Aztek ebesinin yaşamındaki bir gün
-
0:07 - 0:11Güneş Tanrı 7-Monkey
denen günde doğuyor, -
0:11 - 0:14parmakları al bir parıltıda
yavaşça yayılıyor; -
0:14 - 0:17bu parıltı, Tenochtitlan'daki
birçok şömine ateşinden -
0:17 - 0:19yükselen dumanlara hafifçe karışıyor.
-
0:19 - 0:24Ebe Xoquauhtli'nin zor bir
seçim yapması gerekiyor. -
0:24 - 0:29Yağmur mevsiminden kurak mevsime
önemli bir geçiş başlamak üzere. -
0:29 - 0:32Bütün yaz boyunca, tanrılar insanların
mısırla beslenmesini sağladı -
0:32 - 0:35fakat verimli yaz ayları kayboluyor.
-
0:35 - 0:39Festival esnasında yaşanan bu günde,
-
0:39 - 0:42tanrıların insanları
beslediği yaz mevsimi ile -
0:42 - 0:44bunun karşılığında
insanların tanrıları beslediği -
0:44 - 0:46kış mevsimi arasında değişiklik oluyor.
-
0:46 - 0:50Xoquauhtli'nin, efendisi
Teteoinnan'a borcu var. -
0:50 - 0:54Teteoinnan, bu festivalin merkezindeki
savaşçı bir kadın tanrıça. -
0:54 - 0:58Teteoinnan, hem kadınların
doğdukları savaş alanlarına -
0:59 - 1:02hem de Tenochtilan'ın düşmanlarıyla
savaşan erkeklere savaş açıyor. -
1:02 - 1:06O memnun edilmeli
yoksa kötü şans getirecek. -
1:06 - 1:08Ebenin bugün festivale katılması gerek
-
1:08 - 1:12fakat hastalarından birinin
doğumu her an başlayabilir. -
1:12 - 1:16Xoquauhtli önce hastasını
kontrol etmeye karar veriyor. -
1:16 - 1:19Hamile kadın çok sıkı çalışmadı,
sakız çiğnemedi -
1:19 - 1:20ya da çok ağır şeyler kaldırmadı.
-
1:20 - 1:23Ailesi ona iyi bakıyor.
-
1:23 - 1:26Tabii ki Xoquauhtli'nin tanrıçasını
onurlandırması biraz zaman alabilir. -
1:26 - 1:31Çırağını görevde bırakıp
şehrin merkezine doğru yola çıkıyor. -
1:31 - 1:34Yol boyunca, festivale hazırlanmak için
-
1:34 - 1:37caddeleri süpüren ve su kabağı
asan kadınlar görüyor. -
1:37 - 1:40Sonunda, Büyük Piramit'e ulaşıyor.
-
1:40 - 1:42En tepede iki tapınak var,
-
1:42 - 1:46kuzeyde yazın yağmur tanrısını
onurlandırma ritüelleri yapılıyor -
1:46 - 1:50ve güneyde kışın savaş tanrısını
onurlandırma ritüelleri yapılıyor. -
1:50 - 1:54Ekinoksta güneş
iki taraf arasında yükseliyor. -
1:54 - 1:57Seremoni, ebeler ile
diğer doktorlar arasındaki -
1:57 - 1:59yalancı bir savaşla başlıyor.
-
1:59 - 2:01Xoquauhtli'nin takımı yürekten savaşıyor;
-
2:01 - 2:03frenk incirleri, kadife çiçekleri
-
2:03 - 2:06ve kamış ile yosundan
yapılmış toplar fırlatıyor. -
2:06 - 2:10Şaka yapıyorlar, rakiplerinin isimlerini
haykırıyorlar ve kahkaha atıyorlar. -
2:10 - 2:13Fakat sonra bir kız koşarak gelip
Xoquauhtli'ye bir mesaj getiriyor. -
2:13 - 2:16Hastası doğuruyor!
-
2:16 - 2:17Aceleyle eve dönüyor.
