Cách mầm bệnh lan truyền trên máy bay - và cách chúng ta ngăn chặn nó

Raymond Wang chỉ mới 17 tuổi, nhưng anh đã giúp xây dựng một thế giới khoẻ mạnh hơn. Bằng việc sử dụng thuỷ động lực học (động lực học của chất lỏng), anh đã tạo ra mô phỏng bằng máy tính xem cách luồng khí di chuyển trên máy bay, và điều anh tìm được gây lo lắng - khi một người hắc hơi trên máy bay, luồng khí thật sự giúp lan truyền mầm bệnh đến những hành khách khác. Wang chia sẻ một hoạt cảnh không thể quên được là cách cái hắc hơi di chuyển trong buồng máy bay cũng như giải pháp giành giải thưởng của anh: một thiết bị hình vẩy cá làm tăng luồng khí trong lành trong máy bay và chuyển hướng luồng khí mang mầm bệnh ra khỏi vòng xoay không khí.

Cho tôi biết bằng cách giơ tay

có bao nhiêu người trong phòng này
đã đi máy bay trong năm qua?

Khá tốt.

Hóa ra các bạn chia sẻ trải nghiệm đó

với hơn 3 tỷ người mỗi năm.

Và khi chúng ta có quá nhiều người
trong những ống kim loại này

bay đi khắp thế giới,

thỉnh thoảng,
những việc như vậy có thể xảy ra

và dịch bệnh bị lây truyền.

Thực sự đầu tiên tôi thích chủ đề này

khi tôi nghe về sự bùng nổ dịch Ebola
năm ngoái.

Và thật ra là

mặc dù Ebola lan truyền
ở phạm vi khá giới hạn này,

bằng con đường nhỏ những giọt lớn,

có tất cả các loại bệnh khác ở đây

có thể lây truyền trong khoang máy bay.

Điều tệ hơn, khi chúng ta
nhìn vào vài con số,

ta thật thấy kinh khủng.

Với H1N1,

Người này đã quyết định lên máy bay

và chỉ là chuyến bay một chiều

thực sự đã truyền căn bệnh
cho17 người khác.

Và với một người khác bị
dịch bệnh SARS,

người đã lên được một chuyến bay trong 3 giờ

và lây truyền dịch bệnh cho 22 người khác.

Đó không phải chính xác ý tôi
về một sức mạnh siêu cường.

Khi ta nhìn điều nầy,
ta cũng nhận ra là

rất khó để sàn lọc trước những
căn bệnh này.

Khi một người thực sự bước lên máy bay,

họ có thể bị bệnh

và thật ra họ trong giai đoạn ủ bệnh

nghĩa là họ bị bệnh thật

nhưng chưa có các triệu chứng,

và họ có thể, lần lượt truyền bệnh

cho nhiều người khác trong khoang.

Sự lây truyền này thật sự xảy ra vì hiện nay

chúng ta nhận không khí từ
trên nóc khoang

và từ bên hông khoang, nó màu xanh

Và sau đó, không khí đó đi qua những
bộ lọc rất hiệu quả

sẽ lọc đến 99.97 phần trăm
mầm bệnh ở gần các lối đi.

Nhưng mà hiện nay

là ta có mô hình của luồng khí trộn lẫn.

Bởi thế, nếu người nào đó hắt hơi,

thì luồng khí đó bị xoáy quanh nhiều lần

trước khi nó có cơ hội đi qua bộ lọc.

Nên tôi đã nghĩ: rõ ràng, đây là
một vấn đề rất nguy hiểm,

Tôi đã không có tiền
để đi mua một chiếc máy bay,

nên tôi quyết định tạo
một máy tính thay thế.

Quả thật, nó chứng minh rằng với
những chuyển động chất được cài đặt

điều ta có thể làm
là tạo ra những sự mô phỏng này

để cho ta những giải pháp tốt hơn

so với việc đích thân lên máy bay và
đọc chỉ số trên máy bay.

Vì thế về cơ bản, ta
có thể bắt đầu làm việc

với những bản vẽ 2D này--

Những cái này có đầy trong
bản vẽ kỹ thuật trên Internet.

Tôi lấy và đặt vào phần mềm
mô hình 3D này,

thật sự tạo ra mô hình 3D đó.

Sau đó tôi chia mô hình
mà tôi vừa ghép từ những mảnh nhỏ xíu này,

về cơ bản khớp với nhau để
máy tính có thể dễ hiểu hơn.

Sau đó tôi cho máy tính biết nơi
không khí trong khoang ra vào,

cho vào đó những tính chất vật lý

và ngồi đó đợi cho đến khi
máy tính tính toán sự mô phỏng.

