Armoede is geen gebrek aan karakter; het is een gebrek aan geld
-
0:01 - 0:05Ik wil beginnen met een simpele vraag:
-
0:06 - 0:10waarom nemen arme mensen
zoveel slechte beslissingen? -
0:12 - 0:13Ik weet, het is een harde vraag,
-
0:13 - 0:15maar kijk eens naar de data.
-
0:15 - 0:17Arme mensen lenen meer, sparen minder,
-
0:17 - 0:20roken meer, bewegen minder, drinken meer
-
0:20 - 0:21en eten minder gezond.
-
0:22 - 0:23Waarom?
-
0:24 - 0:29De standaard verklaring werd ooit gegeven
door de Britse premier Margaret Thatcher. -
0:29 - 0:33Zij noemde armoede 'een karakterfout'.
-
0:33 - 0:35(Gelach)
-
0:35 - 0:37Een gebrekkige persoonlijkheid.
-
0:37 - 0:41Nu denk ik dat weinigen van jullie
het zo bot zouden stellen. -
0:42 - 0:46Maar de idee dat er iets mis is
met arme mensen zelf, -
0:46 - 0:48is niet voorbehouden aan Mw. Thatcher.
-
0:49 - 0:52Je denkt wellicht dat armen
verantwoordelijk moeten worden gesteld -
0:53 - 0:54voor hun eigen fouten.
-
0:54 - 0:58Of je stelt dat we hen moeten helpen
om betere beslissingen te nemen. -
0:59 - 1:02Maar de onderliggende aanname is dezelfde:
-
1:02 - 1:05er mankeert iets aan hen.
-
1:06 - 1:08Als we hen maar konden veranderen,
-
1:08 - 1:10hen wat levenslessen konden leren,
-
1:10 - 1:12als ze maar eens zouden luisteren.
-
1:13 - 1:15En eerlijk gezegd
-
1:15 - 1:18was dat lange tijd
ook mijn mening daarover. -
1:19 - 1:21Pas enkele jaren geleden ontdekte ik
-
1:21 - 1:25dat alles wat ik dacht te weten
over armoede, fout was. -
1:26 - 1:28Het begon met de toevallige ontdekking
-
1:28 - 1:31van een paper van enkele
Amerikaanse psychologen. -
1:31 - 1:32Ze hadden 13.000 km gereisd,
-
1:32 - 1:33helemaal naar India,
-
1:33 - 1:35voor een fascinerend onderzoek.
-
1:35 - 1:38Het was een experiment
met suikerrietboeren. -
1:39 - 1:43Je moet weten dat deze boeren
zo'n 60% van hun jaarlijkse inkomen -
1:43 - 1:44op één moment verdienen,
-
1:44 - 1:46direct na de oogst.
-
1:46 - 1:50Dit betekent dat ze een deel
van het jaar relatief arm zijn, -
1:50 - 1:51en dan opeens rijk.
-
1:52 - 1:57De onderzoekers vroegen hun
een IQ-test te doen, voor en na de oogst. -
1:58 - 2:02Wat ze toen ontdekten,
deed me volledig versteld staan. -
2:03 - 2:08De boeren scoorden vóór de oogst
veel slechter voor de test. -
2:08 - 2:10Een leven in armoede
-
2:10 - 2:14blijkt je 14 punten te kosten aan IQ.
-
2:14 - 2:16Om je een idee te geven,
-
2:16 - 2:19dat is vergelijkbaar
met een nacht niet slapen -
2:19 - 2:21of de invloed van alcoholisme.
-
2:23 - 2:25Enkele maanden later
hoorde ik dat Eldar Shafir, -
2:25 - 2:29professor aan de Princeton-universiteit
en mede-auteur van dit onderzoek, -
2:29 - 2:31naar Nederland zou komen, waar ik woon.
-
2:31 - 2:33We ontmoetten elkaar in Amsterdam
-
2:33 - 2:36om te praten over zijn
revolutionaire theorie over armoede. -
2:36 - 2:38Ik kan haar in 1 woord samenvatten:
-
2:39 - 2:41schaarsheidsdenken.