-
2:17 - 2:19Sülaledeki bütün yaşlı kadınlar
-
2:19 - 2:22doğum için çoktan toplanmışlar,
-
2:22 - 2:25eğer bir şey ters giderse bu deneyim
onlar için çok değerli olacak. -
2:25 - 2:31En önemli aracı olan parmakları için
şükredip dua ederken kendini hazırlıyor. -
2:31 - 2:33Daha sonra, bebeği çıkarmaya
yardımcı olması için -
2:33 - 2:35hastasına bir doz
"cihuapatli" ilacı veriyor, -
2:35 - 2:39hastasına buhar kulübesinde
masaj yapıyor ve karnını tütünle ovuyor. -
2:39 - 2:42Teteoinnan'a dua etmesini önerirken
-
2:42 - 2:46hastasını bir savaşçı gibi
davranması için teşvik ediyor. -
2:46 - 2:49Güçlü bir kız bebek,
onu bekleyen ellerle buluşuyor -
2:49 - 2:52ve yaşlı kadınlar zafer çığlıkları atıyor.
-
2:52 - 2:57Xoquauhtli yeşim kâseden birkaç damla
su alıp oraya nefes veriyor -
2:57 - 3:00ve su damlalarını bebeğin
ufacık diline koyuyor. -
3:00 - 3:03Ona küçük savaşçı anlamına gelen
değerli yeşim taşı diye sesleniyor -
3:03 - 3:06ve Dokuzuncu Göğün Hanımı ile Beyinin
-
3:06 - 3:11ona nasıl can verip bu sıkıntı
ve azap yerine gönderdiğini anlatıyor. -
3:11 - 3:15Daha sonra yeni anneye
dönüp ona şükrediyor, -
3:15 - 3:20savaşçı bir kartal ve jaguar
gibi olduğunu söylüyor. -
3:20 - 3:25İşleri bittiğinde saat geç oluyor
ve ateşin alevleri sönüyor. -
3:25 - 3:29Xoquauhtli kalan sıcak kömürleri
şöminenin ortasına istifliyor, -
3:29 - 3:32yanmaya devam etmesi için
tıka basa dolduruyor. -
3:32 - 3:37Bebeği örme bir sepete koyup
yüzünü sıcak ateşe çeviriyor. -
3:37 - 3:39Bu onun "tonalli"sini ısıtacak,
-
3:39 - 3:44tonalli, sağlık ve refahın merkezinde olan
vücuttaki önemli bir "ruh" merkezi. -
3:44 - 3:46Neredeyse gece yarısı oldu,
-
3:46 - 3:47Xoquauhtli acele ederse
-
3:47 - 3:51festivalin doruk noktasını görmek için
tapınağa geri dönebilir. -
3:51 - 3:53O, şehir merkezine doğru ilerlerken
-
3:53 - 3:57bir papaz da sırtında bir kadın taşıyarak
piramidin tepesine çıkıyor. -
3:57 - 4:01Yeni mevsime başlamak ve tanrıları
beslemek için bu kadının kafası kesilecek, -
4:01 - 4:05bu, mısırın tarlalarda nasıl
kesildiğinin simgesi. -
4:05 - 4:09Daha sonra, Teteoinnan Hanım
olarak yeniden doğuyor -
4:09 - 4:12ve yeni savaşçıların göreve
alınmasına başkanlık ediyor.
- Title:
- Aztek ebesinin yaşamındaki bir gün
- Speaker:
- Kay Read
- Description:
-
Tüm dersi görüntülemek için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/a-day-in-the-life-of-an-aztec-midwife-kay-read
Ebe Xoquauhtli'nin zor bir seçim yapması gerekiyor. Efendisi Teteoinnan'a borcu var. Efendisi Aztek mevsim festivalinin merkezindeki savaşçı bir kadın tanrıça. Teteoinnan, mutlu edilmesi veya kötü şans getirecek bir tanrıça. Xoquauhtli'nin bugün festivale katılması gerek fakat hastalarından birinin doğumu her an başlayabilir. Kay Read, bir Aztek ebesinin yaşamındaki bir günü özetliyor.
Ders: Kay Read, yöneten: AIM Creative Studios.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:13
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife | ||
Esra Çakmak accepted Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for A day in the life of an Aztec midwife |