< Return to Video

Λόγοι ύπαρξης των εποχών - Ρεμπέκα Κάπλαν

  • 0:14 - 0:16
    Όταν ήμουν παιδί,
    καταλάβαινα για τις εποχές
  • 0:16 - 0:20
    ότι τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο
    είχε κρύο και πολλά χιόνια,
  • 0:20 - 0:22
    τον Απρίλιο και τον Μάιο
    άνθιζαν τα λουλούδια,
  • 0:22 - 0:25
    τον Ιούλιο και τον Αύγουστο
    είχε πολύ ζέστη και ηλιοφάνεια,
  • 0:25 - 0:29
    και τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο
    υπήρχαν τριγύρω πολύχρωμα φύλλα.
  • 0:29 - 0:32
    Έτσι λειτουργούσε ο κόσμος
    και ήταν κάτι μαγικό.
  • 0:32 - 0:33
    Αν τότε μου έλεγε κάποιος
  • 0:33 - 0:37
    ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού της Γης
    δεν είχε δει ποτέ του χιόνι
  • 0:37 - 0:41
    και ότι τον Ιούλιο σε καμία περίπτωση
    δεν πάμε για μπάνιο στη θάλασσα,
  • 0:41 - 0:42
    θα πίστευα ότι είναι τρελός.
  • 0:42 - 0:45
    Στην πράξη όμως, η εναλλαγή
    τεσσάρων διαφορετικών εποχών
  • 0:45 - 0:48
    συμβαίνει μόνο
    σε δύο περιοχές του πλανήτη.
  • 0:48 - 0:51
    Αλλά και στις δύο αυτές,
    οι εποχές είναι αντίστροφες.
  • 0:51 - 0:52
    Γιατί άραγε;
  • 0:52 - 0:55
    Πολλοί θα έχετε ακούσει
    για τον αστρονόμο Γιοχάνες Κέπλερ
  • 0:55 - 0:58
    που απέδειξε ότι οι τροχιές
    των πλανητών είναι ελλειπτικές
  • 0:58 - 1:00
    και ότι ο Ήλιος δεν βρίσκεται
    στο κέντρο της τροχιάς.
  • 1:00 - 1:03
    Ήταν μια σπουδαία ανακάλυψη
    μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν.
  • 1:03 - 1:06
    Με τον τρόπο αυτό λύθηκαν
    πολλά μαθηματικά προβλήματα
  • 1:06 - 1:09
    που είχαν οι αστρονόμοι
    με τις μετρήσεις των πλανητικών τροχιών.
  • 1:09 - 1:12
    Ενώ όντως η τροχιά της Γης
    δεν είναι εντελώς κυκλική,
  • 1:12 - 1:16
    οι εικόνες στα σχολικά βιβλία,
    στην τηλεόραση και στις ταινίες
  • 1:16 - 1:19
    δίνουν μια υπερβολική εντύπωση
    για το πόσο ελλειπτική είναι η τροχιά.
  • 1:19 - 1:23
    Στην πραγματικότητα, η τροχιά της Γης
    είναι σχεδόν ένας τέλειος κύκλος.
  • 1:23 - 1:26
    Όμως, επειδή η τροχιά της Γης
    είναι πράγματι ελλειπτική,
  • 1:26 - 1:27
    αν και όχι τόσο εμφανής,
  • 1:27 - 1:30
    και ο Ήλιος δεν είναι ακριβώς στο κέντρο
  • 1:30 - 1:33
    σημαίνει ότι η απόστασή μας από τον Ήλιο
    όντως αλλάζει μέσα στο έτος.
  • 1:33 - 1:34
    Α-χα!
  • 1:34 - 1:38
    Άρα, ο χειμώνας έρχεται όταν η Γη
    είναι μακρύτερα από τον Ήλιο!
  • 1:38 - 1:39
    Λοιπόν, όχι, ας μη βιαζόμαστε.
  • 1:39 - 1:43
    Η Γη είναι πιο κοντά στον Ήλιο
    τον Ιανουάριο, απ' ό,τι είναι τον Ιούλιο
  • 1:43 - 1:46
    κατά 5 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
  • 1:46 - 1:49
    Ο Ιανουάριος είναι χωμένος στη μέση
    της πιο κρύας εποχής του χρόνου
  • 1:49 - 1:51
    για όσους ζουν στο Βόρειο ημισφαίριο.
  • 1:51 - 1:52
    Ακόμη δεν έχετε πειστεί;
  • 1:52 - 1:54
    Και αν σας έλεγα ότι
  • 1:54 - 1:57
    το καλοκαίρι και ο χειμώνας
    εμφανίζονται ταυτόχρονα πάνω στη Γη;
  • 1:57 - 1:59
    Όταν είναι χειμώνας στο Κονέκτικατ,
