< Return to Video

What Is Light?

  • 0:00 - 0:04
    Işık, biz ve evren arasındaki
    bağlantıdır.
  • 0:04 - 0:07
    Işık sayesinde uzak yıldızları,
  • 0:07 - 0:10
    hatta varoluşun başlangıcını görebiliriz.
  • 0:10 - 0:11
    Ama ışık nedir ?
  • 0:15 - 0:18
    Alt yazı: Umut Özbey
  • 0:19 - 0:22
    Kısaca ışık enerjinin taşınabilen
    en küçük birimidir.
  • 0:22 - 0:27
    Foton, maddenin bölünemez,
  • 0:27 - 0:30
    sadece oluşturulabilen veya yokedilebilen
    en küçük parçasıdır.
  • 0:30 - 0:33
    Işık aynı zamanda dalga-parçacık
    ikililiğine sahiptir
  • 0:33 - 0:36
    Yani aynı zamanda hem parçacık,
    hem de bir dalgadır.
  • 0:36 - 0:37
    Gerçi bu bir yalandır.
  • 0:37 - 0:41
    Ayrıca, biz "ışık" derken,
    görülebilen ışığı kastediyoruz.
  • 0:41 - 0:43
    Yani elektromanyetik spektrumun
    küçücük bir kısmındaki
  • 0:43 - 0:46
    Elektro manyetik radyasyon'daki bir enerji formudur.
  • 0:46 - 0:49
    Elektro manyetik radyasyon inanılmaz büyüklükteki
  • 0:49 - 0:51
    dalgaboylarından ve frekanslardan oluşur
  • 0:51 - 0:55
    Gama ışınları en az dalgaboyuna sahiptir
    çünkü en yüksek enerjili fotonlardır.
  • 0:55 - 0:58
    Çoğu gama ışını 10 pikometreden
    sadece biraz daha küçüktür.
  • 0:58 - 1:01
    Yani bir hidrojen atomundan
    hala kat kat küçük.
  • 1:01 - 1:04
    Yani bir hidrojen atomunu
    1 cent olarak düşünürsek
  • 1:04 - 1:07
    gerçek 1 centin Ay kadar olduğunu
    düşünebilirsiniz.
  • 1:07 - 1:09
    Görülebilir ışıklar spektrumun
    ortasında,
  • 1:09 - 1:13
    400 ila 700 nanometre arası değişmekte,
  • 1:13 - 1:15
    Yaklaşık olarak bakteri kadar.
  • 1:15 - 1:20
    Spektrumun bir ucunda radyo dalgaları
    100 kilometre çapına ulaşabilir.
  • 1:20 - 1:22
    Bildiğimiz en büyük dalgaboyları ise
  • 1:22 - 1:26
    10.000 kilometreden şaşırtıcı biçimde
    100.000 kilometreye kadar çıkabilir.
  • 1:26 - 1:28
    Yani Dünya'dan daha büyük!
  • 1:28 - 1:31
    Fizik kuralları açısından, bu bütün
    dalgalar aynıdır...
  • 1:31 - 1:36
    Hepsi dalga-parçacık ikililiğine sahiptir
    ve c'de (ışık hızı) seyahat eder.
  • 1:36 - 1:38
    (Sadece farklı frekanslarda)
  • 1:38 - 1:40
    Peki görülebilir ışığı ne özel yapar ?
  • 1:40 - 1:42
    Aslında... Hiçbir şey !
  • 1:42 - 1:45
    Biz sadece elektromanyetik spektrumun
    sadece
  • 1:45 - 1:49
    Bu kısmını görecek şekilde evrimleştik
  • 1:49 - 1:52
    Ama bu sadece bir tesadüf değildir ki:
  • 1:52 - 1:55
    Milyonlarca yıl önce çoğu gözün
    evrimleştiği üzere
  • 1:55 - 1:57
    Görülebilir ışık,
  • 1:57 - 2:01
    suda yayılan ışıkların elektromanyetik
    spektrumdaki tek setidir.
  • 2:01 - 2:05
    Bu çok akıllıcaydı, çünkü
    ışık maddeyle sadece iletişime geçmez,
  • 2:05 - 2:07
    madde tarafından değiştirilir, veya
    etrafımızdaki
  • 2:07 - 2:09
    Dünya hakkında bilgi vermek için
    neredeyse
  • 2:09 - 2:11
    gecikmesiz,
  • 2:11 - 2:14
    (hayatta kalmaya çok yardımcı olarak)
    kullanılabilir
  • 2:14 - 2:16
    Tamam, peki ışık nereden gelir ?
  • 2:16 - 2:21
    Atom veya moleküller yüksek bir periyottan
    bir düşüğe düştüğünde
  • 2:21 - 2:24
    Çok büyük elektromanyetik dalgalar oluşur.
  • 2:24 - 2:27
