< Return to Video

Faraday's Law Introduction

  • 0:00 - 0:02
    Başqa videolarda
  • 0:02 - 0:04
    naqildən axan elektrik cərəyanının
  • 0:04 - 0:07
    maqnit sahəsi yaratması barədə
    danışmışdıq.
  • 0:07 - 0:09
    Bu videoda isə
  • 0:09 - 0:11
    tərsini, dəyişən maqnit
  • 0:11 - 0:13
    sahəsinin
  • 0:13 - 0:16
    qapalı keçirici konturdan
  • 0:16 - 0:18
    axan elektrik cərəyanı üzərindəki
    təsirindən danışacağıq.
  • 0:18 - 0:21
    İlk növbədə,
  • 0:21 - 0:23
    qapalı keçirici kontur üzrə
  • 0:23 - 0:25
    maqnit selinin dəyişməsinə
  • 0:27 - 0:30
    diqqət
  • 0:32 - 0:34
    edək.
  • 0:34 - 0:35
    Bunun
  • 0:35 - 0:39
    necə elektrik cərəyanı yaratması barədə
    danışacağıq.
  • 0:39 - 0:43
    Belə ki, o, induksiya cərəyanı
  • 0:43 - 0:45
    adlandırılır.
  • 0:45 - 0:47
    Burada maqnit
  • 0:47 - 0:49
    sahəsini göstərməyə çalışdım.
  • 0:49 - 0:51
    Bunlar da maqnit sahəsinin
    induksiya xətləridir.
  • 0:51 - 0:52
    Xəttə bənzəməmələrinin səbəbi
  • 0:52 - 0:54
    ekrandan xaricə, yəni
  • 0:54 - 0:57
    sizə tərəf çıxmalarıdır.
  • 0:57 - 1:00
    Bu nöqtələri oxların ucları
    kimi təsəvvür edin.
  • 1:00 - 1:02
    Maqnit sahəsini göstərməyin
    çoxlu üsulları var.
  • 1:02 - 1:04
    Maqnit induksiya xətlərini
    belə göstərmək olar.
  • 1:04 - 1:06
    Vektorlardan da istifadə edə
    bilərdik.
  • 1:06 - 1:08
    Maqnit induksiya xətlərinin
  • 1:08 - 1:10
    sıxlığı
  • 1:10 - 1:12
    maqnit sahəsinin nə qədər
    güclü olduğunu göstərir.
  • 1:12 - 1:14
    Əgər sağa baxsanız, sıxlıqları azdır.
  • 1:14 - 1:16
    Bu da o deməkdir ki,
  • 1:16 - 1:18
    sağ tərəfdə maqnit sahəsi
  • 1:18 - 1:20
    solda olduğuna nisbətən daha zəifdir.
  • 1:20 - 1:23
    Təsvirdə də buna görə
    sağ tərəfdə boşluqlar daha çoxdur.
  • 1:23 - 1:24
    Əgər bunu vektorlarla göstərsə idik,
  • 1:24 - 1:26
    onda sağ tərəfdə daha böyük oxlar
  • 1:26 - 1:28
    yer alardı.
  • 1:28 - 1:31
    İndi isə gəlin
  • 1:31 - 1:32
    qapalı keçirici kontura
    nəzər salaq.
  • 1:32 - 1:35
    Bunun üzərində
  • 1:35 - 1:38
    onu da
  • 1:38 - 1:40
    təsvir
  • 1:41 - 1:44
    edirəm.
  • 1:44 - 1:46
    Bu qapalı keçirici konturumuz
  • 1:46 - 1:48
    maqnit sahəsində sabit olaraq qalıb.
  • 1:48 - 1:50
    Maqnit sahəsi də dəyişmir.
  • 1:50 - 1:53
    Bu naqilin səthi boyunca
  • 1:53 - 1:55
    maqnit selimiz mövcuddur.
  • 1:55 - 1:58
    Əgər maqnit seli barədə bilmirsinizsə,
  • 1:58 - 2:01
    onda o barədə çəkdiyimiz
    videonu izləməyinizi tövsiyyə edirəm.
  • 2:01 - 2:02
    Əgər naqilimiz sabit şəkildə
  • 2:02 - 2:06
    qalsa, onda heçnə baş verməyəcək.
  • 2:06 - 2:08
    Amma əgər naqilin səthi
  • 2:08 - 2:11
    boyunca maqnit selini dəyişə bilsəm,
  • 2:11 - 2:15
    onda induksiya cərəyanı yarana bilər.
  • 2:15 - 2:17
    Məsələn, hazırda maqnit sahəsi
  • 2:17 - 2:20
    ekrandan bizə doğru yönəlib.
  • 2:20 - 2:21
    Əgər maqnit sahəsini həmin
  • 2:21 - 2:25
    istiqamət boyunca gücləndirə
  • 2:25 - 2:28
    bilsəm,
  • 2:28 - 2:30
    yəni maqnit sahəsinin
  • 2:30 - 2:32
    seli ekrandan çölə doğru olan
  • 2:32 - 2:35
    istiqamətdə daha da güclənsə induksiya cərəyanı yaranar.
  • 2:35 - 2:36
    Onu təsvir etməyə çalışaq.
  • 2:36 - 2:38
    Daha böyük
  • 2:38 - 2:40
    ox çəkəcəyəm.
  • 2:40 - 2:42
    Yəqin ki, bildiniz ki,
  • 2:42 - 2:45
