RnD-Africa: Super Electric Bikes made in Ghana

Je, mnaona mahali ambapo nimeketi?

Tunakuletea hili kwenye kipindi hiki cha
R&D Africa kwenye AAU TV.

Tunamwangazia kwa kijana Lawrence Adjei,
ambaye ameweza kutengeneza

pikipiki hii ya umeme kwa kutumia
betri za vipakatalishi vilivyoharibika.

Tegea.
Tutakuonyesha zaidi.

Katika enzi ambapo ulinzi wa mazingira,
siha na usafiri unaotunza mazingira

unathaminiwa na kufanywa kwa sana na watu,

kinachokujia akilini wakati
usafiri unaokuruhusu,

kuepuka msongamano wa trafiki,

usiochafua hewa na unaotunza mazingira unatajwa.

Baiskeli zinazotumia umeme
zina vifaa vya kielektroniki

vilivyowekwa kusaidia au kuchukua
nafasi ya kuendesha mwenyewe.

Zina manufaa kadhaa.

Hazitumii mafuta mengi, zina mwendo
wa kasi, hupunguza msongamano wa trafiki

na hazichafui mazingira.

Kwa sana wavumbuzi wanategemea
betri kama vile lithium-ion,

nickel-cadmium,

betri za lithium-cobalt

lead acid,

nickel-metal hydrate,

lithium-manganese

na betri za lithium-ion polymer
kama vifuasi.

Cha kushangaza, kijana mchanga wa Ghana,
Lawrence Adjei

amechagia kwenye uvumbuzi katika
sekta ya baiskeli za umeme.

Anatumia betri za vipakatalishi, ambazo ananunua

kutoka kwa maduka ya takataka kompyuta
huko Accra ili kutengeneza baiskeli zake.

Anajulikana kuwa raia wa kwanza wa
Ghana kutengeneza baiskeli za umeme

kutoka kwa betri za vipakatalishi
na amejifunza.

Naishi karibu na Lawrence na
mimi ni msaidizi wake.

Hii si mara yangu ya kwanza kuendesha.

Nimekuwa nikiendesha pikipiki kwa miaka miwili sasa.

Hali ya uendeshaji ni tofauti.

Tofauti. Siwezi hata kulinganisha kwa
sababu kuendesha baiskeli ya kawaida...

kuna uchungu mwingi.

Na kisha unaweza kupenda idadi
ya kilomita unazohitaji kwenda.

Kwa hivyo hii ni tofauti kabisa
ikilinganishwa na nilizowahi kutumia.

Hii ina gia tatu
na hizo nyingine hazina.

Ina breki ambayo inachaji betri wakati
unaitumia, baiskeli nyingine hazina.

Ina lango la USB ambalo linaweza
kuchaji simu yako

au kutumia mwangaza wa USB.

Vitu ambavyo havipo kwa nyingine.

Na pia ina kengele, nyingine
hazikuwa na kengele.

Na kisha unaweza kusimama
mara moja ukitumia breko.

Zinasimama mara moja.

Inayofuata. Tukiangazia betri,

ina kiwango cha juu unachoweza kutumia,

kuweka mwanga kwa nyumba.

Hapa ndipo Bw Lawrence AJ
hufanya uvumbuzi wote.

Hapa ndipo utengenezaji
wa baiskeli za umeme

kutokana na betri za vipakatalishi
vilivyoharibika hufanyika na

Kwa sasa nipo hapa na Bw Lawrence.

Tuonyeshe
mchakato unaohusika katika

matumizi ya betri hizi ili
kutengeneza baiskeli ya umeme.

Kwa hivyo kuna betri hapa.

Kwa hivyo, unazipasua hivi.

Wakati mwingine unakunja au...

unatumia koleo.

Sawa

Unaona kuwa hatutumii seli zote.

Hii iko hapa, imechomoza.

-Sawa
-Huwezi kutumia hii, kwa hivyo

Unatafuta tofauti.

Jaribu nyingine.

Inayofanana.

Hii iko sawa. Kwa hivyo unachukua
mathabodi

- ya betri. Kwa hivyo...
- Sawa

Kwa hivyo kuziondoa

[Haisikiki]

Kisha ondoa seli zake hivi.