    Enerji kaybederler ve bunu radyasyon
    şeklinde yayarlar.
  • 2:27 - 2:31
    Mikroskobik seviyede, görünebilir ışık,
  • 2:31 - 2:35
    Bir elektronun bir periyot aşağı kayıp,
  • 2:35 - 2:37
    fazla enerjisini kaybetmesinde
    ortaya çıkar.
  • 2:37 - 2:41
    Aynı şekilde, gelen ışık bir elektron
    tarafından absorbe edilerek
  • 2:41 - 2:44
    elektronu bir üst periyota çıkartabilir.
  • 2:44 - 2:45
    Makroskopta (?) , hareket eden
  • 2:45 - 2:48
    yüklü elektron, titreyeşen
    bir manetik alan
  • 2:48 - 2:51
    oluştururken, kendine dik
    titreşen bir elektriksel alan oluşturur.
  • 2:51 - 2:54
    Bu iki alan enerjiyi bir yerden
    başka bir yere,
  • 2:54 - 2:56
    Varolduğu yerdeki bilgiyi taşıyarak,
  • 2:56 - 2:59
    Bu bilgiyle boşlukta hareket eder.
  • 2:59 - 3:03
    Peki neden evrendeki en hızlı hareket
    eden şey ışıktır ?
  • 3:03 - 3:05
    Hadi soruyu değiştirelim:
  • 3:05 - 3:08
    Uzaydaki en hızlı hareket etme
    yolu nedir ?
  • 3:08 - 3:16
    bu c'dir (ışık hızı), boşlukta
    299.792.458 m/s ,
  • 3:16 - 3:18
    Saatte 1 milyar kilometre !
  • 3:18 - 3:22
    EMR işte bu kadar hızlıdır.
  • 3:22 - 3:28
    Ağırlığı olmayan her parçacık c'de
    hareket eder,hızlanmadan veya yavaşlamadan
  • 3:28 - 3:30
    Bir mumdan çıkan ışık,
  • 3:30 - 3:32
    ışık hızına çıkana kadar hızlanmaz
  • 3:32 - 3:36
    çıktığından itibaren hızı c'dir
  • 3:36 - 3:39
    Peki neden c, ışık hızı
    sınırlıdır ?
  • 3:39 - 3:41
    Aslında... Kimse bilmiyor.
  • 3:41 - 3:43
    Evrenimiz böyle yapılmış,
  • 3:43 - 3:45
    Burada çok akıllıca bir cevap yok.
  • 3:45 - 3:47
    Yani ışık spektrumun bir parçası,
  • 3:47 - 3:50
    Dalga gibi davranan,evrenin hız limitinde
    ilerleyen
  • 3:50 - 3:52
    birbirine dik iki alan tarafından
    sevkedilen
  • 3:52 - 3:54
    bir temel parçacıktır.
  • 3:54 - 3:58
    Tamam, bunlar iyi güzel ama,
  • 3:58 - 4:00
    Zaman ve Işık hızında seyahat,
  • 4:00 - 4:03
    İkizler paradoxu, Quantum ve böyle şeyler
    ne ?
  • 4:03 - 4:05
    Bunları başka bir video için saklıyoruz.
  • 4:05 - 4:08
    Şimdilik, gözlerimizin uzayda varlığımızı
  • 4:08 - 4:11
    perspektife koymaya yardımcı
    olacak uzayda gezen
  • 4:11 - 4:15
    bilgileri yakalayabildiği için mutlu
    olmalıyız.
  • 4:18 - 4:22
    Kuş: Bu videoyu, diğer "büyük" videomuz için biraz kısa yaptık. Tamamlanmış 7-8 dakika gibi bir süreyi kırpmak zorunda kaldık çünkü yeterince iyi değillerdi. Bunun için üzgünüz. Matt Caplan'a son dakika yardımı için teşekkürler. Yakında ışık hakkında bir video daha çekeceğiz. Bir-iki hafta içinde yayınlamış olacağız.
Title:
What Is Light?
Description:

more » « less
Video Language:
English
Duration:
04:39
Ludus edited Turkish subtitles for What Is Light?
baristunahan edited Turkish subtitles for What Is Light?
baristunahan edited Turkish subtitles for What Is Light?
baristunahan commented on Turkish subtitles for What Is Light?
Buğra Özler edited Turkish subtitles for What Is Light?
  • TR - Alt yazı için;
    Buğra Özler 'e teşekkür etmek istiyorum. Türkçe alt yazının video çıktıktan bir gün sonra gelmesi çok iyi bir şey. Üstelik bu tarz kanalları ülkemizden insanların takip ettiğini bilmek de çok hoş.

Turkish subtitles

Revisions