< Return to Video

Een vriendelijkere, mildere filosofie van succes

  • 0:01 - 0:03
    Gewoonlijk overkomt het mij,
    zo'n carrièrecrisis,
  • 0:03 - 0:05
    best vaak eigenlijk, op zondagavond,
  • 0:05 - 0:07
    als het net donker begint te worden,
  • 0:07 - 0:10
    en de kloof tussen mijn verwachtingen
  • 0:10 - 0:14
    en de werkelijkheid zo pijnlijk groot is,
  • 0:14 - 0:17
    dat ik uiteindelijk mezelf
    in slaap lig te huilen.
  • 0:17 - 0:19
    Ik vertel dit allemaal omdat
  • 0:19 - 0:22
    dit niet zomaar iets is
    waar ik alleen mee zit.
  • 0:22 - 0:24
    Misschien denkt u er anders over,
  • 0:24 - 0:26
    maar ik denk dat wij
    tegenwoordig regelmatig
  • 0:26 - 0:28
    last hebben van een carrièrecrisis,
  • 0:28 - 0:30
    van momenten waarop onze zekerheden
  • 0:30 - 0:32
    over ons leven, ons werk
  • 0:32 - 0:36
    botsen met een bedreigende werkelijkheid.
  • 0:36 - 0:40
    Misschien is het nu wel makkelijker
    dan ooit een goede boterham te verdienen.
  • 0:40 - 0:42
    Maar waarschijnlijk
    was het nooit zo moeilijk
  • 0:42 - 0:45
    om kalm te blijven,
    en vrij van carrièreangst.
  • 0:45 - 0:47
    Ik zou nu graag willen kijken
  • 0:47 - 0:49
    naar enkele van de redenen waarom
  • 0:49 - 0:52
    we dit gevoel van angst
    over ons werk hebben.
  • 0:52 - 0:55
    En of we misschien
    slachtoffer zijn van een carrièrecrisis,
  • 0:55 - 0:58
    wanneer we onszelf
    zachtjes in slaap huilen.
  • 0:58 - 1:01
    Een van de redenen
    waarom we hieraan lijden
  • 1:01 - 1:04
    is omdat we omringd worden door snobs.
  • 1:04 - 1:06
    Nu heb ik slecht nieuws,
  • 1:06 - 1:08
    vooral voor onze gasten
    uit het buitenland.
  • 1:08 - 1:10
    Snobisme kent één groot probleem.
  • 1:10 - 1:13
    Soms denken mensen
    die hier niet vandaan komen
  • 1:13 - 1:15
    dat snobisme een typisch
    Brits verschijnsel is,
  • 1:15 - 1:18
    met onze fixatie op landhuizen en titels.
  • 1:18 - 1:19
    Helaas klopt dat niet.
  • 1:19 - 1:21
    Snobisme komt overal ter wereld voor.
  • 1:21 - 1:24
    Wij zijn een mondiale organisatie.
    Dit is een mondiaal fenomeen.
  • 1:24 - 1:26
    Het is ... Wat is een snob?
  • 1:26 - 1:29
    Een snob is iemand die op basis
    van een klein stukje van jou
  • 1:29 - 1:32
    een totaal beeld vormt van wie je bent.
  • 1:32 - 1:34
    Dat is snobisme.
  • 1:34 - 1:36
    En het heersende type snobisme
  • 1:36 - 1:38
    is momenteel carrièresnobisme.
  • 1:38 - 1:40
    Je herkent het meteen op feestjes
  • 1:40 - 1:43
    wanneer je die bekende vraag
    krijgt die zo kenmerkend is
  • 1:43 - 1:46
    voor de vroege 21e eeuw: "Wat doe je?"
  • 1:46 - 1:48
    En hoe je die vraag beantwoordt,
  • 1:48 - 1:50
    bepaalt of mensen
    enorm verheugd zijn je te zien,
  • 1:50 - 1:52
    of op hun horloge kijken
    en zich excuseren.
  • 1:52 - 1:53
    (Gelach)
  • 1:53 - 1:56
    Goed, het tegendeel
    van een snob is je moeder.
  • 1:56 - 1:58
    (Gelach)
  • 1:58 - 2:01
    Niet zozeer uw moeder of de mijne,
  • 2:01 - 2:03
    maar de ideale moeder zogezegd.
