WEBVTT

00:00:13.895 --> 00:00:16.129
Όταν ήμουν παιδί,
καταλάβαινα για τις εποχές

00:00:16.129 --> 00:00:19.604
ότι τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο
είχε κρύο και πολλά χιόνια,

00:00:19.604 --> 00:00:21.970
τον Απρίλιο και τον Μάιο 
άνθιζαν τα λουλούδια,

00:00:21.970 --> 00:00:24.821
τον Ιούλιο και τον Αύγουστο
είχε πολύ ζέστη και ηλιοφάνεια,

00:00:24.821 --> 00:00:28.770
και τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο
υπήρχαν τριγύρω πολύχρωμα φύλλα.

00:00:28.770 --> 00:00:31.871
Έτσι λειτουργούσε ο κόσμος
και ήταν κάτι μαγικό.

00:00:31.871 --> 00:00:33.319
Αν τότε μου έλεγε κάποιος

00:00:33.319 --> 00:00:36.822
ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού της Γης
δεν είχε δει ποτέ του χιόνι

00:00:36.822 --> 00:00:40.741
και ότι τον Ιούλιο σε καμία περίπτωση 
δεν πάμε για μπάνιο στη θάλασσα,

00:00:40.741 --> 00:00:42.433
θα πίστευα ότι είναι τρελός.

00:00:42.433 --> 00:00:45.412
Στην πράξη όμως, η εναλλαγή 
τεσσάρων διαφορετικών εποχών

00:00:45.412 --> 00:00:47.850
συμβαίνει μόνο
σε δύο περιοχές του πλανήτη.

00:00:47.850 --> 00:00:50.504
Αλλά και στις δύο αυτές,
οι εποχές είναι αντίστροφες.

00:00:50.504 --> 00:00:51.584
Γιατί άραγε;

00:00:51.584 --> 00:00:54.835
Πολλοί θα έχετε ακούσει 
για τον αστρονόμο Γιοχάνες Κέπλερ

00:00:54.835 --> 00:00:57.543
που απέδειξε ότι οι τροχιές
των πλανητών είναι ελλειπτικές

00:00:57.543 --> 00:01:00.093
και ότι ο Ήλιος δεν βρίσκεται
στο κέντρο της τροχιάς.

00:01:00.093 --> 00:01:03.301
Ήταν μια σπουδαία ανακάλυψη
μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν.

00:01:03.301 --> 00:01:06.200
Με τον τρόπο αυτό λύθηκαν
πολλά μαθηματικά προβλήματα

00:01:06.200 --> 00:01:09.326
που είχαν οι αστρονόμοι
με τις μετρήσεις των πλανητικών τροχιών.

00:01:09.326 --> 00:01:12.318
Ενώ όντως η τροχιά της Γης
δεν είναι εντελώς κυκλική,

00:01:12.318 --> 00:01:15.724
οι εικόνες στα σχολικά βιβλία,
στην τηλεόραση και στις ταινίες

00:01:15.724 --> 00:01:19.295
δίνουν μια υπερβολική εντύπωση
για το πόσο ελλειπτική είναι η τροχιά.

00:01:19.295 --> 00:01:22.741
Στην πραγματικότητα, η τροχιά της Γης
είναι σχεδόν ένας τέλειος κύκλος.

00:01:22.741 --> 00:01:25.785
Όμως, επειδή η τροχιά της Γης 
είναι πράγματι ελλειπτική,

00:01:25.785 --> 00:01:27.370
αν και όχι τόσο εμφανής,

00:01:27.370 --> 00:01:29.717
και ο Ήλιος δεν είναι ακριβώς στο κέντρο

00:01:29.717 --> 00:01:33.129
σημαίνει ότι η απόστασή μας από τον Ήλιο
όντως αλλάζει μέσα στο έτος.

00:01:33.129 --> 00:01:34.108
Α-χα!

00:01:34.108 --> 00:01:37.504
Άρα, ο χειμώνας έρχεται όταν η Γη
είναι μακρύτερα από τον Ήλιο!

00:01:37.504 --> 00:01:39.337
Λοιπόν, όχι, ας μη βιαζόμαστε.

00:01:39.337 --> 00:01:43.295
Η Γη είναι πιο κοντά στον Ήλιο
τον Ιανουάριο, απ' ό,τι είναι τον Ιούλιο

00:01:43.295 --> 00:01:45.764
κατά 5 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

00:01:45.764 --> 00:01:49.413
Ο Ιανουάριος είναι χωμένος στη μέση
της πιο κρύας εποχής του χρόνου

00:01:49.413 --> 00:01:51.261
για όσους ζουν στο Βόρειο ημισφαίριο.