  • 1:59 - 2:00
    είναι καλοκαίρι στη Νέα Ζηλανδία.
  • 2:00 - 2:02
    Αν δεν είναι η απόσταση από τον ήλιο,
  • 2:02 - 2:03
    τι άλλο να είναι;
  • 2:03 - 2:06
    Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε
    ότι η Γη δεν στέκεται ακριβώς όρθια.
  • 2:06 - 2:08
    Στην πραγματικότητα γέρνει.
  • 2:08 - 2:09
    Και αυτή η κλίση του άξονα της Γης
  • 2:09 - 2:12
    είναι ένας από τους κύριους λόγους
    για τις εποχές.
  • 2:12 - 2:14
    Η Γη περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα
  • 2:14 - 2:17
    ο οποίος έχει κλίση
    23,5 μοιρών από την κατακόρυφο.
  • 2:17 - 2:20
    Ταυτόχρονα, η Γη περιστρέφεται
    γύρω από τον ήλιο
  • 2:20 - 2:23
    με τον άξονα πάντα να δείχνει
    προς την ίδια κατεύθυνση στο διάστημα.
  • 2:23 - 2:26
    Η κλίση, η περιστροφή και η περιφορά,
    είναι η αιτίες που κάνουν
  • 2:26 - 2:30
    τις ώρες ηλιοφάνειας σε μια περιοχή
    να αλλάζουν στη διάρκεια του έτους,
  • 2:30 - 2:33
    με περισσότερες ώρες το καλοκαίρι
    και λιγότερες ώρες το χειμώνα.
  • 2:33 - 2:36
    Έτσι, όταν ο ήλιος λάμπει πάνω στη Γη,
    αυτή ζεσταίνεται.
  • 2:36 - 2:38
    Μετά τη δύση του ήλιου
    έχει το χρόνο να κρυώσει.
  • 2:38 - 2:42
    Έτσι το καλοκαίρι, κάθε τοποθεσία
    περίπου 40 μοίρες βόρεια του ισημερινού,
  • 2:42 - 2:44
    όπως το Χάρτφορντ στο Κονέκτικατ,
  • 2:44 - 2:46
    θα έχει 15 ώρες φώς ημέρας καθημερινά
  • 2:46 - 2:48
    και 9 ώρες νύχτας.
  • 2:48 - 2:50
    Άρα ζεσταίνεται για περισσότερο
    από όσο κρυώνει.
  • 2:50 - 2:52
    Αυτό συμβαίνει τη μια μέρα μετά την άλλη,
  • 2:52 - 2:54
    έτσι υπάρχει ένα συνολικό
    αποτέλεσμα θέρμανσης.
  • 2:54 - 2:56
    Θυμηθείτε αυτό το γεγονός αργότερα!
  • 2:56 - 2:58
    Το χειμώνα συμβαίνει το αντίθετο.
  • 2:58 - 3:01
    Υπάρχουν περισσότερες ώρες
    ψύξης της Γης από ό,τι θέρμανσής της,
  • 3:01 - 3:05
    και μέρα με τη μέρα,
    έχει συνολικό αποτέλεσμα να ψύχεται.
  • 3:05 - 3:07
    Το ενδιαφέρον είναι
    ότι καθώς κινείστε βόρεια,
  • 3:07 - 3:10
    ο αριθμός των ωρών της ημέρας
    το καλοκαίρι αυξάνεται.
  • 3:10 - 3:13
    Έτσι, το Τζούνο στην Αλάσκα
    θα έχει περίπου 19 ώρες ηλιοφάνειας
  • 3:13 - 3:18
    ενώ την ίδια ημέρα το καλοκαίρι,
    το Ταλαχάσι στην Φλόριντα έχει περίπου 14.
  • 3:18 - 3:20
    Στην πραγματικότητα,
    το καλοκαίρι στο Βόρειο Πόλο,
  • 3:20 - 3:23
    ο ήλιος δεν δύει ποτέ.
  • 3:23 - 3:26
    Εντάξει, λοιπόν, όλα σχετίζονται
    με τις ώρες ηλιοφάνειας, το κατάλαβα!
  • 3:26 - 3:29
    Λοιπόν, όχι, υπάρχει ένα άλλο
    σημαντικό κομμάτι του παζλ.
  • 3:29 - 3:33
    Εάν ώρες της ημέρας ήταν το μόνο πράγμα
    που καθόριζε τη μέση θερμοκρασία,
  • 3:33 - 3:36
    δεν θα ήταν ο Βόρειος Πόλος το πιο καυτό
    μέρος στη Γη στο Βόρειο ημισφαίριο
  • 3:36 - 3:41
    αφού έχει 24 ώρες της ημέρας φως
    τους μήνες κοντά στο θερινό ηλιοστάσιο;
  • 3:41 - 3:42
    Ναι, αλλά είναι Βόρειος Πόλος!
  • 3:42 - 3:45
    Υπάρχουν ακόμα παγόβουνα στο νερό
    και χιόνι στο έδαφος.
  • 3:45 - 3:46
    Λοιπόν τι συμβαίνει;