  • 2:03 - 2:05
    Iemand die niet geeft
    om wat je bereikt hebt.
  • 2:05 - 2:07
    Maar helaas zijn de meeste
    mensen niet onze moeder.
  • 2:07 - 2:10
    Veel mensen koppelen de hoeveelheid tijd,
  • 2:10 - 2:12
    en liefde, niet in de zin
    van romantische liefde,
  • 2:12 - 2:14
    al zou dat wel wat zijn,
  • 2:14 - 2:16
    maar liefde in het algemeen, en respect
  • 2:16 - 2:19
    die ze ons willen geven, direct aan
  • 2:19 - 2:21
    onze positie op de sociale ladder.
  • 2:21 - 2:24
    En dat verklaart grotendeels
    waarom we zoveel om onze carrière geven.
  • 2:24 - 2:28
    En we zoveel waarde
    zijn gaan hechten aan materiële zaken.
  • 2:28 - 2:31
    Vaak wordt gezegd
    dat dit een materialistisch tijdperk is,
  • 2:31 - 2:33
    en dat we allemaal hebzuchtig zijn.
  • 2:33 - 2:35
    We zijn echter
    niet zozeer materialistisch,
  • 2:35 - 2:37
    we leven gewoon in een maatschappij
  • 2:37 - 2:39
    die een bepaalde
    emotionele beloning koppelt
  • 2:39 - 2:42
    aan de verwerving van materiële zaken.
  • 2:42 - 2:45
    We willen niet de spullen
    maar de beloning.
  • 2:45 - 2:47
    Zo kunnen we luxeartikelen ook bekijken.
  • 2:47 - 2:49
    Als u straks iemand
    in een Ferrari ziet rondrijden,
  • 2:49 - 2:51
    denk dan niet:
    "Daar gaat een hebberig iemand",
  • 2:51 - 2:54
    maar: "Dat is iemand die heel
    kwetsbaar is en liefde nodig heeft."
  • 2:54 - 2:58
    Met andere woorden -- (Gelach)
  • 2:58 - 3:01
    voel medeleven in plaats van minachting.
  • 3:01 - 3:03
    Er zijn nog andere redenen --
  • 3:03 - 3:04
    (Gelach)
  • 3:04 - 3:07
    Er zijn redenen waarom het nu
    misschien moeilijker is dan ooit,
  • 3:07 - 3:08
    om kalm te blijven.
  • 3:08 - 3:11
    Eén reden -- paradoxaal genoeg
    gekoppeld aan iets prettigs --
  • 3:11 - 3:14
    is de hoop die we hebben
    voor onze carrière.
  • 3:14 - 3:16
    Nooit waren verwachtingen zo hooggespannen
  • 3:16 - 3:19
    over wat mensen
    tijdens hun leven kunnen bereiken.
  • 3:19 - 3:22
    Overal krijgen we te horen
    dat iedereen alles kan bereiken.
  • 3:22 - 3:24
    We schaften de klassenmaatschappij af.
  • 3:24 - 3:26
    In ons stelsel kan iedereen opklimmen
  • 3:26 - 3:28
    naar elke gewenste positie.
  • 3:28 - 3:30
    Dat is een mooie gedachte.
  • 3:30 - 3:34
    Daarbij hoort de idee van gelijkheid:
    in wezen zijn we allen gelijk.
  • 3:34 - 3:36
    Er zijn geen scherp afgebakende
  • 3:36 - 3:38
    hiërarchieën meer.
  • 3:38 - 3:40
    Hierin schuilt één groot probleem.
  • 3:40 - 3:42
    En dat probleem heet afgunst.
  • 3:42 - 3:45
    Afgunst, er rust een groot taboe op.
  • 3:45 - 3:48
    Maar het is wel dé overheersende emotie
    in de moderne samenleving.
  • 3:48 - 3:52
    En afgunst is gekoppeld
    aan de idee van gelijkheid. Dat zit zo:
  • 3:52 - 3:56
    Het zou heel ongebruikelijk zijn
    als iemand hier, of een van onze kijkers,
  • 3:56 - 3:58
    jaloers zou zijn op de koningin.
  • 3:58 - 4:00
    Ook al is ze veel rijker dan u,
  • 4:00 - 4:03
    en heeft ze een heel groot huis.
  • 4:03 - 4:07
    We zijn niet jaloers op haar
    omdat ze te eigenaardig is.
