Patricia Ryan: Đừng khăng khăng đòi tiếng Anh!

Ở TedxDubai, một giáo viên Anh ngữ lâu năm hỏi một câu hỏi đầy khiêu khích: liệu sự chú trọng của thế giới về tiếng Anh đang cảng trở việc phổ biến những ý tưởng hay trong những ngôn ngữ khác? (Ví dụ như: giả sử Einstein phải đậu TOEFL?) Đây là sự bảo vệ đầy nhiệt huyết việc dịch và chia sẻ ý tưởng.

Tôi biết các bạn đang nghĩ gì.

Bạn nghĩ rằng tôi đang đi lạc,

và có ai đó sẽ bước lên sân khấu này trong giây lát

và nhẹ nhàng dẫn dắt tôi quay trở về chỗ ngồi của mình.

(vỗ tay)

Tôi bị mọi người nghĩ thế suốt ở Dubai.

"Bạn đến đây để nghỉ ngơi à?"

(cười)

"Bạn đến đây để thăm những đứa trẻ hay sao?"

"Bạn định ở đây trong bao lâu?"

Thực tình mà nói, tôi hy vọng là lâu hơn thế.

Tôi hiện đã sống và dạy học ở vùng Vịnh

hơn 30 năm.

(vỗ tay)

Và trong những năm này, tôi thấy được nhiều sự đổi thay.

Bây giờ số liệu thống kê đó

là khá sốc.

Và tôi muốn nói chuyện với tất cả quý vị hôm nay

về sự mất dần của ngôn ngữ

và sự toàn cầu hóa của tiếng Anh.

Tôi muốn nói với bạn về bạn của tôi

một người dạy tiếng Anh cho người lớn ở Abu Dhabi.

Và một ngày đẹp trời,

cô ấy quyết định đêm học sinh của cô ấy tới một vườn cây

để dạy họ về từ vựng thiên nhiên.

Nhưng cuối cùng cô ấy lại là người phải học

tất cả những từ ngữ Ả Rập cho các cây cối địa phương,

cũng như cách sử dụng chúng--

làm thuốc, mỹ phẩm,

nấu ăn hay thảo mộc.

Làm sao mà những học sinh này biết được những kiến thức đó?

Tất nhiên là từ ông bà của họ

hay ngay cả ông bà cố của họ.

Tôi không cần thiết phải nói cho bạn biết nó quan trọng thế nào

để có thể giao tiếp, chia sẻ

qua thế hệ.

Nhưng buồn thay hôm nay

ngôn ngữ đang chết dần đi

ở một tỷ lệ chưa từng thấy trước đây.

Một ngôn ngữ chết đi mỗi 14 ngày.

Cùng lúc đó,

Tiếng Anh trở thành một ngôn ngữ toàn cầu, không cần tranh cãi.

Liệu có sự liên quan nào ở đó hay không?

Tôi không biết.

Nhưng tôi biết rằng tôi đấy thấy được rất nhiều thay đổi.

Khi tôi đên vùng Vịnh lần đầu, đó là ở Kuwait

trong những ngày khi mà nó vẫn còn nghèo khó.

Thực ra cách đây không lâu lắm.

Hình ảnh đó hơi bị sớm hơn một chút.

Nhưng tuy nhiên,

Tôi được tuyển bởi Hội Đồng Anh

cùng với 25 giáo viên khác.

chúng tôi là một trong những người đầu tiên không theo giáo đạo Muslim

đến dạy cho các trường học của chính phủ ở Kuwait.

Chúng tôi được mang đến để dạy tiếng Anh

bởi vì chính phủ họ muốn hiện đại hóa đất nước

và tăng sức mạnh cho công dân của họ bằng giáo dục.

Và tất nhiên là Anh Quốc cũng được lợi

từ một phần sự giàu sang đáng yêu của dầu mỏ.

Được.

Bây giờ thì một sự thay đổi chính tôi đã chứng kiến --

về làm sao dạy tiếng Anh

biến từ

một lợi ích cho cả hai bên

thành một công việc kinh doanh toàn cầu đồ sộ mà nó trở thành như ngày nay.

Không còn chỉ là một ngoại ngữ trên giáo trình của nhà trường.

Và không chỉ có mỗi

đất mẹ Anh Quốc.

Nó đã trở thành một phong trào

cho mỗi quốc gia nói tiếng Anh trên trái đất.

Và tại sao không?