-
2:43 - 2:45Mensen gaan zich anders gedragen
-
2:45 - 2:47wanneer ze iets als schaars ervaren.
-
2:47 - 2:49Wat datgene is, doet er minder toe.
-
2:49 - 2:53Het kan onvoldoende tijd,
geld of eten zijn. -
2:53 - 2:55Iedereen kent dit gevoel,
-
2:55 - 2:57als je te veel te doen hebt
-
2:57 - 2:59of als je de lunch hebt uitgesteld
-
2:59 - 3:00en je bloedsuiker daalt.
-
3:00 - 3:03Je blikveld vernauwt zich
tot je directe gebrek -- -
3:03 - 3:05tot de boterham die je nu nodig hebt,
-
3:05 - 3:08de vergadering
die over vijf minuten begint, -
3:08 - 3:11of de rekeningen
die morgen betaald moeten zijn. -
3:11 - 3:14Het langetermijn-perspectief
delft dan het onderspit. -
3:16 - 3:18Je kunt het vergelijken
met een nieuwe computer -
3:18 - 3:21die 10 zware programma's
tegelijk aan het draaien is. -
3:21 - 3:24Hij wordt steeds trager,
maakt fouten, -
3:24 - 3:26en loopt uiteindelijk vast.
-
3:26 - 3:28Niet omdat het een slechte computer is,
-
3:28 - 3:31maar omdat hij te veel
tegelijk te doen heeft. -
3:31 - 3:34Arme mensen kampen
met hetzelfde probleem. -
3:35 - 3:38Ze nemen geen domme beslissingen
omdat ze dom zijn, -
3:38 - 3:40maar omdat ze leven in een context
-
3:40 - 3:42waarin iedereen
domme beslissingen zou nemen. -
3:43 - 3:45Opeens begreep ik
-
3:45 - 3:49waarom zoveel van onze
armoedebestrijdingsprogramma's falen. -
3:51 - 3:55Investeringen in onderwijs bijvoorbeeld,
zijn vaak volledig ineffectief. -
3:55 - 3:58Armoede is geen gebrek aan kennis.
-
3:59 - 4:01Een recente analyse van 201 onderzoeken
-
4:01 - 4:04naar de effectiviteit
van trainingen geldbeheer -
4:04 - 4:07leidde tot de slotsom
dat ze vrijwel geen effect hebben. -
4:07 - 4:09Begrijp me niet verkeerd,
-
4:09 - 4:11ik zeg niet dat armen niets leren --
-
4:11 - 4:13ze kunnen er zeker wat opsteken.
-
4:14 - 4:16Maar het is onvoldoende.
-
4:16 - 4:18Of zoals Professor Shafir me vertelde:
-
4:18 - 4:21"Het is alsof je mensen leert zwemmen
-
4:21 - 4:24en ze dan in een stormachtige zee gooit."
-
4:25 - 4:28Ik herinner me dat ik daar
met stomheid geslagen zat. -
4:29 - 4:30Ik besefte opeens
-
4:30 - 4:33dat we dit al decennialang
hadden kunnen weten. -
4:33 - 4:36Deze psychologen hadden
geen ingewikkelde hersenscans nodig. -
4:36 - 4:38Ze maten enkel het IQ van de boer.
-
4:38 - 4:41IQ-tests zijn ruim
een eeuw geleden uitgevonden. -
4:41 - 4:45Ik had ook al eerder gelezen
over de psychologie van armoede. -
4:46 - 4:49George Orwell, een van de grootste
schrijvers die ooit geleefd hebben, -
4:49 - 4:52ervoer zelf armoede in de twintiger jaren.
-
4:53 - 4:55"De essentie van armoede",
schreef hij destijds, -
4:55 - 4:58is dat het "de toekomst vernietigt."
