-
En yeni ve son moda
kıyafetleri almamız için
-
medya yoluyla
baskı bombardımanına tutuluyoruz.
-
Artık modası geçtiğinde
hemen çöpe atın.
-
Tahmini her yıl 93 milyon ton
ya çöplüğe gidiyor ya da yakılıyor
-
Bu kabaca her bir saniyede
çöplüğe giden
-
bir kamyon dolusu tekstil çöpüdür
-
Her bir saniyede
-
Kıyafet üretmek de ayrıca suyumuzu
kirletiyor ve karbondioksit üretiyor
-
Zara tarafından öncülük
edilen hızlı modeli
-
2000li yılların başında yaptıkları gibi
markaların her yıl iki kat fazla
-
kıyafet üretmesi anlamına geliyor
-
Ama şirketler bunun değişmek
üzere olduğunu söylüyor.
-
Çünkü günümüzde
çevre dostu hızlı moda alabiliriz.
-
Ayrıca kıyafetlerimizi artık
istemediğimizde geri dönüştürebiliriz.
-
Ama buna inanabilir miyiz?
-
Zara'nın ana şirketi Inditex
-
ve H&M grup
-
dünyadaki en büyük
iki moda perakendecisidir.
-
İkisinin de çevre dostu kıyafet üretimi
-
iddiasında bulunan koleksiyonları var.
-
Bu iki moda devi bununla da kalmayarak
-
tüm ürünlerini daha sürdürülebilir
yaptıklarını söylüyorlar
-
Malzemeden başlayarak bu vaatlere bakalım.
-
(Malzemeler)
-
Dünya çapında olduğu gibi Zara&H&M' nin
ana malzemesi polyesterdir
-
Bu tüm lif üretiminin %52'si
-
ve pamuğun yaklaşık %24'ü.
-
PET polyesterin farklı bir ismi
-
ve o su şişelerindeki plastikle aynı tür.
-
Aslında,
-
PET ürünlerinin %60'ı tekstile
-
ve sadece %30'u su şişelerine gidiyor.
-
Bu materyal petrolden üretiliyor
-
ve bu süreç çok fazla enerji kullanıp
-
su rezervine asit ve
-
amonyak ile birlikte
karbondioksit salınımı yapıyor.
-
Geri dönüştürülen polyester,
işlenmemiş materyale kıyasla
-
%60 daha az enerji
kullanır ve o tekstil atıkları
-
ya da plastik çöplerden yapılabilir.
-
Ama ipteki uyumsuzluklar
daha fazla boya gerektirebilir.
-
Uzmanlar,
-
polyester kumaşların her yıkamada
700.000 mikroplastik lifini
-
okyanusa
-
ayrıca yiyeceklerimize
-
saçılabileceğini söylüyor.
-
Pamuğun bu tür problemleri yok. Ama
-
hala kimyasal ve
yoğun sulama gerektiren bir ürün.
-
Doğayla ilgili dünya çapındaki
bir fona göre
-
bir tişört ve bir çift kot pantolon
için yeterli olan
-
bir kilo pamuğu üretmek için
20.000 litre su gerekiyor.
-
Ayrıca, dünyadaki tarım ilaçlarının
yaklaşık %11'i pamuk alanında kullanılıyor
-
Öyleyse organik pamuk daha mı iyi?
-
Aslında organik pamuk
ve diğer pamuk
-
arasında muazzam bir fark var.
-
Bu Suki. Dünya çapında
moda endüstrisindeki
-
şeffaflık ve sürdürülebilirlik taraftarı
-
bir kuruluş olan
moda devriminin temsilcisi.
-
Organik pamuk uzun vadede
onu yetiştiren çiftçi,
-
çevre ve onu üreten toprak
için çok daha iyi.
-
Daha az yoğunlukta sulama ister
-
ve bu kadar çok sulama gerektirmez
-
Ürünlerinin sürdürülebilirliği konusunda
-
H&M'den bir röportaj talebinde bulunduk.
-
Ama reddettiler.
-
Mail yoluyla şöyle söylediler;
'Bu yılın sonuna doğru
-
kullanacağımız tüm
pamukların sürdürülebilir
-
kaynaklardan geleceğini
paylaşmaktan mutluyuz.
-
Zara da sadece maille cevap verdi;
-
'2019'da, grubumuz
(zara'nın ana firması Inditex)
-
2018 e kıyasla %105
daha fazla 38.000 tondan fazla
-
sürdürülebilir pamuk kullandı.
