1
00:00:06,651 --> 00:00:08,422
ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက ဘယ်လိုမျိုးများ

2
00:00:08,422 --> 00:00:14,460
နာဆာရဲ့ဒေါ်လာ သန်း 200 တန်တဲ့ 
ဂြိုလ်ပတ်ယာဉ်ကို မတော်တဆ

3
00:00:14,460 --> 00:00:17,452
အင်္ဂါဂြိုဟ်ရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်ကို 
ပျက်ကျတာနဲ့ ဘာဆိုလို့လဲ။

4
00:00:17,452 --> 00:00:19,781
တကယ်တော့ အရာအားလုံးနဲ့
ဆိုင်တာပါပဲ။

5
00:00:19,781 --> 00:00:21,622
ဒီပျက်ကျမှုက တိုင်းတာတဲ့စနစ်နှစ်ခုကြား

6
00:00:21,622 --> 00:00:24,657
အပြောင်းအလဲ လုပ်ရင်းကနေ 
ဖြစ်လာတဲ့ အမှားအယွင်း တစ်ခုကြောင့်ပါ

7
00:00:24,657 --> 00:00:26,163
အမေရိကန် ဓလေ့ထုံးတမ်းစနစ်နဲ့

8
00:00:26,163 --> 00:00:29,324
မက်ထရစ် သို့မဟုတ် S.I ယူနစ်စနစ်နဲ့ပါ။

9
00:00:29,324 --> 00:00:31,936
အဲဒါက ပြင်သစ် တော်လှန်ရေးနဲ့ 
ဘယ်လိုများဆက်စပ်နေပါသလဲ။

10
00:00:31,936 --> 00:00:33,453
ရှင်းပြပါရစေ။

11
00:00:33,453 --> 00:00:35,672
မှတ်တမ်းရှိ လူ့သမိုင်းကြောင်း
အများစုအရဆိုရင်

12
00:00:35,672 --> 00:00:40,493
စပါးစေ့ရဲ့ အလေးချိန် သို့မဟုတ် လက်ရဲ့
အရှည်ကို တိုင်းတာတဲ့ယူနစ်တွေက မတူကြပါဘူး

13
00:00:40,493 --> 00:00:42,693
တစ်နေရာ နှင့်တစ်နေရာ ကွဲပြားကြတယ်

14
00:00:42,693 --> 00:00:45,682
နေရာ အမျိုးမျိုးမှာ မတူတဲ့
တိုင်းတာမှုတွေကို သုံးခဲ့ရုံတင်မက၊

15
00:00:45,682 --> 00:00:49,173
လုံးဝကွဲပြားခြားနားသော
နံပါတ်စနစ်တွေလည်း ရှိခဲ့ကြတယ်။

16
00:00:49,173 --> 00:00:52,304
အလယ်ခေတ် နှောင်းပိုင်းမှာ၊
ဟိန္ဒူ အာရေဗျ ဒဿမစနစ်က

17
00:00:52,304 --> 00:00:56,773
ဥရောပတိုက်မှာ ရောမဂဏန်း နဲ့
အပိုင်း စနစ်တွေကို အစားထိုးသွားတယ်။

18
00:00:56,773 --> 00:01:01,592
John Wikins လိုပညာရှင်တွေရဲ့ ဒဿမစနစ်အခြေခံ
တိုင်းတာမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ အားထုတ်တွေမှု

19
00:01:01,592 --> 00:01:03,383
အောင်မြင်မှု နည်းပါးခဲ့ရတယ်

20
00:01:03,383 --> 00:01:06,683
ပြင်သစ် တစ်ခုတည်းမှာကို ပဲ
၂သိန်းခွဲလောက်ရှိတဲ့ မတူတဲ့ယူနစ်တွေနဲ့ဆို

21
00:01:06,683 --> 00:01:11,256
ပြောင်းလဲမှုတွေ ကျယ်ပြန့်စွာပြုလုပ်ဖို့က
အကြီးအကျယ် ဖျက်ဆီးဖို့လိုလိမ့်မယ်