-
4:59 - 5:01Het verbijsterde hem hoe, ik citeer:
-
5:02 - 5:05"...mensen je als vanzelfsprekend
belerend gaan toespreken -
5:05 - 5:06en voor je gaan bidden
-
5:06 - 5:09zodra je inkomen
onder een bepaald niveau daalt." -
5:09 - 5:13Die woorden zijn tegenwoordig
nog even relevant als toen. -
5:15 - 5:17De grote vraag is uiteraard:
-
5:17 - 5:18wat kunnen eraan doen?
-
5:19 - 5:21Huidige economen hebben
een paar oplossingen paraat. -
5:21 - 5:23We kunnen armen helpen
met hun administratie -
5:23 - 5:26of met een sms-je waarschuwen
dat ze hun rekening moeten betalen. -
5:26 - 5:31Dit soort oplossingen is
zeer in trek bij hedendaagse politici, -
5:31 - 5:33voornamelijk omdat, nou ja,
-
5:33 - 5:35het kost bijna niets.
-
5:36 - 5:40Deze oplossingen zijn in mijn ogen
een symbool voor deze tijd -
5:40 - 5:42waarin we zo vaak
de symptomen bestrijden, -
5:42 - 5:44maar de onderliggende oorzaak negeren.
-
5:45 - 5:47Dus vroeg ik me af:
-
5:47 - 5:51waarom veranderen we niet gewoon
de context waarin de armen leven? -
5:52 - 5:54Of in termen van onze computeranalogie:
-
5:54 - 5:56waarom aanrommelen met de software
-
5:56 - 6:00als we het probleem makkelijk
kunnen oplossen met wat extra geheugen? -
6:00 - 6:04Professor Shafir keek me aan
met een uitdrukkingsloze blik. -
6:04 - 6:06Na enkele seconden zei hij:
-
6:07 - 6:09"O, nou snap ik je.
-
6:10 - 6:13Je wil gewoon wat geld
overhandigen aan de armen -
6:14 - 6:16om het armoedeprobleem op te lossen.
-
6:16 - 6:19Ja, dat zou mooi zijn.
-
6:20 - 6:22Maar ik vrees dat dit linkse gedachtegoed
-
6:22 - 6:24van jullie uit Amsterdam
-
6:24 - 6:26in de VS niet bestaat."
-
6:27 - 6:30Maar is het werkelijk
een ouderwets, links idee? -
6:31 - 6:33Ik dacht terug
aan een oud plan dat ik las, -
6:33 - 6:37van enkele van de meest
prominente denkers uit de geschiedenis. -
6:37 - 6:41De filosoof Thomas More
schetste een aanzet in zijn boek 'Utopia', -
6:41 - 6:43ruim 500 jaar geleden.
-
6:43 - 6:47Voorvechters bestrijken het hele spectrum,
van links tot rechts. -
6:47 - 6:50Van de burgerrechtenactivist
Martin Luther King, -
6:50 - 6:52tot de econoom Milton Friedman.
-
6:53 - 6:56Het is een ongelofelijk eenvoudig idee:
-
6:57 - 7:00een gegarandeerd basisinkomen.
-
7:01 - 7:03Wat is dat?
-
7:03 - 7:04Heel makkelijk.
-
7:05 - 7:07Een maandelijkse toelage,
toereikend voor je basisbehoeften: -
7:07 - 7:09eten, huisvesting, onderwijs.
-
7:10 - 7:12Het is volledig onvoorwaardelijk,
-
7:12 - 7:14dus niemand die je vertelt
wat je ervoor moet doen -
7:14 - 7:17en niemand die je vertelt
wat je ermee moet doen. -
7:17 - 7:19Het basisinkomen
is geen gunst, maar een recht. -
7:19 - 7:22Er hangt absoluut geen stigma aan vast.
-
7:22 - 7:25Toen ik dus zicht kreeg
op de ware aard van armoede, -
7:25 - 7:27bleef ik me afvragen:
-
7:27 - 7:30is dit de idee
waarop we hebben zitten wachten? -
7:31 - 7:33Zou het echt zo makkelijk zijn?
