Amazon စစ်သည်တော်တွေဟာ တကယ်ပဲရှိခဲ့သလား - Adrienne Mayor
-
0:08 - 0:10စာဆို Homer လက်ထက်ကတည်းက
-
0:10 - 0:15မြေထဲပင်လယ်နယ်မြေအကျော်မှာ နေထိုင်ကြပြီး
ရှေးပဝေသဏီက သြဇာအရှိဆုံးအင်ပါယာတွေကတောင် -
0:15 - 0:19ကြောက်ရွံ့ရိုသေရတဲ့ ရဲရင့်ခက်ထန်တဲ့
စစ်သည်တော်တွေရဲ့ဒဏ္ဍာရီတွေပေါ်ထွန်းခဲ့တာပါ -
0:19 - 0:22သူတို့ရဲ့ စွန့်စားခန်းတွေကို များစွာသော
စာဆိုကြီးတို့က မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြပါတယ် -
0:22 - 0:25ဒဏ္ဍာရီ Trojan War မှာဝင်တိုက်
စစ်တပ်က အေသင်ကိုကျူးကျော်တယ် -
0:28 - 0:30Jason နဲ့ Argonauts တို့က
ကမ်းခြေတွေကို ကျော်ဖြတ်ရာမှာ -
0:30 - 0:33သေစေနိုင်တဲ့ မြားချက်တွေကနေ
ရှောင်တိမ်းနိုင်ရုံတမယ်ပါပဲ -
0:33 - 0:37ဒီလို ခက်ထန်တဲ့ တိုက်ခိုက်သူတွေဟာ
ဒဏ္ဍာရီလာ အောင်နိုင်သူကြီးတွေဖြစ်တဲ့ -
0:37 - 0:38Heracles ရယ်
-
0:38 - 0:39Theseus ရယ်
-
0:39 - 0:41Achilles ရယ်တို့နဲ့
ရင်ဆိုင်ခဲ့ဖူးပါတယ် -
0:41 - 0:46ပြီးတော့ ဒီစစ်သည်တော်တွေဟာ
တစ်ယောက်မကျန် အမျိုးသမီးတွေဖြစ်နေတာပါပဲ -
0:46 - 0:48စစ်ကို ခုံမင်တဲ့
Amazon စစ်သည်တော်တစ်ဖြစ်လဲ -
0:48 - 0:51သတ္တိနဲ့ အရည်အချင်းမှာ
ယောက်ျားသားတွေနဲ့ သာတူညီမျှရှိသူတွေဟာ -
0:51 - 0:54ရှေးခေတ် ဂရိပြည်သူပြည်သားတိုင်းနဲ့
အကျွမ်းတဝင် ရှိခဲ့ပါတယ် -
0:54 - 0:57Amazon တိုက်ပွဲဖြစ်ရပ်တွေကို အေသင်မြို့
အက်ကရိုပိုလစ်တောင်ထိပ်ရှိ -
0:57 - 0:59ပါသီနွန်ဘုရားကျောင်းမှာ မွန်းမံထားပြီး
-
0:59 - 1:02Amazon တို့ရဲ့ ပန်းချီနဲ့ ရုပ်တုတွေကိုတော့
ဘုရားကျောင်းတွေနဲ့ -
1:02 - 1:03ပြည်သူပိုင်နေရာတွေမှာ
ထားရှိတယ် -
1:03 - 1:06သမီးမိန်းကလေးတွေဟာ Amazon
အရုပ်ကလေးတွေနဲ့ ဆော့ကစားကြပြီး -
1:06 - 1:09Amazon တွေဟာ ဂရိပန်းအိုးပန်းချီတွေမှာလည်း
-
1:09 - 1:10နေရာအများအပြား ယူထားခဲ့ပါတယ်
-
1:10 - 1:12ဂရိစာပေနဲ့ အနုပညာမှာဆိုရင်
-
1:12 - 1:15သူတို့ကို ရဲရင့်ခက်ထန်ပြီး
တပ်မက်ဖွယ် ကောင်းလှသလို -
1:15 - 1:17တုန်လှုပ်ဖွယ် သေစေနိုင်လောက်ပြီး
-
1:17 - 1:21ဂရိသူရဲကောင်းတွေရဲ့ လက်ချက်နဲ့
အရေးနိမ့်ခဲ့ရတယ်လို့ သရုပ်ဖော်ထားခဲ့ပါတယ် -
1:21 - 1:25Amazon တွေဟာ ဒဏ္ဍာရီလာ ရုပ်ပြသာသာပဲလား
ဒါမှမဟုတ် ဒီထက်ပိုနိုင်ဦးမလား -
1:25 - 1:28သူတို့ကို မနွဿတွေနဲ့ ဆိုက်ကလော့ပ်ဘီလူးကြီး
တွေလို စိတ်ကူးယဉ်သက်သက်ပဲလို့ -
1:28 - 1:30ကာလရှည်ကြာစွာ ယူဆခဲ့ကြပါတယ်
-
1:30 - 1:33ဒါပေမဲ့ တိုက်ဆိုင်စွာနဲ့ပဲ
ရှေးခေတ်အီဂျစ် -
1:33 - 1:34ပါရှား
-
1:34 - 1:35အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ
-
1:35 - 1:36ဗဟိုအာရှနယ်မြေ
-
1:36 - 1:37အိန္ဒိယ နဲ့
-
1:37 - 1:38တရုတ် တို့က
-
