< Return to Video

ความสุดยอดของตารางธาตุของเมนเดเลฟ - ลู เซริโค (Lou Serico)

  • 0:14 - 0:17
    ตารางธาตุเป็นอะไรที่เรารู้กันดี
  • 0:17 - 0:20
    ไม่เพียงพบมันในห้องแล็ปเคมีทั่วโลก
  • 0:20 - 0:23
    ยังพบมันได้บน เสื้อยืด ถ้วยกาแฟ
    และ ม่านห้องน้ำ
  • 0:23 - 0:26
    ตารางธาตุไม่ได้เป็นแค่พวกของล้ำสมัย
    ตามกระแสเท่านั้น
  • 0:26 - 0:29
    แต่มันยังเป็นสิ่งที่แสดงถึงอัจฉริยภาพของมนุษย์
  • 0:29 - 0:35
    ในระดับเดียวกับ ทัชมาฮาล ภาพโมนาลิซ่า
    และไอศกรีมแซนวิช --
  • 0:35 - 0:40
    ผู้ที่สร้างมันขึ้นมา คือ ดมิทรี เมนเดเลฟ
    (Dmitri Mendeleev) นักวิทยาศาสตร์ระดับตำนาน
  • 0:40 - 0:43
    แต่ทำไมล่ะ? เขากับตารางธาตุของเขา
    มันเจ๋งขนาดนั้นเลยหรือ?
  • 0:43 - 0:46
    เพราะเขาได้จัดเรียงรายชื่อของธาตุ
    ที่มีอยู่แล้วหรือ?
  • 0:46 - 0:50
    ไม่หรอก แค่จัดเรียงชื่อธาตุไม่มีทางทำให้คุณ
    กลายเป็นตำนานของวงการวิทยาศาสตร์ได้หรอก
  • 0:50 - 0:55
    ยิ่งไปกว่านั้น เขาก็ไม่ใช่คนแรกที่ทำสิ่งนี้
  • 0:55 - 0:59
    หรือเป็นเพราะเขาจัดเรียงธาตุ
    ที่มีคุณสมบัติใกล้เคียงกันไว้ด้วยกัน?
  • 0:59 - 1:01
    ก็ยังไม่ใช่ มีคนเคยทำมันมาก่อนแล้วเช่นกัน
  • 1:01 - 1:04
    ตกลงว่า อะไรกันแน่ที่แสดงถึงอัจฉริยะภาพ
    ของเมนเดเลฟ?
  • 1:04 - 1:08
    ลองมาดูตารางธาตุเวอร์ชันแรกๆ ในราวๆ ปี 1870
  • 1:08 - 1:12
    เราจะเห็นว่าธาตุต่างๆ ในตาราง
    ถูกแสดงโดยใช้สัญลักษณ์เป็นอักษร 2 ตัว
  • 1:12 - 1:15
    ลองมาดูที่ตำแหน่งคอลัมน์ที่ 3 แถวที่ 5 กัน
  • 1:15 - 1:17
    มันมีเครื่องหมายขีดอยู่ตรงนั้น
  • 1:17 - 1:22
    ธาตุที่ยังว่างอยู่นั้น
    จะเผยให้เห็นถึงความหลักแหลมของเมนเดเลฟ
  • 1:22 - 1:26
    เครื่องหมายขีดนั้น เป็น วิทยาศาสตร์
  • 1:26 - 1:29
    ที่ตรงเครื่องหมายนั่น ดมิทรีกล่าวอย่างมั่นใจ
  • 1:29 - 1:31
    เขาพูดว่า --ประโยคตามที่เขาพูดในตอนนั้น --
  • 1:31 - 1:36
    ถึงเราจะยังไม่พบธาตุตัวนี้จริงๆ
    แต่ผมจะขอตั้งชื่อให้มันสักหน่อย
  • 1:36 - 1:40
    มันอยู่ถัดจากธาตุอะลูมิเนียมไปหนึ่งช่องดังนั้น
    เราจะเรียกมันว่า เอกา-อะลูมิเนียม (eka-aluminum)
  • 1:40 - 1:42
    "เอกา" (eka) ในภาษาสันสกฤตแปลว่า หนึ่ง
  • 1:42 - 1:46