-
Ama sürdürülebilir
tam olarak ne anlama geliyor?
-
Bunun için standart bir tanımlama yok
ve bu organik demek değil.
-
H&M, sürdürülebilir pamuğun ayrıca
geri dönüştürülmüş ya da daha
-
az tarım ilacı ve genetiği değiştirilmiş
organizma kullanan pamuk anlamına
-
geldiğini söylüyor.
-
Zara pamuğunu geri dönüştürülebilir
olarak tanımlıyor
-
Ama onu organik yerine ekolojik olarak
yetiştirilmiş olarak tanımlıyor.
-
Pamuğun, doğal gübre ve tarım ilacı
kullandığını ve bunun
-
üretim sürecinde kimyasal ve pamuk
kullanımını kontrol ettiklerini söyleyen
-
Organik İçerik Standardı ve
Küresel Organik Tekstil Standardı
-
tarafından onaylandığını iddia ediyor.
-
'Sürdürülebilir' ve 'ekolojik üretilmiş'
gibi terimler müşteriler
-
için muğlak olmalarının
yanı sıra bunların
-
doğruluk kontrolünü yapmak da zor.
-
Ama kar gütmeyen bir
Textile Exchange'e göre
-
2016'da H&M, dünyada en çok
organik pamuk kullanan 2.
-
Zara da 4. firmaydı
-
Şimdi sentezlere odaklanalım
-
H&M'nin sürdürülebilir koleksiyonunda
-
sentetik kıyafetler en az %50
sürdürülebilir olmalı.
-
Zara yüzdesini belirtmiyor.
Etiketlemeleri muğlak olabilir.
-
Bu mont, &100 geri dönüştürülebilir
poliamit olduğunu söylüyor
-
Bu da onu tamamen geri
dönüştürülmüş gibi gösteriyor.
-
Ama dolgusu polyester.
-
Bu farklı bir materyal
-
Bu ilk defa olan bir şey değil.
-
Geri dönüştürülebilir ifade yüzdesi
sıklıkla tüm giysiyi işaret etmez ,
-
ürünleri olduğundan daha fazla
geri dönüştürülebilir gibi gösterir.
-
Şeffaf etiketleme konusunda
-
Ayrıca Join Life etiketleri
Zara internet sitesinde
-
ve Orman Yönetim Konseyi
tarafından damgalanmış.
-
Bu, kıyafetlerin bu kurum tarafından
onaylandığı kastediyor gibi görünüyor.
-
Ama bu damga, tüm
kıyafet maddesini değil
-
sadece
etiketi kastediyor.
-
Yanıltma hakkında konuşursak.
-
Zara 2025'e kadar sürdürülebilir
pamuk ve polyestere kendini adadı
-
H%M 2030'a kadar tüm materyallerinin
sürdürülebilir olacağını söylüyor.
-
2019'da çoktan %57 oranındaydı.
-
Bu taahhütlerine bağlı kalırlarsa
-
bu, endüstri için büyük
değişiklik anlamına gelebilir.
-
Ama materyaller hikayenin
sadece bir kısmı.
-
TEDARİK ZİNCİRİ ŞEFFAFLIĞI
-
Pamuğun gerçekten organik
ya da polyesterin hakikaten
-
geri dönüştürülebilir
olup olduğunu bulmak için
-
tüketicilerin üretim sürecini
kontrol edebilmesi gerekiyor
-
Bir H&M sürdürülebilir tişört yoluyla
-
hangi özel fabrikada
üretildiğini bulabilirsiniz.
-
Yani fabrikanın sürdürülebilirliğini
kontrol etmek teorik olarak mümkün
-
Zara sadece bir şehirde kaç tane
tedarikçisi olduğunu listeliyor.
-
Ama isimleri ve adreslerini değil.
-
İkisi de modada şeffaflığı ve
sürdürülebilirliği savunan
-
bir kuruluş olan Moda Devrimi
-
tarafından değerlendirildi.
-
250 büyük markanın hiçbiri
%80'in üstüne çıkmadı.
-
Ama 2020 için, H&M %73 ile
en yüksek skoru olan markaydı
-
Yani oldukça şeffaf
-
Zara %43 skor elde etti.
-
Çok değil.
-
Bu önemli. Çünkü;
-
Tedarikçiler, en ön sıradan
markaların iç işleyişlerinin
-
az sayıdaki paydaşlarından biridirler.
-
Kim'in insan hakları
konusunda bir geçmişi var.