00:01:51.261 --> 00:01:52.478
Ακόμη δεν έχετε πειστεί;

00:01:52.478 --> 00:01:53.524
Και αν σας έλεγα ότι

00:01:53.524 --> 00:01:56.697
το καλοκαίρι και ο χειμώνας
εμφανίζονται ταυτόχρονα πάνω στη Γη;

00:01:56.697 --> 00:01:58.572
Όταν είναι χειμώνας στο Κονέκτικατ,

00:01:58.572 --> 00:02:00.194
είναι καλοκαίρι στη Νέα Ζηλανδία.

00:02:00.194 --> 00:02:02.052
Αν δεν είναι η απόσταση από τον ήλιο,

00:02:02.052 --> 00:02:03.111
τι άλλο να είναι;

00:02:03.111 --> 00:02:06.255
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε
ότι η Γη δεν στέκεται ακριβώς όρθια.

00:02:06.255 --> 00:02:07.622
Στην πραγματικότητα γέρνει.

00:02:07.622 --> 00:02:09.411
Και αυτή η κλίση του άξονα της Γης

00:02:09.411 --> 00:02:12.290
είναι ένας από τους κύριους λόγους
για τις εποχές.

00:02:12.290 --> 00:02:14.201
Η Γη περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα

00:02:14.201 --> 00:02:17.169
ο οποίος έχει κλίση
23,5 μοιρών από την κατακόρυφο.

00:02:17.169 --> 00:02:19.549
Ταυτόχρονα, η Γη περιστρέφεται
γύρω από τον ήλιο

00:02:19.549 --> 00:02:23.092
με τον άξονα πάντα να δείχνει
προς την ίδια κατεύθυνση στο διάστημα.

00:02:23.092 --> 00:02:26.161
Η κλίση, η περιστροφή και η περιφορά, 
είναι η αιτίες που κάνουν

00:02:26.161 --> 00:02:29.584
τις ώρες ηλιοφάνειας σε μια περιοχή
να αλλάζουν στη διάρκεια του έτους,

00:02:29.584 --> 00:02:32.928
με περισσότερες ώρες το καλοκαίρι
και λιγότερες ώρες το χειμώνα.

00:02:32.928 --> 00:02:36.128
Έτσι, όταν ο ήλιος λάμπει πάνω στη Γη,
αυτή ζεσταίνεται.

00:02:36.128 --> 00:02:38.483
Μετά τη δύση του ήλιου
έχει το χρόνο να κρυώσει.

00:02:38.494 --> 00:02:42.493
Έτσι το καλοκαίρι, κάθε τοποθεσία
περίπου 40 μοίρες βόρεια του ισημερινού,

00:02:42.493 --> 00:02:44.114
όπως το Χάρτφορντ στο Κονέκτικατ,

00:02:44.114 --> 00:02:46.447
θα έχει 15 ώρες φώς ημέρας καθημερινά

00:02:46.447 --> 00:02:47.934
και 9 ώρες νύχτας.

00:02:47.934 --> 00:02:50.245
Άρα ζεσταίνεται για περισσότερο
από όσο κρυώνει.

00:02:50.245 --> 00:02:52.218
Αυτό συμβαίνει τη μια μέρα μετά την άλλη,

00:02:52.218 --> 00:02:54.406
έτσι υπάρχει ένα συνολικό
αποτέλεσμα θέρμανσης.

00:02:54.406 --> 00:02:56.239
Θυμηθείτε αυτό το γεγονός αργότερα!

00:02:56.239 --> 00:02:57.945
Το χειμώνα συμβαίνει το αντίθετο.

00:02:57.945 --> 00:03:01.253
Υπάρχουν περισσότερες ώρες
ψύξης της Γης από ό,τι θέρμανσής της,

00:03:01.253 --> 00:03:04.703
και μέρα με τη μέρα,
έχει συνολικό αποτέλεσμα να ψύχεται.

00:03:04.703 --> 00:03:07.020
Το ενδιαφέρον είναι
ότι καθώς κινείστε βόρεια,

00:03:07.020 --> 00:03:10.252
ο αριθμός των ωρών της ημέρας
το καλοκαίρι αυξάνεται.

00:03:10.252 --> 00:03:13.476
Έτσι, το Τζούνο στην Αλάσκα
θα έχει περίπου 19 ώρες ηλιοφάνειας

00:03:13.476 --> 00:03:17.603
ενώ την ίδια ημέρα το καλοκαίρι,
το Ταλαχάσι στην Φλόριντα έχει περίπου 14.

00:03:17.603 --> 00:03:20.376
Στην πραγματικότητα,
το καλοκαίρι στο Βόρειο Πόλο,

00:03:20.376 --> 00:03:22.555
ο ήλιος δεν δύει ποτέ.

00:03:22.555 --> 00:03:26.056
Εντάξει, λοιπόν, όλα σχετίζονται
με τις ώρες ηλιοφάνειας, το κατάλαβα!

00:03:26.056 --> 00:03:29.077
Λοιπόν, όχι, υπάρχει ένα άλλο
σημαντικό κομμάτι του παζλ.

