< Return to Video

შიგნით, კომპიუტერში - ბეტინა ბეირი

  • 0:15 - 0:17
    გახსოვთ, როცა პირველად გაიაზრეთ,
  • 0:17 - 0:19
    რომ თქვენი კომპიუტერი უფრო მეტი იყო,
  • 0:19 - 0:21
    ვიდრე მონიტორი და კლავიატურა?
  • 0:21 - 0:23
    რომ მაუსის დაწკაპუნებასა
    და ვიდეოს ჩართვას შორის,
  • 0:23 - 0:26
    იყო რაღაც, რაც ხვდებოდა თქვენს განზრახვას,
  • 0:26 - 0:27
    ესმოდა ის,
  • 0:27 - 0:28
    და ნამდვილს ხდიდა?
  • 0:29 - 0:30
    რა არის ეს რაღაც?
  • 0:30 - 0:32
    გრემლინებია?
  • 0:32 - 0:34
    მოდი წარმოვიდგინოთ, რომ შეგვიძლია
  • 0:34 - 0:35
    ელექტრონის ზომის გავხდეთ
  • 0:35 - 0:38
    და მაუსის ღილაკში ჩავძვრეთ.
  • 0:38 - 0:40
    თუ თქვენ მაუსს დაშლით დაინახავთ,
  • 0:40 - 0:42
    რომ ის, სინამდვილეში
    ძალიან მარტივი მექანიზმია.
  • 0:42 - 0:43
    ორი ღილაკი აქვს
  • 0:43 - 0:47
    და სისტემა, რომელიც აფიქსირებს
    მოძრაობასა და მანძილს.
  • 0:47 - 0:48
    შეიძლება ოპტიკური მაუსი გაქვთ,
  • 0:48 - 0:51
    რომელიც სინათლითა და სენსორებით
    ახორციელებს გაზომვებს,
  • 0:51 - 0:53
    მაგრამ უფრო ძველი ვერსიები
    ამას რეზინის ბურთულით
  • 0:53 - 0:55
    და პლასტმასის ბორბლებით ახერხებდნენ.
  • 0:55 - 0:56
    იგივე კონცეფციაა.
  • 0:56 - 0:58
    როცა მაუსის ღილაკს აწკაპუნებთ,
  • 0:58 - 1:00
    მაუსი კომპიუტერს უგზავნის ინფორმაციას
  • 1:00 - 1:02
    თავისი ადგილსამყოფელის შესახებ.
  • 1:02 - 1:04
    როცა თქვენი მაუსის დაწკაპუნება
    მივა კომპიუტერთან,
  • 1:04 - 1:07
    მას შეტანა-გამოტანის
    საბაზისო სისტემა ხვდება.
  • 1:07 - 1:10
    ეს ქვესისტემა მოქმედებს,
    როგორც კომპიუტერის თვალები და ყურები,
  • 1:10 - 1:12
    პირი და ხელები.
  • 1:12 - 1:15
    ანუ, მარტივად რომ ვთქვათ,
    კომპიუტერს საშუალებას აძლევს,
  • 1:15 - 1:16
    რომ გარემოსთან ურთიერთობა მოახერხოს.
  • 1:16 - 1:18
    ის ასევე მოქმედებს, როგორც ბუფერი
  • 1:18 - 1:21
    იმისათვის, რომ დაიცვას CPU
    ზედმეტი გადატვირთულობისგან.
  • 1:21 - 1:24
    ასეთ შემთხვევაში,
    შეტანა-გამოტანის ქვესისტემა წყვეტს,
  • 1:24 - 1:27
    რომ თქვენი მაუსის დაჭერა
    საკმაოდ მნიშვნელოვანია,
  • 1:27 - 1:29
    ამიტომ CPU-სთვის აგენერირებს წყვეტას.
  • 1:29 - 1:31
    "ჰეი, CPU, დაწკაპუნება მივიღე".
  • 1:32 - 1:34
    CPU, ანუ ცენტრალური პროცესორი,
  • 1:34 - 1:36
    არის კომპიუტერის ტვინი.
  • 1:37 - 1:39
    ისევე როგორც თქვენი ტვინი
    არ იკავებს მთელს თქვენს სხეულს,
  • 1:39 - 1:42
    CPU-ც არ იკავებს მთელს კომპიუტერს,
  • 1:42 - 1:44
    მაგრამ შოუს მთავარი გმირი მაინც ისაა.
  • 1:44 - 1:46
    CPU-ს მთელი საქმე ისაა,
  • 1:47 - 1:48
    რომ მეხსიერებიდან ინსტრუქციები მიიღოს
  • 1:48 - 1:50
    და შეასრულოს ისინი.
  • 1:50 - 1:52
    როცა თქვენ კრეფთ, კრეფთ, კრეფთ,
  • 1:52 - 1:54
    შეიძლება ძალიანაც ჩქარა,
  • 1:54 - 1:55
    მაგალითად 60 სიტყვას წუთში,
  • 1:55 - 1:57
    CPU - იღებს და ასრულებს
  • 1:57 - 1:59
    მილიარდობით ინსტრუქციას წამში.
  • 1:59 - 2:02
    დიახ, მილიარდობით - ყოველ წამს:
  • 2:02 - 2:05
    ინსტრუქციას, რომ გაამოძრაოს
    თქვენი მაუსი ეკრანზე;
  • 2:05 - 2:07
    რომ საათის ვიჯეტი ამუშაოს ეკრანზე;
  • 2:07 - 2:09
    უკრას თქვენი ინტერნეტ-რადიო;
