< Return to Video

Mülteci olmak ne demektir? - Benedetta Berti ve Evelien Borgman

  • 0:07 - 0:09
    Dünyanın pek çok yerinde,
  • 0:09 - 0:13
    yaklaşık olarak 60 milyon kişi savaş,
    şiddet ve zulümden kaçmak için
  • 0:13 - 0:17
    yurtlarını terk etmek zorunda kalıyor.
  • 0:17 - 0:21
    Bu kişilerin çoğu ülke içinde göç ediyor,
  • 0:21 - 0:26
    yani yurtlarını terk etse de
    ülke sınırları içinde kalıyorlar.
  • 0:26 - 0:31
    Bazıları ise sınırı geçip kendi ülkeleri
    dışında sığınacak bir yer arayışındalar.
  • 0:31 - 0:34
    Bu kişiler genellikle mülteci
    olarak anılıyorlar.
  • 0:34 - 0:37
    Peki bu terim tam olarak
    ne anlama geliyor?
  • 0:37 - 0:40
    Dünyada binlerce yıldır mülteciler var,
  • 0:40 - 0:45
    ama güncel tanımı Birleşmiş Milletler'in
    II. Dünya Savaşı'nda oluşan
  • 0:45 - 0:47
    yaygın zulüm ve zorunlu göçlere
    maruz kalan mültecilerin yasal durumunu
  • 0:47 - 0:52
    tanımlamak için 1951 yılında
    yaptığı toplantıda ortaya çıktı.
  • 0:52 - 0:57
    Yapılan tanım mülteciyi kendi milletinin
    yaşadığı devlet sınırları dışında olan
  • 0:57 - 1:00
    ve zulüm göreceğine dair sağlam temelli
    kaygılar yüzünden
  • 1:00 - 1:04
    kendi vatanına dönemeyecek insanlar
    olarak tanımlar.
  • 1:04 - 1:09
    Bahsedilen zulüm kişinin ait olduğu
    ırk, din, milliyet,
  • 1:09 - 1:13
    belli bir sosyal gruba veya siyasi
    görüşe bağlı olmak sebebiyle olabilir
  • 1:13 - 1:17
    ve genellikle de savaş veya çatışmalar
    sonucu ortaya çıkar.
  • 1:17 - 1:21
    Günümüzde mültecilerin kabaca yarısını
    çocuklar oluşturuyor ve
  • 1:21 - 1:23
    bazılarının yanında onlara eşlik eden
    erişkin yaşta birisi de bulunmamakta.
  • 1:23 - 1:27
    Bu da onları çocuk emeği kullanımı
    ve cinsel sömürüye
  • 1:27 - 1:30
    daha savunmasız hâle getiriyor.
  • 1:30 - 1:32
    Her mültecinin hikâyesi
    birbirinden farklıdır,
  • 1:32 - 1:37
    çoğu da sonu bilinmez tehlikeli
    yolculuklara çıkmak zorunda kalmıştır.
  • 1:37 - 1:39
    Ama yolculuklarının ayrıntılarına
    girmeden önce
  • 1:39 - 1:41
    bir konuyu aydınlatalım.
  • 1:41 - 1:44
    "Mülteci" ve "Göçmen"
    terimleri konusunda
  • 1:44 - 1:47
    konusunda yaşanan karışıklığı
    biraz açalım.
  • 1:47 - 1:50
    Göçmen terimi genellikle ülkelerini
    daha iyi ekonomik fırsatlar için
  • 1:50 - 1:53
    veya kuraklık yaşanan bölgelerden
    ayrılmak zorunda kalan insanlar gibi
  • 1:53 - 1:55
    zulüm görme korkusu dışındaki
    sebeplerle terk edenler
  • 1:55 - 2:00
    için kullanılmakta.
  • 2:00 - 2:03
    Dünyada pek çok insan doğal afetler,
  • 2:03 - 2:05
    gıda bulmaktaki zorluklar
  • 2:05 - 2:07
    veya benzer sıkıntılar yüzünden
  • 2:07 - 2:08
    göç etmek zorunda kalıyor.
  • 2:08 - 2:11
    Ama haksız bir şekilde olsa da
    uluslararası hukuk
  • 2:11 - 2:17
    sadece çatışma ve şiddet yüzünden
    göç edenleri mülteci kabul ediyor.
  • 2:17 - 2:21
    Şimdi de birisi ülkesinden kaçmak zorunda
    kaldığında neler oluyor buna bakalım.
  • 2:21 - 2:24
    Pek çok göçmenin yolculuğu
    su, gıda ve barınaktan mahrum,
  • 2:24 - 2:28
    uzun ve tehlikeli geçer.
  • 2:28 - 2:31
    Ülkelerinden bir anda ayrılmak
    zorunda kaldıkları için
  • 2:31 - 2:33
    ellerinde pek bir varlıkları yoktur ve
    çatışma ortamlarından kaçmaya çalışan
  • 2:33 - 2:38
    bu insanların yanında başka bir ülkeye
    yasal yoldan girmelerini veya
  • 2:38 - 2:43
    bir uçağa binmelerini sağlayacak
    vize gibi belgeler yoktur.
  • 2:43 - 2:46
    Maddi ve siyasi etmenler onların
    olağan yolculuk hatlarını
  • 2:46 - 2:48
    izlemesine engel olur.
  • 2:48 - 2:52
    Bu da onları kara ve deniz yoluyla
    sınırı geçebilmek için
  • 2:52 - 2:55
    insan kaçakçılarına hayatlarını
  • 2:55 - 2:57
    emanet etmek zorunda bırakır.
  • 2:57 - 3:00
    Bazıları aileleriyle güvenli yerlere
    doğru yola çıkarken,
  • 3:00 - 3:04
    diğerleri bu yolculuğa sevdiklerine
    daha sonra kavuşma umuduyla
  • 3:04 - 3:07