-
7:34 - 7:36In de drie jaar die volgden
-
7:36 - 7:38las ik alles wat ik kon vinden
over het basisinkomen. -
7:38 - 7:42Ik bestudeerde de tientallen experimenten
die overal ter wereld zijn gedaan. -
7:42 - 7:46Het duurde niet lang voordat ik stuitte
op een verhaal van een stadje -
7:46 - 7:48dat het gedaan had --
armoede echt had uitgeroeid. -
7:48 - 7:50Maar toen ...
-
7:50 - 7:52vergat bijna iedereen het weer.
-
7:54 - 7:56Dit verhaal begint in Dauphin, Canada.
-
7:57 - 8:03In 1974 werd iedereen in dit stadje
een basisinkomen gegarandeerd, -
8:03 - 8:05zodat niemand onder
het bestaansminimum zou vallen. -
8:05 - 8:07Bij aanvang van het experiment
-
8:07 - 8:11daalde een leger onderzoekers
neer op het stadje. -
8:11 - 8:14Vier jaar lang liep alles gesmeerd.
-
8:15 - 8:18Toen trad na verkiezingen
echter een nieuwe regering aan -
8:18 - 8:21en het nieuwe Canadese kabinet
zag niets in het dure experiment. -
8:22 - 8:26Aangezien er geen geld zou gaan zijn
voor analyse van de resultaten, -
8:26 - 8:31stopten de onderzoekers
hun documenten in zo'n 2.000 dozen. -
8:32 - 8:35Vijfentwintig jaren kwamen en gingen.
-
8:35 - 8:36Toen vond Evelyn Forget,
-
8:36 - 8:38een Canadese hoogleraar,
-
8:38 - 8:39de documentatie.
-
8:39 - 8:43Drie jaar lang onderwierp ze de data
aan allerlei statistische analyses -
8:43 - 8:45en wat ze ook probeerde,
-
8:45 - 8:47de resultaten waren elke keer hetzelfde:
-
8:48 - 8:52het experiment was
een klinkend succes geweest. -
8:53 - 8:55Evelyn Forget ontdekte
dat de mensen in Dauphin -
8:55 - 8:57niet alleen rijker werden,
-
8:57 - 8:58maar ook slimmer en gezonder.
-
8:58 - 9:02De schoolprestaties van kinderen
verbeterde aanzienlijk. -
9:03 - 9:07Het aantal ziekenhuisopnames
daalde met maar liefst 8,5%. -
9:08 - 9:10Huiselijk geweld kwam minder vaak voor,
-
9:10 - 9:12evenals mentale gezondheidsklachten.
-
9:12 - 9:14En mensen zegden hun baan niet op.
-
9:14 - 9:18De enigen die iets minder gingen werken,
waren jonge moeders en studenten, -
9:18 - 9:20die langer bleven doorleren.
-
9:21 - 9:23Sindsdien zie je vergelijkbare resultaten
-
9:23 - 9:25in talloze andere experimenten
over de hele wereld, -
9:25 - 9:27van de Verenigde Staten tot India.
-
9:30 - 9:30Dus ...
-
9:32 - 9:33dit is mijn les hieruit.
-
9:34 - 9:36Als het op armoede aankomt,
-
9:36 - 9:41moeten wij, de rijken,
niet doen alsof we alles beter weten. -
9:42 - 9:45Geen schoenen en teddyberen
meer sturen naar armen, -
9:45 - 9:47mensen die we nooit hebben ontmoet.
-
9:47 - 9:50En we moeten af van de enorme
bedrijfstak van betuttelende bureaucraten, -
9:50 - 9:52wiens salaris beter direct kan gaan
-
9:52 - 9:54naar de armen die zij behoren te helpen.
-
9:54 - 9:56(Applaus)
-
9:56 - 9:59Want, het mooie aan geld
-
9:59 - 10:02is dat mensen ermee
kunnen kopen wat nodig is -
10:02 - 10:05in plaats van wat zelfverklaarde
experts denken dat ze nodig hebben. -
10:06 - 10:10Denk eens hoeveel briljante geleerden,
ondernemers en schrijvers, -
10:10 - 10:11net als George Orwell,
-
10:11 - 10:14nu wegkwijnen in schaarste.
