< Return to Video

မက်ထရစ်စနစ်က ဘာလို့အရေးပါတာလဲ - Matt Anticole

  • 0:07 - 0:08
    ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက ဘယ်လိုမျိုးများ
  • 0:08 - 0:14
    နာဆာရဲ့ဒေါ်လာ သန်း 200 တန်တဲ့
    ဂြိုလ်ပတ်ယာဉ်ကို မတော်တဆ
  • 0:14 - 0:17
    အင်္ဂါဂြိုဟ်ရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်ကို
    ပျက်ကျတာနဲ့ ဘာဆိုလို့လဲ။
  • 0:17 - 0:20
    တကယ်တော့ အရာအားလုံးနဲ့
    ဆိုင်တာပါပဲ။
  • 0:20 - 0:22
    ဒီပျက်ကျမှုက တိုင်းတာတဲ့စနစ်နှစ်ခုကြား
  • 0:22 - 0:25
    အပြောင်းအလဲ လုပ်ရင်းကနေ
    ဖြစ်လာတဲ့ အမှားအယွင်း တစ်ခုကြောင့်ပါ
  • 0:25 - 0:26
    အမေရိကန် ဓလေ့ထုံးတမ်းစနစ်နဲ့
  • 0:26 - 0:29
    မက်ထရစ် သို့မဟုတ် S.I ယူနစ်စနစ်နဲ့ပါ။
  • 0:29 - 0:32
    အဲဒါက ပြင်သစ် တော်လှန်ရေးနဲ့
    ဘယ်လိုများဆက်စပ်နေပါသလဲ။
  • 0:32 - 0:33
    ရှင်းပြပါရစေ။
  • 0:33 - 0:36
    မှတ်တမ်းရှိ လူ့သမိုင်းကြောင်း
    အများစုအရဆိုရင်
  • 0:36 - 0:40
    စပါးစေ့ရဲ့ အလေးချိန် သို့မဟုတ် လက်ရဲ့
    အရှည်ကို တိုင်းတာတဲ့ယူနစ်တွေက မတူကြပါဘူး
  • 0:40 - 0:43
    တစ်နေရာ နှင့်တစ်နေရာ ကွဲပြားကြတယ်
  • 0:43 - 0:46
    နေရာ အမျိုးမျိုးမှာ မတူတဲ့
    တိုင်းတာမှုတွေကို သုံးခဲ့ရုံတင်မက၊
  • 0:46 - 0:49
    လုံးဝကွဲပြားခြားနားသော
    နံပါတ်စနစ်တွေလည်း ရှိခဲ့ကြတယ်။
  • 0:49 - 0:52
    အလယ်ခေတ် နှောင်းပိုင်းမှာ၊
    ဟိန္ဒူ အာရေဗျ ဒဿမစနစ်က
  • 0:52 - 0:57
    ဥရောပတိုက်မှာ ရောမဂဏန်း နဲ့
    အပိုင်း စနစ်တွေကို အစားထိုးသွားတယ်။
  • 0:57 - 1:02
    John Wikins လိုပညာရှင်တွေရဲ့ ဒဿမစနစ်အခြေခံ
    တိုင်းတာမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ အားထုတ်တွေမှု
  • 1:02 - 1:03
    အောင်မြင်မှု နည်းပါးခဲ့ရတယ်
  • 1:03 - 1:07
    ပြင်သစ် တစ်ခုတည်းမှာကို ပဲ
    ၂သိန်းခွဲလောက်ရှိတဲ့ မတူတဲ့ယူနစ်တွေနဲ့ဆို
  • 1:07 - 1:11
    ပြောင်းလဲမှုတွေ ကျယ်ပြန့်စွာပြုလုပ်ဖို့က
    အကြီးအကျယ် ဖျက်ဆီးဖို့လိုလိမ့်မယ်
  • 1:11 - 1:15
    ၁၉၇၈ မှာတော့ အဲဒီအဖျက်အဆီးက ပေါ်လာခဲ့တယ်
  • 1:15 - 1:19
    ပြင်သစ် တော်လှန်ရေး ခေါင်းဆောင်တွေက
    ဘုရင်စနစ်ကိုပဲ ဖြုတ်ချခဲ့တာမကဘူး
  • 1:19 - 1:22
    သူတို့က လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို
    လုံးဝပြောင်းလဲဖို့ရှာခဲ့တယ်
  • 1:22 - 1:26
    အမြော်အမြင်ရှိခြင်းနဲ့ လျော်ကန်တဲ့
    အခြေခံမူတွေအရ