-
Kamboçya'da giysi fabrikası müdürüydü.
-
Müşterilerin, markaların sözleriyle
örtüşmeyen eylemlerini
-
kontrol edebileceği bilgiye onların
benzersiz bir şekilde ulaşma imkanı var.
-
Yani araştırma tedarikçileri.; insanların
markaları sürdürülebilirlik
-
iddiaları konusunda sorumlu
tutmalarına izin verebilecek, ama
-
Sırf şeffafsınız diye, bu sürdürülebilir
olduğunuz anlamına gelmez
-
Bu hiç o anlama gelmez.
-
Bu gerçekten çok, çok önemli.
-
Tüm tedarik zincirlerinin çevre dostu
kıyafet üretmesinin
-
zor olduğunu markalar bile bilir
-
Bir kotu düşünelim
-
Boyamanın, daha çevreye duyarlı şekilde
yapılmakta olduğunu görebilirsiniz
-
Ama pamuğu aynı şekilde üretilmemekte.
-
Jessie, hem Çin'de hem Kamboçya'da
-
satın almadan ürün denetimine,
-
ürün geliştirmeye kadar
farklı sektörlerde çalıştı.
-
Ya da başka bir örneğe bakalım.
-
Kıyafetlerin tüm parçaları
atıktan üretilmektedir.
-
Ama duyarlı şekilde boyanmamaktadır.
-
Yani onlar yeşil.
-
Ama yeşilin farklı tonları
-
ya da daha az kötünün farklı tonları.
-
Kıyafetin bir parçası pek çok farklı
materyalden yapıldığı,
-
tümü farklı şekillerde üretildiği için,
-
her bir parçayı çevreye daha
az zararlı hale getirmek zor.
-
Bu ayrıca kıyafetlerin
geri dönüşümünün
-
H&M ve Zara'nın iddia ettiğinden
daha zor olma nedenidir
-
GERİ DÖNÜŞÜM
-
H&M reklamları şirketin
-
kıyafetler için geri dönüşüm bazlı bir
gelecek üzerinde çalıştıklarını söylüyor.
-
İnternet sitesine göre
-
kıyafetinizi herhangi bir
mağazaya getirebilirsiniz
-
O ya ikinci el kıyafet olarak
tekrar satılacak ya diğer
-
ürünler gibi tekrar kullanılacak
ya da geri dönüşüm uğrayacak.
-
Beğenmediğiniz giysileri
herhangi mağazamıza getirin
-
Yeniden doğacağını
garanti ediyoruz
-
Zara'nın da benzer bir
kampanyası var
-
Kıyafetlerde vuku bulan
şeyin kontrolünü sağlayan
-
farklı yerel kuruluşlarla
ortaklık yaptığını söylüyor.
-
ENDÜSTRİYEL MATERYALLER
İÇİN YENİDEN KULLANIM
-
Yani ne oluyor?
-
Onlar yeniden satılıp, tekrar kullanılıp
geri dönüştürülüyorlar
-
Ama düşündüğünüz
oranlarda değil
-
Bağışlanan kıyafetlerin yarıdan
fazlası deniz aşırı ülkelerde satılıyor.
-
Geri kalanı çoğunlukla ya
endüstriyel materyale dönüştürülüyor
-
ya yakılıyor ya da çöplüğe gidiyor
-
Kıyafette kullanılan materyalin
%1'inden daha azı ile
-
yeni bir kıyafet yapılıyor
-
Bunun büyük bir nedeni
teknolojik yetersizlik
-
Bu cekette kaç tane materyal
olduğunu hatırlıyor musunuz?
-
Geri dönüştürülmeleri için
tekrar çıkarılmaları gerekiyor
-
Mono materyallerden üretilen ya da
-
kolaylıkla parçalara
ayrılabilen kıyafetler
-
geri dönüştürülebilirdir.
-
Maxi, kariyerine 1o yıldan
fazla süre önce
-
diplomalı terzi olarak başladı
-
Hugo Boss ve büyük online perakendecilerin
ürün gelişiminden sorumluydu
-
Gardırobunuzu düşünün.
-
Kaç parça bu şartları yerine getirebilir?
-
Kıyafetleri geri vermek
çöpe atmaktan daha iyi
-
Ama onun gerçekten
geri dönüştürülme olasılığı
-
çok düşük
-
H&M ve Zara geri dönüşüm
araştırmalarına yatırım yapıyor
-
Ama yıllık raporlarına baktığımızda
-
tutar karlarının sırasıyla
%0.5 ve %0.02'siydi.
