بۆچی سیستەمی مەتری گرینگە-مات ئەنتیکۆڵ
-
0:07 - 0:08شۆڕشی فەڕەنسا چی پەیوەندی هەیە
-
0:08 - 0:14بەوکاتەی ناسا بەڕێکەوت ٢٠٠
ملیۆن دۆلاری لە مانگێکی دەستکرد بەفیڕۆچوو -
0:14 - 0:17بۆ ناردنی بۆسەر مەریخ؟
-
0:17 - 0:20لەڕاستیدا، هەمووشتێک.
-
0:20 - 0:22ئەوەی ڕوویدا بەهۆی هەڵەیەک بوو
-
0:22 - 0:25بەگۆڕینی نێوان دوو سیستەمی پێوانەی،
-
0:25 - 0:26یەکەی ولایەتە یەگرتووەکان
-
0:26 - 0:29و s.l ، یان سیستەمی مەتری ، هاوتای.
-
0:29 - 0:32کەواتە پەیوەندی چییە بە شۆڕشی فەڕەنساوە؟
-
0:32 - 0:33ڕێگەم بدە ڕوونی بکەمەوە.
-
0:33 - 0:36بەگوێرەی زۆرینەی سەرچاوە مێژوویەکانی مرۆڤ،
-
0:36 - 0:40یەکەکان وەکو کێشی دەنکێک یان
درێژی دەستێک وەک یەک نیە -
0:40 - 0:43وهەمەجۆره لە شوێنێکەوە بۆ شوێنێکی تر.
-
0:43 - 0:46و جیاوازی ئاینەکان تەنها لەپێوانەی
جیاواز بەکارنایەت. -
0:46 - 0:49ئەوان بەتەواوی سیستەمی ژمارەی
جیاوازیان هەبووە هەروەها. -
0:49 - 0:52لە کۆتای سەدەی ناوەڕاست ، سیستەمی
هیندی -عەرەبی دەیەکان -
0:52 - 0:57بەزۆری جێگای ژمارەیەکانی ڕۆمانی گرتەوە
و بەش بوو لە ئەوڕوپا، -
0:59 - 1:02بۆبەرزکردنەوەی دەیەکی بنچینەی پێوانەی
-
1:02 - 1:03کەمتر سەرکەوتوو بوو.
-
1:03 - 1:07لەگەڵ چارەگێک ملیۆن یەکەی جیاواز
لەفەڕەنسا بەتەنها، -
1:07 - 1:11هەموو گۆڕانێکی گەورە
گۆڕانکاری گەورەی بەدواوە دێت. -
1:11 - 1:15و لە ١٧٨٩، ئەو گۆڕانکاریە هات.
-
1:15 - 1:19سەرکردەکانی شۆڕشی فەڕەنسا
تەنها پاشایان نەبەزاند. -
1:19 - 1:22ئەوان بەتەواوەتی خواستیان
گۆڕینی کۆمەڵگابوو -
1:22 - 1:26بەگوێرەی یاسای ئەقلانی ڕووناکبیران..
-
1:26 - 1:27کاتێک حکومەتی نوێ دەسەڵاتی وەرگرت،
-
1:27 - 1:33ئەکادیمیا زانستیەکان کۆبوونەوە بۆگۆڕینی
سیستەمی پێوانەیەکان. -
1:33 - 1:37سیستەمە کۆنەکانی پەیڕەوی دەسەڵاتی ناڕەوا
ونەریتی خۆجێیان -
1:37 - 1:41گۆڕا بەپەیوەندی سرووشتی
و بیرکاریانە. -
1:41 - 1:45بۆ نموونە مەتر لەوشەی یۆنانی
پێوانە هاتووە، -
1:45 - 1:50پێناسەدەکرا وەکو ١/١٠،٠٠٠،٠٠٠ لەنێوان
هێڵی یەکسانبوون وجەمسەری باکوور. -
1:50 - 1:54و سیستەمە نوێیە پێوانەیەکە لەوشەکانی
مارکیوس دیکندۆرسێتەوە، -
1:54 - 1:58"بۆ هەمووخەڵک ، لەهەمووکاتێک دا".