  • 4:07 - 4:09
    Ze is gewoon te vreemd.
  • 4:09 - 4:11
    We begrijpen haar niet. Ze praat gek.
  • 4:11 - 4:12
    Ze is raar.
  • 4:12 - 4:14
    Dus we snappen haar niet.
  • 4:14 - 4:17
    En als je iemand niet snapt,
    voel je ook geen afgunst.
  • 4:17 - 4:20
    Hoe meer twee mensen op elkaar lijken,
    qua leeftijd, achtergrond,
  • 4:20 - 4:23
    hoe meer zij zich in elkaar herkennen,
    hoe groter de kans op afgunst is.
  • 4:23 - 4:26
    Ga daarom trouwens ook
    nooit naar een schoolreünie.
  • 4:26 - 4:29
    We identificeren ons met niemand zo sterk
  • 4:29 - 4:31
    als met onze oude klasgenoten.
  • 4:31 - 4:33
    Maar het probleem is dat onze maatschappij
  • 4:33 - 4:35
    de hele wereld verandert in een school.
  • 4:35 - 4:37
    Iedereen draagt jeans en is hetzelfde.
  • 4:37 - 4:38
    Maar toch ook weer niet.
  • 4:38 - 4:41
    Naast het gevoel van gelijkheid
    bestaan dus ook enorme verschillen.
  • 4:41 - 4:44
    Dat levert een zeer gespannen situatie op.
  • 4:44 - 4:46
    Tegenwoordig is het
    net zo onwaarschijnlijk
  • 4:46 - 4:48
    om even rijk en beroemd
    te worden als Bill Gates,
  • 4:48 - 4:50
    als het in de 17e eeuw was
  • 4:50 - 4:53
    om toe te treden tot de Franse adel.
  • 4:53 - 4:55
    Maar het voelt niet zo.
  • 4:55 - 4:58
    Tijdschriften en andere media
    geven ons het gevoel
  • 4:58 - 5:01
    dat als we maar energie hebben,
    wat handige technische ideeën,
  • 5:01 - 5:05
    en een garage, wij óók
    iets groots kunnen beginnen.
  • 5:05 - 5:06
    (Gelach)
  • 5:06 - 5:09
    En de gevolgen hiervan
    zijn te vinden in de boekwinkel.
  • 5:09 - 5:12
    Als u daar bij de zelfhulpafdeling kijkt,
  • 5:12 - 5:14
    wat ik soms doe,
  • 5:14 - 5:16
    als je de recente
    zelfhulpboeken analyseert,
  • 5:16 - 5:18
    zijn er in wezen twee soorten.
  • 5:18 - 5:21
    De eerste zegt:
    "Je kunt het! Alles is mogelijk!"
  • 5:21 - 5:24
    En de andere soort vertelt
    hoe we moeten omgaan
  • 5:24 - 5:27
    met wat we een 'lage eigendunk' noemen,
  • 5:27 - 5:29
    of 'een negatief zelfbeeld'.
  • 5:29 - 5:31
    Er is een wezenlijk verband
  • 5:31 - 5:35
    tussen een samenleving die mensen
    voorhoudt dat ze alles kunnen,
  • 5:35 - 5:37
    en het hebben van een negatief zelfbeeld.
  • 5:37 - 5:39
    Dat is een andere manier
    waarop iets positiefs
  • 5:39 - 5:41
    een lelijk bijeffect kan hebben.
  • 5:41 - 5:44
    Er is nog een reden
    waarom we ons angstiger voelen
  • 5:44 - 5:48
    over onze carrière en onze status
    in de wereld, dan ooit te voren.
  • 5:48 - 5:50
    En die is ook weer
    gekoppeld aan iets prettigs.
  • 5:50 - 5:53
    Namelijk: meritocratie.
  • 5:53 - 5:55
    Iedereen, politici links en rechts,
  • 5:55 - 5:57
    is het erover eens
    dat meritocratie mooi is
  • 5:57 - 6:01
    en we moeten streven naar
    een echte meritocratische samenleving.
  • 6:02 - 6:05
    Maar wat is een
    meritocratische samenleving?
  • 6:05 - 6:07
    Dat is een maatschappij waarin je,
  • 6:07 - 6:10
    met voldoende talent en energie
    en vaardigheden, de top zult bereiken.
