Ortak görüş bulmanın güzelliği ve karmaşası

Nasıl saygılı ve verimli bir şekilde başkasının görüşlerine katılamayız? Bu düşünceli konuşmasında takım oluşturucu Matt Trombley "çekişme"'ye -durumlara sabit bir bakış açısıyla yaklaşma eğilimi- kafa yoruyor ve anlaşmanın yönlerini bulmanın çatışmayı çözmede neden ilk adım olduğunu paylaşıyor. "Birisiyle en küçük bir ortak görüş dahi bulduğunuzda bu, diğer insanın güzelliğini, karmaşasını ve görkemini anlamanızı sağlıyor." diyor.

Hikâyemiz birkaç yıl önce

eşim ve ben gizli bir komşudan

şikâyet mektubu aldığımızda başladı.

(Gülüşmeler)

Eşimin gözlerimin önünde

bu zarif, barışçıl, tatlı kadından
yavrularının korunmaya ihtiyacı olan

sinirli bir anne boz ayıya
dönüşmesini asla unutmayacağım.

Çok etkileyiciydi.

Olaylar şöyle gelişti.

Bu bizim ailemiz.

Bu eşim, ben ve 5 harika çocuğumuz.

Oldukça gürültü ve delidoluyuz,

bu biziz.

Yine de iki çocuğumuzun
Mary'den ve benden

daha farklı göründüğünü
fark etmişsinizdir.

Bunun sebebi ise onları
evlat edinmiş olmamız.

Komşumuz, her gün evimizin dışında oynayan

farklı görünümlü iki çocuk görmüş

ve yasadışı bir çocuk bakıcılığı

işi yapıyor olduğumuz sonucuna varmış.

(Mırıldanmalar)

Çocuklarımızın bu şekilde
kalıba sokulmasına kızgındık

ama bunun ırksal profillemenin
küçük bir örneği olduğunu biliyorum.

Bu, bizden farklı düşünen

ya da farklı inanan
belki de farklı oy veren

insanlara yapmaya meyilli
olduğumuz şey değil mi?

Gerçek komşular gibi samimi olmak yerine

birbirimize mesafeli olduk

ve onlara karşı olan davranışlarımız

kimin dünyayı bizim gibi görüp

kimin görmediğine göre şekillendi.

Bakın komşumun muzdarip
olduğu durum çekişme.

Bazen biz de aynı durumdan
muzdarip oluyoruz.

Tıbbi bir durum değil fakat bulaşıcı.

Çekişmenin ne olduğu
hakkında biraz konuşalım.

Çekişme için favori tanımım şu:

"Tam olarak savaş olmayan şartlarda
savaşçı bir görüş benimsemek."

Çekişme kelimesi aynı köke
sahip olan Yunanca kelimeden geliyor

ordan da "Mücadele"
kelimesini çıkarıyoruz.

Ne kadar da uygun.

İlk kez yazar Rick Warren
tarafından tanımlanan,

son derece tutulan
iki inanca bağlandığımızda

hepimiz çekişmenin semptomlarını
göstermeye meyilliyiz.

İlki, eğer birisini seviyorsak

yaptıkları ya da inandıkları
her şeyde hemfikir olmalıyız.

İkincisi ise tam tersi

eğer birisiyle hemfikir değilsek

bu, onlardan korktuğumuz
ya da nefret ettiğimiz anlamına gelmeli.

Mücadelenin, bu tarz düşünmenin
ilişkilerimiz bittiğinde neler getirdiğini

fark ediyor muyuz emin değilim.

Çünkü ne olursa olsun hemfikir olmamız

ya da olmamamız gerektiğini düşünüyoruz.

Brexit ya da Hong Kong
veya İsrail yerleşkeleri,

belki de memurların itham edilmesi

hakkında ettiğimiz sohbetleri düşünün.

Bu konular ya da bu konulardan

feci şekilde daha önemsiz
bir konu yüzünden

hayatımızda en az bir ilişkinin

gerildiğine ya da bittiğine
iddiaya girerim.

Çekişmenin tedavisi ulaşılamaz değil.

Asıl soru nasıl olduğu.

Tecrübelerimin bana başlamamı öğrettiği

iki tane strateji önerebilirim.

İlki, paylaştığımız şeylere
odaklanmamız anlamına gelen

ortak görüş ekmek.

Kelimelerimi kasti olarak
kullandığımı bilmenizi istiyorum.

"Ekmek"ten kastım birisiyle ortak görüş

bulabilmek için isteyerek
çalışmamız gerektiği.

Tıpkı toprağını ekmek
için çalışan çiftçi gibi.

Ortak görüş yaygın bir terim.

Bu yüzden en azından ne söylemek
istemediğimi açıklayayım.

O da şu ki ortak görüşten
kastım aynı olmak

ya da tamamen hemfikir olup
onaylamak değil.

Demek istediğim tek şey
ilişkide diğer insanla

ortak olacak birleştirici
bir şey bulmamız.