  • 2:09 - 2:12
    მართოს ის ფაილები მყარ დისკზე,
    რომლებსაც თქვენ არედაქტირებთ
  • 2:12 - 2:14
    და კიდევ ბევრად მეტი და მეტი!
  • 2:14 - 2:16
    თქვენი კომპიუტერის CPU
    ერთი დიდი მულტიტასკერია!
  • 2:16 - 2:17
    "მაგრამ ო, ღმერთო ჩემო,
  • 2:17 - 2:20
    ახლა ძალიან მნიშვნელოვანი მაუსის
    დაწკაპუნება გვიახლოვდება!
  • 2:20 - 2:23
    მოდით ყველაფერი დავივიწყოთ
    და მას მივხედოთ!"
  • 2:23 - 2:26
    ყველაფრისთვის, რასაც CPU აკეთებს,
    არსებობს პროგრამები.
  • 2:26 - 2:28
    მაუსისთვის სპეციალური პროგრამაა,
  • 2:28 - 2:29
    ცალკეა საათის ვიჯეტისთვის,
  • 2:29 - 2:31
    ინტერნეტ რადიოსთვის
  • 2:31 - 2:33
    და წერილებისთვის,
    რომლებიც კლავიატურაზე იკრიფება.
  • 2:33 - 2:36
    თითოეული პროგრამა
    თავდაპირველად ადამიანმა დაწერა
  • 2:36 - 2:38
    ადამინასთვის გასაგებ, პროგრამირების ენაზე,
  • 2:38 - 2:39
    როგორიცაა ჯავა,
  • 2:39 - 2:40
    C++,
  • 2:40 - 2:41
    ან პითონი.
  • 2:41 - 2:44
    მაგრამ ადამიანების მიერ შექმნილი
    პროგრამები დიდ ადგილს იკავებენ
  • 2:44 - 2:47
    და შეიცავენ ბევრ, კომპიუტერისათვის
    უსარგებლო ინფორმაციას,
  • 2:47 - 2:50
    ამიტომ ისინი კომპილირდებიან, პატარავდებიან
  • 2:50 - 2:53
    და კომპიუტერის მეხსიერებაში,
    ერთეულოვან და ნულოვან ბიტებად ინახებიან.
  • 2:53 - 2:55
    CPU იაზრებს,
    რომ მას ინსტრუქციები სჭირდება,
  • 2:55 - 2:57
    რომ მიხედოს ამ მაუსის დაწკაპუნებას.
  • 2:57 - 3:00
    ასეთ დროს, ის მოძებნის
    მაუსის პროგრამის მისამართს,
  • 3:00 - 3:02
    გაუგზავნის მოთხოვნას
    მეხსიერების ქვესისტემას,
  • 3:02 - 3:05
    რომ მან იქ შენახული ინსტრუქციები მოაწოდოს.
  • 3:05 - 3:07
    მაუსის დრაივერის
    თითოეული ასეთი ინსტრუქცია,
  • 3:07 - 3:10
    ზედმიწევნით ამოიღება და სრულდება.
  • 3:10 - 3:12
    და ეს ჯერ კიდევ არ არის
    ისტორიის დასასრული!
  • 3:12 - 3:15
    CPU ახლა იგებს,
    რომ როცა მაუსი დააწკაპუნეს,
  • 3:15 - 3:18
    კურსორი მონიტორზე გამოსახულ
    ღილაკის ფოტოზე იყო გაჩერებული,
  • 3:18 - 3:21
    ამიტომ CPU მეხსიერებას,
    მონიტორის პროგრამას სთხოვს,
  • 3:21 - 3:23
    რომ გაიგოს რა ღილაკია ეს.
  • 3:23 - 3:26
    შემდეგ CPU-მ მეხსიერებას
  • 3:26 - 3:27
    ღილაკის პროგრამა უნდა სთხოვოს,
  • 3:27 - 3:29
    რაც ნიშნავს, რომ CPU-ს
  • 3:29 - 3:31
    ისევ მონიტორის პროგრამა სჭირდება
  • 3:31 - 3:33
    იმისათვის, რომ ამ ღილაკთან
    დაკავშირებული ვიდეო ჩართოს,
  • 3:33 - 3:35
    და ვიდეოც ეშვება.
  • 3:35 - 3:38
    მარტივად რომ ვთქვათ,
    ძალიან ბევრი პროგრამაა ჩართული იქამდე,
  • 3:38 - 3:40
    სანამ დაინახავთ, რომ ის ერთი წერტილი,
  • 3:40 - 3:41
    რომელსაც დააჭირეთ, განათდა.
  • 3:41 - 3:45
    ესე იგი, ისეთი მარტივი დავალება,
    როგორიც მაუსის დაწკაპუნებაა,
  • 3:45 - 3:48
    კომპიუტერის ყველა მნიშვნელოვანი
    კომპონენტის მონახულებას ნიშნავს:
  • 3:48 - 3:49
    პერიფერიების,
  • 3:49 - 3:51
    შეტანა-გამოტანის საბაზისო სისტემის
  • 3:51 - 3:52
    და CPU-ს,
  • 3:52 - 3:53
    პროგრამების,
  • 3:53 - 3:54
    და მეხსიერების,
  • 3:54 - 3:56
    და არც ერთი გრემლინის!
Title:
შიგნით, კომპიუტერში - ბეტინა ბეირი
Speaker:
Bettina Bair
Description:

მთლიანი გაკვეთილი შეგიძლიათ იხილოთ აქ: http://ed.ted.com/lessons/inside-your-computer-bettina-bair

როგორ მუშაობს კომპიუტერი? კომპიუტერის მნიშვნელოვანი კომპონენტებია: პერიფერიული მოწყობილობები (მაგ. მაუსი), შეტანა-გამოტანის ქვესისტემა (რომელიც აკონტროლებს, რომელი და რამდენი ინფორმაცია შემოდის და გადის), და ცენტრალური პროცესორი (ტვინი), ისევე როგორც ადამიანის მიერ დაწერილი პროგრამები და მეხსიერება. ბეტინა ბეირი გვაცნობს, თუ რა ნაბიჯებს გადის კომპიუტერი, როცა მაუსის ღილაკს თითს ვაჭერთ.

გაკვეთილი შეადგინა ბეტინა ბეირმა, ანიმაცია მოამზადა "Flaming Medusa Studios"-მა.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:12
Levan Lashauri approved Georgian subtitles for Inside your computer
Levan Lashauri accepted Georgian subtitles for Inside your computer
Levan Lashauri edited Georgian subtitles for Inside your computer
Levan Lashauri edited Georgian subtitles for Inside your computer
Levan Lashauri edited Georgian subtitles for Inside your computer
Levan Lashauri edited Georgian subtitles for Inside your computer
Anamaria Sukhitashvili edited Georgian subtitles for Inside your computer
Anamaria Sukhitashvili edited Georgian subtitles for Inside your computer

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.