Tất cả vì nền giáo dục tốt nhất --

theo Xếp hạng Trường Đại Học Thế Giới mới nhất--

được tìm thấy ở những trường đại học ở

Anh và Hoa kỳ.

Vì vậy tất cả mọi người muốn có một nền giáo dục Anh ngữ, tự nhiên thôi.

Nhưng nếu bạn không phải là một người địa phương

bạn phải đậu một bài kiểm tra

Vậy bây giờ, điều đó còn đúng không

khi chúng ta loại một học sinh

chỉ qua xét tuyển khả năng ngôn ngữ?

Có lẽ bạn có một nhà khoa học máy tính

một thần đồng

Vậy anh ta có cần khả năng ngôn ngữ tương đương với một luật sư hay không?

Tôi không nghĩ vậy.

Chúng ta, giáo viên tiếng Anh, loại bỏ những người như vậy suốt.

Chúng ta đặt bản chỉ dẫn "dừng lại",

và chúng ta dừng họ trên con đường sự nghiệp của họ.

Và họ không thể theo đuổi ước mơ của họ nữa

cho tới khi nào họ có chứng chỉ tiếng Anh.

Bây giờ, để tôi nói thử theo cách này,

nếu tôi gặp một người Hà Lan chỉ nói được duy nhất tiếng Hà Lan,

một người có thể chữa bệnh ung thư

liêu tôi có thể dừng anh ta lại trong việc bước vào đại học Anh hay không?

Tôi không nghĩ vậy.

Nhưng quả thực, đó chính là điều chúng ta làm.

Chúng tôi những giáo viên tiếng Anh là những người gác cống.

Và bạn phải thõa mãn chúng tôi trước

rằng tiếng Anh của bạn phải đủ tốt.

Bây giờ, điều đó có thể trở nên nguy hiểm

nếu ban quá nhiều quyền lợi

cho một bộ phận nhỏ của xã hội

có lẽ rào cảng sẽ trở nên toàn cầu

Được.

"Nhưng," tôi nghe bạn nói,

"còn những nghiên cứu?"

"chúng đều bằng tiếng Anh."

Vậy những cuốn sách đều viết bằng tiếng Anh,

những tạp chí cũng được viết bằng tiếng Anh,

nhưng đó chỉ là một tiên đoán tự hoàn thành.

nó nuôi những yêu cầu về Anh ngữ.

và tiếp tục như thế.

Tôi hỏi bạn, thế điều gì đã xảy ra với dịch ngữ?

Nếu bạn nghĩ về thời hoàng kim của Islam,

hồi ấy người ta dịch rất nhiều

họ dịch từ Latin qua tiếng Hy Lạp

qua Ả Rập, qua Ba Tư

rồi dịch chúng qua những

ngôn ngữ gốc Đức tới châu Âu

rồi qua những ngôn ngữ gốc La Mã.

Vậy ánh sáng chiếu lên Thời Kỳ Đen Tối của châu Âu.

Bây giờ, đừng hiểu sai ý tôi;

Tôi không chống lại việc dạy tiếng Anh,

tất cả những giáo viên Anh ngữ ở ngoài kia.

Tôi thích điều này, chúng ta có một ngôn ngữ toàn cầu.

Chúng ta cần một ngôn ngữ như thế ngày nay, hơn tất cả những thời điểm khác.

Nhưng tôi chống lại việc sử dụng nó

để làm hàng rào cản trở.

Liệu chúng ta có thực sự muốn kết thúc với 600 ngôn ngữ

với ngôn ngữ chính là tiếng Anh hoặc tiếng Trung?

Chúng ta cần nhiều hơn thế. Vậy chúng ta vẽ giới hạn ở đâu?

Hệ thống này

đang xem rằng trí tuệ thông minh

ngang bằng với kiến thức về tiếng Anh

điều đó khá độc đoán.

(vỗ tay)

Và tôi muốn nhắc nhở bạn rằng

những vĩ nhân mà cống hiến mang lại

cho giới trí thức ngày hôm nay

không bắt buộc phải biết Anh ngữ,

họ không phải đậu một bài kiểm tra tiếng Anh.

Ví dụ như Einstein.

Ông ấy bị cho rằng cần được chữa trị thêm ở trường

vì ông ấy, trên thực tế, mắc chứng khó đọc.

Nhưng may mắn thay cho thế giới,

ông ta không cần phải đậu một bài kiểm tra tiếng Anh.

Bởi vì họ không bắt đầu cho tới năm 1964

với TOEFL

bài kiểm tra tiếng Anh của Hoa Kỳ.