-
İade edilen kıyafetlerin geri
dönüştürüldüğünü söylüyorlar
-
ki bu doğru değil.
Öyle olsa bile
-
Bu aşırı tüketimimize
bir çözüm değil
-
Ya da aşırı üretimimize.
-
Sorun.; çevre dostu olup
olmadığına bakılmaksızın
-
çok fazla kıyafet üretiliyor
ve satın alınıyor
-
Diyelim ki böyle söyleyen
bir kişiyi var;
-
'Bak ne diyeceğim? Bir şeyin organik ya da
geri dönüştürülmüş olması ...... de değil.
-
Yılda bir kez güzel bir
pantolon alıyorum
-
Hiçbir şey umurumda değil.'
-
Bir de şöyle söyleyen insanlar var;
-
'Evet, gerçekten farkındayım. Bunu
yapmak istiyorum. Çevreye duyarlıyım.
-
Her dört haftada bir alacağım
kot pantolon daima
-
sürdürülebilir olacak
-
Öyleyse
-
Bu kişi hala daha mı 'iyi'?
-
Her dört haftada bir kıyafet
almak oldukça yeni.
-
90'lardan önce, tasarımcılar bir yılda
iki moda sezonu için kıyafet yaparlardı.
-
Şimdi moda perakendecileri iki hafta
gibi kısa bir sürede kıyafet üretiyorlar
-
Daha fazla kıyafet; daha ucuz fiyatlar,
daha düşük kalite ve
-
daha fazla çöpe gitme ya da
yakılma anlamına gelir.
-
Ama sadece büyük moda markaların değil
-
genel olarak moda endüstrisinin
-
ve sürekli değişen kıyafet arzumuzun
durması gerekiyor.
-
Nasıl alış veriş yaptığımızı ve neye
ihtiyacımız olduğunu düşünmeliyiz
-
Ama zamansız kıyafet
üretimine geçen
-
önemli moda markalarının
ve moda evlerinin sayısında
-
dikkate değer bir artış var.
-
Onlara şapka çıkarıyorum.
Bu önemli bir şey.
-
Bu konsept modadan feragat
etmek anlamına gelmiyor.
-
Aksine çöpe atmak yerine uzun süre
giden kıyafet üretmek anlamına geliyor
-
Neticede yapmaya
alıştığımız şey
-
tabiri caizse sezonluk olmayan
kıyafetler üzerinde çalışıyoruz.
-
Yıllar geçtikçe giyebileceğiniz
bir şey olmalı
-
Kaliteye odaklanmak istiyoruz.
-
Karishma, Vogue ve Forbes gibi
-
dergilerde çevre dostu modayı
desteklemesiyle öne çıkan
-
bir Hint markası olan
Ka-Sha'nın kurucusu
-
Giyen kişi ve nasıl giyildiğine
-
bağlı olarak farklı yerlere uyan ürünler
-
yapmaya çalışıyoruz.
-
Kıyafetlerimizin pek çok
farklı özelliği var
-
Yeni kıyafetler almak istediğinizde
ne yapıyorsunuz?
-
H&M ve Zara eko-koleksiyonlarının çevre
için daha iyi olduğunu söylüyorlar
-
Öyleler de.
-
Tüm tedarik zincirinin
sürdürülebilir olduğundan
-
emin olmak istiyorsan, üretim sürecinin
her bir aşamasının
-
hesabını verebilecek pek çok
küçük marka var
-
Trend olan kıyafetler yerine
zamansız kıyafet almak
-
onun modasının geçmeyeceği ve
çöpe gitmeyeceği anlamına gelir
-
Çünkü bu tüketicilerin
-
gerçekten ciddi etkisinin olduğu
nadir bir endüstri
-
Resmin tamamına baktığımda
-
Markaları dengeleyecek, onları iteleyecek
ve bazı değişiklikler için
-
onlara baskı yapacak gücün
-
belki de sadece tüketiciler
olduğunu fark ettim.
-
Sadece kıyafetlerinizi kimin yaptığı ya da
kıyafetlerinizin neyden yapıldığı değil
-
ayrıca 'Bu kıyafetlere ihtiyacım var mı?'
diye sorun kendinize.
-
Bu açıdan yaklaşın.
-
Bunun gibi daha fazla video
görmek istiyorsanız
-
her Cuma çevresel konular üzerine
paylaşım yapıyoruz.
-
Beğenip abone olursanız kaçırmazsınız
Amplifying Voices
