Πώς οι γυναίκες του Πακιστάν φέρνουν την πολιτική αλλαγή

Η ακτιβίστρια Σαντ Μπεγκάμ έχει αφιερώσει τη ζωή της στο να εμψυχώνει τις γυναίκες να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους στο έπακρο. Σε μια προσωπική ομιλία, μοιράζεται τον αποφασιστικό αγώνα που καταβάλλει για τη βελτίωση της ζωής των γυναικών στη βαθιά θρησκευόμενη και συντηρητική κοινότητα όπου ζει, στο βορειοδυτικό Πακιστάν. Καλεί επίσης τις γυναίκες όλου του κόσμου να βρουν τη δική τους φωνή στην πολιτική ζωή. «Πρέπει να υπερασπιζόμαστε οι ίδιες τα δικαιώματά μας και όχι να περιμένουμε τη βοήθεια άλλων», λέει η Μπεγκάμ.

Είμαι εδώ για να σας μιλήσω

για την αλλαγή που συμβαίνει
σε τοπικό επίπεδο στο Πακιστάν,

όπου οι γυναίκες συμμετέχουν
πλέον ενεργά στην πολιτική διαδικασία.

Θα σας πάω ένα ταξίδι
στο μέρος όπου μεγάλωσα,

στο βορειοδυτικό Πακιστάν - λέγεται Ντιρ.

Ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα.

Ήταν Βρετανική αποικία με τοπική κυβέρνηση
έως την ένωση με το Πακιστάν το 1969.

Ο πρίγκηπας, Ναάμπ Σαχ Τζαχάν,

διατήρησε το δικαίωμα να φορά λευκά,

το χρώμα της τιμής,
αλλά μόνο για τον εαυτό του.

Δεν θεωρούσε σημαντική
τη μόρφωση του λαού.

Το 1979, που γεννήθηκα,

μόλις 5% των αγοριών και 1% των κοριτσιών

φοιτούσαν στο σχολείο.

Εγώ ήμουν μέσα στο 1%.

Μεγαλώνοντας, ήμουν πολύ κοντά
με τον πατέρα μου.

Είναι γιατρός και με έστειλε στο σχολείο.

Κάθε μέρα μετά το μάθημα
πήγαινα στην κλινική του.

Είναι υπέροχος άνθρωπος
και σεβαστός αρχηγός της κοινότητας.

Ήταν αρχηγός μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης

και πήγαινα μαζί του στις κοινωνικές
και πολιτικές συναντήσεις,

για να συζητώ με άλλους άντρες για τα
κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Όταν όμως έγινα 16,

ο πατέρας μου ζήτησε να μην ξαναπάω
μαζί του στις συγκεντρώσεις.

Ήμουν πια μια νέα γυναίκα
και η θέση μου ήταν στο σπίτι.

Νευρίασα πολύ.

Αλλά οι περισσότεροι συγγενείς μου
χάρηκαν με την απόφαση.

Μου ήταν πολύ δύσκολο

να μένω στο σπίτι και να μη συμμετέχω.

Μετά από δύο χρόνια

η οικογένεια συμφώνησε
να με φέρει ο πατέρας μου ξανά σε επαφή

με γυναίκες και κορίτσια,

για να συζητάμε τα προβλήματά τους
και να βρίσκουμε μαζί λύσεις.

Έτσι, με τις ευλογίες του,

επανασυνδέθηκα με γυναίκες και κορίτσια

με σκοπό να λύσουμε από κοινού
τα προβλήματά τους.

Όταν οι γυναίκες βγαίνουν μπροστά

φέρνουν μαζί τις αλήθειες
και τις απόψεις τους.

Και πάλι όμως, πολύ συχνά παρατηρώ

ότι οι γυναίκες υποτιμούν τη δύναμή τους,

τις δυνατότητες και την αυτοεκτίμησή τους.

Ωστόσο, όταν γνώρισα αυτές τις γυναίκες,

κατάλαβα ξεκάθαρα

ότι, αν υπήρχε οποιαδήποτε ελπίδα
για μια καλύτερη ζωή

για αυτές και τις οικογένειές τους,

θα έπρεπε εμείς να παλέψουμε
για τα δικαιώματά μας

και όχι να περιμένουμε τη βοήθεια άλλων.

Έτσι πήρα ένα τεράστιο ρίσκο

και ίδρυσα τη δική μου οργάνωση, το 1994,

για τη δημουργία της δικής μας
πλατφόρμας στήριξης των γυναικών.

Έπεισα πολλές γυναίκες
να δουλέψουμε μαζί.

Ήταν δύσκολο.

Πολλές έπρεπε να φύγουν όταν παντρεύονταν

γιατί οι άντρες τους
τούς απαγόρευαν να δουλεύουν.

Μια συνάδελφός μου
δόθηκε για γάμο από τους δικούς της,

για να επανορθώσουν για ένα έγκλημα
που είχε διαπράξει ο αδερφός της.

Δεν μπορούσα να τη βοηθήσω.

