كێشه‌ی ڕه‌وشتیی: تاوانی كوشتن به‌هۆی هه‌مبه‌رگر-جۆرج سێیدڵ و كریستن لادویگ
-
0:07 - 0:12چه‌ند ساڵێك پێش ئێستا، كۆمپانیایه‌كت دامه
زراند كه هه‌مبرگری بێ گۆشت دروست ده‌كات. -
0:12 - 0:16به‌رهه‌مه‌كانت له فرۆشگاكان
ده‌فرۆشرێن له هه‌موو جیهان. -
0:16 - 0:19به‌ڵام به‌م دواییانه هه‌واڵی بێزاركه‌ت
پێگه‌یشتووه، -
0:19 - 0:25سێ كه‌س له سێ شوێنی جیاوازی شارێك پاش
خواردنی هه‌مبه‌رگری تۆ مردوون. -
0:25 - 0:29پۆلیس بۆی ده‌ركه‌وت كه تاوانبارێك
بڕانده‌كه‌ی تۆی كردۆته ئامانج، -
0:29 - 0:34ژه‌هرێكی كرۆدته به‌رهه‌مه‌كه‌ت
لانی كه‌م له یه‌ك یان دوو فرۆشگا. -
0:34 - 0:40تاوانباره‌كه ئامێرێكی زۆرباشی به‌كارهێنا-
وه كه هیچ شوێنه‌واری له‌سه‌ر قوتووه‌كان -
0:40 - 0:44جێنه‌هێشتووه، به‌مه‌ش مه‌حاڵ ده‌بێت
دیاریبكرێت كامه به‌رهه‌م له‌مه‌ترسیدایه. -
0:44 - 0:47هه‌مبه‌رگره‌كانت یه‌كسه‌ر له‌و دوو
كۆگایه كێشێنرانه‌وه -
0:47 - 0:48كه قوربانیه‌كان لێیان كڕیبوو.
-
0:48 - 0:51بابه‌تی مردنه‌كان
سه‌ردێڕی هه‌موو هه‌واڵه‌كانن، -
0:51 - 0:55بكوژه‌كه هێشتا نه‌گیراوه،
بازاڕكردن كه‌مبۆته‌وه. -
0:55 - 0:59پێویسته خێرا به‌رنامه‌ڕێژییه‌ك گه‌شه
پێبده‌ی بۆ مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ قه‌یرانه‌كه -
0:59 - 1:02تیمه‌كه‌ت سێ هه‌ڵبژارده‌ی له‌به‌ر ده‌سته:
-
1:02 - 1:04١- هیچ شتێك مه‌كه.
-
1:04 - 1:09٢- هه‌موو به‌رهه‌مه‌كان میوه‌فرۆشی له
ته‌واوی شار بكێشه‌وه و له‌ناویان ببه. -
1:09 - 1:14یان ٣- به‌هه‌مه‌كه له ته‌واوی جیهان
بكێشه‌وه و له‌ناوی ببه. -
1:14 - 1:17كامه‌یان هه‌ڵده‌بژێریت؟
-
1:17 - 1:21پارێزه‌ری كۆمانیاكه‌ت ڕوونیده‌كاته‌وه كه
داوای فه‌رمی به گوێره‌ی یاسا پێویست نییه -
1:21 - 1:24چونكه تاوانباره‌كه به‌ته‌واوی به‌رپرسه.
-
1:24 - 1:27یه‌كه‌م هه‌ڵبژارده په‌سه‌ند ده‌كات
-هیچ شتێك نه‌كات- -
1:27 - 1:32چونكه داواكاری به‌رهه‌مه‌كه وه‌كو
داننان به هه‌ڵه وایه. -
1:32 - 1:35به‌ڵام ئایا ئه‌مه ڕه‌وشتیترین
به‌رنامه‌ڕێژییه؟ -
1:35 - 1:38بۆ پێوانه‌كردنی ڕه‌وشتیی
هه‌ریه‌ك له‌م هه‌ڵبژاردانه، -
1:38 - 1:42ده‌توانیت "شیكاری خاوه‌ن گره‌و"
ئه‌نجامبده‌یت. -
1:42 - 1:46كه ڕێگه‌ت ده‌دات پێوانه‌ی سوودی هه‌ندێك
له سوودمه‌نده‌كان سه‌ره‌كییه‌كان- -
1:46 - 1:51وه‌به‌رهێنه‌كان، كارمه‌ند و كڕیار بكه‌یت
له دژی یه‌كتر. -
1:51 - 1:53له‌گه‌ڵ هه‌ڵبژارده‌ی یه‌كه‌م
-
1:53 - 1:57ڕاوێژكاره‌كانت پێشبینی ده‌كه‌ن كه
له‌كۆتایی قه‌یرانه‌كه كۆتای پێدیت. -
1:57 - 2:01فرۆشتن دواتر باشتر ده‌بێت به‌ڵام
له‌ژێر ئاسته‌كانی پێشووتر ده‌مێنیته‌وه -
2:01 - 2:03به‌هۆی ئه‌و زیانه‌ی به
بڕانده‌كه كه‌وتووه. -
2:03 - 2:06ده‌ره‌نجام، ده‌بێت هه‌ندێك كارمه‌ند
ده‌ربكه‌یت، -