    tek başlarına çıkarlar.
  • 3:07 - 3:10
    Bu ayrılık beklendiğinden uzun ve
    acı verici olabilir.
  • 3:10 - 3:14
    Dünyadaki mültecilerin yarıdan fazlası
    şehirlerde yer alırken bazen de
  • 3:14 - 3:18
    şiddetten kaçan birisinin ilk durağı yerel
    hükümetler veya Birleşmiş Milletler
  • 3:18 - 3:23
    Mülteci Yüksek Komiserliği'nin
    yönettiği bir mülteci kampı olabilir.
  • 3:23 - 3:27
    Göçmen kampları genellikle kalanların
    güvenle evlerine dönebilecekleri
  • 3:27 - 3:31
    uygun zamanı bekleyecekleri,
  • 3:31 - 3:32
    geldikleri ülkeye yerleştirilmeyi veya
  • 3:32 - 3:33
    başka bir ülkeye gönderilecekleri
  • 3:33 - 3:34
    zamanı bekledikleri kısa süreli ve
  • 3:34 - 3:35
    geçici bir yer olması düşünülür.
  • 3:35 - 3:40
    Ama genellikle yerleşme ve uzun dönemli
    kalma seçenekleri sınırlıdır.
  • 3:40 - 3:44
    Bu sebeple pek çok göçmen
    kamplarda yıllarca
  • 3:44 - 3:47
    hatta on yıllarca kalmak zorunda kalır.
  • 3:47 - 3:51
    Yerinden olmuş birinin yeni bir
    ülkeye geldiğinde
  • 3:51 - 3:53
    ilk yapması gereken şey
    iltica başvurusu yapmaktır.
  • 3:53 - 3:56
    Bu süreçte yasal yönden mülteci değil,
  • 3:56 - 4:01
    iltica talebi değerlendirilen kişi
    olarak tanımlanır.
  • 4:01 - 4:05
    Genel olarak ülkeler mülteci tanımında
    uzlaşmış olmakla beraber
  • 4:05 - 4:10
    her ülke iltica isteklerini
    değerlendirmek ve başvuranların
  • 4:10 - 4:14
    mülteci statüsünü alıp almayacaklarını
    kendileri karar vermekle sorumludur.
  • 4:14 - 4:17
    Her ülkenin değerledirmede
    farklı ölçütü vardır.
  • 4:17 - 4:20
    Kişinin yasal mülteci durumu kabul eden
    ülkenin ona düzgün davranılması ve
  • 4:20 - 4:23
    ayrımcılığa uğramaması gibi
  • 4:23 - 4:28
    sağlamak zorunda olduğu
    temel standartlar vardır.
  • 4:28 - 4:32
    Mültecilere sağlanan en temel hak
    kişinin özgürlükler ve hayatının
  • 4:32 - 4:35
    tehlikede olacağı bir ülkeye
    gönderilmesine
  • 4:35 - 4:39
    engel olunması ilkesidir.
  • 4:39 - 4:42
    Maalesef gerçekte mülteciler genellikle
  • 4:42 - 4:45
    tutarsız ve ayrımcı davranışların
    kurbanı olurlar.
  • 4:45 - 4:49
    Yeni hayatlarını yabancı korkusu
    ve ırkçılıkla kuşatılmış
  • 4:49 - 4:51
    bir ortamda kurmaya çalışırlar.
  • 4:51 - 4:54
    Sıklıkla da iş gücüne katılımları
    engellenerek insani yardımlara
  • 4:54 - 4:57
    bağımlı olarak yaşamak
    zorunda bırakılırlar.
  • 4:57 - 5:01
    Bu yetmezmiş gibi eğitim programlarına
    kaynak eksikliği yüzünden
  • 5:01 - 5:05
    pek çok mülteci çocuk
    eğitimden mahrum kalmaktadır.
  • 5:05 - 5:07
    Eğer aile tarihimizde geriye gidersek
    büyük ihtimalle bir zamanlar
  • 5:07 - 5:11
    savaşlar, ayrımcılık ve
    zulümler yüzünden
  • 5:11 - 5:14
    kendi atalarımızın da yuvalarından
  • 5:14 - 5:19
    ayrılmak zorunda
    bırakıldığını görebiliriz.
  • 5:19 - 5:23
    Günümüzde yerinden olmuş,
    yeni bir yuva arayan mültecilerin
  • 5:23 - 5:26
    hikâyelerini duyduğumuzda,
    ailemizin bu hikâyelerini
  • 5:26 - 5:28
    hatırlamamız hepimize faydalı olacaktır.
Title:
Mülteci olmak ne demektir? - Benedetta Berti ve Evelien Borgman
Speaker:
Benedetta Berti and Evelien Borgman
Description:

Tüm dersi şu adresten izleyebilirsiniz: http://ed.ted.com/lessons/what-does-it-mean-to-be-a-refugee-benedetta-berti-and-evelien-borgman

Dünyada yaklaşık olarak 60 milyon kişi savaş, şiddet ve zulümden kaçmak için yurtlarını terk etmek zorunda kalıyor. Bu kişilerin çoğu ülke içinde göç ediyor, yani yurtlarını terk etse de ülke sınırları içinde kalıyorlar. Mülteci dediğimiz diğerleri ise sınırı geçip kendi ülkeleri dışında sığınacak bir yer arayışındalar. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor? Benedetta Berti ve Evelien Borgman açıklıyor.

Dersi Benedetta Berti ve Evelien Borgman anlattı, animasyonu TED-Ed hazırladı.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:43

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.