0:00:00.620,0:00:03.000 Gewoonlijk overkomt het mij,[br]zo'n carrièrecrisis, 0:00:03.000,0:00:05.320 best vaak eigenlijk, op zondagavond, 0:00:05.320,0:00:07.390 als het net donker begint te worden, 0:00:07.390,0:00:10.190 en de kloof tussen mijn verwachtingen 0:00:10.190,0:00:13.760 en de werkelijkheid zo pijnlijk groot is, 0:00:13.760,0:00:17.000 dat ik uiteindelijk mezelf[br]in slaap lig te huilen. 0:00:17.000,0:00:19.000 Ik vertel dit allemaal omdat 0:00:19.000,0:00:22.000 dit niet zomaar iets is[br]waar ik alleen mee zit. 0:00:22.000,0:00:24.000 Misschien denkt u er anders over, 0:00:24.000,0:00:26.000 maar ik denk dat wij[br]tegenwoordig regelmatig 0:00:26.000,0:00:28.000 last hebben van een carrièrecrisis, 0:00:28.000,0:00:30.000 van momenten waarop onze zekerheden 0:00:30.000,0:00:32.000 over ons leven, ons werk 0:00:32.000,0:00:35.500 botsen met een bedreigende werkelijkheid. 0:00:35.500,0:00:39.520 Misschien is het nu wel makkelijker[br]dan ooit een goede boterham te verdienen. 0:00:39.520,0:00:42.000 Maar waarschijnlijk[br]was het nooit zo moeilijk 0:00:42.000,0:00:45.000 om kalm te blijven,[br]en vrij van carrièreangst. 0:00:45.000,0:00:47.000 Ik zou nu graag willen kijken 0:00:47.000,0:00:49.000 naar enkele van de redenen waarom 0:00:49.000,0:00:52.000 we dit gevoel van angst[br]over ons werk hebben. 0:00:52.000,0:00:54.550 En of we misschien[br]slachtoffer zijn van een carrièrecrisis, 0:00:54.550,0:00:57.820 wanneer we onszelf[br]zachtjes in slaap huilen. 0:00:57.820,0:01:01.000 Een van de redenen[br]waarom we hieraan lijden 0:01:01.000,0:01:03.530 is omdat we omringd worden door snobs. 0:01:03.530,0:01:05.740 Nu heb ik slecht nieuws, 0:01:05.740,0:01:08.450 vooral voor onze gasten[br]uit het buitenland. 0:01:08.450,0:01:10.340 Snobisme kent één groot probleem. 0:01:10.340,0:01:12.510 Soms denken mensen[br]die hier niet vandaan komen 0:01:12.510,0:01:15.020 dat snobisme een typisch[br]Brits verschijnsel is, 0:01:15.020,0:01:17.680 met onze fixatie op landhuizen en titels. 0:01:17.680,0:01:19.410 Helaas klopt dat niet. 0:01:19.410,0:01:21.290 Snobisme komt overal ter wereld voor. 0:01:21.290,0:01:23.990 Wij zijn een mondiale organisatie.[br]Dit is een mondiaal fenomeen. 0:01:23.990,0:01:26.000 Het is ... Wat is een snob? 0:01:26.000,0:01:29.000 Een snob is iemand die op basis[br]van een klein stukje van jou 0:01:29.000,0:01:32.200 een totaal beeld vormt van wie je bent. 0:01:32.200,0:01:33.650 Dat is snobisme. 0:01:33.650,0:01:36.000 En het heersende type snobisme 0:01:36.000,0:01:38.130 is momenteel carrièresnobisme. 0:01:38.130,0:01:40.210 Je herkent het meteen op feestjes 0:01:40.210,0:01:43.190 wanneer je die bekende vraag[br]krijgt die zo kenmerkend is 0:01:43.190,0:01:45.850 voor de vroege 21e eeuw: "Wat doe je?" 0:01:45.850,0:01:47.610 En hoe je die vraag beantwoordt, 0:01:47.610,0:01:50.000 bepaalt of mensen[br]enorm verheugd zijn je te zien, 0:01:50.000,0:01:52.200 of op hun horloge kijken[br]en zich excuseren. 0:01:52.200,0:01:53.200 (Gelach) 0:01:53.200,0:01:56.000 Goed, het tegendeel[br]van een snob is je moeder. 0:01:56.000,0:01:58.000 (Gelach) 0:01:58.000,0:02:01.000 Niet zozeer uw moeder of de mijne, 0:02:01.000,0:02:03.000 maar de ideale moeder zogezegd. 