1
00:00:02,132 --> 00:00:04,826
Vertet me pelqen imazhi qe e kam gjetur

2
00:00:04,826 --> 00:00:08,465
ne te vertet ne imazh tregohet shume qarte se ku pozicionet zemra ne trupin tone

3
00:00:08,465 --> 00:00:12,543
nga kjo mund te shihni zemren e rrethuar nga te dyja anet e saj me brinjet, apo jo?

4
00:00:12,543 --> 00:00:16,200
Ne te vertete ende nuk e kam paraqitur ne imazh por me lejoni te u tregoj se ku

5
00:00:16,200 --> 00:00:20,080
do te duhej te ishin mushkerite. Kjo eshte mushkeria e djathte

6
00:00:20,080 --> 00:00:23,464
dhe ne kete ane eshte mushkeria e majte. Pra ketu

7
00:00:23,464 --> 00:00:27,543
pozicionet zemra: ne mes dy mushkerive. Dhe kur them

8
00:00:27,543 --> 00:00:31,424
e majta dhe e djathta kam per qellim personin qe e posedon kete zemer

9
00:00:31,424 --> 00:00:35,700
Pra, kjo eshte ana e majte dhe e djathte, e kunderta

10
00:00:35,700 --> 00:00:39,328
nga pikeveshtrimi prej te cilit ne shikojme. Zemra pozicionet ne mes te dy

11
00:00:39,328 --> 00:00:42,952
mushkerive dhe brenda kesaj shtrese mbrojtese

12
00:00:42,952 --> 00:00:47,072
te cilen shtrese e perbejne brinjet qe i ruajne te gjitha keto organe me rendesi

13
00:00:47,072 --> 00:00:51,108
Ne pjesen e poshtme, nese e vizatoni.

14
00:00:51,108 --> 00:00:55,529
Apo nese une e vizatoj, mund te

15
00:00:55,529 --> 00:00:58,606
vereni qe nen keto pjese

16
00:00:58,606 --> 00:01:02,865
gjendet nje muskul, vertet me rendesi. Ky muskul

17
00:01:02,865 --> 00:01:07,309
njerezit nuk flasin per kete muslul, apo ky nuk eshte lloj muskuli

18
00:01:07,309 --> 00:01:10,847
me te cilin i shihni njerezit duke bere ushtrime fizike dhe ky muskul quhet diafragma.

19
00:01:10,847 --> 00:01:15,113
Do te thote muskuli i diafragmes

20
00:01:15,113 --> 00:01:22,841
dhe brinjet e juaj e mbeshtjellin nje hapesire, apo jo? Diafragma ne kete rast eshte dyshemeja, ndersa brinjet jane nje lloj

21
00:01:22,841 --> 00:01:25,686
i tavanit dhe i mureve te kesaj hapesire

22
00:01:25,686 --> 00:01:30,188
Dhe nese shikoni ne permbajtjen e kesaj hapesire, ketu do ta kishit mushkerine

23
00:01:30,188 --> 00:01:33,770
dhe keto do ta kishit zemren. Keshtu, e tere kjo heapesire

24
00:01:33,770 --> 00:01:38,856
quhet toraksi i juaj

25
00:01:38,856 --> 00:01:42,267
Cfare ne te vertete ben zemra? Le te krijojme pak

26
00:01:42,267 --> 00:01:45,836
hapesire tani dhe te sjellim nje

27
00:01:45,836 --> 00:01:47,770
verzion te zmadhuar te zemres

28
00:01:47,770 --> 00:01:53,969
Me lejoni te filloj te ju orientoj drejt zemres. Kjo eshte mushkeria jone e djathte

29
00:01:53,969 --> 00:01:58,035
dhe ne anen tjeter e kemi mushkerine e majte. Krejt kjo kishte me qene

30
00:01:58,035 --> 00:02:01,375
brenda kafazit te krahrorit por une nuk do e vizatoj tani sepse kjo do te

31
00:02:01,375 --> 00:02:05,498
veshtiresonte pamjen e vet zemres. Te mendosh

32
00:02:05,498 --> 00:02:09,732
se si ta paraqitesh ekzaktesishte funksionin e zemres, mendoj, se njera nga menyrat me te qarta