22
00:01:11,256 --> 00:01:14,837
၁၉၇၈ မှာတော့ အဲဒီအဖျက်အဆီးက ပေါ်လာခဲ့တယ်

23
00:01:14,837 --> 00:01:19,264
ပြင်သစ် တော်လှန်ရေး ခေါင်းဆောင်တွေက 
ဘုရင်စနစ်ကိုပဲ ဖြုတ်ချခဲ့တာမကဘူး

24
00:01:19,264 --> 00:01:22,223
သူတို့က လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို
လုံးဝပြောင်းလဲဖို့ရှာခဲ့တယ်

25
00:01:22,223 --> 00:01:25,703
အမြော်အမြင်ရှိခြင်းနဲ့ လျော်ကန်တဲ့ 
အခြေခံမူတွေအရ

26
00:01:25,703 --> 00:01:27,343
အစိုးရသစ် အာဏာရလာတဲ့အခါ,

27
00:01:27,343 --> 00:01:32,574
သိပ္ပံအကယ်ဒမီက တိုင်းတာမှုယူနစ်တွေကို
ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ စည်းဝေးခဲ့တယ်

28
00:01:32,574 --> 00:01:37,095
စိတ်ရှိတိုင်းလုပ်ထားပြီးဒေသရဲ့
ဓလေ့တွေပေါ် အခြေခံထားတဲ့ခေတ်ဟောင်းစနစ်တွေက

29
00:01:37,095 --> 00:01:41,343
သင်္ချာနည်းကျ ပြီးသဘာဝဆက်ဆံရေး
တွေနဲ့အစားထိုးလိုက်တယ်

30
00:01:41,343 --> 00:01:44,695
ဥပမာ၊ မီတာ ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာအတွက်
ဂရိက လာတဲ့စာလုံးကဆိုရင်

31
00:01:44,695 --> 00:01:49,853
အီကွေတာနှင့်မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းအကြားကို 
1 / 10,000,000 အဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်တယ်။

32
00:01:49,853 --> 00:01:53,955
မက်ထရစ် စနစ်အသစ်ကတော့ 
Marquis de Condorcet ဆိုတဲ့စကားနဲ့

33
00:01:53,955 --> 00:01:57,846
လူသားအားလုံးအတွက်၊ 
အချိန်အားလုံးအတွက်လို့ဆိုခဲ့တယ်

34
00:01:57,846 --> 00:02:00,664
စံတိုင်းတာတဲ့ စနစ်တွေမှာ
နိုင်ငံရေး အားသာချက်တွေက

35
00:02:00,664 --> 00:02:03,045
တော်လှန်ရေးအတွက်လည်း ရှိခဲ့တယ်

36
00:02:03,045 --> 00:02:08,285
မှူးမတ်တွေက ဒေသယူနစ်တွေကို သုံးပြီး
အရပ်သားတွေဆီက ပိုရယူဖို့ လုပ်မရတော့ဘူး

37
00:02:08,285 --> 00:02:12,046
အစိုးရက ထိထိရောက်ရောက်ပိုပြီး 
အခွန်တွေ ကောက်နိုင်လာတယ်

38
00:02:12,046 --> 00:02:15,617
တစ်ပတ်ကို ၁၀ရက်ကြာတဲ့ Republican 
ပြက္ခဒိန်အဖြစ် ပြောင်းလဲခြင်းက

39
00:02:15,617 --> 00:02:20,065
တနင်္ဂနွေနေ့တွေကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး
ဘုရားကျောင်း အာဏာကိုလျှော့သလိုပါ။

40
00:02:20,065 --> 00:02:22,805
စနစ်အသစ်ကို ကျင့်သုံးတာက 
လွယ်တဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ်ဘူး။

41
00:02:22,805 --> 00:02:25,125
တကယ်တော့ တကယ့်အရှုပ်ထုတ်တစ်ခုပါပဲ။

42
00:02:25,125 --> 00:02:29,016
ပထမတော့ လူတွေက 
စနစ်အဟောင်းတွေနဲ့ တွဲပြီး အသစ်ကိုသုံးတယ်