  • 3:46 - 3:47
    Η Γη είναι σφαίρα
  • 3:47 - 3:50
    έτσι η ηλιακή ενέργεια
    που λαμβάνει μια περιοχή
  • 3:50 - 3:52
    αλλάζει ανάλογα
    με το ύψος του ήλιου στον ουρανό,
  • 3:52 - 3:56
    το οποίο αλλάζει μέσα στην ημέρα
    μεταξύ της ανατολής και της δύσης.
  • 3:56 - 3:59
    Όμως το ύψος του ήλιου
    αλλάζει επίσης μέσα στο έτος
  • 3:59 - 4:01
    με το μεγαλύτερο ύψος
    κατά τους καλοκαιρινούς μήνες
  • 4:01 - 4:04
    και το υψηλότερο απ' όλα
    το μεσημέρι στο θερινό ηλιοστάσιο,
  • 4:04 - 4:06
    που είναι στις 21 Ιουνίου
    στο βόρειο ημισφαίριο
  • 4:06 - 4:09
    και στις 21 Δεκεμβρίου
    στο νότιο ημισφαίριο.
  • 4:09 - 4:11
    Αυτό συμβαίνει επειδή,
    όπως περιστρέφεται η Γη,
  • 4:11 - 4:15
    το βόρειο ημισφαίριο καταλήγει
    να αποκλίνει από τον ήλιο το χειμώνα
  • 4:15 - 4:16
    και προς τον ήλιο το καλοκαίρι,
  • 4:16 - 4:19
    με αποτέλεσμα ο ήλιος να είναι
    ακριβώς κάθετα από πάνω
  • 4:19 - 4:20
    για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
  • 4:20 - 4:23
    Θυμάστε τις αυξημένες ώρες ηλιοφάνειας
    το καλοκαίρι;
  • 4:23 - 4:26
    Έτσι επίσης αυξάνει
    η ηλιακή ενέργεια ανά τετραγωνικό
  • 4:26 - 4:28
    καθώς ο ήλιος ανεβαίνει
    ψηλότερα στον ουρανό.
  • 4:28 - 4:31
    Έτσι, όταν οι ακτίνες του ήλιου
    πέφτουν υπό γωνία
  • 4:31 - 4:35
    το ποσό της ενέργειας σε κάθε μέρος
    της φωτιζόμενης περιοχής είναι μικρότερο.
  • 4:35 - 4:39
    Γι' αυτό, αν και ο Βόρειος Πόλος έχει φως
    24 ώρες την ημέρα για να να ζεσταθεί,
  • 4:39 - 4:42
    οι ακτίνες του ήλιου που λαμβάνει
    είναι πολύ απλωμένες
  • 4:42 - 4:45
    και προσφέρουν λιγότερη ενέργεια
    από ό,τι σε έναν τόπο νοτιότερα,
  • 4:45 - 4:47
    όπου ο ήλιος είναι υψηλότερα,
  • 4:47 - 4:49
    επειδή είναι πιο άμεσα στραμμένος
    προς τον ήλιο.
  • 4:49 - 4:52
    Εκτός αυτού, ο Βόρειος Πόλος
    έχει πολλά να καλύψει.
  • 4:52 - 4:55
    Είχε ψυχθεί, χωρίς καθόλου φως του ήλιου
    για 6 συνεχόμενους μήνες.
  • 4:55 - 4:57
    Έτσι, καθώς αλλάζουν οι εποχές,
    όπου κι αν βρίσκεστε,
  • 4:57 - 5:01
    μπορείτε τώρα να εκτιμήσετε,
    όχι μόνο την ομορφιά της κάθε νέας εποχής
  • 5:01 - 5:03
    αλλά και την αστρονομική πολυπλοκότητα
  • 5:03 - 5:05
    που τις δημιουργεί
    και σας τις παρουσιάζει.
Title:
Λόγοι ύπαρξης των εποχών - Ρεμπέκα Κάπλαν
Description:

Δείτε το πλήρες μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/reasons-for-the-seasons-rebecca-kaplan

Γιατί άραγε κάποιες περιοχές έχουν διαρκώς ζέστη ενώ άλλες χαρακτηρίζονται από χιόνια και υπερβολικά χαμηλές θερμοκρασίες; Και γιατί οι εποχές είναι αντίστροφες στα δυο ημισφαίρια; Η Ρεμπέκα Κάπλαν εξηγεί πώς το σχήμα της τροχιάς της Γης γύρω από τον Ήλιο και η κλίση του άξονα περιστροφής της, επηρεάζουν το ποσό του ηλιακού φωτός που λαμβάνει κάθε περιοχή.

Μάθημα από τη Ρεμπέκα Κάπλαν και ψηφιακή απεικόνιση από τον Marc Christoforidis.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:21

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.