33
00:02:09,732 --> 00:02:13,434
eshte qe te imagjinoni veten si nje qelize. Vendoseni veten ne perspektiven

34
00:02:13,434 --> 00:02:17,361
e qelizes dhe te themi qe ju jeni nje qelize e varur

35
00:02:17,361 --> 00:02:21,195
ketu. Kjo jeni ju. Mund te

36
00:02:21,195 --> 00:02:25,013
imagjinoni te jeni ne cilendo pjese te trupit. Te themi

37
00:02:25,013 --> 00:02:27,977
te jeni nje qelize e gishtit te kembes

38
00:02:27,977 --> 00:02:32,737
dhe puna e juaj, sigurishte eshte te jetoni dhe te jeni te lumtur dhe ju keni

39
00:02:32,737 --> 00:02:36,834
afer nje ene te vogel te gjakut. ne fakt secila qelize ne trupin tone

40
00:02:36,834 --> 00:02:40,791
e ka nje ene te vogel te gjakut afer saj. Kjo qelize e gishtit te kembes

41
00:02:40,791 --> 00:02:44,209
tenton te jetoj, Qelizave te gishtit te madh

42
00:02:44,209 --> 00:02:48,914
u nevojiten gjera te caktuara, apo jo? Ato kane nevoje, shembull, te themi, per oksigjen.

43
00:02:48,914 --> 00:02:52,815
Do te shkruaj me ngjyre te bardhe ne menyre qe te jete me e qarte. Ato kane nevoje per oksigjen

44
00:02:52,815 --> 00:02:56,589
dhe per materie ushqyese, apo jo?

45
00:02:56,589 --> 00:03:00,429
Pra, qelizave u nevojiten gjera te caktuara per te jetuar dhe per te qene te lumtura

46
00:03:00,429 --> 00:03:03,938
Ne anen tjeter qelizat gjithashtu ekskretojne produkte perfundimtare, Qelizat jane

47
00:03:03,938 --> 00:03:08,269
ne nje menyre sic jemi dhe neve, ato lirojne produkte perfundimtare. Dhe ne keto produkte perfundimtare do te mund te ishin

48
00:03:08,269 --> 00:03:12,525
shume prej gjerave dhe njera nga keto qe te shkrepe ne mendje eshte

49
00:03:12,525 --> 00:03:15,197
disokdisi i karbonit ( CO2). Do te thote dioksidi i karbonit eshte produkt perfundimtar

50
00:03:15,197 --> 00:03:19,394
per kete qelize. Do thote qeliza prodhon produktin

51
00:03:19,394 --> 00:03:23,494
perfundimtar dhe te imagjinojme per momentin qe nuk kemi qarkullim te gjakut

52
00:03:23,494 --> 00:03:26,044
Dhe, edhe pse ena e gjakut eshte afer

53
00:03:26,044 --> 00:03:29,905
ne fakt qarkullim te gjakut nuk ka, keshtu qe une do e shenoj si "s'ka qarkullim"

54
00:03:29,905 --> 00:03:34,306
Kur qeliza e vogel

55
00:03:34,306 --> 00:03:38,949
prodhon lende perfundimtare. Ai produkt perfundimtar, le te paraqesim ne vizatim nje top mu ketu,

56
00:03:38,949 --> 00:03:42,078
do te filloj te depozitohet, ju do te filloni te mblidhni gjthnje e me teper nga ky produkt perfundimtar

57
00:03:42,078 --> 00:03:45,462
ngaqe, ne fakt gjaku nuk eshte duke rrjedhur. Dhe pasoje mund te jete

58
00:03:45,462 --> 00:03:50,435
perhapja pergjate tere gishtit te kembes. Ne kete menyre gishti i kembes fillon

59
00:03:50,435 --> 00:03:54,100
te ajitet, me nje fjale te mbushet me vet produktine e vet perfundimtar

60
00:03:54,100 --> 00:03:58,759
Ne anen tjeter, a eshte duke marrur oksigjenin dhe materiet ushqyese? 
Jo.

