Ağaçların gizli dili - Camille Defrenne ve Suzanne Simard

Dersi görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/the-secret-language-of-trees-camille-defrenne-and-suzanne-simard

Ormanın çoğu, en yüksek tepe tacını oluşturan devlerin gölgesinde yaşar. Bunlar, yüzlerce çocuğu ve torunları olan, en yaşlı ağaçlardır. Komşularıyla iletişim kurarlar, hepsi yerlerinde iken yaşamları boyunca edindikleri yiyecekleri, malzemeleri ve bilgeliği paylaşırlar. Bunu nasıl yaparlar? Camille Defrenne ve Suzanne Simard, engin kök sistemini ve karmaşık ağaç iletişimini keşfettiler.

Avi Ofer tarafından yönetilen Camille Defrenne ve Suzanne Simard dersi.

Çoğu orman, en yüksek kubbeleri
oluşturan devlerin gölgesinde yaşar.

Bunlar, yüzlerce çocuk ve torun ile
birlikte en eski ağaçlardır.

Komşularıyla yemek, malzeme

ve hayatları boyunca kazandıkları
bilgileri paylaşarak görüşürler.

Bunları konuşamadan, uzanamadan
ya da hareket edemeden yaparlar.

Onların bu başarılarının sırrı,

geniş kök sistemlerinin yüksek gövdeleri
desteklediği orman zeminin altında yatar.

Bu köklere eşlik edenler birlikte yaşayan
mikoriza adındaki mantarlardır.

Bu mantarlar birleşince
miselyumu oluşturan

sayısız, dallara ayrılan
ipliksi ipçiklere sahiptir.

Miselyum ağaç kök sisteminden
çok daha geniş bir alana yayılır

ve farklı ağaçların
köklerini birbirlerine bağlar.

Bu bağlantılar mikorizal ağları oluşturur.

Mikorizal ağlar ile mantarlar

kaynakları ve ağaçların arasındaki
sinyal veren molekülleri geçebilirler.

En yaşlı ağaçların, diğer ağaçlarla
ekseriyet bağlantı ile

en geniş mikorizal ağlara
sahip olduklarını biliyoruz

ama bu bağlantılar iz sürmek
için fazlasıyla karmaşık

çünkü yaklaşık yüz tane
mikorizal mantar çeşidi var

ve tek bir ağaç düzinelerce farklı,
her biri başka ağaç setlerine bağlanan

mantarsı organizma
tarafından kolonileştirilebilir.

Böylelikle her biri kendi eşsiz
mantarsı birliklerine sahip olurlar.

Maddelerin bu ağ üzerinden
nasıl aktıklarını anlayabilmek için

hadi şekerlere olgun bir ağaçtan komşu
fidelere dolaşırlarken yaklaşalım.

Şekerin seyahati yerden yüksekte,

tepe tacı üzerinde en yüksek
ağaçların yapraklarında başlar.

Yapraklar, fotosentezle şeker oluşturmak
için bolca güneş ışığı kullanırlar.

Bu ana yakıt, sonrasında ağaçlar arasından

kalın bitki özündeki gövdenin
köküne doğru ilerlerler.

Ordan, şeker köklere doğru akar.

Mikorizal mantarlar
köklerin uçlarıyla karşılaşırlar

ve dıştaki kök hücreleri
mantarın türüne bağlı olarak

ya çevrelerler ya da içlerine girerler.

Mantarlar şeker üretemez ama yakıt için
diğer ağaçlar gibi ihtiyaç duyarlar.

Ama ağaç köklerinden
çok daha verimli bir şekilde

topraktan besin toplayabilirler
ve bu besinleri ağaç köklerine geçirirler.

Genelde maddeler bolca bulundukları
yerden daha az oldukları yerlere

ya da kaynaktan çukura akarlar.

Bu, şekerlerin köklerden mantarsı
iplikçiklere doğru aktığı anlamına gelir.

Şeker mantara girdiği anda

iplikçiklerde hücreler arası
gözenekler boyunca

ya da özel içi boş iletici
iplikçikler boyu ilerlerler.

Mantar şekerin birazını emer

ama bazıları ilerler ve gölgede büyüyen,

şekerleri fotosentez etmede
daha az şansı olan bir fideye

komşu ağaçların köklerine girerler.

Peki mantar neden kaynakları
ağaçtan ağaca taşır?

Bu, mikorizal ağların
gizemlerinden biridir.

Mantarların besin topraklarını
ve şekeri ağaçla değiş tokuşu,

iki taraf da faydalandığından mantıklıdır.

Mantarın olası kazançları
ağaçlar arasındaki ağın

bir parçası olmanın yanı sıra
tam olarak açık değildir.

Mantar, olabildiğince çok
ağaçla bağlantısı olmasından

ve ağaçlar arasındaki moleküllerin

gidip gelmesiyle bağlantılarını
arttırmasından fayda sağlıyordur.

Belki de bitkiler
mantarlara olan katkılarını

mantarlar ağaçlarla değiş tokuşa
olanak sağlamadığında azaltıyordur.

Hangi sebeple olursa olsun

bu mantarlar ağaçlar arasında
olağanüstü ölçüde bilgi taşır.

Mikoriza ile ağaçlar besinlerin
veya sinyal veren moleküllerin

kendi türlerinin bir üyesinden
gelip gelmediğini anlayabilirler.

Bu bilgilerin kardeş veya ebeveyn gibi

yakın bir akrabadan
gelip gelmediğini bile anlayabilirler.

Ağaçlar, aynı zamanda
mantarsal ağlarıyla komşularının

tehdit olabileceği düşüncesiyle
korumacı enzim üretimlerinde

artışa neden olan kuraklık,
böcek saldırıları gibi

olaylar hakkında da bilgi paylaşabilirler.

Ormanda sağlık bu karmaşık iletişimlere
ve değiş tokuşlara bağlıdır.

Her şeyin böyle derinden bağlanmasıyla

bir türü etkileyen şey, diğerlerini
de etkilemek zorundadır.