Anatomy of a muscle cell
-
0:00 - 0:03Düşünürəm ki, əzələlərin molekulyar səviyyədə necə sıxıldığına
-
0:03 - 0:05dair bir anlayışımız var.
-
0:05 - 0:08Gəlin bir addım geri gedək və əzələlərin
-
0:08 - 0:11ən azından struktur olaraq necə görsəndiyini və əzələlərin
-
0:11 - 0:12əlaqələndirdiklərimizlə necə əlaqədə olduğunu başa düşək.
-
0:12 - 0:16Buraya bazu əzələsi çəkim.
-
0:19 - 0:22Bu onların dirsəyidir və deyək ki,
-
0:22 - 0:24bu da əlidir.
-
0:24 - 0:25Bu, onların bazu əzələsidir və o gərilib.
-
0:28 - 0:31Düşünürəm,hamımız əzələlərin ən azından makro səviyyədə
-
0:31 - 0:34necə görsəndiyinin diqaramını gördük və
-
0:34 - 0:36o hər iki tərəfdən sümüyə bağlanır.
-
0:36 - 0:39Bir saniyə, sümükləri çəkim.
-
0:39 - 0:41Onlar hər iki ucdakı sümüklərə
-
0:41 - 0:43vətərlərlə bağlanır.
-
0:43 - 0:50Burada sümük var.
-
0:50 - 0:53Burada da onun bağlandığı başqa sümük var.
-
0:53 - 0:56Və bunlar da vətərlərdir, hansı ki sümükləri
-
0:56 - 0:58əzələlərə bağlayır.
-
1:03 - 1:05Bizim ümumi bir anlayışımız var- bu iki sümüyə bağlanır,
-
1:05 - 1:07sıxılanda skelet sistemimizin bir hissəsini hərəkətə gətirir.
-
1:07 - 1:09Biz əslində skelet əzələlərinə fokuslanmışıq.
-
1:13 - 1:16Digər növləri düz əzələlər və ürək əzələləridir.
-
1:16 - 1:19Ürək əzələləri bunlardır, təsəvvür etdiyiniz kimi, ürəyimizdədirlər.
-
1:19 - 1:23Və düz əzələlər - bunlar daha qeyri-iradidirlər,
-
1:23 - 1:26yavaş hərəkətli əzələlər və həzm sistemimiz bura aiddir.
-
1:26 - 1:28Gələcəkdə bununla bağlı video çəkəcəm,
-
1:28 - 1:30lakin insanların əksəriyyəti əzələ dedikdə,
-
1:30 - 1:34onları skelet sistemimizi hərəkətə gətirən, qaçmağa, qaldırmağa, danışmağa,
-
1:34 - 1:39nələrsə etməyə və dişləməyə imkan verən skelet əzələləri ilə əlaqələndiririk.
-
1:39 - 1:41Beləliklə, normalda əlaqələndirdiyimiz şey budur - gəlin burada
-
1:41 - 1:42bir az daha dərinliyə baxaq.
-
1:42 - 1:46Yəni əgər mən buradakı bazudan bir hissə
-
1:46 - 1:50götürsə idim - Əgər buradakı əzələdən bir hissə
-
1:50 - 1:52götürsə idim - bir saniyə, böyüdüm.
-
2:07 - 2:11Və sonra buna bənzər bir şey görünəcək.
-
2:11 - 2:16Bu buradakı əzələnin içərisidir.
-
2:16 - 2:18Burada dedim ki, bizim vətərimiz var.
-
2:22 - 2:26Əslində burada bir örtük var; vətər və
-
2:26 - 2:29bu əzələnin ətrafındakı örtük arasında ciddi sərhəd
-
2:29 - 2:35və ya ayırma xətti yoxdur, bu örtüyə epimizum
-
2:35 - 2:42deyilir və əslində əzələni örtən
-
2:42 - 2:45birləşdirici toxumadır,onu qoruyur,
-
2:45 - 2:49əzələ ilə sümük və insanın qolunda ola bilən
-
2:49 - 2:53digər toxumalar arasındakı sürtünməni azaldır.
-
2:53 - 2:57Sonra, bu əzələnin içərisində birləşdirici
-
2:57 - 2:58toxuma var.
-
2:58 - 3:00Bir saniyə, başqa rəngdə edim.
-
3:00 - 3:01Narıncı edəcəyəm.
-
3:18 - 3:21Bu perimizium adlanır
-
3:21 - 3:24Bu da sadəcə faktiki əzələnin içərisindəki birləşdirici toxumadır.
-
3:29 - 3:33Perimiziumun böldüyü bu şeylərdən hər biri -
-
3:33 - 3:38bunlardan birini götürüb bir az da
-
3:38 - 3:40irəliyə getməsinə icazə versəydik - yəni əgər
-
3:40 - 3:44bu şeyi buradan götürsəydik - nəyi ki perimizum
-
3:44 - 3:46bölür - və əgər biz onu çəksəydik - əslində, bir saniyə,
-
3:46 - 3:47bunu burada edim.