-
1:58 - 2:01بوونی یەک سیستەمی پێوانەیی
سوودی سیاسی هەبوو -
2:01 - 2:03بۆ شۆڕشەکە هەروەها.
-
2:03 - 2:08پیاوە خانەدانەکان چیتر نەیانتوانی
باج وەربگرن لەخەڵکی، -
2:08 - 2:12لەهەمانکاتدا حکومەت توانی
بە فەرمی باجەکان کۆبکاتەوە. -
2:12 - 2:16و گۆڕینی بۆ کاتێکی کۆماری نوێ
لەگەڵ دەڕۆژی هەفتەکان -
2:16 - 2:20کەمکردنەوەی دەسەڵاتی کڵێسە
بە لابردنی یەکشەمە. -
2:20 - 2:23گرتنەخۆی ئەو سیستەمە نوێیە ئاسان نەبوو.
-
2:23 - 2:25لەڕاستیدا، ئەوە کەمێک قورس بوو.
-
2:25 - 2:29سەرەتا ، خەڵکی یەکە نوێیەکەیان
لەگەڵ کۆنەکە بەکاردەهێنا، -
2:29 - 2:33و لەئەنجامدا کاتی کۆماریان وازلێهێنا.
-
2:33 - 2:35کاتێک ناپلیۆن پۆناپارت دەسەڵاتی وەرگرت.
-
2:35 - 2:38ئەو ڕێگەی دا بە بازرگانی بچووک بۆ
بەکارهێنانی پێوانە نەریتەکان -
2:38 - 2:40بەگوێرەی سیستەمی مەتری
نوێکرابوونەوە. -
2:40 - 2:44بەڵام سیستەمە مەتریەکە وەک پێوانەیەکی
فەرمی مایەوە، -
2:44 - 2:48و بڵاوبووەوە لەدەورووبەری کیشوەرەکە ،
بەدڕێژای سنوری فەڕەنسا. -
2:48 - 2:51لەهەمانکاتدا ئیمپڕاتۆریەتی ناپلیۆن
کەهەشت ساڵی خایاند، -
2:51 - 2:54بەڵام میراتی بۆماوەیەکی درێژ مایەوە.
-
2:54 - 2:58هەندێک وڵاتی ئەوروپی گەڕانەوە سەر
پێوانەیە کۆنەکان بەهۆی سەربەخۆیان. -
2:58 - 3:01هەندێکیتریان سەرنجیاندایە
بەهای پێوانەیکردن -
3:01 - 3:04لەساتێکدا کە بازرگانی جیهانی بڵاوبوو .
-
3:04 - 3:08پاشان پرتوگال وهۆڵەندا بەویستی خۆیان
گۆڕیان بەسیستەمی مەتری ، -
3:08 - 3:10وڵاتەکانی تریش پەیڕەویان کرد،
-
3:10 - 3:14لەگەڵ بڵاوبوونەوەی سیستەمی ئیمپڕاتۆریەتی
داگیرکاری لەهەموو جیهان. -
3:14 - 3:16وەکو ڕکابەری سەرەکی فەڕەنسا،
-
3:16 - 3:21بەریتانیا بەرگریکرد لەبیرۆکەی شۆڕشگێڕان و
یەکەی نەریتی خۆی پاراست. -
3:21 - 3:26بەڵام دوای دووسەدە ، ئیمپڕاتۆریەتی
بەریتانیا بەهێواشی گۆڕدرا، -
3:26 - 3:29یەکەم جار قبوڵکردنی سیستەمی پێوانەی
گۆڕینەوەیەکی ئارەزوومەندانەبوو -
3:29 - 3:31پێش ئەوەی بەرەبەرە ببێتە فەرمی.