  • 1:26 - 1:27
    အစိုးရသစ် အာဏာရလာတဲ့အခါ,
  • 1:27 - 1:33
    သိပ္ပံအကယ်ဒမီက တိုင်းတာမှုယူနစ်တွေကို
    ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ စည်းဝေးခဲ့တယ်
  • 1:33 - 1:37
    စိတ်ရှိတိုင်းလုပ်ထားပြီးဒေသရဲ့
    ဓလေ့တွေပေါ် အခြေခံထားတဲ့ခေတ်ဟောင်းစနစ်တွေက
  • 1:37 - 1:41
    သင်္ချာနည်းကျ ပြီးသဘာဝဆက်ဆံရေး
    တွေနဲ့အစားထိုးလိုက်တယ်
  • 1:41 - 1:45
    ဥပမာ၊ မီတာ ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာအတွက်
    ဂရိက လာတဲ့စာလုံးကဆိုရင်
  • 1:45 - 1:50
    အီကွေတာနှင့်မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းအကြားကို
    1 / 10,000,000 အဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်တယ်။
  • 1:50 - 1:54
    မက်ထရစ် စနစ်အသစ်ကတော့
    Marquis de Condorcet ဆိုတဲ့စကားနဲ့
  • 1:54 - 1:58
    လူသားအားလုံးအတွက်၊
    အချိန်အားလုံးအတွက်လို့ဆိုခဲ့တယ်
  • 1:58 - 2:01
    စံတိုင်းတာတဲ့ စနစ်တွေမှာ
    နိုင်ငံရေး အားသာချက်တွေက
  • 2:01 - 2:03
    တော်လှန်ရေးအတွက်လည်း ရှိခဲ့တယ်
  • 2:03 - 2:08
    မှူးမတ်တွေက ဒေသယူနစ်တွေကို သုံးပြီး
    အရပ်သားတွေဆီက ပိုရယူဖို့ လုပ်မရတော့ဘူး
  • 2:08 - 2:12
    အစိုးရက ထိထိရောက်ရောက်ပိုပြီး
    အခွန်တွေ ကောက်နိုင်လာတယ်
  • 2:12 - 2:16
    တစ်ပတ်ကို ၁၀ရက်ကြာတဲ့ Republican
    ပြက္ခဒိန်အဖြစ် ပြောင်းလဲခြင်းက
  • 2:16 - 2:20
    တနင်္ဂနွေနေ့တွေကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး
    ဘုရားကျောင်း အာဏာကိုလျှော့သလိုပါ။
  • 2:20 - 2:23
    စနစ်အသစ်ကို ကျင့်သုံးတာက
    လွယ်တဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ်ဘူး။
  • 2:23 - 2:25
    တကယ်တော့ တကယ့်အရှုပ်ထုတ်တစ်ခုပါပဲ။
  • 2:25 - 2:29
    ပထမတော့ လူတွေက
    စနစ်အဟောင်းတွေနဲ့ တွဲပြီး အသစ်ကိုသုံးတယ်
  • 2:29 - 2:33
    Republican ပြက္ခဒိန်ကိုတော့
    နောက်ဆုံးမှာစွန့်ပစ်ခဲ့တယ်
  • 2:33 - 2:34
    နပိုလီယံဘိုနာပတ် အာဏာရတဲ့အခါ
  • 2:34 - 2:38
    သေးငယ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကိုတော့
    အစဉ်အလာတိုင်းတာမှုကို
  • 2:38 - 2:40
    မက်ထရစ်စနစ်နှင့် ဖလှယ်သုံးဖို့
    ခွင့်ပြုခဲ့တယ်
  • 2:40 - 2:44
    တရားဝင်ကိုတော့ မက်ထရစ်စနစ်
    ကိုပဲသုံးစေခဲ့တယ်
  • 2:44 - 2:48
    ပြင်သစ်ရဲ့နယ်နိမိတ်နှင့်အတူ
    တိုက်ကြီးတစ်ခုလုံးပျံ့နှံ့သွားခဲ့တယ်
  • 2:48 - 2:51