Εκείνη τη στιγμή ένιωσα ανίκανη.

Αλλά έγινα ακόμα πιο αποφασισμένη
να συνεχίσω τον αγώνα.

Είδα πολλές παρόμοιες καταστάσεις,

όπου γυναίκες υπέμεναν σιωπηρά
αυτή τη βιαιότητα.

Όταν βλέπω μια γυναίκα

να παλεύει αντί να τα παρατάει,

αυτό μου δίνει κίνητρο.

Έτσι έβαλα υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα

ως ανεξάρτητη υποψήφια στο Λόουερ Ντιρ

στις τοπικές εκλογές του 2001.

Παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια
της διαδικασίας, κέρδισα.

(Χειροκρότημα)

Η θητεία μου κράτησε έξι χρόνια.

Δυστυχώς όμως,

εμείς οι εκλεγμένες γυναίκες

απαγορευόταν να παρευρισκόμαστε
στο συμβούλιο με τα υπόλοιπα μέλη

και να συμμετέχουμε στις διαδικασίες.

Έπρεπε να καθόμαστε σε ξεχωριστό χώρο,
μόνο για γυναίκες,

χωρίς καν να μαθαίνουμε
τι γίνεται στο συμβούλιο.

Οι άντρες μού έλεγαν:

«Εσείς, τα εκλεγμένα γυναικεία μέλη,

θα αγοράζετε ραπτομηχανές
για τις γυναίκες»,

ενώ ήξερα ότι αυτό που χρειάζονταν
ήταν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό.

Έκανα ό,τι μπορούσα,

για να δοθεί προτεραιότητα
στις αληθινές τους ανάγκες.

Έστησα πέντε χειροκίνητες αντλίες
στα δύο ξεραμένα πηγάδια της κοινότητας.

Τα βάλαμε ξανά σε λειτουργία.

Σύντομα δώσαμε πρόσβαση σε νερό
σε πάνω από 5.000 οικογένειες.

Αποδείξαμε πως ό,τι μπορούν
να κάνουν οι άντρες

το κάνουμε και εμείς.

Συνασπίστηκα με τα υπόλοιπα
γυναικεία εκλεγμένα μέλη

και πέρυσι,

μας επιτράπηκε να καθόμαστε
στο συμβούλιο με όλα τα μέλη.

(Χειροκρότημα)

Αποκτήσαμε λόγο στη νομοθεσία,
στον σχεδιασμό, στα οικονομικά,

και σε όλες τις αποφάσεις.

Είδα ότι υπάρχει «ισχύς εν τη ενώσει».

Ξέρετε τους εαυτούς σας.

Έλλειψη εκπροσώπησης σημαίνει
ότι κανείς δεν παλεύει για σας.

Το Πακιστάν

απέχει 13.000 χιλιόμετρα
από εδώ που είμαστε σήμερα.

Αλλά ελπίζω ότι αυτά που θα πω
θα σας αγγίξουν,

παρόλο που απέχουμε τόσο
σε απόσταση και πολιτισμό.

Όταν οι γυναίκες βγαίνουν μπροστά,

εκπροσωπούν τη φωνή
και την ελπίδα του μισού πληθυσμού.

Το 2007 είδαμε να προελαύνουν οι Ταλιμπάν

στο Σουάτ, στο Ντιρ
και στις γειτονικές περιοχές.

Ήταν τρομακτικό.

Οι Ταλιμπάν σκότωσαν αθώους.

Σχεδόν καθημερινά,

κόσμος μάζευε τα πτώματα
των αγαπημένων του απ' τον δρόμο.

Οι περισσότεροι κοινωνικοί
και πολιτικοί αρχηγοί,

που πάλευαν για τη βελτίωση
των κοινοτήτων τους,

απειλήθηκαν και στοχοποιήθηκαν.

Αναγκάστηκα κι εγώ να φύγω,

αφήνοντας τα παιδιά μου στα πεθερικά μου.

Έκλεισα το γραφείο στο Ντιρ
και μετακόμισα στην Πεσάβαρ,

την πρωτεύουσα της επαρχίας μου.

Ήμουν σοκαρισμένη.
Σκεφτόμουν τι να κάνω.

Οι περισσότεροι συγγενείς
και φίλοι μου έλεγαν:

«Σαντ, σταμάτα να εργάζεσαι.

Η απειλή είναι τεράστια».

Αλλά εγώ επέμενα.

Το 2009, είχαμε μια ιστορική εισροή
εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων

από το Σουάτ, το Ντιρ
και τις γύρω περιοχές.

Άρχισα να επισκέπτομαι
τους καταυλισμούς σχεδόν κάθε μέρα,

μέχρι οι εκτοπισμένοι

να αρχίσουν να επιστρέφουν στα μέρη τους.

Εγκατέστησα τέσσερις μονάδες υγείας
για μητέρες και παιδιά,

ειδικά για τη φροντίδα
πάνω από 10.000 γυναικών και παιδιών

κοντά στους καταυλισμούς.