00:03:29.077 --> 00:03:32.572
Εάν ώρες της ημέρας ήταν το μόνο πράγμα
που καθόριζε τη μέση θερμοκρασία,

00:03:32.572 --> 00:03:36.166
δεν θα ήταν ο Βόρειος Πόλος το πιο καυτό 
μέρος στη Γη στο Βόρειο ημισφαίριο

00:03:36.166 --> 00:03:40.533
αφού έχει 24 ώρες της ημέρας φως
τους μήνες κοντά στο θερινό ηλιοστάσιο;

00:03:40.533 --> 00:03:42.070
Ναι, αλλά είναι Βόρειος Πόλος!

00:03:42.070 --> 00:03:44.765
Υπάρχουν ακόμα παγόβουνα στο νερό
και χιόνι στο έδαφος.

00:03:44.765 --> 00:03:46.431
Λοιπόν τι συμβαίνει;

00:03:46.431 --> 00:03:47.373
Η Γη είναι σφαίρα

00:03:47.373 --> 00:03:49.883
έτσι η ηλιακή ενέργεια
που λαμβάνει μια περιοχή

00:03:49.883 --> 00:03:52.343
αλλάζει ανάλογα
με το ύψος του ήλιου στον ουρανό,

00:03:52.343 --> 00:03:56.078
το οποίο αλλάζει μέσα στην ημέρα
μεταξύ της ανατολής και της δύσης.

00:03:56.078 --> 00:03:58.792
Όμως το ύψος του ήλιου
αλλάζει επίσης μέσα στο έτος

00:03:58.792 --> 00:04:01.245
με το μεγαλύτερο ύψος
κατά τους καλοκαιρινούς μήνες

00:04:01.245 --> 00:04:04.059
και το υψηλότερο απ' όλα
το μεσημέρι στο θερινό ηλιοστάσιο,

00:04:04.059 --> 00:04:06.354
που είναι στις 21 Ιουνίου
στο βόρειο ημισφαίριο

00:04:06.354 --> 00:04:09.176
και στις 21 Δεκεμβρίου
στο νότιο ημισφαίριο.

00:04:09.176 --> 00:04:11.469
Αυτό συμβαίνει επειδή,
όπως περιστρέφεται η Γη,

00:04:11.469 --> 00:04:14.627
το βόρειο ημισφαίριο καταλήγει
να αποκλίνει από τον ήλιο το χειμώνα

00:04:14.627 --> 00:04:16.197
και προς τον ήλιο το καλοκαίρι,

00:04:16.197 --> 00:04:18.811
με αποτέλεσμα ο ήλιος να είναι
ακριβώς κάθετα από πάνω

00:04:18.811 --> 00:04:20.334
για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

00:04:20.334 --> 00:04:22.925
Θυμάστε τις αυξημένες ώρες ηλιοφάνειας
το καλοκαίρι;

00:04:22.925 --> 00:04:25.974
Έτσι επίσης αυξάνει
η ηλιακή ενέργεια ανά τετραγωνικό

00:04:25.974 --> 00:04:28.376
καθώς ο ήλιος ανεβαίνει
ψηλότερα στον ουρανό.

00:04:28.376 --> 00:04:30.720
Έτσι, όταν οι ακτίνες του ήλιου
πέφτουν υπό γωνία

00:04:30.720 --> 00:04:34.804
το ποσό της ενέργειας σε κάθε μέρος
της φωτιζόμενης περιοχής είναι μικρότερο.

00:04:34.804 --> 00:04:39.180
Γι' αυτό, αν και ο Βόρειος Πόλος έχει φως
24 ώρες την ημέρα για να να ζεσταθεί,

00:04:39.180 --> 00:04:41.850
οι ακτίνες του ήλιου που λαμβάνει
είναι πολύ απλωμένες

00:04:41.850 --> 00:04:44.979
και προσφέρουν λιγότερη ενέργεια
από ό,τι σε έναν τόπο νοτιότερα,

00:04:44.979 --> 00:04:46.604
όπου ο ήλιος είναι υψηλότερα,

00:04:46.604 --> 00:04:48.876
επειδή είναι πιο άμεσα στραμμένος
προς τον ήλιο.

00:04:48.876 --> 00:04:51.577
Εκτός αυτού, ο Βόρειος Πόλος
έχει πολλά να καλύψει.

00:04:51.577 --> 00:04:54.949
Είχε ψυχθεί, χωρίς καθόλου φως του ήλιου
για 6 συνεχόμενους μήνες.

00:04:54.949 --> 00:04:57.478
Έτσι, καθώς αλλάζουν οι εποχές,
όπου κι αν βρίσκεστε,

00:04:57.478 --> 00:05:00.820
μπορείτε τώρα να εκτιμήσετε,
όχι μόνο την ομορφιά της κάθε νέας εποχής

00:05:00.820 --> 00:05:02.674
αλλά και την αστρονομική πολυπλοκότητα

00:05:02.674 --> 00:05:04.831
που τις δημιουργεί
και σας τις παρουσιάζει.