1:38 - 1:42ပုံပြင်တွေမှာ Amazon တို့လို အမျိုးသမီး
စစ်သည်တွေကို ထည့်သွင်းထားခဲ့ပါတယ် -
1:42 - 1:44Amazon တွေကို
ယုံတမ်းပုံပြင်သာသာတင်မဟုတ်ဘဲ -
1:44 - 1:47ရှေးဟောင်းသမိုင်းဖြစ်စဉ်တွေမှာလည်း
ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ် -
1:47 - 1:50စာဆိုပညာရှင်တွေဖြစ်တဲ့ Herodotus
Plato နဲ့ Strabo တို့ဟာ -
1:50 - 1:52သူတို့ရဲ့ တည်ရှိမှုကို
သံသယအလျှင်း မဝင်ခဲ့ပါဘူး -
1:52 - 1:56ဒါဆိုရင် Amazon တွေလို့ သိထားခဲ့တဲ့
တကယ့်အမျိုးသမီးစစ်သည်တွေဟာ ဘယ်သူတွေလဲ -
1:56 - 1:58ရှေးဟောင်းသမိုင်းပညာရှင်တွေကတော့
-
1:58 - 2:01Amazon တို့ရဲ့ မွေးရပ်ဌာနေကို
ဆစ်သီးရားဒေသ တစ်ဖြစ်လဲ -
2:01 - 2:02ကျယ်ပြောလှတဲ့ ပိုင်နက်ဖြစ်တဲ့
-
2:02 - 2:06ပင်လယ်နက်ကနေ ဗဟိုအာရှနယ်မြေရဲ့
စတက်လွင်ပြင်အထိ အခြေတည်ထားပါတယ် -
2:06 - 2:09ဒီလို ကျယ်ပြန့်လှတဲ့နယ်မြေမှာ မှီတင်း
နေထိုင်ကြတဲ့ အခြေတကျမရှိတဲ့ လူမျိုးစုတွေဟာ -
2:09 - 2:11သူတို့ရဲ့အသက်မွေးမှုကို မြင်းတွေ
-
2:11 - 2:12လေးအတတ်ပညာ နဲ့
-
2:12 - 2:13စစ်မက်ရေးရာ အပေါ် အားထားရပါတယ်
-
2:13 - 2:19သူတို့ယဉ်ကျေးမှုဟာ ဘီစီ ၈၀၀ ဝန်းကျင်ကစလို့
နှစ် ၁၀၀၀ ခန့်အထိ စည်ပင်ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ပါတယ် -
2:19 - 2:23ဂရိ ပါရှားနဲ့ တရုတ်လူမျိုးတို့
ကြောက်ရွံ့ခဲ့ရတဲ့ ဆစ်သီးရားအနွယ်ဝင်တို့ဟာ -
2:23 - 2:27မှတ်တမ်းမှတ်ရာ ထားရှိခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး
ဒါပေမဲ့ သဲလွန်စအနေနဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေရဲ့ -
2:27 - 2:30သူတို့အပေါ် ဖော်ပြချက်တွေအပြင် ရှေးဟောင်း
သုတေသနပညာရပ်မှာလည်း ရှာတွေ့နိုင်ပါတယ် -
2:30 - 2:33ဆစ်သီးရားတို့ရဲ့ ဘိုးဘေးဘီဘင်တွေဟာ
ကနဦးမြင်းစီးသူတွေ ဖြစ်ကြပြီး -
2:33 - 2:36ကွေးညွတ်ပုံသဏ္ဌာန်ရှိ လေးအမျိုးအစားကို
တီထွင်ခဲ့ကြပါတယ် -
2:36 - 2:39အမျိုးသမီးမြင်းစီး လေးသည်တော်တစ်ယောက်ဟာ
-
2:39 - 2:42ယောက်ျားအားတမျှ သေသေကျေကျေနဲ့
လျင်မြန်မှုရှိနိုင်တာကြောင့် -
2:42 - 2:45ကလေးငယ်တွေအားလုံးကို မြင်းစီးအတတ်
လေးအတတ်တို့ကို သင်ယူစေခဲ့ပါတယ် -
2:45 - 2:47မိန်းမတွေဟာ ယောက်ျားတွေနဲ့ ယှဉ်တွဲပြီး
တူညီတဲ့လက်နက်တွေနဲ့ -
2:47 - 2:49အမဲလိုက် တိုက်ခိုက် ကြပါတယ်
-
2:49 - 2:52ကြမ်းတမ်းတဲ့ တောတောင်ရေမြေနဲ့
အခြေတကျမရှိတဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံကပဲ -
2:52 - 2:55တန်းတူညီမျှရေးကို ကိုယ်ပိုင်ဟန်အဖြစ်နဲ့
ပေါ်ပေါက်စေခဲ့ပါတယ် -
2:55 - 2:59ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ မိမိတို့ရဲ့အိမ်သူတွေကို
အိမ်တွင်းအောင်းစေတဲ့ -
2:59 - 3:01ရှေးခေတ်ဂရိသားတို့ကို အံ့အားသင့်စေခဲ့ပါတယ်