  • 6:10 - 6:12
    Niets houdt je tegen.
  • 6:12 - 6:14
    Het is een prachtidee. Het probleem is
  • 6:14 - 6:16
    dat als je echt in een samenleving gelooft
  • 6:16 - 6:19
    waar degenen die de top verdienen,
    de top ook bereiken,
  • 6:19 - 6:22
    je dus ook, en op
    een veel kwalijker manier,
  • 6:22 - 6:25
    in een samenleving gelooft
    waar degenen die de goot verdienen,
  • 6:25 - 6:28
    ook in de goot belanden, en daar blijven.
  • 6:28 - 6:31
    Met andere woorden:
    je positie in het leven is ineens
  • 6:31 - 6:33
    niet meer toevallig, maar verdiend.
  • 6:33 - 6:36
    En dat maakt mislukken
    nog veel verpletterender.
  • 6:36 - 6:38
    Wanneer je in de middeleeuwen,
    in Engeland,
  • 6:38 - 6:40
    een heel arm iemand zag,
  • 6:40 - 6:43
    werd die persoon 'onfortuinlijk' genoemd.
  • 6:43 - 6:47
    Iemand die letterlijk niet was gezegend
    door het fortuin, een onfortuinlijke.
  • 6:47 - 6:49
    Vandaag de dag, en vooral in Amerika,
  • 6:49 - 6:51
    wordt iemand onderaan de ladder
  • 6:51 - 6:54
    onvriendelijk aangeduid
    als een 'loser', een verliezer.
  • 6:54 - 6:57
    Er is een wezenlijk verschil tussen
    een onfortuinlijke en een verliezer.
  • 6:57 - 7:00
    Dat illustreert 400 jaar
    evolutie in de samenleving
  • 7:00 - 7:03
    en ons geloof in wie er
    verantwoordelijk is voor ons leven.
  • 7:03 - 7:06
    Niet langer de goden, maar wij.
    Wij hebben het heft in handen.
  • 7:06 - 7:08
    Dat is fantastisch
    als het goed met je gaat,
  • 7:08 - 7:10
    maar vernietigend als dat niet zo is.
  • 7:10 - 7:13
    In het slechtste geval
    leidt dat volgens sociologen
  • 7:13 - 7:16
    als Emil Durkheim
    tot hogere zelfmoordcijfers.
  • 7:16 - 7:20
    Zelfmoord komt vaker voor
    in ontwikkelde, individualistische landen
  • 7:20 - 7:22
    dan in andere delen van de wereld.
  • 7:22 - 7:23
    Een van de redenen
    daarvoor is dat mensen
  • 7:23 - 7:26
    alles wat er met hen gebeurt,
    heel persoonlijk opvatten.
  • 7:26 - 7:30
    Zij zijn eigenaar van hun eigen succes,
    maar ook van hun eigen falen.
  • 7:30 - 7:32
    Is er nog ontsnapping mogelijk
  • 7:32 - 7:34
    aan die druk die ik zojuist schetste?
  • 7:34 - 7:36
    Ik denk van wel. Laten we het eens bekijken.
  • 7:36 - 7:38
    Neem nu de meritocratie.
  • 7:38 - 7:41
    Het idee dat iedereen
    krijgt wat hem toekomt.
  • 7:41 - 7:44
    Volgens mij een idioot idee,
    volslagen idioot.
  • 7:44 - 7:46
    Ik steun elke linkse of rechtse politicus
  • 7:46 - 7:48
    met enigszins acceptabele
    meritocratische denkbeelden.
  • 7:48 - 7:50
    In die zin ben ik meritocraat.
  • 7:50 - 7:53
    Maar het is gekkenwerk
    om te denken dat we ooit
  • 7:53 - 7:56
    een werkelijke meritocratie
    zullen bereiken. Een onmogelijke droom.
  • 7:56 - 7:58
    De gedachte een samenleving te creëren
  • 7:58 - 8:00
    waar letterlijk iedereen punten krijgt,
  • 8:00 - 8:02
    de goeden bovenaan
    en de slechten onderaan,
  • 8:02 - 8:04
    en dat dit naar behoren werkt,
    dat is onmogelijk.
  • 8:04 - 8:06
    Er zijn gewoon te veel onzekere factoren.
