Życie nastolatków w starożytnym Rzymie – Ray Laurence
-
0:18 - 0:21Jest 17 marca 73 roku.
-
0:21 - 0:24W starożytnym Rzymie
odbywają się liberalia, -
0:24 - 0:26coroczny festiwal
-
0:26 - 0:30obchodzony, by uczcić
wolność obywateli Rzymu. -
0:30 - 0:36Przyjrzymy się 17-latkowi
o imieniu Lucjusz Popidius Secundus. -
0:36 - 0:38Nie pochodzi z biednej rodziny,
-
0:38 - 0:41ale mieszka w części miasta zwanej Subura,
-
0:41 - 0:43uboższej dzielnicy Rzymu,
-
0:43 - 0:46znajdującej się jednak blisko centrum.
-
0:48 - 0:51Mieszkania wypełnione są lokatorami,
-
0:51 - 0:54co stanowi poważne ryzyko.
-
0:55 - 1:01Po częstych pożarach
pozostaje popiół i dym. -
1:02 - 1:06Lucius od świtu wypełnia swoje obowiązki.
-
1:08 - 1:12Jego 15-letni brat staje się pełnoletni.
-
1:12 - 1:17Połowa dzieci w Rzymie umiera,
zanim osiągnie pełnoletność, -
1:17 - 1:21jest to więc szczególnie ważne wydarzenie.
-
1:21 - 1:24Brat Lucjusza stoi w nowej todze
-
1:24 - 1:28przed kapliczką
kryjącą bóstwa opiekuńcze ich domu -
1:28 - 1:32i kładzie w niej bullę, ochronny amulet,
-
1:32 - 1:35wraz z dziękczynną modlitwą.
-
1:35 - 1:39Bulla zadziałała i ochroniła go.
-
1:39 - 1:44W przeciwieństwie do wielu innych
dożył wieku dorosłego. -
1:44 - 1:50Mając 17 lat,
Lucjusz prawie ukończył edukację. -
1:50 - 1:53Nauczono go jak się wysławiać,
przemawiać publicznie -
1:53 - 1:57oraz czytać i pisać po łacinie i grecku.
-
1:57 - 2:00Ojciec natomiast nauczył go wielu rzeczy,
-
2:00 - 2:02których nie da się opanować
w szkolnej ławie: -
2:02 - 2:05biegania, pływania
-
2:06 - 2:08i walki.
-
2:08 - 2:13Lucjusz mógł w wieku lat 17
zostać wojskowym trybunem -
2:13 - 2:17i dowodzić żołnierzami
na granicach Imperium. -
2:18 - 2:22Mimo wszystko Lucius jest wciąż dzieckiem.
-
2:22 - 2:25Nie może samodzielnie
dokonywać transakcji handlowych. -
2:25 - 2:30Będzie się tym zajmował jego ojciec,
aż Lucjusz skończy 25 lat. -
2:30 - 2:36Zaaranżuje także jego małżeństwo
z 10 lat młodszą dziewczynką. -
2:36 - 2:41Jego ojciec ma oko
na rodzinę z 7-letnią córką. -
2:41 - 2:43Wracając do liberaliów...
-
2:43 - 2:45Gdy Lucjusz wychodzi wraz z rodziną,
-
2:45 - 2:50sklepy są otwarte,
a życie toczy się jak zwykle. -
2:51 - 2:54Ulice pełne są wędrownych handlarzy ozdób
-
2:54 - 2:58i ludzi uwijających się tam i z powrotem.
-
2:58 - 3:03Duże wozy nie mogą wjeżdżać do miasta
przed godziną dziewiątą, -
3:03 - 3:05ale i tak ulice są zatłoczone.
-
3:06 - 3:10Ojcowie i wujkowie
zabierają dzieci na Forum Augusta, -
3:10 - 3:14żeby obejrzeć posągi
sławnych rzymskich wojowników, -
3:14 - 3:15takich jak Eneasz,
-
3:15 - 3:18który poprowadził do Włoch
przodków Rzymian, Trojan. -
3:18 - 3:22Jest też Romulus, założyciel Rzymu,
-
3:22 - 3:24a także wszyscy
wielcy generałowie Republiki -
3:24 - 3:26sprzed ponad stu lat.
-
3:27 - 3:33Możemy sobie wyobrazić ojców
i opiekunów z dorosłymi dziećmi -
3:33 - 3:37rozpamiętujących historie
pełne rzymskiej chwały, -
3:37 - 3:42opowiadających o czynach
i przemyśleniach wielkich mężów: -
3:42 - 3:44ich radach na temat przykładnego życia
-
3:44 - 3:47i przezwyciężania kaprysów młodości.
-
3:47 - 3:50Czuć w tym miejscu ducha historii,
-
3:50 - 3:53który wciąż unosi się
w ich teraźniejszości. -
3:53 - 3:59Rzymianie stworzyli imperium
niekończące się w czasie i przestrzeni. -
3:59 - 4:03Dzięki działaniom wojennym,
Rzym miał być wieczny. -
4:03 - 4:07Wojny były nieodłącznym elementem życia
nawet w roku 73. -
4:07 - 4:10Prowadzono kampanie
w północnej Anglii i Szkocji, -
4:10 - 4:14na północ od Dunaju w Rumunii
-
4:14 - 4:19oraz na granicy Syrii
i Iraku na wschodzie. -
4:19 - 4:23Jest ósma godzina, czas na kąpiel.
-
4:23 - 4:27Lucjusz i jego rodziną
przechodzą przez Via Lata, ulicę szeroką, -
4:27 - 4:32na Pole Marsowe
i do ogromnych term Agryppy. -
4:32 - 4:36Członkowie rodziny pozostawiają klientów
i wyzwoleńców na zewnątrz -
4:36 - 4:39i wchodzą do środka
z osobami równymi rangą. -
4:39 - 4:42Łaźnie zostały przekształcone
z ciemnych i parnych -
4:42 - 4:44na pełne światła.
-
4:44 - 4:48Rzymianie udoskonalili szklane okna.
-
4:48 - 4:51Bywalcy przechodzą z pomieszczenia zimnego
-
4:51 - 4:53do letniego,
-
4:54 - 4:56a następnie do gorącego.
-
4:57 - 5:02Godzinę później
kąpiący się wychodzą wymasowani, -
5:02 - 5:03naoliwieni
-
5:04 - 5:09i obskrobani z pozostałego brudu.
-
5:10 - 5:14O godzinie dziewiątej,
siedem godzin po wyjściu z domu, -
5:14 - 5:17mężczyźni wracają na uroczysty obiad.
-
5:18 - 5:20To spotkanie w małym gronie,
-
5:20 - 5:25gdzie dziewięć osób układa się
w pozycji półleżącej wokół niskiego stołu. -
5:25 - 5:27Niewolnicy
spełniają wszelkie ich zachcianki, -
5:27 - 5:33gdy tylko biesiadnicy
gestem zażądają więcej jedzenia lub wina. -
5:34 - 5:38Pod koniec dnia słychać turkot wozów.
-
5:38 - 5:44Klienci i wyzwoleńcy po solidnym,
choć gorszym posiłku, -
5:44 - 5:49wybiorą się do letnich teraz łaźni,
nim wrócą do domów. -
5:49 - 5:55W domu Lucjusza uczta trwa do nocy.
-
5:55 - 5:58Lucjusz i jego przyrodni brat
nie wyglądają zbyt dobrze. -
5:58 - 5:59Niewolnik stoi w pogotowiu,
-
5:59 - 6:03na wypadek gdyby któryś z nich
miał wymiotować. -
6:05 - 6:08Z perspektywy czasu
znamy przyszłość Lucjusza. -
6:08 - 6:11Za 20 lat najmłodszy syn
cesarza Wespazjana, -
6:11 - 6:15Domicjan, jako cesarz,
zaprowadzi rządy terroru. -
6:15 - 6:18Czy Lucjusz przetrwa?
- Title:
- Życie nastolatków w starożytnym Rzymie – Ray Laurence
- Speaker:
- Ray Laurence
- Description:
-
Wyświetl całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/a-glimpse-of-teenage-life-in-ancient-rome-ray-laurence
Witaj w świecie Luciusa Popidiusa Secundusa, 17- latka mieszkającego w Rzymie w 73 roku. Prowadzi on zwyczajne życie pełne aranżowanych małżeństw, świętowania pełnoletności, oraz publicznych łaźni. Zobacz tę niezwykle szczegółową lekcję o życiu przeciętnego rzymskiego nastolatka 2 tysiące lat temu.
Lekcja: Ray Laurence, animacja: Cognitive Media.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:35
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta approved Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome | |
![]() |
Ilona Świerczyńska commented on Polish subtitles for A glimpse of teenage life in ancient Rome |
Maciej Mackiewicz
Liberaria nie muszą być pisane dużą literą, podobnie słowa "łacinie" i "grecku". Imię Lucius można przetłumaczyć na Lucjusz, tak to zostało zrobione w innej prelekcji tego samego autora, w której polskie napisy zostały zaakceptowane.
Niektóre napisy można było rozdzielić, inne trochę skrócić, żeby się wygodniej czytało.
Słowo liberalia odmienia się na liberaliów, a nie liberalii.
Zamiast Anaeus (sic!) - ang. Aeneas, pol. Eneasz. Często osoby oglądające prelekcje chcą zebrać trochę więcej informacji na omawiany temat, naszą rolą jest ułatwienie im tego, a nie utrudnienie :)
Baths of Agrippa - termy Agryppy
Peer group - nie tylko grupa rówieśnicza, ale też osoby równe rangą, w tym kontekście lepiej pasuje drugi wariant.
Tłumaczenie ogólnie dobre, następnym razem radzę zrobić trochę więcej researchu, jeżeli będą pojawiać się nazwy własne, albo jakieś naukowe terminy. Polecam też wykonać jakąś transkrypcję, żeby poczuć się swobodniej z dostosowywaniem tekstu do czasu i prędkości wyświetlania, czasem nie wystarczy podstawianie polskich słów do angielskiej transkrypcji i trzeba ją trochę prze-aranżować :)
Pozdrawiam, Maciek
Ilona Świerczyńska
Bardzo dziękuję za korektę napisów i za rady na przyszłość :)
Pozdrawiam,
Ilona
Ilona Świerczyńska
Bardzo dziękuję za korektę napisów i za rady na przyszłość :)
Pozdrawiam,
Ilona