    bu induksiya xətlərinin sıxlığı da
    artacaq.
  • 2:45 - 2:48
    Nəticədə induksiya cərəyanı yaradacaq.
  • 2:48 - 2:50
    Həmin cərəyanın istiqaməti də
  • 2:52 - 2:53
    belə yönələcək.
  • 2:53 - 2:55
    Qoy biraz da yaxşı çəkim.
  • 2:55 - 2:58
    Bu istiqamətdə induksiya cərəyanı yaranacaq.
  • 2:58 - 3:01
    Başqa sözlə, saat əqrəbinin
    hərəkəti istiqamətində olacaq.
  • 3:01 - 3:03
    Səbəbi də odur ki,
  • 3:03 - 3:07
    maqnit selindəki dəyişmə
  • 3:07 - 3:08
    elektrik gərginliyini
  • 3:08 - 3:10
    yaradır.
  • 3:13 - 3:16
    Maqnit selini dəyişməyin
    digər üsulları da var.
  • 3:17 - 3:19
    Əgər maqnit selini ekrandan
    bizə olan istiqamətdə
  • 3:19 - 3:21
    zəiflətsəm,
  • 3:21 - 3:24
    başqa sözlə, maqnit selinin dəyişməsi
    ekrana doğru yönəlsə,
  • 3:24 - 3:26
    onda induksiya cərəyanının
    istiqaməti əks tərəfə olardı.
  • 3:26 - 3:28
    Əsas məsələ budur ki,
  • 3:29 - 3:32
    əgər bu naqilin səthi boyunca
    maqnit selini dəyişsəm,
  • 3:32 - 3:34
    onda induksiya cərəyanı yaranacaq.
  • 3:34 - 3:36
    Əgər qapalı
  • 3:36 - 3:38
    keçirici kontur olduğu kimi
  • 3:38 - 3:41
    sabit qalsa idi, onda induksiya
    cərəyanı da yaranmazdı.
  • 3:41 - 3:44
    Amma müxtəlif yollarla maqnit
  • 3:44 - 3:46
    selini dəyişiriksə, onda induksiya
    cərəyanı yaranır.
  • 3:46 - 3:49
    Maqnit sahəsini dəyişmədən belə
  • 3:51 - 3:53
    sarğımızı hərəkət
  • 3:53 - 3:54
    etdirə bilərdik.
  • 3:54 - 3:55
    Əgər bu istiqamətdə hərəkət
  • 3:55 - 3:59
    etsə, onda onun səthi boyunca
    maqnit seli
  • 3:59 - 4:02
    artardı.
  • 4:02 - 4:03
    Çünki sol tərəfdə maqnit sahəsi
  • 4:03 - 4:06
    daha qüvvətlidir,
  • 4:06 - 4:09
    odur ki, bu sahə daxilində daha çox
    maqnit seli axardı.
  • 4:09 - 4:10
    Beləcə, yenə
  • 4:10 - 4:12
    də induksiya cərəyanı yarana bilər.
  • 4:12 - 4:14
    Əgər əks tərəfə
  • 4:14 - 4:16
    hərəkət etdirsəydik,
  • 4:16 - 4:18
    onda yenə də induksiya
    cərəyanı yaranardı.
  • 4:18 - 4:19
    Amma sağ tərəfdə maqnit sahəsi
  • 4:19 - 4:21
    zəif olduğu üçün
  • 4:21 - 4:23
    cərəyan əks tərəfə yönələrdi.
  • 4:23 - 4:24
    Maqnit selini başqa yolla da
  • 4:24 - 4:26
    dəyişmək olar. Qapalı
  • 4:26 - 4:29
    keçirici kontur daxilindəki sahəni
  • 4:29 - 4:33
    də dəyişə bilərik.
  • 4:36 - 4:39
    Gəlin təsvir etməyə çalışım.
  • 4:40 - 4:43
    Əgər bunu genişləndirə bilsək,
  • 4:45 - 4:49
    onda sahəmiz artacaq.
  • 4:50 - 4:52
    Bu şəkildə
  • 4:52 - 4:53
    genişləndirirəm.
  • 4:53 - 4:55
    Nəticədə maqnit
  • 4:55 - 4:58
    selimiz artacaq və
  • 5:00 - 5:02
    induksiya cərəyanı yaranacaq.
  • 5:02 - 5:05
    Beləliklə, maqnit selinin
  • 5:05 - 5:08
    dəyişməsinin induksiya cərəyanı
    yaratması
  • 5:08 - 5:10
    Faradey qanununun
  • 5:10 - 5:12
    əsas hissəsi
  • 5:12 - 5:15
    sayıla
  • 5:20 - 5:21
    bilər.
  • 5:21 - 5:24
    Gələcək videolarda
  • 5:24 - 5:25
    bu barədə daha detallı
    danışacağıq.
  • 5:25 - 5:28
    Amma anlayış üçün qeyd edim ki,
  • 5:28 - 5:30
    əgər qapalı keçirici kontur və
  • 5:30 - 5:31
    bu kontur boyunca dəyişən maqnit
    selimiz varsa,
  • 5:31 - 5:35
    onda induksiya cərəyanı yaranacaq.
Title:
Faraday's Law Introduction
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
05:37

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.