Bilirsiniz bazen o bir şeyi bulmak zordur.

Bu yüzden kişisel bir hikâye
paylaşmak istiyorum.

Ama paylaşmadan önce

size kendimden biraz daha bahsedeyim.

Beyazım,

cinsiyetim erkek,

orta sınıf, protestan bir Hristiyanım.

Bu kelimelerin birkaçı
ağzımdan çıkar çıkmaz

bazılarınızın benim hakkımda
sezgileri oluştu.

Bu sorun değil.

O sezgilerin hepsinin
pozitif olmadığını biliyorum.

Benim inancımı paylaşan insanlar

çizgiyi aşmak üzere olduğumu biliyor.

Beni duymazdan gelebilirsiniz.

Devam ettiğimde

eğer beni dinlerken zorlanıyorsanız

sizden nazikçe düşünüp
taşınmanızı ve çekişmeyi

benimseyip benimsemediğinizi
görmenizi istiyorum.

Eğer beni geri çeviriyorsanız

dünyayı benim gördüğümden
daha farklı gördüğünüz içindir.

Zaten konuştuğumuz şey de bu değil mi?

Pekala hazır mısınız?

Protestan bir Hristiyan olarak

cinsiyet bağımsızlığı konusunda
nasıl ortak bir görüş

bulabileceğimi düşünüyordum.

Benim gibi Hristiyanlar

Tanrının bizi kadın ve erkek
olarak yarattığına inanır.

Peki ne yapıyorum?

Havlu atıp

"Transeksüel ya da LGBTQIA

olan birisiyle ilişkim olamaz."
mı diyorum?

Hayır.

Bu çekişmeye boyun eğmek olurdu.

Ben de inancımın temel
görüşlerine bakmaya başladım.

O da şu ki:

Bizi insan yapan 3 milyar genin-

bu arada o genlerin 99.9'unu paylaşıyoruz-

o 3 milyar genin zeki bir tasarımcı
sayesinde olduğuna inanıyorum.

Bu da hemen bana başka
birisiyle ortak görüş sağlıyor.

Aynı zamanda

bana, her birimize

aynı zeki tasarımcı tarafından

yaşama hakkı verildiği inancını sağlıyor.

Yine de derinlere indim.

İnancımın bana

birisiyle, o inandığım şeye inanana kadar

ya da onu ikna edene kadar tartışarak

ilişki başlatmamı
öğretmediğini fark ettim.

Bana, insan ırkının eşit bir üyesi

oldukları için onları severek
ilişki başlatmamı öğretti.

Dürüst olmak gerekirse yine de

inancımı paylaşan bazıları çizgi çekiyor

ve birisine tercih edilen cinsiyet adıyla
hitap etmeyi reddediyor.

Ama bu, sizi onurlandırmak için
inandığım şeyden vazgeçmem gerektiği

yalanına inanmak değil mi?

Zamanda geriye gidelim.

Diyelim ki 20 yıl geriye gittik

ve Muhammed Ali kapınıza geldi.

Kapıyı açtınız.

Ona Muhammed Ali diye mi,

yoksa eski ismi Cassius Clay
diye mi hitap ederdiniz?

Birçoğunuz Muhammed Ali derdi
diye tahmin ediyorum.

Aynı zamanda birçoğunuz

sadece ismini kullandığımız için

İslamiyete geçmemiz
gerektiğini düşünmezdi.

Ona saygı duymak bana, hiçbirimize

bir şeye mal olmazdı.

Bir ilişkiye sahip olmak için
bize ortak görüş verirdi.

Çekişmeyi iyileştiren şey de ilişki.

İnandığımız şeyden vazgeçmemek değil.

İnancımı onurlandırmak benim için

çekişmenin bu katı semptomlarını
reddetmek anlamına geliyor.

Demek istediğim, sizi
sevebilirim ve seveceğim.

Sizi kabul edebilirim ve edeceğim.

Bir şeyleri yaparsam

inandığım şeyden vazgeçmek
ya da sizden korkmak ve nefret etmek

zorunda olduğum yalanına uymayacağım.

Çünkü sahip olduğumuz
ortak şeylere odaklanıyorum.

Birisiyle en küçük bir
ortak görüş dahi bulduğunuzda

bu, diğer insanın güzelliğini,

karmaşasını ve görkemini

anlamanızı sağlıyor.

İkinci stratejimiz

bize (nefes alır)

nefes alabilmemiz,

duraklamamız,

sakinleşmemiz,

çekişmeyi iyileştiren türden
ilişkilere sahip olmamız

ve bu ilişkileri canlı tutmamız
için bize yer açıyor.

İkinci strateji abartılı
nezaketi değiştirmek.

(Güler)

Tekrar ediyorum kelimeleri
önemsiz göstermiyorum.

Nezaketten kastım gidip
baleye yazılmamız gerektiği değil.

Bu tuhaf olurdu.

(Gülüşmeler)

Demek istediğim tek bir hata yüzünden
her şeyi rafa kaldırmamak.