  • 8:06 - 8:08
    Ongelukken, hoe je geboren wordt,
  • 8:08 - 8:11
    er kan iets op je hoofd vallen,
    ziekte, enzovoort.
  • 8:11 - 8:15
    We kunnen nooit iedereen op waarde schatten.
  • 8:15 - 8:18
    Een prachtig citaat van Augustinus
    uit "De Stad van God"
  • 8:18 - 8:22
    luidt dat het een zonde is
    iemand te beoordelen op zijn ambt.
  • 8:22 - 8:24
    Met andere woorden:
  • 8:24 - 8:26
    het is een zonde je een beeld
    te vormen van iemand
  • 8:26 - 8:28
    op grond van zijn visitekaartje.
  • 8:28 - 8:30
    Het is niet de positie die telt.
  • 8:30 - 8:31
    En volgens Augustinus
  • 8:31 - 8:34
    kan alleen God
    iedereen op zijn plaats zetten.
  • 8:34 - 8:36
    En dat gebeurt op de Dag des Oordeels
  • 8:36 - 8:38
    met engelen en trompetten
    en de hemel die opensplijt.
  • 8:38 - 8:41
    Krankzinnig idee
    voor een vrijdenker zoals ik.
  • 8:41 - 8:44
    Toch schuilt er iets
    heel waardevols in dat idee.
  • 8:44 - 8:47
    Het betekent: oordeel niet te snel.
  • 8:47 - 8:50
    Je kunt iemands
    werkelijke waarde niet weten.
  • 8:50 - 8:52
    Dat is een deel van iemand
    dat wij niet kennen.
  • 8:52 - 8:55
    En we moeten niet doen
    alsof dat wel zo is.
  • 8:55 - 8:58
    Er is nog iets anders dat soelaas biedt.
  • 8:58 - 9:00
    Wanneer we denken
    aan mislukkingen in het leven,
  • 9:00 - 9:03
    zijn we hier niet zozeer
    bang voor vanwege
  • 9:03 - 9:05
    het verlies van inkomen of status.
  • 9:05 - 9:09
    We vrezen het oordeel
    en de spot van anderen. En terecht.
  • 9:09 - 9:11
    Weet u, de belangrijkste bron voor spot
  • 9:11 - 9:13
    is vandaag de dag de krant.
  • 9:13 - 9:15
    Je kunt de krant niet openslaan
    of hij staat vol met mensen
  • 9:15 - 9:17
    die er een zooitje van hebben gemaakt.
  • 9:17 - 9:20
    Met de foute persoon naar bed geweest,
    fout spul geslikt.
  • 9:20 - 9:22
    Een foute wet aangenomen of wat dan ook.
  • 9:22 - 9:25
    En nu zijn zij een bron van spot.
  • 9:25 - 9:28
    Dus ze zijn mislukt.
    En worden 'losers' genoemd.
  • 9:28 - 9:30
    Maar is er dan geen alternatief?
  • 9:30 - 9:33
    De westerse traditie
    kent een prachtig alternatief.
  • 9:33 - 9:34
    Dat is de tragedie.
  • 9:34 - 9:37
    Het treurspel uit de theaters
    van de oude Grieken
  • 9:37 - 9:39
    in de vijfde eeuw voor Christus,
  • 9:39 - 9:43
    was een kunstvorm gewijd
    aan het falen van mensen.
  • 9:44 - 9:47
    En hen mededogen verlenen,
  • 9:47 - 9:50
    wat ze in het gewone leven
    niet zouden krijgen.
  • 9:50 - 9:53
    Toen ik een paar jaar geleden
    hierover nadacht,
  • 9:53 - 9:54
    ging ik naar "The Sunday Sport",
  • 9:54 - 9:57
    een sensatiekrantje dat ik
    niet zou aanraden te gaan lezen
  • 9:57 - 9:59
    als u het niet al kent.
  • 9:59 - 10:01
    En ik had een gesprek met hen
  • 10:01 - 10:04
    over enkele van de grote
    westerse tragedies.
  • 10:04 - 10:06
    Ik was benieuwd hoe zij
    de essentie zouden vatten
  • 10:06 - 10:08
    van bepaalde verhalen als ze als nieuws
  • 10:08 - 10:11
    op een zaterdagmiddag
    bij de redactie zou binnenkomen.
  • 10:11 - 10:14
    Ik vertelde over Othello.
    Kenden ze niet maar ze waren geboeid.