-
3:31 - 3:36هەرچەندە، ئەو گۆڕینە زۆر درەنگ بوو بۆ
سیانزە کۆڵۆنی پێشوو -
3:36 - 3:38کەپێشتر سەربەخۆییان هەبوو.
-
3:38 - 3:43ویلایەتە یەكگرتوەکانی ئەمریکا هێشتا
یەکەی ئینگلیزەکانیان بەکاردەهێنا -
3:43 - 3:46و ئەمڕۆ تەنها پاشماوەی
یەکێک لەو سێ وڵاتە -
3:46 - 3:49کە بەتەواوی سیستەمی مەتری وەریناگرن.
-
3:49 - 3:52لەگەڵ ئەوەشدا دەست پێش خەریکردن
بۆتۆمارکردنی سیستەمی مەتری، -
3:52 - 3:57زۆربەی ئەمریکیەکان ڕەچاوی یەکەکان دەکەن
وەکو پێیەکان و پاوەندەکان. -
3:57 - 4:00و جیاوازبوو، باوه‌ڕیان بە سیستەمی
مەتری هەبوو -
4:00 - 4:04وەکو سومبولێکی گونجاوی جیهانی.
-
4:04 - 4:10لەگەڵ ئەوەشدا، سیستەمە مەتریەکە جیهانی
لە زانست و پزیشکی بەکاردەهێندرا، -
4:10 - 4:14وبەردەوام گەشەدەکات بەگوێرەی
ڕێسا بنچینەیەکان. -
4:14 - 4:15بۆ ماوەیەکی دوورو درێژ،
-
4:15 - 4:20لەڕاستیدا یەکە پێوانەیەکان پێناسە دەکرا
بە نموونە بنچینه‌ییە فیزیایەکان. -
4:20 - 4:23بەڵام بەهۆی گەشەکردنی تەکنەلۆژیا و
وردبینی، -
4:23 - 4:27ئەو شتانە چوونە ناوەی سنوردارە و
بەدرێژای ژیان باوەڕپێنەکراوە -
4:27 - 4:31ئێستا گۆڕاون بەسیستەمی
پێوانەیەکان بەپێی یەکە جیهانیە نەگۆڕەکان، -
4:31 - 4:34وەکو خێرای ڕووناکی.
-
4:34 - 4:38پێوانەیە گرینگەکان وەکو بەشە بنچینەیەکانی
ژیانی ڕۆژانەمان -
4:38 - 4:43زۆر سەختە بەرزنرخاندنی کە چ
گرنگیەکیان بۆ مرۆڤایەتی هەبووە. -
4:43 - 4:46بەهۆی ئەوەی لەشۆرشێکی
سیاسیەوە سەریهەڵداوە، -
4:46 - 4:50سیستەمە مەتریەکە زۆر گرینگە
بۆ ئەو تێکۆشانە زانستیانەی دێت .
- Title:
- بۆچی سیستەمی مەتری گرینگە-مات ئەنتیکۆڵ
- Speaker:
- مات ئەنتیکۆڵ
- Description:
-
more » « less
بۆ بینینی تەواوی ڤیدۆیەکە : http://ed.ted.com/lessons/why-the-metric-system-matters-matt-anticole
بەگوێرەی زۆربەی سەرچاوە مێژوویەکانی مرۆڤ، یەکەکان وەکو کێشی دەنکێک یان درێژی دەستەکان وەک یەک نین لەشوێنێکەوە بۆ شوێنێکی تر
ئێستا، پێوانەیە گرینگەکان وەکو بەشە بنچینەیەکانی ژیانی ڕۆژانەمان ئەستەمە بەرز نرخاندنیان کە چ تەواوکراویەکی بە مرۆڤ داوە .
مات ئەنتیکۆڵ باسی مێژووی سیستەمی مەتری دەکات.ڤیدۆکە لەلایەن مات ئەنتیکۆڵ ، ئەفلام کارتۆنەکە لەلایەن گلۆبیزکۆ.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:08
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
zhila mawlood accepted Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Why the metric system matters |