    နပိုလီယံအင်ပါယာ
    ရှစ်နှစ်ကြာပြီးတဲ့နောက်တော့
  • 2:51 - 2:54
    သူ့ရဲ့ အမွေအနှစ်တွေက
    တော်တော်ကြာ ကြံ့ကြံခံနိုင်ခဲ့တယ်။
  • 2:54 - 2:58
    အချို့ဥရောပနိုင်ငံတွေကတော့ လွတ်လပ်ရေးရ
    တာနဲ့ တိုင်းတာစနစ်ဟောင်းကိုပြောင်းသွားတယ်။
  • 2:58 - 3:01
    အခြားသူများကတော့ နိုင်ငံတကာ
    ကုန်သွယ်တဲ့ခေတ်မှာ
  • 3:01 - 3:04
    စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ခြင်း
    တန်ဖိုးကို နားလည်ခဲ့တယ်။
  • 3:04 - 3:08
    ပေါ်တူဂီနှင့်နယ်သာလန် တို့က မက်ထရစ်စနစ်ကို
    ဆန္ဒအလျောက် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီးတဲ့နောက်
  • 3:08 - 3:10
    အခြားနိုင်ငံတွေက လည်း နောက်ကလိုက်ခဲ့တယ်။
  • 3:10 - 3:14
    ကိုလိုနီအင်ပါယာနဲ့အတူ တစ်ကမ္ဘာလုံးကို
    စနစ်တွေဖြန့်ဝေခဲ့တယ်။
  • 3:14 - 3:16
    ပြင်သစ်ရဲ့ အဓိကပြိုင်ဘက်ဖြစ်တဲ့
  • 3:16 - 3:21
    ဗြိတိန်က တော်လှန်တဲ့စိတ်ကူးကို တင်းခံပြီး
    ရိုးရာယူနစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့တယ်
  • 3:21 - 3:26
    ရာစုနှစ်နှစ်ခုကျော်လာတဲ့ နောက်တော့ဗြိတိသျှ
    အင်ပါယာက တဖြည်းဖြည်း အသွင်ပြောင်းလာတယ်၊
  • 3:26 - 3:29
    ပထမဆုံး မက်ထရစ်နစ်ကို
    အခြားရွေးချယ်ခွင့်အနေနဲ့
  • 3:29 - 3:31
    တဖြည်းဖြည်း တရားဝင်မလုပ်ခင်မှာ
    အတည်ပြုပေးခဲ့တယ်။
  • 3:31 - 3:36
    သို့သော် ဒီပြောင်းလဲမှုက စောစော
    လွတ်လပ်ရေးရသွားခဲ့တဲ့
  • 3:36 - 3:38
    ကိုလိုနီ ဆယ့်သုံးခုအတွက် တော့
    နောက်ကျသွားခဲ့တယ်။
  • 3:38 - 3:43
    အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အတိတ်က
    ကိုလိုနီ အင်္ဂလိပ်ယူနစ်နဲ့ ကြားညှပ်နေတယ်။
  • 3:43 - 3:46
    ယနေ့တော့ သုံးနိုင်ငံပဲ မက်ထရစ်စနစ်ကို
  • 3:46 - 3:49
    အပြည့်အဝ မကျင့်သုံးတဲ့နိုင်ငံအဖြစ်
    ကျန်ရှိခဲ့တယ်။
  • 3:49 - 3:52
    မက်ထရစ်သုံးဖို့ အဆက်မပြတ်
    အစပျိုးနေပေမဲ့လည်း
  • 3:52 - 3:57
    များစွာသော အမေရိကန်တွေက
    ပေတို့ ပေါင် တို့ကို ပိုပြီး နားလည်ကြတယ်။
  • 3:57 - 4:00
    ရယ်စရာကတော့ တစ်ချိန်က တော်လှန်ရေး
    မက်ထရစ်စနစ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတာကို
  • 4:00 - 4:04
    ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာညီညွတ်မှု၏
    သင်္ကေတအဖြစ် မှတ်ယူနေကြရပြီ။
  • 4:04 - 4:10
    သို့သော်လည်း မက်ထရစ်စနစ်ကို သိပ္ပံနှင့်
    ဆေးပညာ မှာတော့ တပြေးညီသုံးနေလျက်