-
10:14 - 10:17Denk eens hoeveel energie
en talent we konden vrijmaken -
10:17 - 10:19als we armoede voor eens
en voor altijd uitroeien. -
10:19 - 10:24Ik geloof dat een basisinkomen
zou werken als durfkapitaal voor mensen. -
10:25 - 10:28En we kunnen het ons
niet veroorloven het niet te doen. -
10:28 - 10:30Armoede is peperduur.
-
10:31 - 10:34Kijk alleen al naar de kosten
van kinderarmoede in de VS. -
10:34 - 10:38Die worden geschat op
445 miljard euro per jaar -
10:38 - 10:41vanwege hogere ziektekosten,
meer afgebroken studies -
10:41 - 10:43en meer criminaliteit.
-
10:43 - 10:46Dit is een ongelofelijke verspilling
van menselijk potentieel. -
10:48 - 10:51Maar nu even over de olifant in de kamer.
-
10:51 - 10:54Hoe is zo'n basisinkomen
ooit op te brengen? -
10:55 - 10:58Nou, het is veel goedkoper
dan je wellicht denkt. -
10:58 - 11:02In Dauphin financierden ze het
met een negatieve inkomstenbelasting. -
11:02 - 11:04Je inkomen wordt dan aangevuld
-
11:04 - 11:06zodra je onder de armoedegrens valt.
-
11:06 - 11:08In dat scenario kun je,
-
11:08 - 11:10volgens de beste schattingen
van onze economen, -
11:10 - 11:13voor 175 miljard netto --
-
11:13 - 11:18dat is een kwart van de Amerikaanse
defensieuitgaven, of 1% van het bbp -- -
11:18 - 11:22kun je alle behoeftige Amerikanen
boven de armoedegrens tillen. -
11:23 - 11:26Je zou armoede kunnen uitroeien.
-
11:26 - 11:28Dat zou ons doel moeten zijn.
-
11:28 - 11:30(Applaus)
-
11:30 - 11:33De tijd voor klein denken
en kleine duwtjes is voorbij. -
11:33 - 11:36Ik geloof echt dat de tijd rijp is
voor radicale nieuwe ideeën -
11:36 - 11:39en het basisinkomen is zoveel meer
dan zomaar een maatregel. -
11:39 - 11:44Het is tevens een complete
herbezinning op wat werk inhoudt. -
11:44 - 11:46En in die zin
-
11:46 - 11:48zal het niet enkel de armen bevrijden,
-
11:48 - 11:50maar ook de rest van ons.
-
11:51 - 11:54Tegenwoordig voelen miljoenen mensen
-
11:54 - 11:56dat hun baan weinig of geen waarde heeft.
-
11:56 - 11:59Een recente enquête
onder 230.000 werknemers -
11:59 - 12:01in 142 landen
-
12:01 - 12:05toonde aan dat slechts 13%
van hen tevreden is met hun baan. -
12:07 - 12:10Een andere enquète liet zien
dat tot 37% van de Britse werkenden -
12:10 - 12:14een baan hebben waarvan ze
het nut eigenlijk niet zien. -
12:14 - 12:17Zoals Brad Pitt zegt in 'Fight Club':
-
12:17 - 12:20"Te vaak doen we vreselijk werk
om overbodige troep te kunnen kopen." -
12:20 - 12:22(Gelach)
-
12:22 - 12:23Begrijp me niet verkeerd --
-
12:23 - 12:26Ik heb het hier niet over
onderwijzers, vuilnismannen -
12:26 - 12:27en zorgpersoneel.
-
12:27 - 12:29Als zij stopten met werken,
-
12:29 - 12:30hadden we een probleem.
-
12:31 - 12:34Ik heb het over al die goedbetaalde
professionals met geweldige cv's -
12:34 - 12:36die hun geld verdienen met ...
-
12:36 - 12:38strategische transactor
peer-to-peer meetings -
12:38 - 12:41waar ze brainstormen over de
value add-on van disruptieve co-creatie -
12:41 - 12:42in de netwerksamenleving.