-
3:01 - 3:04ဆစ်သီးရားတွေနဲ့ Amazon တို့ရဲ့
အစောဆုံး ပုံပြင်တွေဟာ -
3:04 - 3:07ချဲ့ကားထားတဲ့ ကောလာဟလတွေ
ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ် -
3:07 - 3:11ဒါပေမဲ့ ဂရိတွေဟာ ပင်လယ်နက်တစ်ဝိုက်နဲ့
အရှေ့ပိုင်းနယ်မြေတွေကို ကုန်သွယ်ကြရာကနေ -
3:11 - 3:14သူတို့ရဲ့ ပုံဖော်ပြသမှုတွေက
ပိုပြီး လက်တွေ့ဆန်လာခဲ့ပါတယ် -
3:14 - 3:18Amazon တွေရဲ့ အစောပိုင်းဖော်ပြမှုတွေမှာ
ဂရိလက်နက်နဲ့ ချပ်ဝတ်တန်ဆာတွေနဲ့ပါ -
3:18 - 3:20ဒါပေမဲ့ ခေတ်နှောင်းတင်ပြချက်တွေမှာတော့
-
3:20 - 3:22လေးတွေ တိုက်ပွဲပုဆိန်တွေကို ကိုင်စွဲပြီး
-
3:22 - 3:23မြင်းစီးကာ
-
3:23 - 3:27အခြေတကျမနေထိုင်တဲ့ စတက်လူမျိုးတွေရဲ့
ပင်ကိုလက္ခဏာဖြစ်တဲ့ ခေါင်းဆောင်းအချွန်ရယ် -
3:27 - 3:29ပုံစံဖော်ထားတဲ့ ဘောင်းဘီရှည်တွေရယ်ကို
ဆင်မြန်းထားပါတယ် -
3:29 - 3:33သိပ်မကြာသေးခင်အထိ ဘယ်သူကမှ ဆစ်သီးရားတွေနဲ့
ဂရိဒဏ္ဍာရီထဲက Amazon တွေကြားက -
3:33 - 3:36ဆက်နွယ်မှုအား ဘယ်လောက်ခိုင်မာသလဲဆိုတာကို
သေချာမသိရှိခဲ့ကြပါဘူး -
3:36 - 3:39ဒါပေမဲ့ မကြာသေးမီက ရှေးဟောင်း
သုတေသနဆိုင်ရာ တွေ့ရှိချက်တွေကနေ -
3:39 - 3:41လုံလောက်တဲ့သက်သေတွေ ရရှိထားပါတယ်
-
3:41 - 3:43အရေအတွက် ၁၀၀၀ ထက်ပိုတဲ့
ရှေးဟောင်းဆစ်သီးရားတွေရဲ့ -
3:43 - 3:46ကာဂန်သင်္ချိုင်းတောင်ပို့မြေတွေကို
တူးဖော်မိရာမှ -
3:46 - 3:49အရိုးစုတွေနဲ့ လက်နက်တွေပါဝင်နေတာကို
တွေ့လိုက်ရပါတယ် -
3:49 - 3:51နှောင်းပိုင်း ရှေးဟောင်းသုတေသီတွေ
ယူဆကြတာကတော့ -
3:51 - 3:54လက်နက်တွေဟာ အမျိုးသားစစ်သည်တော်တွေနဲ့ပဲ
သက်ဆိုင်လိမ့်မယ်ဆိုတာပါပဲ -
3:54 - 3:57ဒါပေမဲ့ ခေတ်သစ်ဒီအန်အေ နဲ့
စိစစ်လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ -
3:57 - 4:00လက်နက်တွေနဲ့အတူ မြုပ်နှံထားတဲ့
အရိုးစု ၃၀၀ ခန့်ဟာ -
4:00 - 4:04အသက်၁၀ နှစ်မှ ၄၅နှစ်အထိ အပိုင်းအခြားရှိတဲ့
အမျိုးသမီးတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တယ်လို့သိရပြီး -
4:04 - 4:07အရိုးစုတွေကို နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း
ပိုမိုတူးဖော်တွေ့ရှိနေရပါတယ် -
4:07 - 4:10မိန်းမအရိုးစုတွေမှာ
တိုက်ပွဲဒဏ်ရာတွေဖြစ်တဲ့ -
4:10 - 4:12နံရိုးကို ဓားနဲ့ပိုင်းထားတဲ့ ဒဏ်ရာတွေ
-
4:12 - 4:14ဦးခေါင်းခွံကို တိုက်ပွဲပုဆိန်နဲ့
ထုရိုက်ထားခြင်းတွေ -
4:14 - 4:17အရိုးတွင်း မြားစိုက်နေတဲ့ ဒဏ်ရာတွေကို
ညွှန်ပြထားပါတယ် -
4:17 - 4:20ဂန္ထဝင်အနုပညာနဲ့
စာပေလက်ရာတွေမှာဆိုရင် -
4:20 - 4:22ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ Amazon တို့ကို
-
4:22 - 4:25သူရသတ္တိနှင့် ပြည့်စုံသူများလို့
သမုတ်လေ့ရှိပါတယ် -
4:25 - 4:27ယောက်ျားသားတွေ စိုးမိုးထားတဲ့