0:02:03.000,0:02:05.000 Iemand die niet geeft[br]om wat je bereikt hebt. 0:02:05.000,0:02:07.000 Maar helaas zijn de meeste[br]mensen niet onze moeder. 0:02:07.000,0:02:10.000 Veel mensen koppelen de hoeveelheid tijd, 0:02:10.000,0:02:12.000 en liefde, niet in de zin[br]van romantische liefde, 0:02:12.000,0:02:14.000 al zou dat wel wat zijn, 0:02:14.000,0:02:16.180 maar liefde in het algemeen, en respect 0:02:16.180,0:02:18.650 die ze ons willen geven, direct aan 0:02:18.650,0:02:20.650 onze positie op de sociale ladder. 0:02:20.650,0:02:24.000 En dat verklaart grotendeels[br]waarom we zoveel om onze carrière geven. 0:02:24.000,0:02:27.590 En we zoveel waarde[br]zijn gaan hechten aan materiële zaken. 0:02:27.590,0:02:31.000 Vaak wordt gezegd[br]dat dit een materialistisch tijdperk is, 0:02:31.000,0:02:33.000 en dat we allemaal hebzuchtig zijn. 0:02:33.000,0:02:35.000 We zijn echter[br]niet zozeer materialistisch, 0:02:35.000,0:02:37.000 we leven gewoon in een maatschappij 0:02:37.000,0:02:39.490 die een bepaalde[br]emotionele beloning koppelt 0:02:39.490,0:02:42.000 aan de verwerving van materiële zaken. 0:02:42.000,0:02:44.740 We willen niet de spullen[br]maar de beloning. 0:02:44.740,0:02:47.000 Zo kunnen we luxeartikelen ook bekijken. 0:02:47.000,0:02:49.000 Als u straks iemand[br]in een Ferrari ziet rondrijden, 0:02:49.000,0:02:51.000 denk dan niet:[br]"Daar gaat een hebberig iemand", 0:02:51.000,0:02:54.270 maar: "Dat is iemand die heel[br]kwetsbaar is en liefde nodig heeft." 0:02:54.270,0:02:57.670 Met andere woorden -- (Gelach) 0:02:57.670,0:03:00.860 voel medeleven in plaats van minachting. 0:03:00.860,0:03:02.650 Er zijn nog andere redenen -- 0:03:02.650,0:03:03.970 (Gelach) 0:03:03.970,0:03:07.080 Er zijn redenen waarom het nu[br]misschien moeilijker is dan ooit, 0:03:07.080,0:03:08.140 om kalm te blijven. 0:03:08.140,0:03:11.450 Eén reden -- paradoxaal genoeg[br]gekoppeld aan iets prettigs -- 0:03:11.450,0:03:13.740 is de hoop die we hebben[br]voor onze carrière. 0:03:13.740,0:03:16.000 Nooit waren verwachtingen zo hooggespannen 0:03:16.000,0:03:18.680 over wat mensen[br]tijdens hun leven kunnen bereiken. 0:03:18.680,0:03:22.000 Overal krijgen we te horen[br]dat iedereen alles kan bereiken. 0:03:22.000,0:03:24.000 We schaften de klassenmaatschappij af. 0:03:24.000,0:03:26.000 In ons stelsel kan iedereen opklimmen 0:03:26.000,0:03:28.000 naar elke gewenste positie. 0:03:28.000,0:03:30.000 Dat is een mooie gedachte. 0:03:30.000,0:03:33.830 Daarbij hoort de idee van gelijkheid:[br]in wezen zijn we allen gelijk. 0:03:33.830,0:03:36.310 Er zijn geen scherp afgebakende 0:03:36.310,0:03:38.000 hiërarchieën meer. 0:03:38.000,0:03:40.160 Hierin schuilt één groot probleem. 0:03:40.160,0:03:42.000 En dat probleem heet afgunst. 0:03:42.000,0:03:44.600 Afgunst, er rust een groot taboe op. 0:03:44.600,0:03:48.320 Maar het is wel dé overheersende emotie[br]in de moderne samenleving. 0:03:48.320,0:03:52.000 En afgunst is gekoppeld[br]aan de idee van gelijkheid. Dat zit zo: 0:03:52.000,0:03:55.570 Het zou heel ongebruikelijk zijn[br]als iemand hier, of een van onze kijkers, 0:03:55.570,0:03:57.540 jaloers zou zijn op de koningin. 