< Return to Video

Jak czytać nuty? - Tim Hansen

  • 0:06 - 0:08
    Oglądając film lub sztukę,
  • 0:08 - 0:09
    wiemy, że aktorzy
  • 0:09 - 0:11
    nauczyli się kwestii ze scenariusza,
  • 0:11 - 0:12
    dowiedzieli się z niego,
  • 0:12 - 0:13
    co i kiedy mówić.
  • 0:13 - 0:14
    co i kiedy mówić.
  • 0:15 - 0:16
    Zapis nutowy
  • 0:16 - 0:18
    działa na podobnej zasadzie.
  • 0:18 - 0:20
    Najprościej rzecz ujmując,
  • 0:20 - 0:22
    mówi artyście, co trzeba grać,
  • 0:22 - 0:23
    i w którym momencie.
  • 0:24 - 0:26
    Jeśli chodzi o wartości estetyczne,
  • 0:26 - 0:28
    to Beethoven bardzo różni się
  • 0:28 - 0:29
    od Justina Biebera,
  • 0:29 - 0:31
    obaj jednak użyli
  • 0:31 - 0:33
    tych samych elementów
    do tworzenia muzyki,
  • 0:33 - 0:34
    czyli nut.
  • 0:34 - 0:35
    Choć wynik końcowy
  • 0:35 - 0:37
    wydaje się bardzo skomplikowany,
  • 0:37 - 0:38
    zasady stosowania nut
  • 0:38 - 0:40
    są tak naprawdę dosyć proste.
  • 0:40 - 0:41
    Przyjrzyjmy się
  • 0:41 - 0:44
    podstawowym elementom zapisu nutowego
  • 0:44 - 0:47
    i ich interakcji w dziele sztuki.
  • 0:47 - 0:50
    Nuty pisze się na 5 równoległych liniach,
  • 0:50 - 0:51
    które biegną przez całą stronę.
  • 0:51 - 0:54
    To pięciolinia.
  • 0:54 - 0:56
    Czytamy ją na dwa sposoby:
  • 0:56 - 0:57
    od góry do dołu
  • 0:57 - 0:59
    i od lewej do prawej.
  • 0:59 - 1:01
    Oś góra-dół mówi wykonawcy,
  • 1:01 - 1:03
    jaka jest wysokość nuty,
  • 1:03 - 1:04
    czyli jaką nutę ma zagrać.
  • 1:04 - 1:06
    Oś lewa-prawa
  • 1:06 - 1:07
    informuje o rytmie, czyli kiedy grać.
  • 1:07 - 1:09
    informuje o rytmie, czyli kiedy grać.
  • 1:09 - 1:11
    Zacznijmy od wysokości dźwięku.
  • 1:11 - 1:13
    Posłużymy się pianinem,
  • 1:13 - 1:15
    ale ten system działa podobnie
  • 1:15 - 1:17
    na każdym innym instrumencie.
  • 1:17 - 1:19
    W zachodniej tradycji muzycznej
  • 1:19 - 1:20
    tony biorą nazwę
  • 1:20 - 1:22
    od pierwszych siedmiu liter alfabetu,
  • 1:22 - 1:23
    A,
  • 1:23 - 1:23
    B,
  • 1:23 - 1:24
    C,
  • 1:24 - 1:24
    D,
  • 1:24 - 1:25
    E,
  • 1:25 - 1:25
    F,
  • 1:25 - 1:26
    i G.
  • 1:26 - 1:29
    Poźniej zaczynamy od początku:
  • 1:29 - 1:29
    A,
  • 1:29 - 1:29
    H,
  • 1:29 - 1:30
    C,
  • 1:30 - 1:30
    D,
  • 1:30 - 1:30
    E,
  • 1:30 - 1:30
    F,
  • 1:30 - 1:31
    G,
  • 1:31 - 1:31
    A,
  • 1:31 - 1:31
    H,
  • 1:31 - 1:31
    C,
  • 1:31 - 1:32
    D,
  • 1:32 - 1:32
    E,
  • 1:32 - 1:32
    F,
  • 1:32 - 1:32
    G
  • 1:32 - 1:34
    i tak dalej.
  • 1:34 - 1:36