Bây giờ thì nó đã nổ ra.

Có rất nhiều và rất nhiều bài kiểm tra Anh ngữ.

Và hàng triệu học sinh

lấy những bài kiểm tra này mỗi năm.

Bây giờ bạn có thể nghĩ rằng, với tôi và bạn,

lệ phí thi này không mắc, chúng cũng ổn thôi,

nhưng chúng đang cản trở

hàng triệu người nghèo.

Vì thế ngay lập tức, chúng ta loại bỏ họ.

(vỗ tay)

Điều này gợi tôi nhớ đến một tiêu đề báo tôi đọc gần đây

"Giáo dục: Một Sự Ngăn Cách Lớn"

Bây giờ tôi hiểu

Tôi hiểu vì sao mọi người chú tâm vào Anh ngữ

họ muốn con cái của họ có cơ hội tốt nhất trong cuộc sống

và để làm điều đó, họ cần một nền giáo dục Tây phương

bởi vì, tất nhiên, những công việc tốt nhất

dành cho những người tốt nghiệp đại học phương Tây

mà tôi đã cho thấy ở lúc đầu

nó là một vòng tròn.

Được.

Vậy để tôi kể cho bạn nghe về hai nhà khoa học,

hai nhà khoa học người Anh.

họ đang làm một thí nghiệm

về gene

và về chi trước và sau của động vật.

Nhưng họ không thể đạt được kết quả mong muốn.

Họ không biết làm thế nào,

cho tới khi một nhà khoa học Đức đến

phát hiện ra rằng họ đang sử dụng hai từ

cho chi trước và chi sau,

trong khi gien không phân biệt điều đó

và người Đức không sử dụng như vậy.

Vậy là đúng rồi,

vấn đề đã được giải quyết.

Nếu bạn không thể nghĩ ra một giải pháp,

bạn chết cứng.

Nhưng nếu một ngôn ngữ khác có thể nghĩ ra giải pháp đó,

thì bằng cách hợp tác,

chúng ta có thể học hỏi và đạt được hơn rất nhiều.

Con gái của tôi,

tới Anh quốc từ Kuwait.

Con tôi đã học môn khoa học và toán bằng tiếng Ả Rập.

Nó là một trường Ả Rập.

Nó phải dịch tất cả thành tiếng Anh ở trường trung học.

Và con tôi là học sinh giỏi nhất ở trong lớp

trong nhưng môn học này.

Điều đó nói với chúng ta

rằng, khi học sinh đến từ những nước khác,

chúng ta không cho họ đủ sự công nhận

cho những điều họ thực sự biết,

và họ biết những điều đó trong ngôn ngữ của họ.

Khi một ngôn ngữ chết đi,

chúng ta không biết chúng ta đã mất đi những gì trong ngôn ngữ đó.

Điều này - tôi không biết bạn đã xem trên CNN gần đây--

họ tặng giải thưởng Anh Hùng

cho một cậu bé chăn cừu người Kenya

một người không thể học vào ban đêm ở làng của cậu ấy

như những đứa trẻ khác trong làng

bởi vì đèn dầu,

có khỏi và nó làm hại mắt của cậu ấy.

Và một khía cạnh khác, sẽ chẳng bao giờ có đủ dầu

bởi vì một đô-la một ngày có thể mua những gì cho bạn?

Vì thế cậu ấy sáng chế ra

một chiếc đèn năng lượng mặt trời miễn phí.

Bây giờ thì những đứa trẻ trong làng

đạt được điểm giống nhau ở trường

như những đứa trẻ có điện ở nhà.

(vỗ tay)

Khi cậu ấy nhận giải thưởng này,

cậu ấy nói những lời như thế này:

"Trẻ em có thể dẫn dắt châu Phi từ những gì của hôm nay,

một châu lục tối tăm

thành một châu lục tươi sáng."

Một ý tưởng đơn giản,

nhưng nó có thể đạt được những kết quả xa xôi.

Những người không có ánh sáng,

dù là nghĩa bóng hay nghĩa đen,

không thể đậu bài thi của chúng ta,

và chúng ta sẽ không bao giờ biết được điều họ biết.

Hãy không để chúng ta giữ họ, và bản thân mình

ở trong bóng tối.

Hãy tôn vinh sự đa dạng.

Ghi nhớ ngôn ngữ của bạn.

Sử dụng nó để phố biến những ý tưởng tốt đẹp.

(vỗ tay)

Cám ơn rất nhiều.

(vỗ tay)