O hata sizi belki de derinden

rencide etmiş olsa bile.

Belki de Holokosttan
sağ kalan Corrie ten Boom

"Affetmek, sadece o
mahkumun ben olduğumu

fark etmek için bir mahkumu
özgür bırakmaktır."

dediğinde en iyi şeyi söylemişti.

İnancım bana kendim de
dahil olmak üzere biz insanların

asla mükemmel olmayacağını öğretiyor.

Bu yüzden benim için İsa olan

bir kurtarıcının nezaketine
ihtiyacımız var.

Nezaketi kendi inancım
bağlamında tanımlarken

bunu farklı bir şekilde
ve farklı yollarla tanımlayan

birçok insan olduğunu biliyorum.

Favori tanımım radyo yayıncısı
Oswald Hoffman'ın yaptığı:

"Nezaket, sevimsizi ve sevilmeyeni

seven sevgidir."

Nezaketin bu resmini seviyorum.

Çünkü öyle olduğumu biliyorum

ve belki birçoğunuz hepimizin oldukça

sevilmeyen olduğumuz
zamanları düşünebilirsiniz.

Yani inancıma tiksindirici demeye,

Tanrıdan gelen kayıtsız şartsız

nezaket ve sevgiyi kabul etmeye

ve arkamı dönüp

sana gösterdiğim sevgiye şart koymaya

cesaret etmem riyakarlık olurdu.

Aklım neredeydi?

Abartılıdan kastım sadece
bir kutucuğu işaretlemek değil,

beklenenden daha fazla demek.

Çocukken, ebeveynlerimizin bizi

birisinden özür dilemeye zorladığını

ve onlara yürüyüp (öfkeyle)
"Üzgünüm." dediğimizi hatırlarsınız.

Bununla başa çıkmıştık değil mi?

Bahsettiğimiz şey bu değil.

Bahsettiğimiz şey, birisine
nezaket göstermek

zorunda kalmamız değil
bunu seçmemiz ve istememiz.

Abartılı nezaketi böyle değiştirebiliriz.

Dinleyin bu kulağa
oldukça teorik gelebilir.

Size kendi kahramanımdan
bahsetmek istiyorum.

Nezaketin bir kahramanından.

Yıl 2014.

Yer İran.

Öldürülmüş bir oğlanın annesi
şehir meydanında duruyor.

Oğlunu öldüren o adam da

darağacında,

sandalye gibi bir şeyin üstünde,

boynunda bir ilmek,

gözlerinde gözbağıyla orada.

Samereh Alinejad'a

ülkesinin yasaları altında

bu adamı bağışlaması

ya da infazını başlatması
yegane hakkı verilmişti.

Bir başka deyişle onu bağışlayabilir

ya da tam anlamıyla o sandalyeyi
ayaklarının altından itebilirdi.

(Nefes verir)

Ben--

Samereh ve o adam arasındaki mücadeleyi

hayal edemiyorum.

Samereh'in alması gereken bir karar vardı.

O adam, okuduğum bir raporda,

ağlıyordu, affedilmek için yalvarıyordu.

Samereh seçimini yaptı.

O anda adama yaklaştı

ve yüzüne bir tokat indirdi.

Bu onun bağışlama şekliydi.

Daha da iyisi.

Hemen sonrasında ona sorular sordular,

onunla röportaj yaptılar.

"Sanki öfke kalbimden yok olmuş

ve damarlarımdaki kan tekrar akmaya
başlamış gibi hissettim." dedi.

İnanılmaz değil mi?

Ne güzel bir nezaket resmi,
ne güzel bir nezaket kahramanı.

Burada hepimiz için bir ders var.

Teolog John Piper'ın da dediği gibi:

"Nezaket güçtür,
sadece bağışlamak değildir."

Üzerine düşünürseniz

nezaket, ilişkide birisine verdiğimiz

ve ilişkimizin bizi ayıran şeylerden
daha önemli olduğunu gösteren

bir hediyedir.

Üzerine bir süre daha düşünürseniz

hepimiz ilişkimizi infaz etmek
ya da bağışlamak için

güce sahibiz.

Gizli komşumuzun kimliğini asla bulamadık.

(Gülüşmeler)

Ama eğer bulsaydık

"Kahve içebilir miyiz" derdik.

Belki de birlikte kahve içmeniz
ve onlarla ortak görüş

bulmanız gereken birisi vardır.

Ya da belki ilişkide olduğunuz
ve abartılı nezaketi

değiştirmeniz gereken birisi vardır.

Belki de önden buyurmalısınız.

Bu iki strateji ilişkilerimdeki

abartılı nezaketi
nasıl değiştirebileceğimi

ve komşularımın güzel tasarımlarının
tadını çıkarmamı öğretti.

Çekişmeye karşı ilişkileri seçmeye
devam etmek istiyorum.

Bana katılmayı seçer misiniz?

Teşekkür ederim.

(Alkış)