  • 10:14 - 10:15
    (Gelach)
  • 10:15 - 10:18
    En ik vroeg hen een krantenkop voor dit verhaal te maken.
  • 10:18 - 10:22
    Het werd: "Immigrant doodt
    senatorsdochter uit blinde liefde"
  • 10:22 - 10:23
    in chocoladeletters.
  • 10:23 - 10:25
    Ik vertelde ze het verhaal
    van Madame Bovary.
  • 10:25 - 10:28
    Een ontdekking waarover ze
    ook heel enthousiast waren.
  • 10:28 - 10:32
    Ze schreven: "Koopzieke overspelige
    slikt rattengif na kredietfraude".
  • 10:32 - 10:33
    (Gelach)
  • 10:33 - 10:34
    En nu mijn favoriet.
  • 10:34 - 10:37
    Die jongens zijn toch
    geniaal op hun manier.
  • 10:37 - 10:40
    Mijn favoriet is
    "Koning Oedipus" van Sophokles.
  • 10:40 - 10:42
    "Verblind na sex met moeder".
  • 10:42 - 10:45
    (Gelach)
  • 10:45 - 10:47
    (Applaus)
  • 10:47 - 10:50
    Dus aan de ene kant van mijn spectrum
  • 10:50 - 10:52
    staat het boulevardblaadje.
  • 10:52 - 10:55
    En aan de andere kant
    de tragedie en het treurspel.
  • 10:55 - 10:57
    Ik bepleit dus in feite dat we iets
  • 10:57 - 10:59
    zouden moeten leren van het treurspel.
  • 10:59 - 11:02
    Het zou idioot zijn
    Hamlet een 'loser' te noemen.
  • 11:02 - 11:05
    Hij is geen 'loser',
    ook al heeft hij verloren.
  • 11:05 - 11:07
    Dat is de boodschap
    van de tragedie voor ons,
  • 11:07 - 11:10
    en waarom het zo ontzettend belangrijk is.
  • 11:10 - 11:12
    Wat er tegenwoordig ook aan de hand is,
  • 11:12 - 11:14
    en waarom we zo benauwd zijn,
  • 11:14 - 11:17
    is dat de samenleving
    geen kern heeft die niet-menselijk is.
  • 11:17 - 11:20
    We zijn de eersten die in een wereld leven
  • 11:20 - 11:22
    waarin we niets anders
    aanbidden dan onszelf.
  • 11:22 - 11:24
    We hebben een hoge dunk
    van onszelf. Prima.
  • 11:24 - 11:27
    We zijn op de maan geweest,
    hebben bijzondere dingen gedaan.
  • 11:27 - 11:29
    Dus zijn we geneigd onszelf te aanbidden.
  • 11:29 - 11:31
    Onze helden zijn menselijke helden.
  • 11:31 - 11:33
    Dat is nooit eerder voorgekomen.
  • 11:33 - 11:35
    De meeste andere samenlevingen
    hadden als hun kern
  • 11:35 - 11:37
    de aanbidding voor iets bovenaards:
  • 11:37 - 11:39
    een god, een geest,
    een natuurkracht, het heelal.
  • 11:39 - 11:42
    Wat dan ook, iets anders
    dat wordt aanbeden.
  • 11:42 - 11:44
    We zijn dat verleerd.
  • 11:44 - 11:46
    Daarom trekt de natuur ons ook zo aan.
  • 11:46 - 11:49
    Niet omdat dat zo gezond is,
    ook al wordt het vaak wel zo gebracht.
  • 11:49 - 11:53
    Maar omdat het een vlucht is
    uit het menselijke mierennest.
  • 11:53 - 11:55
    Een vlucht voor onze eigen rivaliteit,
  • 11:55 - 11:57
    en onze eigen drama's.
  • 11:57 - 11:59
    Daarom zien we graag gletsjers en oceanen,
  • 11:59 - 12:03
    de aarde van buitenaf, haar begrenzingen.
  • 12:03 - 12:07
    We willen graag in contact zijn
    met iets dat niet-menselijk is.
  • 12:07 - 12:11
    Dat is enorm belangrijk voor ons.
  • 12:11 - 12:14
    Ik heb het nu gehad
    over succes en mislukken.
  • 12:14 - 12:17
    Een van de interessante kanten van succes
  • 12:17 - 12:19
    is dat we denken te weten wat het inhoudt.