Thực sự những gì chúng ta thu thập được
trong khoang thông thường là:

bạn chú ý người ở giữa hắt hơi

và ta "-vụt" - nó bay
ngay vào mặt của mọi người

Thật là ghê tởm.

Ở hàng ghế đầu, bạn lưu ý
hai hành khách đó

ngồi kế hành khách ở giữa

không có gì gọi là thoải mái.

Và khi bạn nhìn bên hông

bạn cũng sẽ thấy những mầm bệnh
phát tán dọc theo chiều dài khoang.

Điều đầu tiên tôi nghĩ là
"Việc này không tốt"

Nên tôi đã thực hiện hơn
32 mô phỏng khác nhau

và cuối cùng, tôi đã đi đến
giải pháp này ngay đây.

Đây là cái tôi gọi -bằng sáng chế
chưa được cấp - "Giám đốc Lối vào Toàn cầu"

Bằng cách này, ta có thể giảm
việc lan truyền mầm bệnh

khoảng 55 lần,

và gia tăng sự hít thở không khí
trong lành khoảng 190%.

Để thực hiện điều này

ta lắp đặt miếng ghép bằng
vật liệu hỗn hợp này

vào những chổ đã có sẵn trên máy bay.

Vì vậy việc lắp đặt rất đỡ tốn chi phí

và ta có thể làm trong vòng một đêm.

Tất cả ta phải làm là vặn vài
con ốc vào đó là xong.

Và kết quả ta nhận được
hoàn toàn gây kinh ngạc.

Thay vì có những luồng không khí rắc rối
thổi tới lui này,

ta có thể tạo những
bức tường khí thế này

len giữa giữa những hành khách

để tạo vùng khí riêng cho từng cá nhân.

Nên bạn sẽ thấy hành khách ở giữa
hắt hơi lần nữa,

nhưng lần này, ta có thể dễ dàng
đẩy xuống

chổ bộ lọc để loại bỏ.

Và cũng vậy với bên hông,

bạn sẽ thấy ta có thể trực tiếp
đẩy những mầm bệnh này xuống.

Nếu giờ bạn nhìn lại cùng cảnh này

nhưng với hệ thống mới lắp đặt,

bạn sẽ chú ý lúc hành khách
ở giữa hắt hơi,

lần này ta đẩy thẳng nó xuống lối thoát khí

trước khi nó có cơ hội lây lan người khác.

Nếu bạn thấy hai hành khách
ngồi cạnh người ở giữa

có thể thấy đang hít thở khí
không mầm bệnh.

Hãy nhìn bên hông,

bạn thấy một hệ thống hiệu quả.

Tóm lại, với hệ thống này,
chúng ta chiến thắng.

Nếu ta nhìn kỷ chúng ta sẽ thấy là

nó không chỉ
hiệu quả khi hành khách ở giữa hắt hơi,

mà còn khi hành khách
ngồi gần cửa sổ hắt hơi

hay cả lúc hành khách ở dãy giữa hắt hơi.

Với giải pháp này, nó có ý nghĩa cho
thế giới như thế nào?

Khi chúng ta nhìn nó

từ mô phỏng máy tính vào đời thực

ta có thể thấy với mô hình 3D này
mà tôi làm,

cơ bản sử dụng việc in ấn 3D,

chúng ta có thể thấy những luồng không khí
giống nhau đi xuống

tới ngay hành khách.

Trong quá khứ, dịch bệnh SARS
thực sự đã tiêu tốn cả thế giới

khoảng 40 tỷ đô la Mỹ.

Và trong tương lai,

một sự bùng nổ dịch bệnh lớn
có thể làm cả thế giới tiêu tốn

vượt qua con số 3 nghìn tỉ Đô la.

Lúc trước, ta đã quen với việc máy bay
ngưng dịch vụ

trong một đến hai tuần,

tốn ngàn giờ làm làm việc
và vài triệu đô la

để cố thay đổi điều gì đó.

Nhưng bây giờ, chúng ta có thể lắp đặt
thiết bị chỉ trong một đêm

về thấy kết quả ngay sau đó.

Bởi vậy, thật sự bây giờ vấn đề là
việc này phải được chứng nhận,

thử nghiệm trên máy bay,

và qua tất cả các quy trình khiểm định.

Hệ thống này thực sự cho thấy rằng
đôi khi giải pháp tốt nhất

là giải pháp đơn giản nhất.

Cách đây hai năm, thậm chí,

dự án này đã không làm được,

chỉ vì công nghệ chưa hổ trợ được.

Nhưng bây giờ với công nghệ tính học
tiên tiến

và sự phát triển Internet,

nó thực sự là kỷ nguyên vàng
cho sự đổi mới.

Vì thế câu hỏi của tôi cho các bạn
hôm nay là: tại sao ta phải đợi?

Hôm nay ta có thể
cùng nhau xây dựng tương lai.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)