0:03:57.540,0:04:00.290 Ook al is ze veel rijker dan u, 0:04:00.290,0:04:02.700 en heeft ze een heel groot huis. 0:04:02.700,0:04:07.000 We zijn niet jaloers op haar[br]omdat ze te eigenaardig is. 0:04:07.000,0:04:09.000 Ze is gewoon te vreemd. 0:04:09.000,0:04:11.460 We begrijpen haar niet. Ze praat gek. 0:04:11.460,0:04:12.490 Ze is raar. 0:04:12.490,0:04:14.000 Dus we snappen haar niet. 0:04:14.000,0:04:17.000 En als je iemand niet snapt,[br]voel je ook geen afgunst. 0:04:17.000,0:04:20.000 Hoe meer twee mensen op elkaar lijken,[br]qua leeftijd, achtergrond, 0:04:20.000,0:04:23.480 hoe meer zij zich in elkaar herkennen,[br]hoe groter de kans op afgunst is. 0:04:23.480,0:04:26.210 Ga daarom trouwens ook[br]nooit naar een schoolreünie. 0:04:26.210,0:04:28.710 We identificeren ons met niemand zo sterk 0:04:28.710,0:04:30.700 als met onze oude klasgenoten. 0:04:30.700,0:04:32.710 Maar het probleem is dat onze maatschappij 0:04:32.710,0:04:34.890 de hele wereld verandert in een school. 0:04:34.890,0:04:36.830 Iedereen draagt jeans en is hetzelfde. 0:04:36.830,0:04:38.000 Maar toch ook weer niet. 0:04:38.000,0:04:41.300 Naast het gevoel van gelijkheid[br]bestaan dus ook enorme verschillen. 0:04:41.300,0:04:43.630 Dat levert een zeer gespannen situatie op. 0:04:43.630,0:04:45.640 Tegenwoordig is het[br]net zo onwaarschijnlijk 0:04:45.640,0:04:48.000 om even rijk en beroemd[br]te worden als Bill Gates, 0:04:48.000,0:04:50.000 als het in de 17e eeuw was 0:04:50.000,0:04:52.770 om toe te treden tot de Franse adel. 0:04:52.770,0:04:55.000 Maar het voelt niet zo. 0:04:55.000,0:04:58.000 Tijdschriften en andere media[br]geven ons het gevoel 0:04:58.000,0:05:01.310 dat als we maar energie hebben,[br]wat handige technische ideeën, 0:05:01.310,0:05:05.000 en een garage, wij óók[br]iets groots kunnen beginnen. 0:05:05.000,0:05:06.000 (Gelach) 0:05:06.000,0:05:09.120 En de gevolgen hiervan[br]zijn te vinden in de boekwinkel. 0:05:09.120,0:05:12.000 Als u daar bij de zelfhulpafdeling kijkt, 0:05:12.000,0:05:13.670 wat ik soms doe, 0:05:13.670,0:05:16.310 als je de recente[br]zelfhulpboeken analyseert, 0:05:16.310,0:05:18.270 zijn er in wezen twee soorten. 0:05:18.270,0:05:21.210 De eerste zegt:[br]"Je kunt het! Alles is mogelijk!" 0:05:21.210,0:05:24.000 En de andere soort vertelt[br]hoe we moeten omgaan 0:05:24.000,0:05:27.000 met wat we een 'lage eigendunk' noemen, 0:05:27.000,0:05:29.270 of 'een negatief zelfbeeld'. 0:05:29.270,0:05:31.000 Er is een wezenlijk verband 0:05:31.000,0:05:35.000 tussen een samenleving die mensen[br]voorhoudt dat ze alles kunnen, 0:05:35.000,0:05:37.000 en het hebben van een negatief zelfbeeld. 0:05:37.000,0:05:39.320 Dat is een andere manier[br]waarop iets positiefs 0:05:39.320,0:05:41.000 een lelijk bijeffect kan hebben. 0:05:41.000,0:05:44.370 Er is nog een reden[br]waarom we ons angstiger voelen 0:05:44.370,0:05:48.000 over onze carrière en onze status[br]in de wereld, dan ooit te voren. 0:05:48.000,0:05:50.000 En die is ook weer[br]gekoppeld aan iets prettigs. 0:05:50.000,0:05:52.620 Namelijk: meritocratie. 0:05:52.620,0:05:55.000 Iedereen, politici links en rechts, 0:05:55.000,0:05:57.420 is het erover eens[br]dat meritocratie mooi is 0:05:57.420,0:06:01.180 en we moeten streven naar[br]een echte meritocratische samenleving. 0:06:02.240,0:06:05.000 Maar wat is een[br]meritocratische samenleving? 