    ยังไม่เคยมีใครค้นพบธาตุเอกา-อะลูมิเนียม
    ดังนั้นเราจึงยังไม่ทราบคุณสมบัติของมัน ใช่ไหม?
  • 1:46 - 1:51
    ไม่จริงหรอก! จากตำแหน่งในตารางธาตุ
    ผมสามารถบอกคุณสมบัติต่างๆ ของมันได้
  • 1:51 - 1:56
    ก่อนอื่นเลย เอกา-อะลูมิเนียม 1 อะตอม
    จะมีน้ำหนักอะตอมเท่ากับ 68
  • 1:56 - 1:58
    หนักกว่าไฮโดรเจนอะตอม ประมาณ 68 เท่า
  • 1:58 - 2:03
    เมื่อเอกา-อะลูมิเนียมอยู่โดดๆ
    คุณจะพบมันเป็นโลหะแข็งที่อุณหภูมิห้อง
  • 2:03 - 2:05
    มันมีลักษณะมันเงา และนำความร้อนได้ดี
  • 2:05 - 2:07
    มันสามารถนำมาตีให้เป็นแผ่น
    หรือนำมายืดให้เป็นเส้นลวดได้
  • 2:07 - 2:12
    แต่จุดหลอมเหลวของมันต่ำอย่างไม่น่าเชื่อ
  • 2:12 - 2:16
    ธาตุนี้ที่ปริมาตรขนาด 1 ลบ.ซม. จะหนัก 6 กรัม
  • 2:16 - 2:20
    เมนเดเลฟสามารถทำนายคุณสมบัติเหล่านี้ได้
    จากตำแหน่งของมันในตารางธาตุ
  • 2:20 - 2:24
    ร่วมกับความรู้เกี่ยวกับธาตุอื่นๆ
    ที่อยู่รอบๆ ตำแหน่งนั้น
  • 2:24 - 2:26
    ไม่กีปีหลังจากที่เขาทำนาย
  • 2:26 - 2:29
    ชาวฝรั่งเศสชื่อ พอล อะมีล เลอคอก เด บวสโบดราน
    (Paul Emile Lecoq de Boisbaudran)
  • 2:29 - 2:31
    ค้นพบธาตุชนิดใหม่จากในตัวอย่างแร่เหล็ก
  • 2:31 - 2:35
    และตั้งชื่อมันว่า แกลเลียม (gallium) จากคำว่า กอล
    (Gaul) ที่เป็นชื่อดั้งเดิมของประเทศฝรั่งเศส
  • 2:35 - 2:39
    ธาตุแกลเลียมอยู่ถัดจากธาตุอะลูมิเนียมไป 1 ช่อง
    ตามตารางธาตุ
  • 2:39 - 2:43
    มันคือ เอกา-อะลูมิเนียม
    แล้วที่เมนเดเลฟเคยทำนายเอาไว้ถูกต้องหรือเปล่า?
  • 2:43 - 2:47
    น้ำหนักอะตอมของธาตุแกลเลียม คือ 69.72
  • 2:47 - 2:51
    ที่ปริมาตร 1 ลบ.ซม. มีน้ำหนัก 5.9 กรัม
  • 2:51 - 2:53
    เป็นโลหะแข็งที่อุณหภูมิห้อง
  • 2:53 - 2:56
    และหลอมเหลวที่อุณหภูมิต่ำแค่ 30 องศาเซลเซียส
  • 2:56 - 2:59
    หรือที่ 85 องศาฟาเรนไฮต์
  • 2:59 - 3:01
    แค่เพียงคุณอมไว้ในปากหรือกำมันไว้ในมือ
  • 3:01 - 3:04
    เมนเดเลฟไม่เพียงถูกเผงเกี่ยวกับธาตุแกลเลียมเท่านั้น
  • 3:04 - 3:07
    เขายังได้ทำนายถึงธาตุอื่นอีก หลายตัว
    ที่ยังไม่มีการค้นพบในตอนนั้น
  • 3:07 - 3:10
    เช่น ธาตุสแกนเดียม (scandium)
    เจอร์เมเนียม (germanium) เรเนียม (rhenium)