61
00:03:58,759 --> 00:04:01,945
Asnjeret nga keto nuk eshte duke e marrur. Nga kjo, 
per jo dhe shume kohe

62
00:04:01,945 --> 00:04:06,133
kisha per me thene, brenda minutave, qeliza e gishtit tone te kembes

63
00:04:06,133 --> 00:04:09,637
po mendohet, "Kjo nuk eshte rruga e te jetuarit i lumtur"!
ne fakt

64
00:04:09,637 --> 00:04:13,245
kjo eshte shume e merzitshme dhe e tmerrshme. Nese vazdhon keshtu

65
00:04:13,245 --> 00:04:17,418
qeliza e gishtit te kembes do te vdese. Pra, cka i nevojitet

66
00:04:17,418 --> 00:04:20,630
qelizes se gishtit. dhe cfare i nevojitet cilesdo qelize, dhe kjo qelize mund te jete qelize gishtit apo

67
00:04:20,630 --> 00:04:25,199
qelize e lekures apo cilado qelize e gjalle ka nevoje per

68
00:04:25,199 --> 00:04:29,349
qarkullim te gjakut. Apo jo? I nevojitet qe ky gjak te qarkullon ne menyre te rregullt

69
00:04:29,349 --> 00:04:31,623
dhe butesishte. Aty ku ka qarkullim

70
00:04:31,623 --> 00:04:36,244
e kemi nje situate krejtesishte tjeter, apo jo? Nese kemi qarkullim atehere brenda momentit

71
00:04:36,244 --> 00:04:39,564
produkti perfundimtar do te merret dhe eliminohet

72
00:04:39,564 --> 00:04:43,182
Eliminimi i ketij produkti permes rrjedhjes eshte i ngjashem

73
00:04:43,182 --> 00:04:48,294
me marrjen dhe hudhjen e plehrave, ne kete menyre ju nuk do keni me plehra ne shtepine tuaj

74
00:04:48,294 --> 00:04:51,289
Nga kjo ju do keni qarkullim te mirrefillte dhe

75
00:04:51,289 --> 00:04:56,135
si rezultat i kesaj, oksigjeni dhe materiet ushqyese shperndahen. Nga kjo dhe keto komponente

76
00:04:56,135 --> 00:04:59,613
do te shperndahen poashtu. Pra, krejt papritmas qeliza do te jete

77
00:04:59,613 --> 00:05:03,606
shume, shume e lumtur, dhe do te jetoje si me se miri.

78
00:05:03,606 --> 00:05:06,977
Pra, nese ju deshironi qe te gjitha qelizat e trupit tuaj te jetojne si eshte me se miri

79
00:05:06,977 --> 00:05:11,414
sikurse qelizat ketu, ju vertet do deshironi qarkullim te mire pergjate

80
00:05:11,414 --> 00:05:15,100
tere trupit. Kjo eshte pika e pare. A keni vertet

81
00:05:15,100 --> 00:05:19,068
nevoje qe ne nje menyre te keni qarkullim te gjakut dhe pompim

82
00:05:19,068 --> 00:05:22,117
te gjakut ne menyre te vazhdueshme pergjate trupit. Atehere,

83
00:05:22,117 --> 00:05:27,741
per te bere kete per miliarda e miliarda qeliza do te ju duhej nje

84
00:05:27,741 --> 00:05:31,034
pompe, apo jo? Dicka qe kishte me e terheq

85
00:05:31,034 --> 00:05:35,281
tere gjakun nga trupi dhe pastaj ta kthen prapa ne trup. Dhe kjo eshte pikerishte

86
00:05:35,281 --> 00:05:39,223
zemra. Ne thelbin e saj kjo eshte pikerishte cfare zemra edhe ben

87
00:05:39,223 --> 00:05:42,910
Eshte nje pompe e mrekullueshme, e cila e ve gjakun ne levizje ne menyre

88
00:05:42,910 --> 00:05:45,540
qe ju te keni qarkullim te mire te gjakut. Dhe tani

89
00:05:45,540 --> 00:05:49,524
do te i shkruaj ne nje ane si veprimi numer nje. Keto jane funksionet e zemres