2:06 - 2:09وه‌به‌رهێنه‌كانیش تووشی زیانی بچووك ده‌بن
-
2:09 - 2:15به‌ڵام گه‌ر بكوژه‌كه قوتووی له شوێنیتر
ژه‌هراوی كردبا كڕیاری زیاتر ده‌مردن. -
2:15 - 2:18هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م زۆری تێده‌چێت
له ماوه‌ی كه‌م خایه‌ن -
2:18 - 2:21و پێویست به ده‌ركردنی ژماره‌یه‌كی
زۆرتری كارمه‌ند ده‌كات -
2:21 - 2:24و زه‌ره‌ری ئابووری زیاتر
بۆ وه‌به‌رهێنه‌كان. -
2:24 - 2:28به‌ڵام ئه‌م هه‌ڵبژارده‌یه بۆ
كڕیارانی شار سه‌لامه‌تتره -
2:28 - 2:33ده‌توانرێت به‌پێی پێویست متمانه دروست
بكات كه له‌كۆتایی فرۆشتن ده‌گه‌ڕێته‌وه. -
2:33 - 2:37هه‌ڵبژارده‌ی سێیه‌م زۆرترین تێچووی هه‌یه
له ماوه‌ی كورت خایه‌ن -
2:37 - 2:42پێویستی به ده‌ركردنی كارمه‌ند و
زه‌ره‌ری وه‌به‌رهێنی بایه‌خدار هه‌یه. -
2:42 - 2:46له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك نییه كه
ئه‌م تاوانانه هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی نێوده‌وڵه‌تی -
2:46 - 2:50دروست ده‌كه‌ن، ئه‌م هه‌ڵبژارده‌یه
گه‌وره‌ترین پارێز ده‌بێت بۆ كڕیاره‌كان. -
2:50 - 2:53به‌گوێره‌ی ناكۆكی نێوان سوودی كڕیاره‌كان
-
2:53 - 2:56له به‌رامبه‌ر سوودی وه‌به‌رهێنه‌كان
و كارمه‌نده‌كانت، -
2:56 - 2:59كام به‌رنامه‌ڕێژی ڕه‌وشتیترینه؟
-
2:59 - 3:03بۆ بڕیاردان له‌مه،
ده‌توانیت له‌م سێ تاقیكردنه‌وه‌یه بڕوانی: -
3:03 - 3:06یه‌كه‌میان تاقیكردنه‌وه‌ی سوود وه‌رگرتن:
-
3:06 - 3:09ڕێبازی سوود وه‌رگرتن فه‌لسه‌فه‌یه‌كه
گرنگی به -
3:09 - 3:13گه‌وره‌كردنی زۆرترین بڕی چاكه
بۆ زۆرترین كه‌س ده‌دات. -
3:13 - 3:17كاریگه‌ری هه‌ریه‌ك له‌م هه‌ڵبژاردانه
له‌سه‌ر ئه‌م ده‌سته‌واژانه چییه؟ -
3:17 - 3:20دووه‌میان تاقیكردنه‌وه‌ی خێزانه:
-
3:20 - 3:24هه‌ستت چۆنه كه هه‌سته‌كانت
بۆ خێزانه‌كه‌ت ڕوونده‌كه‌یه‌وه؟ -
3:24 - 3:26سێیه‌میان تاقیكردنه‌وه‌ی ڕۆژنامه‌یه:
-
3:26 - 3:31هه‌ستت چۆن ده‌بێت كه له لاپه‌ڕه‌ی
یه‌كه‌می ڕۆژنامه‌ی ناوخۆیی ده‌یخێنیته‌وه؟ -
3:31 - 3:34له كۆتایی، ده‌توانیت تاقیكردنه‌وه‌ی
ئامۆژگاریكه‌ر به‌كاربێنیت: -
3:34 - 3:39گه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ی حه‌زی پێ ده‌كه‌یت ئه‌م
بڕیاره‌ی بدابا، چی ده‌كرد؟ -
3:39 - 3:45سه‌رۆكی جێبه‌جێكاری Johnson & Johnson
جه‌یمس بێرك تووشی ئالنگارییه‌كی هاوشێوه -
3:45 - 3:51بوو له ١٩٨٢ دوای ئه‌وه‌ی تاوانباره‌كه
ژه‌هری سیانیدی بۆ شووشه‌ی تایلینۆل زیادكرد -
3:51 - 3:54له شیكاگۆ. حه‌وت كه‌س گیانیان سپارد و
فرۆشتن كه‌مبۆوه. -
3:54 - 3:57شیكه‌ره‌وانی پیشه‌سازی گوتیان
كۆمپانیاكه كۆتایی پێهات. -
3:57 - 4:02له وه‌ڵام، بێرك بڕیاری كێشانه‌وه‌ی
تایلینۆلی دا له ته‌واوی دونیا. -
4:02 - 4:07به دانانی سه‌لامه‌تی كڕیاره‌كان.