-
3:47 - 3:52Bunu eynilə belə çıxarsaydıq - deməli. bunun
-
3:52 - 3:55ətrafında perimizium var, düzdür?
-
3:55 - 3:58Bunların hamısı perimiziumdur və birləşdirici toxuma
-
3:58 - 4:01üçün sadəcə bəzəkli bir sözdür.
-
4:01 - 4:02Orada başqa şeylər var.
-
4:02 - 4:04Burada sinirlər və kapilyarlar, hər cür şey var,
-
4:04 - 4:08çünki giriş əzələlərinə qan və neyronal siqnallar
-
4:08 - 4:10getməlidir, yəni bu sadəcə
-
4:10 - 4:11birləşdirici toxuma deyil.
-
4:11 - 4:14Axırda əzələ hüceyrələrinə çatmalı olan
-
4:14 - 4:15başqa şeylər var.
-
4:15 - 4:19Bunların hərəsi - təxminimcə, siz bunlara alt liflər deyəcəksiniz, amma
-
4:19 - 4:23bunlar əzələnin olduqca böyük alt lifləridir.
-
4:23 - 4:24Bu fasikul adlanır.
-
4:36 - 4:40Fasikul içərisindəki birləşdirici toxuma endomizium
-
4:40 - 4:41adlanır.
-
4:45 - 4:49Təkrar edirəm, birləşdrici toxumadan əlavə, bunda
-
4:49 - 4:53kapilyarlar var, sinirlər var, nəticədə əzələ
-
4:53 - 4:57hüceyrələri ilə təmasda olmalı olan hər şey var.
-
4:57 - 5:00Tək bir əzələnin içindəyik.
-
5:05 - 5:07Bütün bu yaşıl birləşdirici toxuma endomiziumdur.
-
5:13 - 5:16Və endomiziumdakı hər şey həqiqi bir
-
5:16 - 5:18əzələ hüceyrəsidir.
-
5:18 - 5:20Bu əsl əzələ hüceyrəsidir.
-
5:20 - 5:21Bunu bənövşəyi rəngdə edəcəm.
-
5:21 - 5:25Buradakı şeyi - bir az çölə çəkə bilərəm.
-
5:30 - 5:37əgər bunu çölə çəksəm, bu əsl əzələ hüceyrəsidir.
-
5:37 - 5:39Buna çatmaq istədik, amma bütün miyozin
-
5:39 - 5:44və aktin liflərinin o əzələ hüceyrəsinə necə sığdığını
-
5:44 - 5:46anlamaq üçün əzələ hüceyrəsinin içinə belə gedəcəyik.
-
5:46 - 5:49Buradakı bir əzələ hüceyrəsi ya da miyofibrildir.
-
5:51 - 5:54Əzələlərlə qarşılaşarkən çox görə biləcəyiniz iki
-
5:54 - 5:58ön şəkilçi var - siz miyo-nu görəcəksiniz, təxmin etdiyiniz kimi
-
5:58 - 6:00əzələ mənasını verir.
-
6:00 - 6:02Siz həm də sarko sözünü görəcəksiniz, sarkolemma,
-
6:02 - 6:06ya da sarkoplazmik retikulum kimi.
-
6:06 - 6:10Siz həmçinin, sarko önşəkilçisini də görəcəksiniz
-
6:10 - 6:14və bu ət deməkdir - yəni siz sarkofaqus, ya da sarko ilə başlayan
-
6:14 - 6:15digər şeyləri düşünə bilərsiniz.
-
6:15 - 6:17Deməli, sarko ət deməkdir.
-
6:17 - 6:19Əzələ ətdir və miyo da əzələdir.
-
6:19 - 6:20Bu miyofibrildir.
-
6:20 - 6:23Bu əsl əzələ hüceyrəsidir, gəlin əsl
-
6:23 - 6:23əzələni yaxınlaşdıraq
-
6:23 - 6:27Bir saniyə, bunu burada daha böyük çəkim.
-
6:27 - 6:31Yəni əsl əzələ hüceyrəsi miyofibril adlanır.