    Skąd się te nazwy wzięły?
  • 1:36 - 1:38
    Kiedy zagrasz F,
  • 1:38 - 1:39
    a potem kolejne F,
  • 1:39 - 1:41
    wyżej lub niżej na klawiaturze,
  • 1:41 - 1:43
    słyszysz, że brzmią mniej więcej tak samo,
  • 1:43 - 1:46
    w porównaniu do H.
  • 1:46 - 1:47
    Wracając do pięciolinii,
  • 1:47 - 1:50
    każda linia i każda przestrzeń
    między liniami
  • 1:50 - 1:52
    reprezentuje inny ton.
  • 1:52 - 1:54
    Jeżeli umieścimy nutę
    na jednej z tych linii
  • 1:54 - 1:55
    lub między nimi,
  • 1:55 - 1:58
    pokazujemy artyście, jaki dźwięk ma zagrać.
  • 1:58 - 2:00
    Im wyżej leży nuta na pięciolinii,
  • 2:00 - 2:01
    tym wyższy jest dźwięk.
  • 2:01 - 2:04
    Oczywiście jest więcej niż 9 tonów,
  • 2:04 - 2:07
    które dają linie i przestrzenie między nimi.
  • 2:07 - 2:08
    Na dużym fortepianie można zagrać
  • 2:08 - 2:10
    88 różnych nut.
  • 2:10 - 2:14
    Jak umieścić 88 nut na jednej pięciolinii?
  • 2:14 - 2:16
    Używamy do tego klucza.
  • 2:16 - 2:17
    Klucz to dziwny znak,
  • 2:17 - 2:19
    umieszczony na początku pięciolinii.
  • 2:19 - 2:20
    Działa jako punkt odniesienia.
  • 2:20 - 2:22
    Pokazuje, która linia lub przestrzeń
  • 2:22 - 2:26
    odpowiada danej nucie na twoim instrumencie.
  • 2:26 - 2:28
    Jeżeli chcemy grać nuty,
    których nie ma na pięciolinii,
  • 2:28 - 2:30
    oszukujemy trochę i rysujemy dodatkowe kreski,
  • 2:30 - 2:31
    nazywane liniami dodanymi,
  • 2:31 - 2:33
    i umieszczamy na nich nuty.
  • 2:33 - 2:35
    Jeśli jest zbyt wiele linii dodanych,
  • 2:35 - 2:36
    zrobi się to zawiłe,
  • 2:36 - 2:40
    i trzeba zmienić klucz.
  • 2:40 - 2:42
    Dwie rzeczy mówią muzykowi,
  • 2:42 - 2:44
    kiedy ma grać dane nuty:
  • 2:44 - 2:45
    metrum
  • 2:45 - 2:46
    i rytm.
  • 2:46 - 2:48
    Metrum to element muzyki,
  • 2:48 - 2:50
    który sam w sobie jest nudny.
  • 2:50 - 2:52
    Brzmi tak.
  • 2:54 - 2:56
    Jak widać, nie zmienia się,
  • 2:56 - 2:58
    porusza tylko się do przodu.
  • 2:58 - 3:01
    Może zwolnić
  • 3:01 - 3:02
    lub przyśpieszyć,
  • 3:02 - 3:04
    jak tylko chcesz.
  • 3:04 - 3:07
    Mała wskazówka zegara
  • 3:07 - 3:09
    dzieli minutę
  • 3:09 - 3:12
    na 60 równych sekund,
  • 3:12 - 3:14
    a metrum dzieli utwór
  • 3:14 - 3:16
    na małe, równomierne odcinki czasowe,
  • 3:16 - 3:17
    na małe, równomierne odcinki czasowe,
  • 3:17 - 3:19
    czyli uderzenia.
  • 3:19 - 3:20
    Mając stałe metrum,
  • 3:20 - 3:22
    możemy dźwiękom nadać rytm
  • 3:22 - 3:24
    i tu zaczyna się prawdziwa muzyka.
  • 3:25 - 3:27
    To jest ćwierćnuta.
  • 3:27 - 3:29