وه‌ك كاری له‌پێشینه‌ی كۆمپانیا -
4:07 - 4:13كۆمپانیاكه نزیكه‌ی ٣٢ ملیۆن بوتڵی
تایلینۆلی كێشایه‌وه و له‌ناوی برد -
4:13 - 4:17كه ده‌یكرده ٢٥٠ ملیۆن به
نرخی ئێستای دۆلار. -
4:17 - 4:22١.٥ ملیۆن له بوتڵه كشێنراوه‌كان
پشكنینیان بۆ كرا و٣ یان -- -
4:22 - 4:25كه هه‌موویان له شیكاگۆ بوون--
-
4:25 - 4:27ده‌ركه‌وت سیانایدیان تێدایه.
-
4:27 - 4:31بڕیاره‌كه‌ی بێرك یارمه‌تیده‌ربوو له
به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ی متمانه‌ی كڕیاره‌كانی، -
4:31 - 4:35و فرۆشتنی به‌رهه‌مه‌كان
له ماوه‌ی ساڵێكدا گه‌ڕایه‌وه. -
4:35 - 4:39تاوانی كوشتن به‌هۆی تایلینۆل هانی
Johnson & Johnson ی دا ببێته ڕابه‌ر له -
4:39 - 4:43گه‌سه‌سه‌ندنی ئه‌و قوتووانه‌ی كه
به‌رگری له ته‌گه‌ره دروستكردن ده‌كه‌ن -
4:43 - 4:45و حكومه‌ت سیسته‌می زۆر توندتری دانا.
-
4:45 - 4:48هه‌رچه‌نده بكوژه‌كه نه‌دۆزرایه‌وه.
-
4:48 - 4:52بڕیاره‌كه‌ی بێرك ڕێگری له مردنی زیاتر
به‌هۆی ژه‌هراویبوونی سه‌ره‌تایی كرد، -
4:52 - 4:58به‌ڵام حكومه‌تی فیدرالی لێكۆڵینه‌وه‌ی له
سه‌دان رووداوی ده‌ست تێخستنی چاولێكه‌ر كرد -
4:58 - 5:01به‌رهه‌می تریش له هه‌فته‌كانی دواتر.
-
5:01 - 5:05ده‌كرێت ئه‌مانه به وه‌ڵامێكی جیاواز
ڕێگرییان لێكرابێت؟ -
5:05 - 5:09ئایا بێرك به قازانجی گشتی ڕه‌فتاری ده‌كرد
یان قازانجی كۆمپانیاكه‌ی؟ -
5:09 - 5:12ئایا ئه‌مه به‌های ئاكاری باش بوو
یان به‌بازاڕكردنی باش؟ -
5:12 - 5:18له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌م كێشه ڕه‌وشتییانه،
وه‌ڵامێكی ئاشكرای راست یان هه‌ڵه‌ی نییه. -
5:18 - 5:22و بۆ ئیمپراتۆریه‌تی هه‌مبه‌رگری بێ گۆشتت،
هه‌ڵبژارده‌كه هی تۆیه.
- Title:
- كێشه‌ی ڕه‌وشتیی: تاوانی كوشتن به‌هۆی هه‌مبه‌رگر-جۆرج سێیدڵ و كریستن لادویگ
- Speaker:
- جۆرج سێیدڵ و كریستن لادویگ
- Description:
-
more » « less
ته‌واوی وانه‌كه له‌م به‌سته‌ره ببینه :https://ed.ted.com/lessons/ethical-dilemma-the-burger-murders-george-siedel-and-christine-ladwig
تۆ كۆمپانیایه‌كت دامه‌زراندووه كه هه‌مبه‌رگری بێ گۆشت دروست ده‌كات كه له دوكانی میوه‌فرۆشی له هه‌موو جیهلن ده‌فرۆشرێت. به‌ڵام به‌م دواییه هه‌واڵێكی ترسناكت پێ گه‌یشتووه: سێ كه‌س له شاره‌كه‌ت دوای خواردنی هه‌مبه‌رگره‌كانی تۆ مردوون. تاوانبارێك ژه‌هری خستۆته ناو به‌رهه‌مه‌كه‌ت! ڕووداوی مردنه‌كان سه‌ردێری هه‌واڵه‌كانن و ڕێژه‌ی فرۆشتن دابه‌زیوه.
چۆن مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌م قه‌یرانه ده‌كه‌یت؟ جۆرج سێیدڵ و كریستن لادویگ به‌رنامه‌ڕێژی جیاواز بۆ ئه‌م كێشه ڕه‌وشتییه ده‌خه‌نه‌ڕوو. - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:25
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
|
Daban Q Jaff accepted Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders | |
|
|
zhila mawlood edited Kurdish (Central) subtitles for Ethical dilemma: The burger murders |