(Gelach) -
12:42 - 12:44(Applaus)
-
12:44 - 12:45Of iets dergelijks.
-
12:46 - 12:49Stel je voor hoeveel talent we verspillen
-
12:49 - 12:53door onze kinderen te vertellen
dat ze 'hun brood moeten verdienen'. -
12:54 - 12:57Of denk aan dat wiskundegenie
bij Facebook die klaagde dat ... -
12:57 - 12:59"De slimste mensen van mijn generatie
-
12:59 - 13:03breken hun hoofd over hoe je
mensen op advertenties kan laten klikken." -
13:05 - 13:06Ik ben historicus.
-
13:07 - 13:09Als de geschiedenis ons iets leert,
-
13:09 - 13:12dan is het dat het anders kan.
-
13:12 - 13:13Er is niets onontkomelijks
-
13:13 - 13:16aan hoe we nu onze samenleving
en economie structureren. -
13:16 - 13:19Ideeën veranderen de wereld echt.
-
13:19 - 13:21Ik denk dat met name
in de afgelopen jaren -
13:21 - 13:24overduidelijk is geworden
dat vasthouden aan de status quo -
13:24 - 13:27geen optie is, en dat we
nieuwe ideeën nodig hebben. -
13:28 - 13:32Ik weet dat velen van jullie
pessimistisch zijn -
13:32 - 13:34over een toekomst
met groeiende ongelijkheid, -
13:34 - 13:36xenofobie en klimaatverandering.
-
13:37 - 13:39Maar het volstaat niet
te weten waar we tegen zijn. -
13:39 - 13:41We moeten ook ergens vóór zijn.
-
13:41 - 13:43Martin Luther King zei niet:
'Ik heb een nachtmerrie.' -
13:43 - 13:45(Gelach)
-
13:45 - 13:46Hij had een droom.
-
13:47 - 13:48(Applaus)
-
13:48 - 13:49Dus ...
-
13:50 - 13:51hier is mijn droom:
-
13:52 - 13:54Ik geloof in een toekomst
-
13:54 - 13:56waarin de waarde van je werk
niet wordt bepaald -
13:56 - 13:58door de hoogte van je salaris,
-
13:58 - 14:00maar door hoeveel geluk je verspreidt
-
14:00 - 14:01en hoeveel zin je geeft.
-
14:02 - 14:03Ik geloof in een toekomst
-
14:03 - 14:07waar de zin van onderwijs niet is
je voor te bereiden op een nutteloze baan -
14:07 - 14:08maar op een goed geleefd leven.
-
14:09 - 14:10Ik geloof in een toekomst
-
14:11 - 14:14waarin een bestaan
zonder armoede geen privilege is, -
14:14 - 14:16maar een recht voor iedereen.
-
14:16 - 14:17Hier staan we dan ...
-
14:18 - 14:20We hebben het onderzoek,
we hebben het bewijs -
14:20 - 14:22en we hebben de middelen.
-
14:22 - 14:26Welnu, ruim 500 jaar nadat Thomas More
schreef over een basisinkomen, -
14:26 - 14:30en 100 jaar nadat George Orwell
de ware aard van armoede ontdekte, -
14:30 - 14:32moeten wij ons wereldbeeld veranderen,
-
14:32 - 14:35want armoede is geen
gebrekkige persoonlijkheid. -
14:36 - 14:38Armoede is een gebrek aan geld.
-
14:39 - 14:40Dank je wel.
-
14:41 - 14:44(Applaus)
- Title:
- Armoede is geen gebrek aan karakter; het is een gebrek aan geld
- Speaker:
- Rutger Bregman
- Description:
-
"Ideeën veranderen de wereld", zegt historicus Rutger Bregman. Hij breekt een lans voor een provocatief idee: het gegarandeerde basisinkomen. Het is 500 jaar oud en een vergeten hedendaags experiment toonde aan dat het werkt. Stel je eens voor hoeveel energie en talent we kunnen vrijmaken als we armoede voor eens en altijd kunnen uitroeien.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:58
Axel Saffran edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Axel Saffran approved Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash |