< Return to Video

Meet the heart! | Circulatory system physiology | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:02 - 0:05
    Vertet me pelqen imazhi qe e kam gjetur
  • 0:05 - 0:08
    ne te vertet ne imazh tregohet shume qarte se ku pozicionet zemra ne trupin tone
  • 0:08 - 0:13
    nga kjo mund te shihni zemren e rrethuar nga te dyja anet e saj me brinjet, apo jo?
  • 0:13 - 0:16
    Ne te vertete ende nuk e kam paraqitur ne imazh por me lejoni te u tregoj se ku
  • 0:16 - 0:20
    do te duhej te ishin mushkerite. Kjo eshte mushkeria e djathte
  • 0:20 - 0:23
    dhe ne kete ane eshte mushkeria e majte. Pra ketu
  • 0:23 - 0:28
    pozicionet zemra: ne mes dy mushkerive. Dhe kur them
  • 0:28 - 0:31
    e majta dhe e djathta kam per qellim personin qe e posedon kete zemer
  • 0:31 - 0:36
    Pra, kjo eshte ana e majte dhe e djathte, e kunderta
  • 0:36 - 0:39
    nga pikeveshtrimi prej te cilit ne shikojme. Zemra pozicionet ne mes te dy
  • 0:39 - 0:43
    mushkerive dhe brenda kesaj shtrese mbrojtese
  • 0:43 - 0:47
    te cilen shtrese e perbejne brinjet qe i ruajne te gjitha keto organe me rendesi
  • 0:47 - 0:51
    Ne pjesen e poshtme, nese e vizatoni.
  • 0:51 - 0:56
    Apo nese une e vizatoj, mund te
  • 0:56 - 0:59
    vereni qe nen keto pjese
  • 0:59 - 1:03
    gjendet nje muskul, vertet me rendesi. Ky muskul
  • 1:03 - 1:07
    njerezit nuk flasin per kete muslul, apo ky nuk eshte lloj muskuli
  • 1:07 - 1:11
    me te cilin i shihni njerezit duke bere ushtrime fizike dhe ky muskul quhet diafragma.
  • 1:11 - 1:15
    Do te thote muskuli i diafragmes
  • 1:15 - 1:23
    dhe brinjet e juaj e mbeshtjellin nje hapesire, apo jo? Diafragma ne kete rast eshte dyshemeja, ndersa brinjet jane nje lloj
  • 1:23 - 1:26
    i tavanit dhe i mureve te kesaj hapesire
  • 1:26 - 1:30
    Dhe nese shikoni ne permbajtjen e kesaj hapesire, ketu do ta kishit mushkerine
  • 1:30 - 1:34
    dhe keto do ta kishit zemren. Keshtu, e tere kjo heapesire
  • 1:34 - 1:39
    quhet toraksi i juaj
  • 1:39 - 1:42
    Cfare ne te vertete ben zemra? Le te krijojme pak
  • 1:42 - 1:46
    hapesire tani dhe te sjellim nje
  • 1:46 - 1:48
    verzion te zmadhuar te zemres
  • 1:48 - 1:54
    Me lejoni te filloj te ju orientoj drejt zemres. Kjo eshte mushkeria jone e djathte
  • 1:54 - 1:58
    dhe ne anen tjeter e kemi mushkerine e majte. Krejt kjo kishte me qene
  • 1:58 - 2:01
    brenda kafazit te krahrorit por une nuk do e vizatoj tani sepse kjo do te
  • 2:01 - 2:05
    veshtiresonte pamjen e vet zemres. Te mendosh
  • 2:05 - 2:10
    se si ta paraqitesh ekzaktesishte funksionin e zemres, mendoj, se njera nga menyrat me te qarta
  • 2:10 - 2:13
    eshte qe te imagjinoni veten si nje qelize. Vendoseni veten ne perspektiven
  • 2:13 - 2:17
    e qelizes dhe te themi qe ju jeni nje qelize e varur
  • 2:17 - 2:21
    ketu. Kjo jeni ju. Mund te
  • 2:21 - 2:25
    imagjinoni te jeni ne cilendo pjese te trupit. Te themi
  • 2:25 - 2:28
    te jeni nje qelize e gishtit te kembes
  • 2:28 - 2:33
    dhe puna e juaj, sigurishte eshte te jetoni dhe te jeni te lumtur dhe ju keni
  • 2:33 - 2:37
    afer nje ene te vogel te gjakut. ne fakt secila qelize ne trupin tone
  • 2:37 - 2:41
    e ka nje ene te vogel te gjakut afer saj. Kjo qelize e gishtit te kembes
  • 2:41 - 2:44
    tenton te jetoj, Qelizave te gishtit te madh
  • 2:44 - 2:49
    u nevojiten gjera te caktuara, apo jo? Ato kane nevoje, shembull, te themi, per oksigjen.
  • 2:49 - 2:53
    Do te shkruaj me ngjyre te bardhe ne menyre qe te jete me e qarte. Ato kane nevoje per oksigjen
  • 2:53 - 2:57
    dhe per materie ushqyese, apo jo?
  • 2:57 - 3:00
    Pra, qelizave u nevojiten gjera te caktuara per te jetuar dhe per te qene te lumtura
  • 3:00 - 3:04
    Ne anen tjeter qelizat gjithashtu ekskretojne produkte perfundimtare, Qelizat jane
  • 3:04 - 3:08
    ne nje menyre sic jemi dhe neve, ato lirojne produkte perfundimtare. Dhe ne keto produkte perfundimtare do te mund te ishin
  • 3:08 - 3:13
    shume prej gjerave dhe njera nga keto qe te shkrepe ne mendje eshte
  • 3:13 - 3:15
    disokdisi i karbonit ( CO2). Do te thote dioksidi i karbonit eshte produkt perfundimtar
  • 3:15 - 3:19
    per kete qelize. Do thote qeliza prodhon produktin
  • 3:19 - 3:23
    perfundimtar dhe te imagjinojme per momentin qe nuk kemi qarkullim te gjakut
  • 3:23 - 3:26
    Dhe, edhe pse ena e gjakut eshte afer
  • 3:26 - 3:30
    ne fakt qarkullim te gjakut nuk ka, keshtu qe une do e shenoj si "s'ka qarkullim"
  • 3:30 - 3:34
    Kur qeliza e vogel
  • 3:34 - 3:39
    prodhon lende perfundimtare. Ai produkt perfundimtar, le te paraqesim ne vizatim nje top mu ketu,
  • 3:39 - 3:42
    do te filloj te depozitohet, ju do te filloni te mblidhni gjthnje e me teper nga ky produkt perfundimtar
  • 3:42 - 3:45
    ngaqe, ne fakt gjaku nuk eshte duke rrjedhur. Dhe pasoje mund te jete
  • 3:45 - 3:50
    perhapja pergjate tere gishtit te kembes. Ne kete menyre gishti i kembes fillon
  • 3:50 - 3:54
    te ajitet, me nje fjale te mbushet me vet produktine e vet perfundimtar
  • 3:54 - 3:59
    Ne anen tjeter, a eshte duke marrur oksigjenin dhe materiet ushqyese?
    Jo.
  • 3:59 - 4:02
    Asnjeret nga keto nuk eshte duke e marrur. Nga kjo,
    per jo dhe shume kohe
  • 4:02 - 4:06
    kisha per me thene, brenda minutave, qeliza e gishtit tone te kembes
  • 4:06 - 4:10
    po mendohet, "Kjo nuk eshte rruga e te jetuarit i lumtur"!
    ne fakt
  • 4:10 - 4:13
    kjo eshte shume e merzitshme dhe e tmerrshme. Nese vazdhon keshtu
  • 4:13 - 4:17
    qeliza e gishtit te kembes do te vdese. Pra, cka i nevojitet
  • 4:17 - 4:21
    qelizes se gishtit. dhe cfare i nevojitet cilesdo qelize, dhe kjo qelize mund te jete qelize gishtit apo
  • 4:21 - 4:25
    qelize e lekures apo cilado qelize e gjalle ka nevoje per
  • 4:25 - 4:29
    qarkullim te gjakut. Apo jo? I nevojitet qe ky gjak te qarkullon ne menyre te rregullt
  • 4:29 - 4:32
    dhe butesishte. Aty ku ka qarkullim
  • 4:32 - 4:36
    e kemi nje situate krejtesishte tjeter, apo jo? Nese kemi qarkullim atehere brenda momentit
  • 4:36 - 4:40
    produkti perfundimtar do te merret dhe eliminohet
  • 4:40 - 4:43
    Eliminimi i ketij produkti permes rrjedhjes eshte i ngjashem
  • 4:43 - 4:48
    me marrjen dhe hudhjen e plehrave, ne kete menyre ju nuk do keni me plehra ne shtepine tuaj
  • 4:48 - 4:51
    Nga kjo ju do keni qarkullim te mirrefillte dhe
  • 4:51 - 4:56
    si rezultat i kesaj, oksigjeni dhe materiet ushqyese shperndahen. Nga kjo dhe keto komponente
  • 4:56 - 5:00
    do te shperndahen poashtu. Pra, krejt papritmas qeliza do te jete
  • 5:00 - 5:04
    shume, shume e lumtur, dhe do te jetoje si me se miri.
  • 5:04 - 5:07
    Pra, nese ju deshironi qe te gjitha qelizat e trupit tuaj te jetojne si eshte me se miri
  • 5:07 - 5:11
    sikurse qelizat ketu, ju vertet do deshironi qarkullim te mire pergjate
  • 5:11 - 5:15
    tere trupit. Kjo eshte pika e pare. A keni vertet
  • 5:15 - 5:19
    nevoje qe ne nje menyre te keni qarkullim te gjakut dhe pompim
  • 5:19 - 5:22
    te gjakut ne menyre te vazhdueshme pergjate trupit. Atehere,
  • 5:22 - 5:28
    per te bere kete per miliarda e miliarda qeliza do te ju duhej nje
  • 5:28 - 5:31
    pompe, apo jo? Dicka qe kishte me e terheq
  • 5:31 - 5:35
    tere gjakun nga trupi dhe pastaj ta kthen prapa ne trup. Dhe kjo eshte pikerishte
  • 5:35 - 5:39
    zemra. Ne thelbin e saj kjo eshte pikerishte cfare zemra edhe ben
  • 5:39 - 5:43
    Eshte nje pompe e mrekullueshme, e cila e ve gjakun ne levizje ne menyre
  • 5:43 - 5:46
    qe ju te keni qarkullim te mire te gjakut. Dhe tani
  • 5:46 - 5:50
    do te i shkruaj ne nje ane si veprimi numer nje. Keto jane funksionet e zemres
  • 5:50 - 5:53
    Funksioni numer nje do te ishte
  • 5:53 - 5:56
    qarkullimi i gjakut. Dhe do e shenoj qarkullimi
  • 5:56 - 6:01
    sistematik. Qarkullimi sistematik. Sistematik
  • 6:01 - 6:05
    nenkupton qe i referohem tere organizmit. Nga kjo kur them
  • 6:05 - 6:09
    sistematik, nenkuptoj tere trupin. Te gjitha qelizat
  • 6:09 - 6:13
    ne trup. Tani, ekzaktesishte cfare ndodh ne realitet
  • 6:13 - 6:17
    mund ta shihni ne vizatim. Pra, keti e keni nje vene gjigante
  • 6:17 - 6:21
    kjo eshte vena dhe ketu arteria.
  • 6:21 - 6:24
    Kjo eshte arteria.
  • 6:24 - 6:29
    Gjaku leviz pergjate arteries, ne ate drejtim.
  • 6:29 - 6:33
    Gajku vie permes dy venave, njera pozocionet
  • 6:33 - 6:37
    ne pjesen e siperme dhe emerohet si superior, superior e ka kuptimin
  • 6:37 - 6:40
    siper. Vena cava superior. Ky eshte emri
  • 6:40 - 6:44
    i venes. Dhe ketu poshte, edhe pse nuk mund ta shihni
  • 6:44 - 6:48
    sepse eshte ne anen tjeter, eshte nje vene tjeter e cila quhet vena cava inferior
  • 6:48 - 6:52
    Keto dy vena, kjo eshte vene gjithashtu,
  • 6:52 - 6:58
    keto dy vena e terheqin gjakun nga tere trupi
  • 6:58 - 6:59
    ne drejtim te zemres
  • 6:59 - 7:03
    Pastaj, kur zemra eshte e gatshme te e pompoj gjakun, gjaku kalon ne kete
  • 7:03 - 7:07
    arterie, emri i te ciles eshte aorta
  • 7:07 - 7:11
    nese keni degjuar per aorten, kjo eshte arteria per te cilen
  • 7:11 - 7:15
    flasin njerezit. Kjo eshte menyra se si gjaku vie ne zemer dhe pompohet nga zemra
  • 7:15 - 7:19
    Ne fakt, ky nuk eshte funksioni i vetem i zemres.
    Funksioni,
  • 7:19 - 7:22
    i dyte i zemres, ne realitet
  • 7:22 - 7:27
    poashtu dhe ne kete vizatim eshte qarkullimi pulmonar
  • 7:27 - 7:31
    Qarkullimi pulmonar. Pra, kuptojme
  • 7:31 - 7:34
    me kete? Epo, ne e dime qe qelizat e presin
  • 7:34 - 7:39
    oksigjenin, apo jo? Kete e dime. Dhe, ato kane mjaftueshem produkt perfundimtar
  • 7:39 - 7:42
    te dioksidit te karbonit. Eshte mire qe gjerat te levizin. Eshte mire
  • 7:42 - 7:45
    qe te levize gjaku. Por nese ju nuk liroheni nga dioksidi i karbonit
  • 7:45 - 7:50
    apo nuk merrni oksigjen aq me pak qeliza do te jete e lumtur.
  • 7:50 - 7:53
    Me kete dua te them se ju mund te keni qarkullim te gjakut por ne nje pike do te nevojitet oksigjeni.
  • 7:53 - 7:57
    Dhe do te jete e nevojshme te lirohet nga dioksidi i karbonit.
    Nga kjo na vjen me theks
  • 7:57 - 8:01
    mushkeria. Cka ndodh eshte qe zemra, para se
  • 8:01 - 8:05
    ta dergoj gjakun nga aorta, para se ta shperndaj ne organizem
  • 8:05 - 8:09
    e dergon gjakun per ne
  • 8:09 - 8:13
    mushkeri. Gjaku dergohet ne mushkerine e majte dhe ne mushkerine e djathte
  • 8:13 - 8:17
    Dhe gjaku sjelljet prapra nga mushkeria e djathte
  • 8:17 - 8:21
    dhe mga mushkeria e majte, dhe shtyhet prapa ne
  • 8:21 - 8:25
    zemer, me pas shperndahet nga aorta.
    Pra ketu e kemi
  • 8:25 - 8:28
    dhe nje hap me teper ku gjaku degohet per ne mushkeri
  • 8:28 - 8:33
    dhe nga mushkerite, dhe ky eshte qarkullimi pulmonar
  • 8:33 - 8:37
    Gjeja e fundit qe mund ta vereni ,nese e shikoni vizatimin eshte veshtire e mos ta dalloni,
  • 8:37 - 8:40
    eshte prania e eneve te vogla te gjakut me pamje gjarperore
  • 8:40 - 8:44
    perreth zemres. Dhe cfare jane keto
  • 8:44 - 8:47
    ne te vertete? Mendoj, i keni disa me ngjyre te kuqe dhe disa me ngjyre te kaltert dhe
  • 8:47 - 8:50
    ato me ngjyre te kalter jane venat, dersa ato me ngjyre te kuqe jane arteriet
  • 8:50 - 8:55
    por a jen keto pjese te qarkullimit sistemik apo pulmonar, apo dic tjeter?
  • 8:55 - 8:58
    Epo, keto ene gjaku, te gjitha nga keto,
  • 8:58 - 9:02
    se bashku quhen ene koronare
  • 9:02 - 9:07
    Dhe ne menyre me specifike mund te keni degjuar per
  • 9:07 - 9:11
    arterien koronare ose per venen koronare, ndersa se bashku ju mund te i emeroni
  • 9:11 - 9:14
    enet koronare te gjakut. Do e shtoj fjalen gjakut ketu.
  • 9:14 - 9:18
    Enet koronare te gjakut e furnizojne vet muskulin e zemres
  • 9:18 - 9:21
    Kujtoni qe zemra
  • 9:21 - 9:25
    eshte e ndertuar nga mijera e mijera, ne fakt dhjetera mijera qeliza
  • 9:25 - 9:30
    dhe keto qeliza, pikerishte sikur qelizat e gishtit te kembes qe i vizatuam
  • 9:30 - 9:34
    kane nevoje per oksigjen, materie ushqyese dhe poashtu prodhojne produkte perfundimtare
  • 9:34 - 9:37
    Pra, keto qeliza do te kene nevoje per furnizim te eneve te gjakut
  • 9:37 - 9:40
    Dhe pikerishte kjo eshte cfare qelizat koronare bejne. Keto jane
  • 9:40 - 9:44
    ene te gjakut qe e furnizojne
  • 9:44 - 9:48
    zemren. Pra keto jane qe e furnizojne zemren.
  • 9:48 - 9:51
    Tani, nese keto ene e furnizojne muskulin e zemres
  • 9:51 - 9:56
    dhe qelizat e zemres, mendoni a bejne pjese
  • 9:56 - 9:59
    ne qarkullimin sistematik apo qarkullimin pulmonar? Epo nese
  • 9:59 - 10:03
    funksioni kryesor eshte furnizimi i qelizave atehere
  • 10:03 - 10:08
    enet koronare bejne pjese ne qarkullimin sistemik.
Title:
Meet the heart! | Circulatory system physiology | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
10:09

Albanian subtitles

Revisions