90
00:05:49,524 --> 00:05:53,479
Funksioni numer nje do te ishte

91
00:05:53,479 --> 00:05:56,045
qarkullimi i gjakut. Dhe do e shenoj qarkullimi

92
00:05:56,045 --> 00:06:01,049
sistematik. Qarkullimi sistematik. Sistematik

93
00:06:01,049 --> 00:06:05,043
nenkupton qe i referohem tere organizmit. Nga kjo kur them

94
00:06:05,043 --> 00:06:08,782
sistematik, nenkuptoj tere trupin. Te gjitha qelizat

95
00:06:08,782 --> 00:06:12,861
ne trup. Tani, ekzaktesishte cfare ndodh ne realitet

96
00:06:12,861 --> 00:06:16,508
mund ta shihni ne vizatim. Pra, keti e keni nje vene gjigante

97
00:06:16,508 --> 00:06:20,656
kjo eshte vena dhe ketu arteria.

98
00:06:20,656 --> 00:06:23,602
Kjo eshte arteria.

99
00:06:23,602 --> 00:06:28,698
Gjaku leviz pergjate arteries, ne ate drejtim.

100
00:06:28,698 --> 00:06:32,938
Gajku vie permes dy venave, njera pozocionet

101
00:06:32,938 --> 00:06:36,820
ne pjesen e siperme dhe emerohet si superior, superior e ka kuptimin

102
00:06:36,820 --> 00:06:40,490
siper. Vena cava superior. Ky eshte emri

103
00:06:40,490 --> 00:06:44,382
i venes. Dhe ketu poshte, edhe pse nuk mund ta shihni

104
00:06:44,382 --> 00:06:48,496
sepse eshte ne anen tjeter, eshte nje vene tjeter e cila quhet vena cava inferior

105
00:06:48,496 --> 00:06:51,522
Keto dy vena, kjo eshte vene gjithashtu,

106
00:06:51,522 --> 00:06:57,533
keto dy vena e terheqin gjakun nga tere trupi

107
00:06:57,533 --> 00:06:59,406
ne drejtim te zemres

108
00:06:59,406 --> 00:07:02,906
Pastaj, kur zemra eshte e gatshme te e pompoj gjakun, gjaku kalon ne kete

109
00:07:02,906 --> 00:07:07,256
arterie, emri i te ciles eshte aorta

110
00:07:07,256 --> 00:07:10,827
nese keni degjuar per aorten, kjo eshte arteria per te cilen

111
00:07:10,827 --> 00:07:14,856
flasin njerezit. Kjo eshte menyra se si gjaku vie ne zemer dhe pompohet nga zemra

112
00:07:14,856 --> 00:07:18,775
Ne fakt, ky nuk eshte funksioni i vetem i zemres.
Funksioni,

113
00:07:18,775 --> 00:07:22,465
i dyte i zemres, ne realitet

114
00:07:22,465 --> 00:07:26,536
poashtu dhe ne kete vizatim eshte qarkullimi pulmonar

115
00:07:26,536 --> 00:07:30,517
Qarkullimi pulmonar. Pra, kuptojme

116
00:07:30,517 --> 00:07:34,116
me kete? Epo, ne e dime qe qelizat e presin

117
00:07:34,116 --> 00:07:39,079
oksigjenin, apo jo? Kete e dime. Dhe, ato kane mjaftueshem produkt perfundimtar

118
00:07:39,079 --> 00:07:42,322
te dioksidit te karbonit. Eshte mire qe gjerat te levizin. Eshte mire

119
00:07:42,322 --> 00:07:45,399
qe te levize gjaku. Por nese ju nuk liroheni nga dioksidi i karbonit

120
00:07:45,399 --> 00:07:49,786
apo nuk merrni oksigjen aq me pak qeliza do te jete e lumtur.

121
00:07:49,786 --> 00:07:53,107
Me kete dua te them se ju mund te keni qarkullim te gjakut por ne nje pike do te nevojitet oksigjeni.