  • 12:19 - 12:21
    Als ik zeg dat iemand achter dat scherm
  • 12:21 - 12:24
    heel succesvol is,
    roept dat allerlei ideeën op.
  • 12:24 - 12:26
    Over hoeveel geld hij of zij heeft,
  • 12:26 - 12:29
    of roem die verworven is
    op een bepaald terrein.
  • 12:29 - 12:31
    Mijn eigen theorie over succes,
  • 12:31 - 12:34
    en ik ben iemand die
    heel graag succesvol wil zijn.
  • 12:34 - 12:36
    Ik denk altijd: "Hoe kan ik
    succesvoller worden?"
  • 12:36 - 12:38
    Maar naarmate ik ouder word,
    komt er meer nuance
  • 12:38 - 12:40
    in mijn begrip van het woord 'succes'.
  • 12:40 - 12:42
    Dit is een inzicht dat ik had over succes.
  • 12:42 - 12:45
    Je kunt niet overal succesvol in zijn.
  • 12:45 - 12:47
    We horen veel over
    balans tussen werken en leven.
  • 12:47 - 12:50
    Onzin. Je kunt niet
    alles hebben. Dat kan niet.
  • 12:50 - 12:52
    Dus elke visie op succes
  • 12:52 - 12:54
    moet ook erkennen wat er bij inschiet,
  • 12:54 - 12:56
    waar het element van verlies zit.
  • 12:56 - 12:59
    En wie wijs leeft, aanvaardt ook
  • 12:59 - 13:02
    dat er een element
    zal zijn van niet-slagen.
  • 13:02 - 13:04
    En heel vaak zijn onze ideeën
  • 13:04 - 13:06
    over wat succesvol leven inhoudt,
  • 13:06 - 13:09
    niet onze eigen ideeën.
  • 13:09 - 13:11
    We zuigen ze op van anderen.
  • 13:11 - 13:13
    Voor mannen is dat meestal de vader.
  • 13:13 - 13:15
    En voor vrouwen de moeder.
  • 13:15 - 13:18
    Deze boodschap verkondigen
    psychoanalytici al zo'n 80 jaar.
  • 13:18 - 13:21
    Niemand heeft nog goed geluisterd,
    maar ik denk dat het klopt.
  • 13:21 - 13:23
    Ook zuigen we boodschappen op
  • 13:23 - 13:25
    van alles wat op tv is, van reclames
  • 13:25 - 13:27
    tot markering, noem maar op.
  • 13:27 - 13:29
    Dit zijn enorm sterke krachten,
  • 13:29 - 13:33
    die bepalen wat we willen
    en hoe we onszelf zien.
  • 13:33 - 13:36
    Wanneer we horen dat bankier
    een respectabel beroep is
  • 13:36 - 13:38
    willen we allemaal bankier worden.
  • 13:38 - 13:41
    Zodra het niet meer zo respectabel is,
    zijn we niet meer geïnteresseerd.
  • 13:41 - 13:44
    We zijn zeer ontvankelijk.
  • 13:44 - 13:46
    Dus wat ik wil bepleiten is niet
  • 13:46 - 13:49
    dat we onze ideeën over succes opgeven.
  • 13:49 - 13:51
    Maar laat het onze eigen ideeën zijn.
  • 13:51 - 13:53
    We moeten ons concentreren
    op onze ideeën.
  • 13:53 - 13:56
    Er ons ervan verzekeren
    dat ze van ons zijn,
  • 13:56 - 13:58
    dat we echt de makers
    van onze eigen ambities zijn.
  • 13:58 - 14:01
    Want het is erg genoeg
    om niet te krijgen wat je wilt.
  • 14:01 - 14:04
    Nog erger is een idee
    hebben van wat je wilt,
  • 14:04 - 14:06
    maar uiteindelijk moet ontdekken
  • 14:06 - 14:09
    dat je dat eigenlijk helemaal niet wilde.
  • 14:09 - 14:11
    Hiermee ga ik afsluiten.
  • 14:11 - 14:13
    Wat ik nog wil benadrukken,
  • 14:13 - 14:16
    is hoe dan ook: succes, ja.
  • 14:16 - 14:19
    Maar laten we aanvaarden
    dat onze ideeën soms afwijken.