Sawa

Kwa hivyo kwa jumla,
unahitaji seli hizi ngapi?

Nahitaji nyingi, lakini

Nina betri 6 pekee hapa.

Sawa

Kisha unapima kwa kutumia votimita ili
uone iwapo kuna kiwango cha volti ndani.

Unahitaji wastani wa
volti ngapi katika betri?

Nafikiri kama volti 2.5.
Volti 2.5 ni sawa.

- Sawa
- Hii ni nzuri

- Sawa
- Kisha tunakuja hapa

na kupima kupitia mashine hii hapa.

Hii inaitwa Opus.

Hii hufanya vipimo vya kiwango.

- Sawa
- Kwa hivyo unaweka seli ndani hivi.

Unaweza kuona kuwa inachaji, kwa hivyo...

Itachaji betri kwa
takribani saa mbili

- Sawa
- Saa mbili pekee

Baada ya hilo, mashine itaondoa umeme
kwenye betri na kukuonyesha kiwango,

-Sawa
-Kisha tunaiondoa.

Kisha tunaandika kiwango juu yake.

Kulinganisha vitu vingine pia

Ina kifaa cha Bluetooth ndani yake,
unachoweza kutumia kusanidi simu yako.

Kwa hivyo fikiri naenda kwa kasi ya juu,
haupunguzi kasi

kwenye simu yako na
kisha itapungua kiotomatiki.

Haijalishi mchapuko.

Kwa baiskeli nyingine,
hazina gia ya nyuma.

Unahitaji tu kuzikuma nyuma hivi.

Lakini hii ina gia ya nyuma.

Kwa hivyo hamna haja.

Wakati umewasha ufunguo, bonyeza tu
kitufe na kisha unaanza kwenda.

Haichapuki kama unapokua
kwenye kasi ya juu

lakini ina nguvu na
inapunguza kasi taratibu.

Bila kujali kizuizi,
itapunguza kasi taratibu.

Nafikiri haya ni yote kuihusu.

Kwa baiskeli nyingine,
hatuna shokomzoba za mbele.

Na kisha, shokomzoba za mbele,
tukizungumzia hili, limejazwa hewa.

Ni tofauti na hilo lingine.

Hiyo nyingine ina hewa kidogo
na mafuta mengi.

Lakini hii ina hewa, kwa hivyo
unasimama mara moja.

Na unaona kuna ya nyuma pia.

Pia ni tofauti upande wa nyuma.

Kwa kweli, baiskeli nyingine, unapoendesha

na upitie kwenye shimo,
unahisi uchungu kwenye kiuno.

Lakini kwa hii, huhisi uchungu.

Unapitia tu shimoni na unakuwa sawa.

Kwa hivyo wakati wowote unapoendesha
baiskeli hii, inakufanya

utamani kwenda zaidi na zaidi.

Ni vyema zaidi kuwa na
mojawapo ya baiskeli hizi.

Jina langu ni AJ Lawarence.

Naishi Kaswa katika eneo la kati la Ghana.

Akiwa na miaka 11, wakati
Lawrence aligundua talanta yake,

alijifunza kucheza na vifaa vya
kielektroniki kama vile kompyuta.

Mwaka mmoja baada ya mvuto
wake kukua katika nyanya hiyo,

alichukua kasi ya
kurekebisha baiskeli.

Hadi leo, bado
anarekebisha baiskeli kadhaa.

Kufikia sasa, Lawrence ametengeneza na
kuuza baiskeli nne za umeme mwenyewe.

Baiskeli ya sasa ina vitu vilivyoboreshwa
ikilinganishwa na alizotengeneza zamani.

Profesa Jaya anatazamia
kuwasiliana na

vyuo kwa ajili
ya ushirikiano

ili kuboresha mawazo
yake ya ubunifu.

Ana ndoto ya kutumia sola kuendesha
baiskeli zake baadaye, lakini anahitaji

ushirikiano na vyumo na taasisi za

kiufundi ili kuboresha
utengenzaji kutoka sampuli

hadi kuwa biashara.

Katika ushirikiano huo,
anatafuta kuwafunza

wanafunzi wa kiufundi kuboresha
ufahamu wao kuhusu elektroniki.

Nina swali.