  • 3:10 - 3:14
    ธาตุที่เขาตั้งชื่อมันว่า เอกา-แมงกานีส(eka-manganese)
    ตอนนี้ถูกเรียกว่า เทคเนเดียม(technetium)
  • 3:14 - 3:22
    ธาตุเทคเนเดียมพบได้น้อยมากทั้งยังไม่สามารถสกัดออก
    มาได้จนมันถูกสังเคราะห์จากเครื่องเร่งอนุภาคในปี 1937
  • 3:22 - 3:26
    เกือบ 70 ปี หลังจากที่เมนเดเลฟได้ทำนายไว้
  • 3:26 - 3:29
    30 ปี หลังจากเขาเสียชีวิต
  • 3:29 - 3:35
    ดมิทรีตายในปี 1907 โดยไม่เคยได้รับรางวัลโนเบล
    แต่ต่อมาเขากลับได้รับเกียรติที่สูงส่งกว่า
  • 3:35 - 3:39
    ในปี 1955 นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัย
    แคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ (UC Berkeley) สร้างธาตุใหม่
    ที่ไม่เคยพบมาก่อน จำนวน 17 อะตอม
  • 3:44 - 3:48
    ธาตุนี้ตรงกับตำแหน่งที่ยังว่างในตารางธาตุ
    ที่มีเลขอะตอม 101
  • 3:48 - 3:53
    และตั้งชื่อมันว่า เมนเดลีเวียม
    (Mendelevium) ในปี 1963
  • 3:53 - 3:56
    นักวิทยาศาสตร์ที่ได้รับรางวัลโนเบลมีมากกว่า 800 คน
  • 3:56 - 4:00
    แต่มีนักวิทยาศาสตร์เพียง 15 คนเท่านั้น
    ที่ได้รับเกียรติเอาชื่อไปใช้เป็นชื่อธาตุ
  • 4:00 - 4:02
    คราวหน้าถ้าคุณจ้องมองไปที่ตารางธาตุ
  • 4:02 - 4:07
    ไม่ว่าจะจากบนผนังห้องเรียนที่มหาวิทยาลัย
    หรือจากบนถ้วยกาแฟ
  • 4:07 - 4:11
    จำไว้ว่า ดมิทรี เมนเดเลฟ
    คนที่ประดิษฐ์ตารางธาตุขึ้นมา
  • 4:11 - 4:13
    ก็จ้องมองคุณอยู่เช่นกัน
Title:
ความสุดยอดของตารางธาตุของเมนเดเลฟ - ลู เซริโค (Lou Serico)
Speaker:
Lou Serico
Description:

ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่ : http://ed.ted.com/lessons/the-genius-of-mendeleev-s-periodic-table-lou-serico

ก่อนสมัย ดมิทรี เมนเดเลฟ (Dmitri Mendeleev) ธาตุต่างๆได้ถูกรวบรวมรายชื่อและจัดเรียงกลุ่มเป็นอย่างดี โดยถูกแบ่งกลุ่มตามคุณสมบัติที่ใกล้เคียงกัน แล้วทำไมตารางธาตุของเมนเดเลฟถึงเป็นอันที่ถูกเลือกและยังคงใช้มาจนทุกวันนี้? ลู เซริโค จะอธิบายโดยอาศัย เอกา-อะลูมิเนียม (eka-aluminum) ธาตุที่เมนเดเลฟทำนายเอาไว้ล่วงหน้าหลายปีก่อนที่มันจะถูกค้นพบ

บทเรียน โดย Lou Serico, อนิเมชั่น โดย TED-Ed.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:25

Thai subtitles

Revisions