-
6:31 - 6:35
-
6:35 - 6:37
-
6:37 - 6:39
-
6:46 - 6:48
-
6:53 - 6:57
-
6:57 - 7:01
-
7:01 - 7:02
-
7:02 - 7:06
-
7:06 - 7:07
-
7:07 - 7:08
-
7:08 - 7:11
-
7:11 - 7:13
-
7:13 - 7:15
-
7:15 - 7:17
-
7:17 - 7:22
-
7:22 - 7:26
-
7:26 - 7:29
-
7:29 - 7:33
-
7:33 - 7:35
-
7:35 - 7:37
-
7:37 - 7:40
-
7:40 - 7:43
-
7:43 - 7:47
-
7:47 - 7:49
-
7:49 - 7:50
-
7:50 - 7:54
-
7:54 - 7:56
-
7:56 - 7:58
-
7:58 - 7:59
-
7:59 - 8:03
-
8:03 - 8:04
-
8:04 - 8:05
-
8:05 - 8:09
-
8:09 - 8:11
-
8:11 - 8:13
-
8:13 - 8:17
-
8:17 - 8:20
-
8:20 - 8:21
-
8:21 - 8:23
-
8:31 - 8:33
-
8:37 - 8:44
-
8:44 - 8:47
-
8:47 - 8:53
-
8:53 - 8:54
-
8:54 - 8:56
-
8:56 - 8:58
-
8:58 - 8:59
-
9:04 - 9:07
-
9:07 - 9:11
-
9:11 - 9:14
-
9:14 - 9:18
-
9:18 - 9:19
-
9:19 - 9:24
-
9:24 - 9:25
-
9:25 - 9:28
-
9:28 - 9:32
-
9:32 - 9:36
-
9:36 - 9:39
-
9:39 - 9:41
-
9:41 - 9:46
-
9:46 - 9:47
-
9:47 - 9:48
-
9:48 - 9:50
-
9:50 - 9:53
-
9:53 - 9:57
-
9:57 - 9:59
-
9:59 - 10:01
-
10:01 - 10:05
-
10:10 - 10:14
-
10:14 - 10:18
-
10:18 - 10:20
-
10:20 - 10:25
-
10:25 - 10:26
-
10:26 - 10:30
-
10:37 - 10:40
-
10:40 - 10:43
-
10:43 - 10:46
-
10:46 - 10:48
-
10:48 - 10:50
-
10:50 - 10:52
-
10:52 - 10:55
-
10:55 - 10:57
-
11:01 - 11:03
-
11:03 - 11:07
-
11:07 - 11:09
-
11:09 - 11:13
-
11:13 - 11:14
-
11:14 - 11:18
-
11:18 - 11:20
-
11:20 - 11:24
-
11:24 - 11:29
-
11:29 - 11:32
-
11:32 - 11:34
-
11:34 - 11:35
-
11:41 - 11:43
-
11:43 - 11:45
-
11:45 - 11:50
-
11:50 - 11:53
-
11:53 - 11:55
-
11:55 - 11:56
-
12:17 - 12:20
-
12:20 - 12:23
-
12:28 - 12:31
-
12:31 - 12:37
-
12:37 - 12:37
-
12:37 - 12:39
-
12:39 - 12:42
-
12:42 - 12:44
-
12:44 - 12:47
-
12:47 - 12:48
-
12:51 - 12:53
-
12:53 - 12:55
-
13:00 - 13:03
-
13:03 - 13:06
-
13:06 - 13:08
-
13:08 - 13:10
-
13:10 - 13:13
-
13:13 - 13:15
-
13:15 - 13:17
-
13:20 - 13:24
-
13:24 - 13:28
-
13:28 - 13:30
-
13:30 - 13:32
-
13:36 - 13:39
-
13:39 - 13:44
-
13:44 - 13:46
-
13:52 - 13:55
-
13:58 - 14:01
-
14:01 - 14:02
-
14:02 - 14:07
-
14:07 - 14:11
-
14:11 - 14:12
-
14:12 - 14:13
-
14:13 - 14:15
-
14:15 - 14:17
-
14:17 - 14:21
-
14:21 - 14:23
-
14:23 - 14:25
-
14:25 - 14:30
-
14:30 - 14:36
-
14:36 - 14:37
-
14:37 - 14:42
-
14:42 - 14:47
-
14:47 - 14:50
-
14:50 - 14:52
-
14:52 - 14:55
-
14:55 - 14:57
-
14:57 - 15:03
-
15:03 - 15:07
-
15:07 - 15:10
-
15:10 - 15:12
-
15:12 - 15:14
-
15:14 - 15:18
-
15:18 - 15:20
-
15:23 - 15:26
-
15:26 - 15:29
-
15:29 - 15:32
-
15:32 - 15:35
-
15:35 - 15:36
-
15:36 - 15:40
-
15:40 - 15:43
-
15:43 - 15:46
-
15:46 - 15:50
-
15:50 - 15:52
-
15:52 - 15:54
-
15:54 - 15:57
-
15:57 - 16:01
-
16:01 - 16:05
-
16:05 - 16:07
-
16:07 - 16:11
-
16:11 - 16:13
-
16:13 - 16:14
-
16:14 - 16:17
-
16:17 - 16:19
-
16:19 - 16:20
-
16:20 - 16:23
-
16:23 - 16:25
-
16:25 - 16:28
-
16:28 - 16:29
-
16:29 - 16:32
- Title:
- Anatomy of a muscle cell
- Description:
-
- Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 16:32
![]() |
jam.isa edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
jam.isa edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
jam.isa edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
Gunel Jalilova edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
Gunel Jalilova edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
Gunel Jalilova edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
Gunel Jalilova edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell | |
![]() |
Gunel Jalilova edited Azerbaijani subtitles for Anatomy of a muscle cell |