  • 4:10 - 4:14
    မူရင်း အခြေခံမူအရ တဖြည်းဖြည်းလည်း
    ဆက်တိုးတက်ပြောင်းလဲနေပါတယ်
  • 4:14 - 4:15
    အချိန်ကြာမြင့်စွာ,
  • 4:15 - 4:20
    စံယူနစ်တွေကို အမှန်တကယ် ရုပ်ဝတ္ထုတွေနဲ့
    သေချာထိန်းသိမ်း သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
  • 4:20 - 4:23
    သို့သော် တိုးတက်လာတဲ့ နည်းပညာနဲ့
    တိကျမှုတွေကို ကျေးဇူးတင်ရမှာပဲ
  • 4:23 - 4:27
    ဒီဝတ္ထုတွေရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့
    စိတ်မချရတဲ့ ကြာကြာခံချိန်တွေကို
  • 4:27 - 4:31
    ထာဝရ တည်ငြိမ်နေတဲ့ စံတွေနဲ့
    ယခုတော့ အစားထိုး လိုက်ပါပြီ
  • 4:31 - 4:34
    ဥပမာ အလင်းရဲ့မြန်နှုန်းလိုပေါ့။
  • 4:34 - 4:38
    တသမတ်တည်း တိုင်းတာမှုတွေ ကျွန်တော်တို့
    နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ အရေးပါတဲ့ အပိုင်းဖြစ်ပြီး
  • 4:38 - 4:43
    လူသားတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့အောင်မြင်မှု အဖြစ်
    အသိအမှတ်ပြုဖို့ခက်ပါတယ်
  • 4:43 - 4:46
    နိုင်ငံရေးတော်လှန်မှု က စပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့
  • 4:46 - 4:50
    မက်ထရစ်စနစ်က သိပ္ပံနည်းကျတော်လှန်ရေး
    ဖြစ်လာဖို့ အလွန်အရေးပါနေတုန်းပါပဲ။
Title:
မက်ထရစ်စနစ်က ဘာလို့အရေးပါတာလဲ - Matt Anticole
Speaker:
Matt Anticole
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို ကြည့်ရန်- http://ed.ted.com/lessons/why-the-metric-system-matters-matt-anticole

မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ လူ့သမိုင်းကြောင်းအများစုမှာ ဆန်တစ်စေ့ရဲ့ အလေးချိန် သို့မဟုတ် လက်ရဲ့အရှည်ကို တိုင်းထွာခဲ့ကြတဲ့ ယူနစ်တွေဟာ မတိကျခဲ့ကြပဲ တစ်နေရာ နှင့်တစ်နေရာ ကွဲပြားခဲ့ကြတယ်။ ယခုတော့ တသမတ်တည်းရှိတဲ့ အတိုင်းအတာတွေဟာ ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ်ဘဝနဲ့ ခွဲမရတဲ့ အပိုင်းလို ဖြစ်နေကြပေမဲ့၊ အဲဒါဟာ လူသားမျိုးဆက်အတွက် ကြီးမားလှတဲ့ အောင်မြင်မှုကြီးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို နားလည်ရန်တောင် ခဲယဉ်းလှပါတယ်။ Matt Anticole က မက်ထရစ်စနစ်ရဲ့ ကြမ်းတမ်းလှတဲ့ သမိုင်းခရီးစဉ်ကို ရှာဖွေတင်ပြထားပါတယ်

သင်ခန်းစာကို Matt Anticole မှ ပြုစခဲ့ပြီး လှုပ်ရှား ပုံများကို Globizco မှ ဖန်တီးပေးခဲ့ပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:08

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.