0:06:05.000,0:06:07.070 Dat is een maatschappij waarin je, 0:06:07.070,0:06:10.500 met voldoende talent en energie[br]en vaardigheden, de top zult bereiken. 0:06:10.500,0:06:11.660 Niets houdt je tegen. 0:06:11.660,0:06:14.000 Het is een prachtidee. Het probleem is 0:06:14.000,0:06:16.130 dat als je echt in een samenleving gelooft 0:06:16.130,0:06:19.090 waar degenen die de top verdienen,[br]de top ook bereiken, 0:06:19.090,0:06:21.660 je dus ook, en op[br]een veel kwalijker manier, 0:06:21.660,0:06:25.390 in een samenleving gelooft[br]waar degenen die de goot verdienen, 0:06:25.390,0:06:28.000 ook in de goot belanden, en daar blijven. 0:06:28.000,0:06:31.000 Met andere woorden:[br]je positie in het leven is ineens 0:06:31.000,0:06:33.000 niet meer toevallig, maar verdiend. 0:06:33.000,0:06:35.720 En dat maakt mislukken[br]nog veel verpletterender. 0:06:35.720,0:06:38.300 Wanneer je in de middeleeuwen,[br]in Engeland, 0:06:38.300,0:06:40.000 een heel arm iemand zag, 0:06:40.000,0:06:43.000 werd die persoon 'onfortuinlijk' genoemd. 0:06:43.000,0:06:47.000 Iemand die letterlijk niet was gezegend[br]door het fortuin, een onfortuinlijke. 0:06:47.000,0:06:49.090 Vandaag de dag, en vooral in Amerika, 0:06:49.090,0:06:51.000 wordt iemand onderaan de ladder 0:06:51.000,0:06:53.970 onvriendelijk aangeduid[br]als een 'loser', een verliezer. 0:06:53.970,0:06:57.420 Er is een wezenlijk verschil tussen[br]een onfortuinlijke en een verliezer. 0:06:57.420,0:07:00.000 Dat illustreert 400 jaar[br]evolutie in de samenleving 0:07:00.000,0:07:03.150 en ons geloof in wie er[br]verantwoordelijk is voor ons leven. 0:07:03.150,0:07:06.170 Niet langer de goden, maar wij.[br]Wij hebben het heft in handen. 0:07:06.170,0:07:08.280 Dat is fantastisch[br]als het goed met je gaat, 0:07:08.280,0:07:10.060 maar vernietigend als dat niet zo is. 0:07:10.060,0:07:12.890 In het slechtste geval[br]leidt dat volgens sociologen 0:07:12.890,0:07:16.340 als Emil Durkheim[br]tot hogere zelfmoordcijfers. 0:07:16.340,0:07:19.720 Zelfmoord komt vaker voor[br]in ontwikkelde, individualistische landen 0:07:19.720,0:07:21.580 dan in andere delen van de wereld. 0:07:21.580,0:07:23.490 Een van de redenen[br]daarvoor is dat mensen 0:07:23.490,0:07:26.150 alles wat er met hen gebeurt,[br]heel persoonlijk opvatten. 0:07:26.150,0:07:30.000 Zij zijn eigenaar van hun eigen succes,[br]maar ook van hun eigen falen. 0:07:30.000,0:07:31.770 Is er nog ontsnapping mogelijk 0:07:31.770,0:07:33.730 aan die druk die ik zojuist schetste? 0:07:33.730,0:07:36.270 Ik denk van wel. Laten we het eens bekijken. 0:07:36.270,0:07:38.000 Neem nu de meritocratie. 0:07:38.000,0:07:41.000 Het idee dat iedereen[br]krijgt wat hem toekomt. 0:07:41.000,0:07:43.720 Volgens mij een idioot idee,[br]volslagen idioot. 0:07:43.720,0:07:45.840 Ik steun elke linkse of rechtse politicus 0:07:45.840,0:07:48.450 met enigszins acceptabele[br]meritocratische denkbeelden. 0:07:48.450,0:07:50.000 In die zin ben ik meritocraat. 0:07:50.000,0:07:52.550 Maar het is gekkenwerk[br]om te denken dat we ooit 0:07:52.550,0:07:56.000 een werkelijke meritocratie[br]zullen bereiken. Een onmogelijke droom. 0:07:56.000,0:07:58.000 De gedachte een samenleving te creëren 0:07:58.000,0:08:00.000 waar letterlijk iedereen punten krijgt, 0:08:00.000,0:08:02.000 de goeden bovenaan[br]en de slechten onderaan, 0:08:02.000,0:08:04.500 en dat dit naar behoren werkt,[br]dat is onmogelijk. 0:08:04.500,0:08:06.500 Er zijn gewoon te veel onzekere factoren. 0:08:06.500,0:08:08.110 Ongelukken, hoe je geboren wordt, 0:08:08.110,0:08:11.000 er kan iets op je hoofd vallen,[br]ziekte, enzovoort. 0:08:11.000,0:08:14.820 We kunnen nooit iedereen op waarde schatten. 0:08:14.830,0:08:18.220 Een prachtig citaat van Augustinus[br]uit "De Stad van God" 0:08:18.220,0:08:22.320 luidt dat het een zonde is[br]iemand te beoordelen op zijn ambt. 0:08:22.320,0:08:23.690 Met andere woorden: 0:08:23.690,0:08:26.350 het is een zonde je een beeld[br]te vormen van iemand 0:08:26.350,0:08:28.000 op grond van zijn visitekaartje. 0:08:28.000,0:08:30.000 Het is niet de positie die telt. 0:08:30.000,0:08:31.470 En volgens Augustinus 0:08:31.470,0:08:34.000 kan alleen God[br]iedereen op zijn plaats zetten. 0:08:34.000,0:08:36.000 En dat gebeurt op de Dag des Oordeels 0:08:36.000,0:08:38.000 met engelen en trompetten[br]en de hemel die opensplijt. 0:08:38.000,0:08:41.000 Krankzinnig idee[br]voor een vrijdenker zoals ik. 0:08:41.000,0:08:43.880 Toch schuilt er iets[br]heel waardevols in dat idee. 0:08:43.880,0:08:46.690 Het betekent: oordeel niet te snel. 0:08:46.690,0:08:49.790 Je kunt iemands[br]werkelijke waarde niet weten. 0:08:49.790,0:08:52.190 Dat is een deel van iemand[br]dat wij niet kennen. 0:08:52.190,0:08:54.670 En we moeten niet doen[br]alsof dat wel zo is. 0:08:55.070,0:08:58.000 Er is nog iets anders dat soelaas biedt. 0:08:58.000,0:09:00.390 Wanneer we denken[br]aan mislukkingen in het leven, 0:09:00.390,0:09:03.000 zijn we hier niet zozeer[br]bang voor vanwege 0:09:03.000,0:09:05.000 het verlies van inkomen of status. 0:09:05.000,0:09:09.000 We vrezen het oordeel[br]en de spot van anderen. En terecht. 0:09:09.000,0:09:11.420 Weet u, de belangrijkste bron voor spot 0:09:11.420,0:09:13.000 is vandaag de dag de krant. 0:09:13.000,0:09:15.370 Je kunt de krant niet openslaan[br]of hij staat vol met mensen 0:09:15.370,0:09:17.370 die er een zooitje van hebben gemaakt. 0:09:17.370,0:09:20.140 Met de foute persoon naar bed geweest,[br]fout spul geslikt. 0:09:20.140,0:09:22.160 Een foute wet aangenomen of wat dan ook. 0:09:22.160,0:09:24.520 En nu zijn zij een bron van spot. 0:09:24.520,0:09:28.000 Dus ze zijn mislukt.[br]En worden 'losers' genoemd. 0:09:28.000,0:09:30.000 Maar is er dan geen alternatief? 0:09:30.000,0:09:32.520 De westerse traditie[br]kent een prachtig alternatief. 0:09:32.520,0:09:33.970 Dat is de tragedie. 0:09:34.240,0:09:37.440 Het treurspel uit de theaters[br]van de oude Grieken 0:09:37.440,0:09:39.130 in de vijfde eeuw voor Christus, 0:09:39.130,0:09:43.140 was een kunstvorm gewijd[br]aan het falen van mensen. 0:09:43.830,0:09:47.000 En hen mededogen verlenen, 0:09:47.000,0:09:50.330 wat ze in het gewone leven[br]niet zouden krijgen. 0:09:50.330,0:09:52.530 Toen ik een paar jaar geleden[br]hierover nadacht, 0:09:52.530,0:09:54.150 ging ik naar "The Sunday Sport", 0:09:54.150,0:09:57.310 een sensatiekrantje dat ik[br]niet zou aanraden te gaan lezen 0:09:57.310,0:09:59.000 als u het niet al kent. 0:09:59.000,0:10:01.000 En ik had een gesprek met hen 0:10:01.000,0:10:03.700 over enkele van de grote[br]westerse tragedies. 0:10:03.700,0:10:06.000 Ik was benieuwd hoe zij[br]de essentie zouden vatten 0:10:06.000,0:10:08.190 van bepaalde verhalen als ze als nieuws 0:10:08.190,0:10:11.000 op een zaterdagmiddag[br]bij de redactie zou binnenkomen. 0:10:11.000,0:10:14.000 Ik vertelde over Othello.[br]Kenden ze niet maar ze waren geboeid. 0:10:14.000,0:10:15.000 (Gelach) 0:10:15.000,0:10:18.000 En ik vroeg hen een krantenkop voor dit verhaal te maken. 0:10:18.000,0:10:21.560 Het werd: "Immigrant doodt[br]senatorsdochter uit blinde liefde" 0:10:21.560,0:10:23.000 in chocoladeletters. 0:10:23.000,0:10:25.000 Ik vertelde ze het verhaal[br]van Madame Bovary. 0:10:25.000,0:10:27.670 Een ontdekking waarover ze[br]ook heel enthousiast waren. 0:10:27.670,0:10:32.000 Ze schreven: "Koopzieke overspelige[br]slikt rattengif na kredietfraude". 0:10:32.000,0:10:33.140 (Gelach) 0:10:33.140,0:10:34.500 En nu mijn favoriet. 0:10:34.500,0:10:37.000 Die jongens zijn toch[br]geniaal op hun manier. 0:10:37.000,0:10:39.550 Mijn favoriet is[br]"Koning Oedipus" van Sophokles. 0:10:39.550,0:10:42.000 "Verblind na sex met moeder". 0:10:42.000,0:10:45.000 (Gelach) 0:10:45.000,0:10:47.000 (Applaus) 0:10:47.000,0:10:49.840 Dus aan de ene kant van mijn spectrum 0:10:49.840,0:10:51.800 staat het boulevardblaadje. 0:10:51.800,0:10:55.190 En aan de andere kant[br]de tragedie en het treurspel. 0:10:55.190,0:10:57.000 Ik bepleit dus in feite dat we iets 0:10:57.000,0:10:59.000 zouden moeten leren van het treurspel. 0:10:59.000,0:11:02.370 Het zou idioot zijn[br]Hamlet een 'loser' te noemen. 0:11:02.370,0:11:05.000 Hij is geen 'loser',[br]ook al heeft hij verloren. 0:11:05.000,0:11:07.320 Dat is de boodschap[br]van de tragedie voor ons, 0:11:07.320,0:11:10.000 en waarom het zo ontzettend belangrijk is. 0:11:10.000,0:11:12.100 Wat er tegenwoordig ook aan de hand is, 0:11:12.100,0:11:13.810 en waarom we zo benauwd zijn, 0:11:13.810,0:11:17.000 is dat de samenleving[br]geen kern heeft die niet-menselijk is. 0:11:17.000,0:11:19.560 We zijn de eersten die in een wereld leven 0:11:19.560,0:11:22.050 waarin we niets anders[br]aanbidden dan onszelf. 0:11:22.050,0:11:24.080 We hebben een hoge dunk[br]van onszelf. Prima. 0:11:24.080,0:11:27.000 We zijn op de maan geweest,[br]hebben bijzondere dingen gedaan. 0:11:27.000,0:11:29.080 Dus zijn we geneigd onszelf te aanbidden. 0:11:29.080,0:11:30.700 Onze helden zijn menselijke helden. 0:11:30.700,0:11:32.640 Dat is nooit eerder voorgekomen. 0:11:32.640,0:11:34.970 De meeste andere samenlevingen[br]hadden als hun kern 0:11:34.970,0:11:36.670 de aanbidding voor iets bovenaards: 0:11:36.670,0:11:39.380 een god, een geest,[br]een natuurkracht, het heelal. 0:11:39.380,0:11:42.150 Wat dan ook, iets anders[br]dat wordt aanbeden. 0:11:42.150,0:11:43.600 We zijn dat verleerd. 0:11:43.600,0:11:46.320 Daarom trekt de natuur ons ook zo aan. 0:11:46.320,0:11:49.480 Niet omdat dat zo gezond is,[br]ook al wordt het vaak wel zo gebracht. 0:11:49.480,0:11:53.000 Maar omdat het een vlucht is[br]uit het menselijke mierennest. 0:11:53.000,0:11:55.260 Een vlucht voor onze eigen rivaliteit, 0:11:55.260,0:11:56.840 en onze eigen drama's. 0:11:56.840,0:11:59.410 Daarom zien we graag gletsjers en oceanen, 0:11:59.410,0:12:02.700 de aarde van buitenaf, haar begrenzingen. 0:12:02.710,0:12:07.000 We willen graag in contact zijn[br]met iets dat niet-menselijk is. 0:12:07.000,0:12:10.580 Dat is enorm belangrijk voor ons. 0:12:10.580,0:12:14.000 Ik heb het nu gehad[br]over succes en mislukken. 0:12:14.000,0:12:16.570 Een van de interessante kanten van succes 0:12:16.570,0:12:19.000 is dat we denken te weten wat het inhoudt. 0:12:19.000,0:12:21.180 Als ik zeg dat iemand achter dat scherm 0:12:21.180,0:12:24.120 heel succesvol is,[br]roept dat allerlei ideeën op. 0:12:24.120,0:12:26.420 Over hoeveel geld hij of zij heeft, 0:12:26.420,0:12:29.190 of roem die verworven is[br]op een bepaald terrein. 0:12:29.190,0:12:31.000 Mijn eigen theorie over succes, 0:12:31.000,0:12:33.500 en ik ben iemand die[br]heel graag succesvol wil zijn. 0:12:33.500,0:12:35.940 Ik denk altijd: "Hoe kan ik[br]succesvoller worden?" 0:12:35.940,0:12:38.190 Maar naarmate ik ouder word,[br]komt er meer nuance 0:12:38.190,0:12:40.250 in mijn begrip van het woord 'succes'. 0:12:40.250,0:12:42.390 Dit is een inzicht dat ik had over succes. 0:12:42.390,0:12:44.550 Je kunt niet overal succesvol in zijn. 0:12:44.550,0:12:47.000 We horen veel over[br]balans tussen werken en leven. 0:12:47.000,0:12:50.000 Onzin. Je kunt niet[br]alles hebben. Dat kan niet. 0:12:50.000,0:12:51.800 Dus elke visie op succes 0:12:51.800,0:12:54.170 moet ook erkennen wat er bij inschiet, 0:12:54.170,0:12:56.270 waar het element van verlies zit. 0:12:56.270,0:12:59.000 En wie wijs leeft, aanvaardt ook 0:12:59.000,0:13:02.000 dat er een element[br]zal zijn van niet-slagen. 0:13:02.000,0:13:04.000 En heel vaak zijn onze ideeën 0:13:04.000,0:13:06.000 over wat succesvol leven inhoudt, 0:13:06.000,0:13:09.290 niet onze eigen ideeën. 0:13:09.290,0:13:11.230 We zuigen ze op van anderen. 0:13:11.230,0:13:13.210 Voor mannen is dat meestal de vader. 0:13:13.210,0:13:15.000 En voor vrouwen de moeder. 0:13:15.000,0:13:17.850 Deze boodschap verkondigen[br]psychoanalytici al zo'n 80 jaar. 0:13:17.850,0:13:21.200 Niemand heeft nog goed geluisterd,[br]maar ik denk dat het klopt. 0:13:21.200,0:13:23.000 Ook zuigen we boodschappen op 0:13:23.000,0:13:25.000 van alles wat op tv is, van reclames 0:13:25.000,0:13:26.720 tot markering, noem maar op. 0:13:26.720,0:13:29.000 Dit zijn enorm sterke krachten, 0:13:29.000,0:13:33.000 die bepalen wat we willen[br]en hoe we onszelf zien. 0:13:33.000,0:13:36.000 Wanneer we horen dat bankier[br]een respectabel beroep is 0:13:36.000,0:13:38.000 willen we allemaal bankier worden. 0:13:38.000,0:13:41.470 Zodra het niet meer zo respectabel is,[br]zijn we niet meer geïnteresseerd. 0:13:41.470,0:13:44.000 We zijn zeer ontvankelijk. 0:13:44.000,0:13:46.320 Dus wat ik wil bepleiten is niet 0:13:46.320,0:13:48.990 dat we onze ideeën over succes opgeven. 0:13:48.990,0:13:51.190 Maar laat het onze eigen ideeën zijn. 0:13:51.190,0:13:53.130 We moeten ons concentreren[br]op onze ideeën. 0:13:53.130,0:13:56.000 Er ons ervan verzekeren[br]dat ze van ons zijn, 0:13:56.000,0:13:58.000 dat we echt de makers[br]van onze eigen ambities zijn. 0:13:58.000,0:14:00.620 Want het is erg genoeg[br]om niet te krijgen wat je wilt. 0:14:00.620,0:14:04.010 Nog erger is een idee[br]hebben van wat je wilt, 0:14:04.010,0:14:06.000 maar uiteindelijk moet ontdekken 0:14:06.000,0:14:09.000 dat je dat eigenlijk helemaal niet wilde. 0:14:09.000,0:14:10.780 Hiermee ga ik afsluiten. 0:14:11.440,0:14:13.310 Wat ik nog wil benadrukken, 0:14:13.310,0:14:15.540 is hoe dan ook: succes, ja. 0:14:15.540,0:14:18.570 Maar laten we aanvaarden[br]dat onze ideeën soms afwijken. 0:14:18.570,0:14:21.470 Laten we onze gedachten[br]over succes eens nader beschouwen. 0:14:21.470,0:14:25.590 En ervoor zorgen dat onze ideeën[br]over succes werkelijk van onszelf zijn. 0:14:25.590,0:14:26.820 Dank je wel. 0:14:26.820,0:14:30.020 (Applaus) 0:14:42.080,0:14:44.430 Chris Anderson: Dat was fascinerend. 0:14:44.430,0:14:49.690 Hoe verzoen je het idee van iemand die -- 0:14:49.690,0:14:53.000 dat het slecht is[br]iemand te zien als een 'loser', 0:14:53.000,0:14:57.000 met het idee van je leven[br]in eigen hand nemen? 0:14:57.000,0:15:00.000 En dat een samenleving die dat stimuleert, 0:15:00.000,0:15:02.630 misschien niet zonder[br]winnaars en verliezers kan? 0:15:02.630,0:15:05.530 Alain de Botton: Ja, ik denk[br]dat het vooral de willekeur is 0:15:05.530,0:15:08.000 van het winnen en verliezen[br]die ik wilde benadrukken. 0:15:08.000,0:15:10.020 Want het accent ligt vandaag de dag 0:15:10.020,0:15:12.160 zozeer op de rechtvaardigheid van alles. 0:15:12.160,0:15:13.930 Daar spreken politici altijd over. 0:15:13.930,0:15:17.280 Ik geloof heilig in rechtvaardigheid,[br]maar het is gewoon onmogelijk. 0:15:17.280,0:15:19.270 Dus moeten we alles doen wat we kunnen, 0:15:19.270,0:15:21.280 alles wat we kunnen om het na te streven. 0:15:21.280,0:15:23.440 Maar uiteindelijk moeten we bedenken 0:15:23.440,0:15:26.680 dat wie we ook tegenover ons hebben,[br]wat er ook met hen is gebeurd, 0:15:26.680,0:15:29.000 er een groot element van toeval meespeelt. 0:15:29.000,0:15:31.000 En daarvoor probeer ik ruimte te scheppen. 0:15:31.000,0:15:33.000 Anders wordt het wel erg claustrofobisch. 0:15:33.000,0:15:34.830 C A: Maar geloof je dat je 0:15:34.830,0:15:37.210 jouw vriendelijkere,[br]mildere filosofie over werk 0:15:37.210,0:15:40.270 kunt combineren met[br]een succesvolle economie? 0:15:40.270,0:15:42.550 Of kan dat volgens jou niet, 0:15:42.550,0:15:45.550 maar geeft dat niet[br]en benadrukken we dat te zeer? 0:15:45.550,0:15:48.000 A B.: De nachtmerrie is de gedachte 0:15:48.000,0:15:52.000 dat mensen productiever worden[br]als je ze angst aanjaagt. 0:15:52.000,0:15:55.000 En hoe hardvochtiger de omgeving 0:15:55.000,0:15:57.000 hoe meer mensen de uitdaging aangaan. 0:15:57.000,0:16:01.000 Bedenk eens wie je als ideale vader[br]zou willen hebben. 0:16:01.000,0:16:04.000 De ideale vader is iemand[br]die streng maar zachtaardig is. 0:16:04.000,0:16:06.390 De lijn daartussen is moeilijk te trekken. 0:16:06.390,0:16:09.540 We hebben zogezegd vaderfiguren[br]nodig in onze samenleving, 0:16:09.540,0:16:12.000 om te voorkomen[br]dat we in extremen vervallen. 0:16:12.000,0:16:16.000 Dat is de autoritaire,[br]straffende figuur aan de ene kant, 0:16:16.000,0:16:20.000 En de lakse, losgeslagen optie[br]aan de andere kant. 0:16:20.000,0:16:22.000 Chris Anderson: Alain de Botton. 0:16:22.000,0:16:24.000 Alain de Botton: Dank je wel. 0:16:24.000,0:16:27.440 (Applaus)