43
00:02:29,016 --> 00:02:32,718
Republican ပြက္ခဒိန်ကိုတော့
နောက်ဆုံးမှာစွန့်ပစ်ခဲ့တယ်

44
00:02:32,718 --> 00:02:34,487
နပိုလီယံဘိုနာပတ် အာဏာရတဲ့အခါ

45
00:02:34,487 --> 00:02:38,016
သေးငယ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကိုတော့
အစဉ်အလာတိုင်းတာမှုကို

46
00:02:38,016 --> 00:02:40,256
မက်ထရစ်စနစ်နှင့် ဖလှယ်သုံးဖို့
ခွင့်ပြုခဲ့တယ်

47
00:02:40,256 --> 00:02:43,686
တရားဝင်ကိုတော့ မက်ထရစ်စနစ်
ကိုပဲသုံးစေခဲ့တယ်

48
00:02:43,686 --> 00:02:48,085
ပြင်သစ်ရဲ့နယ်နိမိတ်နှင့်အတူ
တိုက်ကြီးတစ်ခုလုံးပျံ့နှံ့သွားခဲ့တယ်

49
00:02:48,085 --> 00:02:50,806
နပိုလီယံအင်ပါယာ
ရှစ်နှစ်ကြာပြီးတဲ့နောက်တော့

50
00:02:50,806 --> 00:02:53,777
သူ့ရဲ့ အမွေအနှစ်တွေက 
တော်တော်ကြာ ကြံ့ကြံခံနိုင်ခဲ့တယ်။

51
00:02:53,777 --> 00:02:58,276
အချို့ဥရောပနိုင်ငံတွေကတော့ လွတ်လပ်ရေးရ
တာနဲ့ တိုင်းတာစနစ်ဟောင်းကိုပြောင်းသွားတယ်။

52
00:02:58,276 --> 00:03:01,069
အခြားသူများကတော့ နိုင်ငံတကာ
ကုန်သွယ်တဲ့ခေတ်မှာ

53
00:03:01,069 --> 00:03:03,837
စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ခြင်း 
တန်ဖိုးကို နားလည်ခဲ့တယ်။

54
00:03:03,837 --> 00:03:08,037
ပေါ်တူဂီနှင့်နယ်သာလန် တို့က မက်ထရစ်စနစ်ကို
ဆန္ဒအလျောက် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီးတဲ့နောက်

55
00:03:08,037 --> 00:03:09,955
အခြားနိုင်ငံတွေက လည်း နောက်ကလိုက်ခဲ့တယ်။

56
00:03:09,955 --> 00:03:14,328
ကိုလိုနီအင်ပါယာနဲ့အတူ တစ်ကမ္ဘာလုံးကို 
စနစ်တွေဖြန့်ဝေခဲ့တယ်။

57
00:03:14,328 --> 00:03:15,818
ပြင်သစ်ရဲ့ အဓိကပြိုင်ဘက်ဖြစ်တဲ့

58
00:03:15,818 --> 00:03:21,299
ဗြိတိန်က တော်လှန်တဲ့စိတ်ကူးကို တင်းခံပြီး
ရိုးရာယူနစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့တယ်

59
00:03:21,299 --> 00:03:25,598
ရာစုနှစ်နှစ်ခုကျော်လာတဲ့ နောက်တော့ဗြိတိသျှ
အင်ပါယာက တဖြည်းဖြည်း အသွင်ပြောင်းလာတယ်၊

60
00:03:25,598 --> 00:03:28,869
ပထမဆုံး မက်ထရစ်နစ်ကို
အခြားရွေးချယ်ခွင့်အနေနဲ့

61
00:03:28,869 --> 00:03:31,428
တဖြည်းဖြည်း တရားဝင်မလုပ်ခင်မှာ 
အတည်ပြုပေးခဲ့တယ်။

62
00:03:31,428 --> 00:03:35,638
သို့သော် ဒီပြောင်းလဲမှုက စောစော 
လွတ်လပ်ရေးရသွားခဲ့တဲ့

63
00:03:35,638 --> 00:03:38,288
ကိုလိုနီ ဆယ့်သုံးခုအတွက် တော့
နောက်ကျသွားခဲ့တယ်။

64
00:03:38,288 --> 00:03:42,947
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အတိတ်က
ကိုလိုနီ အင်္ဂလိပ်ယူနစ်နဲ့ ကြားညှပ်နေတယ်။

65
00:03:42,947 --> 00:03:45,728
ယနေ့တော့ သုံးနိုင်ငံပဲ မက်ထရစ်စနစ်ကို

66
00:03:45,728 --> 00:03:48,677
အပြည့်အဝ မကျင့်သုံးတဲ့နိုင်ငံအဖြစ်
ကျန်ရှိခဲ့တယ်။

67
00:03:48,677 --> 00:03:51,539
မက်ထရစ်သုံးဖို့ အဆက်မပြတ်
အစပျိုးနေပေမဲ့လည်း

68
00:03:51,539 --> 00:03:56,509
များစွာသော အမေရိကန်တွေက 
ပေတို့ ပေါင် တို့ကို ပိုပြီး နားလည်ကြတယ်။

69
00:03:56,509 --> 00:04:00,328
ရယ်စရာကတော့ တစ်ချိန်က တော်လှန်ရေး
မက်ထရစ်စနစ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတာကို

70
00:04:00,328 --> 00:04:03,509
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာညီညွတ်မှု၏
သင်္ကေတအဖြစ် မှတ်ယူနေကြရပြီ။

71
00:04:03,509 --> 00:04:09,650
သို့သော်လည်း မက်ထရစ်စနစ်ကို သိပ္ပံနှင့် 
ဆေးပညာ မှာတော့ တပြေးညီသုံးနေလျက်

72
00:04:09,650 --> 00:04:13,850
မူရင်း အခြေခံမူအရ တဖြည်းဖြည်းလည်း
ဆက်တိုးတက်ပြောင်းလဲနေပါတယ်

73
00:04:13,850 --> 00:04:14,948
အချိန်ကြာမြင့်စွာ,

74
00:04:14,948 --> 00:04:19,509
စံယူနစ်တွေကို အမှန်တကယ် ရုပ်ဝတ္ထုတွေနဲ့
သေချာထိန်းသိမ်း သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

75
00:04:19,509 --> 00:04:22,608
သို့သော် တိုးတက်လာတဲ့ နည်းပညာနဲ့
တိကျမှုတွေကို ကျေးဇူးတင်ရမှာပဲ

76
00:04:22,608 --> 00:04:26,899
ဒီဝတ္ထုတွေရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ 
စိတ်မချရတဲ့ ကြာကြာခံချိန်တွေကို

77
00:04:26,899 --> 00:04:31,429
ထာဝရ တည်ငြိမ်နေတဲ့ စံတွေနဲ့ 
ယခုတော့ အစားထိုး လိုက်ပါပြီ

78
00:04:31,429 --> 00:04:33,914
ဥပမာ အလင်းရဲ့မြန်နှုန်းလိုပေါ့။

79
00:04:33,914 --> 00:04:37,520
တသမတ်တည်း တိုင်းတာမှုတွေ ကျွန်တော်တို့
နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ အရေးပါတဲ့ အပိုင်းဖြစ်ပြီး

80
00:04:37,520 --> 00:04:42,940
လူသားတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့အောင်မြင်မှု အဖြစ်
အသိအမှတ်ပြုဖို့ခက်ပါတယ်

81
00:04:42,940 --> 00:04:45,879
နိုင်ငံရေးတော်လှန်မှု က စပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့

82
00:04:45,879 --> 00:04:50,231
မက်ထရစ်စနစ်က သိပ္ပံနည်းကျတော်လှန်ရေး
ဖြစ်လာဖို့ အလွန်အရေးပါနေတုန်းပါပဲ။