122
00:07:53,107 --> 00:07:57,271
Dhe do te jete e nevojshme te lirohet nga dioksidi i karbonit.
Nga kjo na vjen me theks

123
00:07:57,271 --> 00:08:00,911
mushkeria. Cka ndodh eshte qe zemra, para se

124
00:08:00,911 --> 00:08:05,436
ta dergoj gjakun nga aorta, para se ta shperndaj ne organizem

125
00:08:05,436 --> 00:08:09,411
e dergon gjakun per ne

126
00:08:09,411 --> 00:08:12,895
mushkeri. Gjaku dergohet ne mushkerine e majte dhe ne mushkerine e djathte

127
00:08:12,895 --> 00:08:17,186
Dhe gjaku sjelljet prapra nga mushkeria e djathte

128
00:08:17,186 --> 00:08:21,280
dhe mga mushkeria e majte, dhe shtyhet prapa ne

129
00:08:21,280 --> 00:08:24,629
zemer, me pas shperndahet nga aorta. 
Pra ketu e kemi

130
00:08:24,629 --> 00:08:28,223
dhe nje hap me teper ku gjaku degohet per ne mushkeri

131
00:08:28,223 --> 00:08:32,528
dhe nga mushkerite, dhe ky eshte qarkullimi pulmonar

132
00:08:32,528 --> 00:08:36,813
Gjeja e fundit qe mund ta vereni ,nese e shikoni vizatimin eshte veshtire e mos ta dalloni,

133
00:08:36,813 --> 00:08:40,196
eshte prania e eneve te vogla te gjakut me pamje gjarperore

134
00:08:40,196 --> 00:08:44,344
perreth zemres. Dhe cfare jane keto

135
00:08:44,344 --> 00:08:47,030
ne te vertete? Mendoj, i keni disa me ngjyre te kuqe dhe disa me ngjyre te kaltert dhe

136
00:08:47,030 --> 00:08:50,356
ato me ngjyre te kalter jane venat, dersa ato me ngjyre te kuqe jane arteriet

137
00:08:50,356 --> 00:08:55,270
por a jen keto pjese te qarkullimit sistemik apo pulmonar, apo dic tjeter?

138
00:08:55,270 --> 00:08:58,476
Epo, keto ene gjaku, te gjitha nga keto,

139
00:08:58,476 --> 00:09:01,943
se bashku quhen ene koronare

140
00:09:01,943 --> 00:09:06,929
Dhe ne menyre me specifike mund te keni degjuar per

141
00:09:06,929 --> 00:09:10,720
arterien koronare ose per venen koronare, ndersa se bashku ju mund te i emeroni

142
00:09:10,720 --> 00:09:14,450
enet koronare te gjakut. Do e shtoj fjalen gjakut ketu.

143
00:09:14,450 --> 00:09:18,109
Enet koronare te gjakut e furnizojne vet muskulin e zemres

144
00:09:18,109 --> 00:09:20,715
Kujtoni qe zemra

145
00:09:20,715 --> 00:09:24,724
eshte e ndertuar nga mijera e mijera, ne fakt dhjetera mijera qeliza

146
00:09:24,724 --> 00:09:29,948
dhe keto qeliza, pikerishte sikur qelizat e gishtit te kembes qe i vizatuam

147
00:09:29,948 --> 00:09:33,636
kane nevoje per oksigjen, materie ushqyese dhe poashtu prodhojne produkte perfundimtare

148
00:09:33,636 --> 00:09:37,223
Pra, keto qeliza do te kene nevoje per furnizim te eneve te gjakut

149
00:09:37,223 --> 00:09:40,319
Dhe pikerishte kjo eshte cfare qelizat koronare bejne. Keto jane

150
00:09:40,319 --> 00:09:43,835
ene te gjakut qe e furnizojne

151
00:09:43,835 --> 00:09:47,735
zemren. Pra keto jane qe e furnizojne zemren.

152
00:09:47,735 --> 00:09:51,059
Tani, nese keto ene e furnizojne muskulin e zemres

153
00:09:51,059 --> 00:09:55,616
dhe qelizat e zemres, mendoni a bejne pjese

154
00:09:55,616 --> 00:09:59,304
ne qarkullimin sistematik apo qarkullimin pulmonar? Epo nese

155
00:09:59,304 --> 00:10:03,411
funksioni kryesor eshte furnizimi i qelizave atehere

156
00:10:03,411 --> 00:10:08,167
enet koronare bejne pjese ne qarkullimin sistemik.