Κατά τη διάρκεια των επισκέψεών μου

έβλεπα ότι δινόταν πολύ λίγη σημασία
στις ανάγκες των γυναικών.

Αναρωτιόμουν γιατί.

Και ανακάλυψα ότι ήταν επειδή
η εκπροσώπησή τους ήταν ελάχιστη

στις κοινωνικές και πολιτικές πλατφόρμες
ολόκληρης της κοινωνίας μας.

Τότε ήταν που συνειδητοποίησα

ότι έπρεπε να επικεντρωθώ στο χτίσιμο

και την αύξηση της πολιτικής
δύναμης των γυναικών,

για να ενισχυθεί
η πολιτική τους εκπροσώπηση,

ώστε στο μέλλον να αποκτήσουν
τη δική τους φωνή.

Ξεκινήσαμε λοιπόν να εκπαιδεύουμε
περίπου 300 γυναίκες και έφηβες

για τις εκλογές του 2015.

Και ξέρετε κάτι;

Το 50% κέρδισε.

(Χειροκρότημα)

Τώρα βρίσκονται στα συμβούλια,

συμμετέχοντας ενεργά στη νομοθεσία
το σχεδιασμό και τα οικονομικά.

Οι περισσότερες επενδύουν
στην υγεία, την εκπαίδευση,

την κατάρτιση των γυναικών
και στην πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

Όλες αυτές οι εκλεγμένες γυναίκες

μοιράζονται, συζητούν και λύνουν
μαζί τα προβλήματά τους.

Επιτρέψτε μου να σας μιλήσω
για δύο από αυτές.

Η Σάιρα Σαμς,

αυτή η νέα γυναίκα, 26 ετών,

έβαλε υποψηφιότητα το 2015
στο Λόουερ Ντιρ και κέρδισε.

Ολοκλήρωσε δύο σχέδια
για έργα υποδομής στην κοινότητα.

Ξέρετε, τα έργα υποδομής...

πολλοί νομίζουν
ότι είναι δουλειά των αντρών.

Αλλά, όχι. Μπορούμε και
οι γυναίκες να τα κάνουμε.

Επισκεύασε επίσης δύο δρόμους
που οδηγούν σε σχολεία θηλέων,

ξέροντας πως αν δεν είναι προσβάσιμα

είναι τελείως άχρηστα
για τα κορίτσια του Ντιρ.

Μια άλλη νέα γυναίκα είναι η Άσμα Γκουλ,

ενεργό μέλος του φόρουμ
νέων ηγετών που ιδρύσαμε.

Δεν μπορούσε να βάλει
υποψηφιότητα στις εκλογές,

αλλά έγινε η πρώτη γυναίκα
δημοσιογράφος στην περιοχή.

Μιλά και γράφει για τα δικαιώματα
των γυναικών και τα προβλήματά τους.

Η Σάιρα και η Άσμα
είναι ζωντανά παραδείγματα

της σημασίας της ένταξης
και της εκπροσώπησης.

Θα σας πω ακόμα κάτι.

Στις βουλευτικές εκλογές
του 2013 στο Πακιστάν,

και στις τοπικές εκλογές του 2015,

στο Ντιρ ψήφισαν
λιγότερες από 100 γυναίκες.

Ξέρετε όμως κάτι;

Σας λέω περήφανα ότι φέτος,
στις βουλευτικές εκλογές,

ψήφισαν 93.000 γυναίκες στο Ντιρ.

(Χειροκρότημα)

Ο αγώνας μας μόλις άρχισε.

Όμως η αλλαγή αυτή είναι ιστορική.

Είναι ένδειξη ότι οι γυναίκες διεκδικούν,
ορθώνονται και καθιστούν σαφές

ότι όλοι πρέπει να στηρίξουμε
την ηγετική ικανότητα των γυναικών.

Στο Πακιστάν και εδώ, στις ΗΠΑ,

και παντού στον κόσμο,

αυτό σημαίνει να έρθουν
γυναίκες στην πολιτική,

στις επιχειρήσεις και σε θέσεις δύναμης,
παίρνοντας σημαντικές αποφάσεις.

Μου πήρε 23 χρόνια να φτάσω εδώ.

Δεν θέλω, όμως, κανένα κορίτσι
και καμία γυναίκα

να περάσει 23 χρόνια της ζωής της
προσπαθώντας να ακουστεί.

Πέρασα κάποιες δύσκολες μέρες.

Αλλά πέρασα κάθε στιγμή
της ζωής μου παλεύοντας

για να μπορεί η κάθε γυναίκα
να αξιοποιεί τις δυνατότητές της.

Ας φανταστούμε μαζί έναν κόσμο

όπου χιλιάδες από εμάς
υψώνουμε το ανάστημά μας,

και υποστηρίζουμε τις νέες γυναίκες,

δημιουργώντας ευκαιρίες και επιλογές
που ωφελούν όλους μας.

Έτσι, φίλοι μου,
μπορεί να αλλάξει ο κόσμος.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)