    Jest podstawową jednostką rytmu,
  • 3:29 - 3:31
    długości jednego uderzenia.
  • 3:31 - 3:33
    To jest półnuta, czyli dwa uderzenia.
  • 3:33 - 3:35
    Cała nuta to cztery uderzenia,
  • 3:35 - 3:37
    a te małe to ósemki,
  • 3:37 - 3:39
    po pół uderzenia każda.
  • 3:39 - 3:42
    Powiecie: "Świetnie! Tylko co to znaczy?".
  • 3:42 - 3:43
    Mogliście zauważyć,
  • 3:43 - 3:44
    że w poprzek pięciolinii,
  • 3:44 - 3:47
    biegną krótkie linie,
    które dzielą ją na małe odcinki.
  • 3:47 - 3:49
    To kreski taktowe,
  • 3:49 - 3:52
    a każdy odcinek to takt.
  • 3:52 - 3:53
    Na początku utworu,
  • 3:53 - 3:55
    zaraz za kluczem,
  • 3:55 - 3:57
    stoi oznaczenie metrum.
  • 3:57 - 4:00
    Mówi ono wykonawcy,
    ile uderzeń jest w każdym takcie.
  • 4:00 - 4:02
    Tu w takcie są dwa uderzenia,
  • 4:02 - 4:04
    w tym są trzy,
  • 4:04 - 4:04
    w tym cztery,
  • 4:04 - 4:06
    i tak dalej.
  • 4:06 - 4:08
    Liczba na dole mówi nam,
  • 4:08 - 4:11
    jaka wartość jest podstawą metrum.
  • 4:11 - 4:13
    Jedynka oznacza całą nutę,
  • 4:13 - 4:14
    dwójka półnutę,
  • 4:14 - 4:16
    czwórka ćwierćnutę,
  • 4:16 - 4:16
    a liczba osiem ósemkę i tak dalej.
  • 4:16 - 4:18
    a liczba osiem ósemkę i tak dalej.
  • 4:18 - 4:19
    To oznaczenie mówi,
  • 4:19 - 4:22
    że w każdym takcie są cztery ćwierćnuty,
  • 4:22 - 4:23
    raz,
  • 4:23 - 4:23
    dwa,
  • 4:23 - 4:23
    trzy,
  • 4:23 - 4:24
    cztery.
  • 4:24 - 4:24
    Raz,
  • 4:24 - 4:25
    dwa,
  • 4:25 - 4:25
    trzy,
  • 4:25 - 4:26
    cztery,
  • 4:26 - 4:27
    i tak dalej.
  • 4:27 - 4:28
    Tak jak wcześniej powiedziałem,
  • 4:28 - 4:30
    jeśli ograniczymy się do uderzeń,
  • 4:30 - 4:31
    zrobi się nudno,
  • 4:31 - 4:33
    zmienimy więc niektóre ćwierćnuty
  • 4:33 - 4:35
    na inny rytm.
  • 4:35 - 4:37
    Choć liczba nut w każdym takcie
  • 4:37 - 4:38
    zmieniła się,
  • 4:38 - 4:41
    całkowita liczba uderzeń jest ta sama.
  • 4:42 - 4:45
    Jak zabrzmi nasz utwór?
  • 4:48 - 4:51
    Brzmi nieźle, ale nie jest najlepszy.
  • 4:51 - 4:52
    Dodajmy kolejny instrument,
  • 4:52 - 4:54
    która ma własny dźwięk i rytm.
  • 4:54 - 4:57
    Teraz to brzmi jak muzyka.
  • 4:58 - 4:59
    Oczywiście, potrzeba czasu i ćwiczeń,
  • 4:59 - 5:00
    aby nauczyć się czytać nuty
  • 5:00 - 5:02
    i grać to, co widzimy,
  • 5:02 - 5:04
    ale przy odrobinie czasu i cierpliwości,
  • 5:04 - 5:06
    możesz zostać kolejnym Beethovenem
  • 5:06 - 5:07
    lub
  • 5:07 - 5:08
    Justinem Bieberem.
Title:
Jak czytać nuty? - Tim Hansen
Speaker:
Tim Hansen
Description:

Jak scenariusz aktorom, tak zapis nutowy mówi muzykom, co grać (wysokość) i kiedy grać (rytm). Zapis ten wygląda na skomplikowany, ale jak tylko poznasz jego podstawowe elementy, takie jak nuty, takty i klucze, będziesz mógł zaszaleć na swoim instrumencie. Tim Hansen wyjaśnia, co trzeba wiedzieć, aby umieć czytać nuty.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:24
TED Translators admin edited Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand approved Polish subtitles for How to read music
Alicja Wysokińska commented on Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand commented on Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to read music
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How to read music
Show all
  • Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/6yieoBmNBbFJ/pl/562160/807134/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). ================================================================================= Justin Bieber to jednak facet, więc obaj, nie oboje ;-) ================================================================================
    Uwaga na przecinki. Pomijasz czasem podstawowe przecinki, jak przed "który" albo na odwrót, rozdzielasz przecinkiem podmiot od orzeczenia.
    Warto zajrzeć na http://www.prosteprzecinki.pl/zasady ================================================================================
    Literówki, których nie wykryłby moduł sprawdzania pisowni.

    Podczas tłumaczenia/korekty trzeba zwracać szczególną uwagę na literówki, których nie wykryje moduł sprawdzania pisowni (np. "Ja pracuje tutaj" zamiast "Ja pracuję tutaj").
    ================================================================================ pitch --> tutaj: wysokość nuty albo ton instrumentu (czyli to, co rozróżnia np. flet od skrzypiec, alikwoty). Tonacja to "key". "Music" to w zależności od kontekstu także "nuty", "zapis nutowy". ================================================================================
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu"
    ================================================================================
    Nadużywanie zaimków dzierżawczych.

    W języku angielskim zaimków dzierżawczych używa się znacznie częściej niż w polskim. Jeśli zaimek nie służy do rozróżnienia w razie wątpliwości, do której osoby coś przynależy, w polskim zaimka dzierżawczego nie użyjemy (np. "I go there with my wife" --> "Idę tam z żoną" - nie trzeba zaznaczać, że własną, nie cudzą, bo wynika to z kontekstu). Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.
    ================================================================================= Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.
    Przykłady:
    ++++++++++1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
    ++++++++++2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).
    ++++++++++Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.
    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    ================================================================================ Użyto skrótów typowych dla języka pisanego.

    W napisach nie używamy raczej skrótów typowych dla języka pisanego, takich jak np., tzw., tj. wg... Są one małe i mogą ujść widzowi, a także odwrócić na moment jego uwagę od filmu.
    ================================================================================ Nie trzeba dzielić linijki, jeśli bez trudu mieści się w limicie 42 znaków. Tworząc dwie linijki tekstu przesłaniasz więcej ekranu, więc jeśli można, trzeba tego unikać. ================================================================================ W danym tempie / metrum ćwierćnuty mają taką samą wartość, więc nie można im nadać innego rytmu. Chodzi o zamianę ćwierćnut na inne wartości. (4:31)
    =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze się tam nie spotkaliśmy, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

  • Dziękuję bardzo za korektę, teraz dopiero widzę, jak długie zdania tam powpisywałam. Szczerze mówiąc miałam problem z tłumaczeniem kilku muzycznych terminów zwłaszcza "beat" i "rhythm", zamieniłam na metrum i rytm, widzę, że Pani to zostawiła. Pozdrawiam.

Polish subtitles

Revisions Compare revisions