  • 14:19 - 14:21
    Laten we onze gedachten
    over succes eens nader beschouwen.
  • 14:21 - 14:26
    En ervoor zorgen dat onze ideeën
    over succes werkelijk van onszelf zijn.
  • 14:26 - 14:27
    Dank je wel.
  • 14:27 - 14:30
    (Applaus)
  • 14:42 - 14:44
    Chris Anderson: Dat was fascinerend.
  • 14:44 - 14:50
    Hoe verzoen je het idee van iemand die --
  • 14:50 - 14:53
    dat het slecht is
    iemand te zien als een 'loser',
  • 14:53 - 14:57
    met het idee van je leven
    in eigen hand nemen?
  • 14:57 - 15:00
    En dat een samenleving die dat stimuleert,
  • 15:00 - 15:03
    misschien niet zonder
    winnaars en verliezers kan?
  • 15:03 - 15:06
    Alain de Botton: Ja, ik denk
    dat het vooral de willekeur is
  • 15:06 - 15:08
    van het winnen en verliezen
    die ik wilde benadrukken.
  • 15:08 - 15:10
    Want het accent ligt vandaag de dag
  • 15:10 - 15:12
    zozeer op de rechtvaardigheid van alles.
  • 15:12 - 15:14
    Daar spreken politici altijd over.
  • 15:14 - 15:17
    Ik geloof heilig in rechtvaardigheid,
    maar het is gewoon onmogelijk.
  • 15:17 - 15:19
    Dus moeten we alles doen wat we kunnen,
  • 15:19 - 15:21
    alles wat we kunnen om het na te streven.
  • 15:21 - 15:23
    Maar uiteindelijk moeten we bedenken
  • 15:23 - 15:27
    dat wie we ook tegenover ons hebben,
    wat er ook met hen is gebeurd,
  • 15:27 - 15:29
    er een groot element van toeval meespeelt.
  • 15:29 - 15:31
    En daarvoor probeer ik ruimte te scheppen.
  • 15:31 - 15:33
    Anders wordt het wel erg claustrofobisch.
  • 15:33 - 15:35
    C A: Maar geloof je dat je
  • 15:35 - 15:37
    jouw vriendelijkere,
    mildere filosofie over werk
  • 15:37 - 15:40
    kunt combineren met
    een succesvolle economie?
  • 15:40 - 15:43
    Of kan dat volgens jou niet,
  • 15:43 - 15:46
    maar geeft dat niet
    en benadrukken we dat te zeer?
  • 15:46 - 15:48
    A B.: De nachtmerrie is de gedachte
  • 15:48 - 15:52
    dat mensen productiever worden
    als je ze angst aanjaagt.
  • 15:52 - 15:55
    En hoe hardvochtiger de omgeving
  • 15:55 - 15:57
    hoe meer mensen de uitdaging aangaan.
  • 15:57 - 16:01
    Bedenk eens wie je als ideale vader
    zou willen hebben.
  • 16:01 - 16:04
    De ideale vader is iemand
    die streng maar zachtaardig is.
  • 16:04 - 16:06
    De lijn daartussen is moeilijk te trekken.
  • 16:06 - 16:10
    We hebben zogezegd vaderfiguren
    nodig in onze samenleving,
  • 16:10 - 16:12
    om te voorkomen
    dat we in extremen vervallen.
  • 16:12 - 16:16
    Dat is de autoritaire,
    straffende figuur aan de ene kant,
  • 16:16 - 16:20
    En de lakse, losgeslagen optie
    aan de andere kant.
  • 16:20 - 16:22
    Chris Anderson: Alain de Botton.
  • 16:22 - 16:24
    Alain de Botton: Dank je wel.
  • 16:24 - 16:27
    (Applaus)
Title:
Een vriendelijkere, mildere filosofie van succes
Speaker:
Alain de Botton
Description:

Alain de Botton bestudeert onze ideeën over slagen en falen -- en onderzoekt de aannames die aan deze twee oordelen ten grondslag liggen. Is succes altijd verdiend? En falen? Hij houdt een eloquent, gevat pleidooi om het snobisme achter ons te laten en werkelijk plezier in ons werk te krijgen.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:39
Axel Saffran edited Dutch subtitles for A kinder, gentler philosophy of success
Axel Saffran edited Dutch subtitles for A kinder, gentler philosophy of success
Mylene Delfos added a translation

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions