< Return to Video

Jennifer Healey: Arabaların dili olsa kazalar önlenebilirdi

  • 0:01 - 0:03
    Kabul edelim :
  • 0:03 - 0:05
    Araba kullanmak tehlikelidir.
  • 0:05 - 0:08
    Aklımıza getirmekten hoşlanmadığımız şeylerden biri olsa da,
  • 0:08 - 0:12
    dünya genelinde dikiz aynalarından sarkan
  • 0:12 - 0:17
    dini simgeler ve nazar boncukları
  • 0:17 - 0:21
    bu tehlikenin farkında olduğumuzu gösteriyor.
  • 0:21 - 0:24
    Trafik kazaları en önde gelen ölüm sebeplerinden biridir.
  • 0:24 - 0:29
    ABD'de 16 ila 19 yaşındaki kişilerde ise
  • 0:29 - 0:31
    bu en önde gelen ölüm sebebidir --
  • 0:31 - 0:35
    ve bu kazaların yüzde 75'inin
  • 0:35 - 0:37
    uyuşturucu ya da alkolle hiçbir ilgisi yoktur.
  • 0:37 - 0:40
    Peki ama olan ne?
  • 0:40 - 0:44
    Kesin bir şey söylemek zor ama ilk kazamı hatırlıyorum da
  • 0:44 - 0:48
    Otoyolda yol alan genç bir sürücüydüm
  • 0:48 - 0:50
    önümde de bir araba vardı, fren lambalarının yandığını gördüm.
  • 0:50 - 0:52
    Ben "Tamam, pekala, bu adam yavaşlıyor,
  • 0:52 - 0:53
    ben de yavaşlarım madem"
  • 0:53 - 0:55
    Frene dokundum.
  • 0:55 - 0:57
    Ama yoo, bu adam yavaşlıyor falan değil.
  • 0:57 - 1:00
    Bu adam duruyor, tamamen durmuş, otoyol üstünde durmuş tamamen.
  • 1:00 - 1:03
    Yani saatte 105 km hızdan -- sıfıra mı inecektim?
  • 1:03 - 1:05
    Frenlere yüklendim.
  • 1:05 - 1:08
    ABS'nin devreye girdiğini hissettim, arabaysa hala gidiyordu,
  • 1:08 - 1:10
    durmayacaktı ve durdurmayacağını biliyordum
  • 1:10 - 1:13
    ve hava yastığı açıldı, araba hurdaya döndü
  • 1:13 - 1:17
    ve neyse ki hiç kimse zarar görmedi.
  • 1:17 - 1:21
    O arabanın duruyor olduğunu hiç fark etmemiştim,
  • 1:21 - 1:25
    ve bence bundan çok daha iyisini yapabiliriz.
  • 1:25 - 1:29
    Bence, arabalarımızın birbirleriyle konuşmasını sağlayarak
  • 1:29 - 1:33
    sürüş deneyimini değiştirebiliriz.
  • 1:33 - 1:34
    Sizden sadece şimdiki sürüş deneyimimizin
  • 1:34 - 1:37
    neye benzediği hakkında biraz düşünmenizi istiyorum.
  • 1:37 - 1:41
    Arabaya bin. Kapıyı kapa. Camdan bir balon içindesin.
  • 1:41 - 1:44
    Çevrende olup biteni doğrudan algılayamıyorsun aslında.
  • 1:44 - 1:46
    Vücudumuzun bir uzantısı gibi bu şeyin içindesin.
  • 1:46 - 1:48
    Görevin ise bu şeyi tamamını göremediğin
  • 1:48 - 1:50
    yollarda diğer metal devlerin arasından,
  • 1:50 - 1:55
    içinden geçirerek insanüstü hızlarda ilerletmek.
  • 1:55 - 1:59
    Tamam? Ve sana rehberlik edecek tek şey de iki gözün.
  • 1:59 - 2:01
    Peki, her şey bu kadar.
  • 2:01 - 2:03
    aslında bu iş için tasarlanmamış olan gözler
  • 2:03 - 2:06
    ve sonrada senden başka şeyler yapmanı istiyorlar,
  • 2:06 - 2:08
    mesela eğer şerit değiştirmek istiyorsan,
  • 2:08 - 2:10
    senden ilk olarak ne yapmanı istiyorlar?
  • 2:10 - 2:13
    Gözlerini yoldan ayırmanı. Evet, doğru.
  • 2:13 - 2:16
    Gittiğini yöne bakmayı kes, dön,
  • 2:16 - 2:18
    kör noktanı kontrol et
  • 2:18 - 2:21
    ve nereye gittiğine bakmadan sürmeye devam et.
  • 2:21 - 2:24
    Sen ve diğer herkes. Araba sürmenin güvenli yolu bu.
  • 2:24 - 2:26
    Neden böyle yapıyoruz? Çünkü yapmak zorundayız,
  • 2:26 - 2:29
    bir seçim yapmalıyız, buraya mı bakayım yoksa oraya mı bakayım?
  • 2:29 - 2:30
    Hangisi daha önemli?
  • 2:30 - 2:33
    Ve genellikle yolda neye dikkat edeceğimizi
  • 2:33 - 2:37
    bulup seçme konusunda da harika bir iş çıkarıyoruz.
  • 2:37 - 2:41
    Ama bazen bir şeyi gözden kaçırıyoruz.
  • 2:41 - 2:45
    Bazen bir şeyi yanlış algılıyor ya da çok geç fark ediyoruz.
  • 2:45 - 2:47
    Pek çok kazada,
  • 2:47 - 2:49
    "Geldiğini görmemiştim" der sürücü.
  • 2:49 - 2:53
    Ve buna inanırım. Buna inanırım.
  • 2:53 - 2:56
    Bizler sadece bir kısmını görebiliyoruz.
  • 2:56 - 3:01
    Şimdiki mevcut teknoloji ise bunu geliştirmemize yardımcı olabilir.
  • 3:01 - 3:05
    Gelecekte, birbirleriyle veri alışverişinde bulunan arabalar sayesinde,
  • 3:05 - 3:09
    sadece üç araba ilerimizi
  • 3:09 - 3:11
    üç araba gerimizi ve sağımızla solumuzu değil,
  • 3:11 - 3:14
    hepsini aynı anda, kuşbakışı görebileceğiz,
  • 3:14 - 3:17
    aslında bu arabaların içini bile görebileceğiz.
  • 3:17 - 3:19
    Önümüzdeki arabanın hızını görebilecek,
  • 3:19 - 3:22
    bu adam ne kadar hızlı gidiyor yoksa duruyor mu hepsini görebileceğiz.
  • 3:22 - 3:27
    Eğer bu adam durmak üzereyse, bunu bileceğim.
  • 3:27 - 3:31
    Ayrıca hesaplamalarla, algoritmalarla ve öngörücü modellerle
  • 3:31 - 3:34
    geleceği de görebileceğiz.
  • 3:34 - 3:36
    Bu imkansız gibi gelebilir.
  • 3:36 - 3:38
    Geleceği nasıl tahmin edebilirsin ki? Bu gerçekten zor.
  • 3:38 - 3:42
    Aslında, değil. Arabalarla, imkansız değil.
  • 3:42 - 3:45
    Arabalar, üç boyutlu nesnelerdir.
  • 3:45 - 3:47
    sabit bir konum ve hıza sahiplerdir.
  • 3:47 - 3:49
    Yollarda giderler.
  • 3:49 - 3:51
    Çoğu zaman önceden belirlenen yollar üzerinde seyahat ederler.
  • 3:51 - 3:55
    Bir arabanın yakın gelecekte nerede olacağına ilişkin
  • 3:55 - 3:58
    makul tahminler yapmak gerçekten de o kadar zor değil.
  • 3:58 - 4:00
    Hatta, siz arabanızdayken
  • 4:00 - 4:02
    bir motosikletçinin gelip -- vınnnnnn! --
  • 4:02 - 4:04
    Saatte 140 kilometre hızla, yolu yararak--
  • 4:04 - 4:07
    bunu daha önce yaşamışsınızdır --
  • 4:07 - 4:09
    işte buna "nerden çıktığı belli değil" deriz.
  • 4:09 - 4:13
    Ama bu adam belki yarım saattir yoldaydı.
  • 4:13 - 4:14
    (Gülüşmeler)
  • 4:14 - 4:18
    Öyle değil mi? Yani, biri onu görmüştür.
  • 4:18 - 4:21
    On, 20, 30 kilometre gerideyken, birisi bu adamı görmüştür,
  • 4:21 - 4:23
    ve bir araba da bu adamı görür görmez
  • 4:23 - 4:25
    onu haritaya işler, artık haritadadır --
  • 4:25 - 4:27
    konumuyla, hızıyla,
  • 4:27 - 4:30
    ve iyi bir tahminle saatte 140 kilometreyle gitmeye devam da edecek.
  • 4:30 - 4:32
    Bunu bileceksiniz, çünkü arabanız bilecek, çünkü
  • 4:32 - 4:34
    o diğer araba sizin arabanızın kulağına bir şeyler fısıldamış olacak,
  • 4:34 - 4:36
    "Bu arada, beş dakika,
  • 4:36 - 4:39
    motosikletçi , dikkat et."
  • 4:39 - 4:42
    Arabaların nasıl davranacaklarına ilişkin mantıklı tahminlerde bulunabilirsiniz.
  • 4:42 - 4:43
    Yani, bunlar klasik mekanikle hareket eden nesneler.
  • 4:43 - 4:46
    Bu onların iyi bir yönü.
  • 4:46 - 4:49
    Peki bu noktaya nasıl geliriz?
  • 4:49 - 4:51
    Basit bir şeyle başlayabiliriz,
  • 4:51 - 4:54
    konum verilerimizi arabalar arasında paylaşmak gibi,
  • 4:54 - 4:56
    sadece GPS paylaşımı gibi.
  • 4:56 - 4:58
    Eğer arabamda bir GPS ve bir kamera varsa,
  • 4:58 - 5:01
    nerede olduğuma ve ne kadar hızla ilerlediğime
  • 5:01 - 5:02
    ilişkin gayet kesin bir fikrim de vardır.
  • 5:02 - 5:04
    Bilgisayar görüşüyle, çevremdeki arabaların nerelerde olduklarını
  • 5:04 - 5:07
    ve aşağı yukarı nereye gittiklerini tahmin edebilirim.
  • 5:07 - 5:08
    Aynısı diğer arabalar için de geçerli.
  • 5:08 - 5:10
    Nerede olduklarına ilişkin kesin bir fikre ve diğer arabaların da
  • 5:10 - 5:12
    aşağı yukarı nerede olduklarına ilişkin bir fikre sahip olabilirler.
  • 5:12 - 5:16
    Peki iki araba bu verileri paylaşırsa,
  • 5:16 - 5:18
    eğer birbirleriyle konuşurlarsa ne olur?
  • 5:18 - 5:20
    Ne olacağını size tam olarak söyleyebilirim.
  • 5:20 - 5:23
    Her iki model de gelişir.
  • 5:23 - 5:25
    Herkes kazanır.
  • 5:25 - 5:27
    Profesör Bob Wang ve ekibi,
  • 5:27 - 5:30
    bulanık tahminlerin birleştirilmesi durumunda ne olacağı ile ilgili
  • 5:30 - 5:33
    bilgisayar simülasyonları yapmış, hafif trafikte bile
  • 5:33 - 5:36
    arabalar sadece GPS verilerini paylaştığında,
  • 5:36 - 5:39
    ve biz de bu araştırmayı bilgisayar simülasyonundan çıkarıp
  • 5:39 - 5:42
    şimdiki arabalarda da olan robotların şu hakiki sensörlere
  • 5:42 - 5:45
    sahip olduğu bir robotlu test ortamına taşıdık:
  • 5:45 - 5:47
    stereo kameralar, GPS,
  • 5:47 - 5:49
    iki boyutlu lazer mesafe ölçerler
  • 5:49 - 5:51
    yanaşma sistemlerinde yaygın bulunurlar.
  • 5:51 - 5:55
    Ayrıca, ayrı bir kısa menzilli iletişim telsizi taktık
  • 5:55 - 5:57
    ve robotlar birbirleriyle konuştular.
  • 5:57 - 5:59
    Bu robotlar birbirleriyle karşılaştıklarında,
  • 5:59 - 6:02
    birbirlerinin konumunu tam olarak izleyip
  • 6:02 - 6:04
    birbirlerinden sakınabilirler.
  • 6:04 - 6:08
    Şimdi karışımın içine daha fazla robot ekledikçe
  • 6:08 - 6:09
    bazı sorunlarla karşılaştık.
  • 6:09 - 6:11
    Sorunlardan biri, çok fazla lakırdı olunca
  • 6:11 - 6:15
    veri paketlerinin tümünü işlemenizin zor olması, bu yüzden öncelikler belirlemelisiniz
  • 6:15 - 6:18
    ve işte öngörücü modelin size yardımcı olacağı nokta da bu.
  • 6:18 - 6:22
    Eğer robot arabalarınızın hepsi de tahmini yörüngeleri izlerseler,
  • 6:22 - 6:24
    bu paketlere o kadar da dikkat etmenize gerek yoktur.
  • 6:24 - 6:25
    Rotadan biraz çıkacak gibi görünen
  • 6:25 - 6:27
    bir adamı öncelikle ele alırsınız.
  • 6:27 - 6:29
    Bu adam bir sorun teşkil edebilir.
  • 6:29 - 6:32
    Ve yeni güzergahı tahmin edersiniz.
  • 6:32 - 6:35
    Yani, onun rotadan çıkacağını sadece bilmekle kalmıyor, nasıl olacağını da biliyorsunuz.
  • 6:35 - 6:39
    Ayrıca hangi sürücüleri yoldan çekilmeleri için uyaracağınızı da biliyorsunuz.
  • 6:39 - 6:41
    Ve bizim yapmak istediğimiz ise -- herkesi en iyi şekilde nasıl uyarabileceğimiz?
  • 6:41 - 6:45
    Bu arabalar nasıl fısıldaşabilir, "Yoldan çekilmen gerekiyor?"
  • 6:45 - 6:46
    Bu iki şeye bağlı:
  • 6:46 - 6:48
    birincisi, arabanın yeteneğine,
  • 6:48 - 6:51
    ve ikincisi de sürücünün yeteneğine.
  • 6:51 - 6:53
    Eğer adamın birinin gerçekten harika bir arabası varsa,
  • 6:53 - 6:56
    ama telefondaysa, ya da işte bir şeyle meşgulse,
  • 6:56 - 6:58
    muhtemelen acil bir durumda harekete geçmek
  • 6:58 - 7:01
    için uygun bir halde olmayacaktır.
  • 7:01 - 7:02
    Bu yüzden, sürücü durumunu modelleyen
  • 7:02 - 7:05
    ayrı bir araştırma konusuna daha başladık.
  • 7:05 - 7:07
    Ve şimdiyse, üç kamera kullanarak,
  • 7:07 - 7:10
    bir sürücü ileriye mi bakıyor,
  • 7:10 - 7:12
    uzaklara mı bakıyor, aşağı mı bakıyor, telefonda mı,
  • 7:12 - 7:15
    yoksa kahve mi içiyor algılayabiliyoruz.
  • 7:15 - 7:18
    Kazayı tahmin edebiliyor
  • 7:18 - 7:21
    ve herkes için en güvenli yolu hesaplamak için kimin,
  • 7:21 - 7:25
    hangi arabaların yoldan çekilmesinin
  • 7:25 - 7:28
    daha uygun olacağını tahmin edebiliyoruz..
  • 7:28 - 7:32
    Temelde, bu teknolojiler bugün mevcut.
  • 7:32 - 7:35
    Sanırım karşı karşıya kaldığımız en büyük sorun,
  • 7:35 - 7:38
    verilerimizi paylaşmak için istekli olup olmadığımız.
  • 7:38 - 7:41
    Sanırım oldukça rahatsız edici bir fikir gibi,
  • 7:41 - 7:43
    Sanki, arabaların bizi izlemesi,
  • 7:43 - 7:47
    diğer arabalarla bizi çekiştirmesi,
  • 7:47 - 7:50
    ve bir dedikodu denizinde yol alacak olmamız fikri
  • 7:50 - 7:54
    Ama inanıyorum ki gizliliğimizi koruyacak bir şekilde yapılabilir,
  • 7:54 - 7:58
    tıpkı günümüzde dışarıdan arabanıza baktığımda,
  • 7:58 - 8:00
    sizin hakkınızda aslında hiçbir şey öğrenemiyor olmam gibi.
  • 8:00 - 8:01
    Plaka numaranıza baksam da
  • 8:01 - 8:03
    gerçekten kim olduğunuzu bilemem.
  • 8:03 - 8:07
    Bence arabalar arkamızdan bizi çekiştirebilir.
  • 8:07 - 8:10
    (Gülüşmeler)
  • 8:10 - 8:13
    Üstelik bence bu harika bir şey olacak.
  • 8:13 - 8:15
    Bir an için düşünmenizi istiyorum
  • 8:15 - 8:19
    arkanızdaki dikkati dağınık gencin sizin fren yaptığınızı
  • 8:19 - 8:21
    bilmesini gerçekten de istemez miydiniz
  • 8:21 - 8:24
    aniden durmak üzere olduğunuzu bilmesini.
  • 8:24 - 8:27
    Verilerimizi kendi isteğimizle paylaşarak
  • 8:27 - 8:30
    herkes için en iyi olanı yapabiliriz.
  • 8:30 - 8:33
    Yani bırakın arabalar dedikodunuzu yapsın.
  • 8:33 - 8:36
    Bu, yolları çok daha güvenli kılacak.
  • 8:36 - 8:38
    Teşekkürler.
  • 8:38 - 8:43
    (Alkışlar)
Title:
Jennifer Healey: Arabaların dili olsa kazalar önlenebilirdi
Speaker:
Jennifer Healey
Description:

Araba kullandığımızda cam bir baloncuğun içine gireriz, kapıları kapatıp gaza basarız ve bize yol göstermesi için gözümüze güveniriz -- sadece önümüzdeki ve arkamızdaki bir kaç aracı görebilmemize rağmen. Peki arabalar konumları ve hızları ile ilgili veri alışverişinde bulunabilselerdi ve herkes için en güvenli yolu hesaplamak için öngörücü modeller kullanabilselerdi ne olurdu? Jennifer Healey kazaların olmadığı bir dünya hayal ediyor. (TED@Intel de filme alındı.)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:00

Turkish subtitles

Revisions