ဂရိစာပေတွေမှာတော့ -
4:27 - 4:32မဆီလျော်ပါဘဲနဲ့ လွတ်လပ်မှုနဲ့စစ်ပွဲတွေမှာ
ဂုဏ်ယူရတဲ့ အာဂအမျိုးသမီးတို့ကို -
4:32 - 4:34စိတ်ခံစားချက်တွေ ရောထွေးတတ်ပါတယ်တဲ့
-
4:34 - 4:38ဒါတောင်မှပဲ ဂရိသားတွေကို သာတူညီမျှတဲ့
နေရာမှာ စံနမူနာအဖြစ် မှတ်ချက်ချခဲ့ကြပါတယ် -
4:38 - 4:41ရင်ဖိုစရာကောင်းတဲ့ Amazon ပုံပြင်တွေရဲ့
စိတ်ကူးယဉ်လောကဟာ -
4:41 - 4:44ကျားရော မကိုပါ သာတူညီမျှတဲ့
အောင်နိုင်သူတွေအဖြစ် -
4:44 - 4:46ထင်မှတ်လို့ရခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုဆိုတာ
ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား
- Title:
- Amazon စစ်သည်တော်တွေဟာ တကယ်ပဲရှိခဲ့သလား - Adrienne Mayor
- Speaker:
- Adrienne Mayor
- Description:
-
more » « less
ဂရိပြည်ကြီးရဲ့ ရဲရင့်ခက်ထန်တဲ့ အာဂအမျိုးသမီးစစ်သည်တော်တွေဖြစ်တဲ့ Amazon တို့ကို ဒဏ္ဍာရီဆန်တယ်လို့ ကာလကြာရှည်စွာ မှတ်ယူခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိုက်ဆိုင်စွာနဲ့ပဲ ရှေးခေတ် အီဂျစ်ပြည်၊ ပါရှား၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၊ ဗဟိုအာရှနယ်မြေ၊ အိန္ဒိယ နဲ့ တရုတ်ပြည် တို့က ပုံပြင်တွေမှာ Amazon တို့နဲ့အလားတူ အမျိုးသမီးစစ်သည်တော်တို့ကိုလည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ Amazon တွေကို ယုံတမ်းပုံပြင်သာသာတင်မဟုတ်ဘဲ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဖြစ်စဉ်တွေမှာလည်း ရေးသားဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ Amazon လို့သိထားကြတဲ့ အမျိုးသမီးစစ်သည်တော်တွေဟာ တကယ်ပဲ ဘယ်သူတွေဖြစ်ခဲ့တာပါလဲ။ Adrienne Mayor က ဖော်ထုတ်ပေးထားပါတယ်။
Lesson by Adrienne Mayor, animation by Silvia Prietov.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:02
|
sann tint approved Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 28, 2020, 2:57 PM |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 28, 2020, 2:57 PM |
|
|
sann tint accepted Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 28, 2020, 2:46 PM |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 28, 2020, 2:42 PM |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 28, 2020, 5:29 AM |
|
Kay Khaing Aung edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 27, 2020, 5:24 PM |
|
|
Kay Khaing Aung edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 27, 2020, 3:51 PM |
|
|
Kay Khaing Aung edited Burmese subtitles for Did the Amazons really exist? | Nov 27, 2020, 3:51 PM |