕوانینەی کە پێشبینیکراوە، بەهەمان
    شێوە لە گرنگی کات دەدوێت.
  • 2:04 - 2:09
    ڕۆمانەکە ساڵی ١٩٥٣ بڵاوکرایەوە،
    لە گەرمەی شەڕی سارددا.
  • 2:09 - 2:13
    ئەم سەردەمە ترسناکە دەبێتە هۆی
    بڵاوبوونەوەی ترس و تۆقین بەفراوانی
  • 2:13 - 2:16
    بەنێو شوێنی نیشتەجێبوونی برادبێری ئەمریکا،
  • 2:16 - 2:21
    ترسەکە درێژەی هەبوو بەهۆی زانیارییە
    شاردراوەکان و لێکۆڵینەوە دڕندەکانی حوکمەت.
  • 2:21 - 2:24
    بە دیاریکراوە، ئەم عەقڵیەتە جادووییە
  • 2:24 - 2:29
    ئەو هونەرمەند و نوسەرانەی دەکردە ئامانج
    کە گومانیان هەبوو هەستی بۆ کۆمەنیزم هەبێت.
  • 2:29 - 2:32
    برادبێری ترسێنرابوو لەم هەڵمەتە کلتورییە.
  • 2:32 - 2:36
    بڕوای وابوو کە چاودێرییەکانی
    داهاتووی ترسناکتر دەبن،
  • 2:36 - 2:39
    و بیری وێرانبوونی کتێبخانەکەی
    ئالەگزاندريەی کەوتەوە
  • 2:39 - 2:42
    و کتێب-سوتانی ڕژێمە فاشیستەکان.
  • 2:42 - 2:46
    ئەم پەیوەندییە تەزاندنانەی
    لە ٤٥١ی فەهرەنایت بینیەوە،
  • 2:46 - 2:49
    کە لەو پلە گەرمییەوە هاتووە کە
    تێیدا کاغەز دەسووتێت.
  • 2:49 - 2:53
    وردی ئەو پلە گەرمییە، بۆتە جێی پرس،
  • 2:53 - 2:55
    بەڵام ئەوە لە پایەی ڕۆمانەکە کام ناکاتەوە
  • 2:55 - 2:58
    وەک چیرۆکێکی شاکاری دیستۆپییە.
  • 2:58 - 3:03
    چیرۆکە دیستۆپییەکان وەک چەشنێک کاردەکەن
    لە بەکێشە کردنی سیما کانی چواردەورمان هەن
  • 3:03 - 3:07
    و سەرەنجامەکانیان بە توندی
    دەهێننە بەرچاویان.
  • 3:07 - 3:09
    لە زۆربەی چیرۆکە دیستۆپییەکاندا،
  • 3:09 - 3:13
    حوکمەت تەنگەژەیی دەسەپێنێتە سەر
    بابەتە نەویستراوەکان.
  • 3:13 - 3:15
    بەڵام لە فەهرەنایت ٤٥١ دا،
  • 3:15 - 3:18
    مۆنتاگ بۆی دەردەکەوێت کە ئەوە
    بێباکی کۆمەڵ بوو
  • 3:18 - 3:20
    وایکردبوو ڕژێمە نوێیەکە دەسەڵاتی هەبێت.
  • 3:20 - 3:23
    حوکەمەت تەنها سەرمایەی لە
    دیقەتە کورت مەوداکاندا بەکاردەهێنا
  • 3:23 - 3:26
    و ئارەزویەکی زۆر بۆ ڕابوردنە بێ هۆشەکان،
  • 3:26 - 3:29
    کەم کردنەوەی جوڵەی بیرۆکەکان بۆ خۆڵەمێش.
  • 3:29 - 3:34
    هەر کە کلتۆر دیارنەما، خەیاڵکردن
    و خۆدەربڕینیش بەدوییدا دێ.
  • 3:34 - 3:36
    تەنانەت شێوازی وتووێژی خەڵکیش
    لە سوڕێکی کورت مەودا دەبێت
  • 3:36 - 3:42
    بۆ نمونە کاتێک بەرپرسەکەی مۆنتاگ کاپتن
    بیتی باس لە گۆڕانی کلتۆری کۆمەڵ دەکات
  • 3:42 - 3:47
    فیلمەکە خێرابکە، مۆنتاگ، بەپەلە.
    کرتە؟ بڕوانە، چاو، ئێستا، لەپڕ، لێرە
  • 3:47 - 3:53
    لەوێ،گورج،هەنگاو. سەرەوە، خوارەوە، ناوەوە،
    دەرەوە، بۆچی، چۆن،کێ، چی، لەکوێ، ئێ؟ ئا!
  • 3:53 - 3:58
    گرمە، لێدان! تێهەڵدان، بینگ، بۆنگ، زرمە!
    هەرس-هەرس، هەرس-هەرس-هەرس
  • 3:58 - 4:04
    سیاسەت؟ ستونێک، دوو ڕستە،
    مانشێت! دواتر، لەهەوادا، هەموو بزردەبن!''
  • 4:04 - 4:08
    لەم جیهانە بێبەرەدا، مۆرگان فێربووە
    چەند زەحمەتە بەگژداچوونەوە، کاتێک
  • 4:08 - 4:11
    کە هیچ نەماوە هەڵوێستەی لەسەر وەربگریت.
  • 4:11 - 4:15
    بەجارێک، فەهرەنایت ٤٥١ وینەیەکی
    بیری سەربەخۆیە
  • 4:15 - 4:16
    لەسەر لێواری نەمان-
  • 4:16 - 4:20
    و چیرۆكی ڕەوشی کۆمەڵگەیە کە
  • 4:20 - 4:22
    لە بڵێسە و سۆزشی خۆیدایە.
Title:
بۆ دەبێت ڕۆمانی "فەهرەنایت ٤٥١"بخوێنیتەوە؟
Speaker:
ئایزایەڵت گلیسپی
Description:

کۆی وانەکە لەم بەستەرە چاو لێ بکە:
https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-fahrenheit-451-iseult-gillespie

ڕۆمانەکەی ڕەی برادبێری جیهانێکمان پیشان دەدات کە کتێبەکان قەدەغەکراون- خوێندنەوەی تاکیش ڕێگەپێنەدراوە. قارەمانی چیرۆکەکە، مۆنتاگ، ئاگرکوژێنەرەوەیەکە، بەرپرسە لە لەناوبردنی ئەوەی بەجێماوە. چیرۆکەکە ئەو پرسیارە دەئافرێنێت: چۆن هزری خۆت بپارێزیت لە کۆمەلگایەکدا کە ویستی ئازاد، خۆدەربڕین، و مەراق لەژێر ئاگردان؟ ئایزایەڵت گلیسپی ڕوونی دەکاتەوە چی وادەکات ڕۆمانێکی دیستۆپیەکە کلاسیک بێت.

ئامادەکردنی وانە: ئایزایەڵت گلیسپی
دەرهێنان: ئەنتۆن بۆگەتی.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:22

Kurdish subtitles

Revisions