0:00:06.104,0:00:07.981
Oglądając film lub sztukę,

0:00:07.981,0:00:08.941
wiemy, że aktorzy

0:00:08.941,0:00:11.024
nauczyli się kwestii ze scenariusza,

0:00:11.024,0:00:12.076
dowiedzieli się z niego,

0:00:12.076,0:00:12.823
co i kiedy mówić.

0:00:12.823,0:00:14.326
co i kiedy mówić.

0:00:15.080,0:00:16.167
Zapis nutowy

0:00:16.167,0:00:18.256
działa na podobnej zasadzie.

0:00:18.256,0:00:19.615
Najprościej rzecz ujmując,

0:00:19.615,0:00:21.799
mówi artyście, co trzeba grać,

0:00:21.799,0:00:23.179
i w którym momencie.

0:00:23.901,0:00:26.205
Jeśli chodzi o wartości estetyczne,

0:00:26.205,0:00:28.126
to Beethoven bardzo różni się

0:00:28.126,0:00:29.403
od Justina Biebera,

0:00:29.403,0:00:30.551
obaj jednak użyli

0:00:30.551,0:00:33.490
tych samych elementów[br]do tworzenia muzyki,

0:00:33.490,0:00:34.182
czyli nut.

0:00:34.182,0:00:35.221
Choć wynik końcowy

0:00:35.221,0:00:36.890
wydaje się bardzo skomplikowany,

0:00:36.890,0:00:38.383
zasady stosowania nut

0:00:38.383,0:00:40.438
są tak naprawdę dosyć proste.

0:00:40.438,0:00:41.471
Przyjrzyjmy się

0:00:41.471,0:00:43.641
podstawowym elementom zapisu nutowego

0:00:43.641,0:00:47.401
i ich interakcji w dziele sztuki.

0:00:47.401,0:00:49.821
Nuty pisze się na 5 równoległych liniach,

0:00:49.821,0:00:51.465
które biegną przez całą stronę.

0:00:51.465,0:00:53.748
To pięciolinia.

0:00:53.748,0:00:56.218
Czytamy ją na dwa sposoby:

0:00:56.218,0:00:57.224
od góry do dołu

0:00:57.224,0:00:59.258
i od lewej do prawej.

0:00:59.258,0:01:01.203
Oś góra-dół mówi wykonawcy,

0:01:01.203,0:01:02.538
jaka jest wysokość nuty,

0:01:02.538,0:01:03.936
czyli jaką nutę ma zagrać.

0:01:03.936,0:01:06.104
Oś lewa-prawa

0:01:06.104,0:01:07.262
informuje o rytmie, czyli kiedy grać.

0:01:07.262,0:01:09.281
informuje o rytmie, czyli kiedy grać.

0:01:09.281,0:01:11.013
Zacznijmy od wysokości dźwięku.

0:01:11.013,0:01:12.962
Posłużymy się pianinem,

0:01:12.962,0:01:14.596
ale ten system działa podobnie

0:01:14.596,0:01:16.823
na każdym innym instrumencie.

0:01:16.823,0:01:18.600
W zachodniej tradycji muzycznej

0:01:18.600,0:01:19.891
tony biorą nazwę

0:01:19.891,0:01:22.250
od pierwszych siedmiu liter alfabetu,

0:01:22.250,0:01:22.775
A,

0:01:22.775,0:01:23.276
B,

0:01:23.276,0:01:23.717
C,

0:01:23.717,0:01:24.107
D,

0:01:24.107,0:01:24.557
E,

0:01:24.557,0:01:25.125
F,

0:01:25.125,0:01:26.446
i G.

0:01:26.446,0:01:28.572
Poźniej zaczynamy od początku:

0:01:28.572,0:01:28.989
A,

0:01:28.989,0:01:29.369
H,

0:01:29.369,0:01:29.633
C,

0:01:29.633,0:01:29.866
D,

0:01:29.866,0:01:30.112
E,

0:01:30.112,0:01:30.404
F,

0:01:30.404,0:01:30.658
G,

0:01:30.658,0:01:30.972
A,

0:01:30.972,0:01:31.215
H,

0:01:31.215,0:01:31.409
C,

0:01:31.409,0:01:31.572
D,

0:01:31.572,0:01:31.747
E,

0:01:31.747,0:01:31.948
F,

0:01:31.948,0:01:32.159
G

0:01:32.159,0:01:33.537
i tak dalej.

0:01:33.537,0:01:35.684
Skąd się te nazwy wzięły?

0:01:35.684,0:01:38.293
Kiedy zagrasz F,

0:01:38.293,0:01:39.471
a potem kolejne F,

0:01:39.471,0:01:41.216
wyżej lub niżej na klawiaturze,

0:01:41.216,0:01:42.945
słyszysz, że brzmią mniej więcej tak samo,

0:01:42.945,0:01:45.585
w porównaniu do H.

0:01:45.585,0:01:46.979
Wracając do pięciolinii,

0:01:46.979,0:01:49.673
każda linia i każda przestrzeń [br]między liniami

0:01:49.673,0:01:51.779
reprezentuje inny ton.

0:01:51.779,0:01:53.761
Jeżeli umieścimy nutę[br]na jednej z tych linii

0:01:53.761,0:01:55.131
lub między nimi,

0:01:55.131,0:01:57.682
pokazujemy artyście, jaki dźwięk ma zagrać.

0:01:57.682,0:01:59.805
Im wyżej leży nuta na pięciolinii,

0:01:59.805,0:02:01.436
tym wyższy jest dźwięk.

0:02:01.436,0:02:03.937
Oczywiście jest więcej niż 9 tonów,

0:02:03.937,0:02:06.611
które dają linie i przestrzenie między nimi.

0:02:06.611,0:02:08.279
Na dużym fortepianie można zagrać

0:02:08.279,0:02:10.027
88 różnych nut.

0:02:10.027,0:02:13.535
Jak umieścić 88 nut na jednej pięciolinii?

0:02:13.535,0:02:16.162
Używamy do tego klucza.

0:02:16.162,0:02:17.413
Klucz to dziwny znak,

0:02:17.413,0:02:18.998
umieszczony na początku pięciolinii.

0:02:18.998,0:02:20.468
Działa jako punkt odniesienia.

0:02:20.468,0:02:22.332
Pokazuje, która linia lub przestrzeń

0:02:22.332,0:02:25.606
odpowiada danej nucie na twoim instrumencie.

0:02:25.606,0:02:27.588
Jeżeli chcemy grać nuty,[br]których nie ma na pięciolinii,

0:02:27.588,0:02:29.745
oszukujemy trochę i rysujemy dodatkowe kreski,

0:02:29.745,0:02:31.219
nazywane liniami dodanymi,

0:02:31.219,0:02:33.100
i umieszczamy na nich nuty.

0:02:33.100,0:02:35.047
Jeśli jest zbyt wiele linii dodanych,

0:02:35.047,0:02:36.473
zrobi się to zawiłe,

0:02:36.473,0:02:39.622
i trzeba zmienić klucz.

0:02:39.622,0:02:42.230
Dwie rzeczy mówią muzykowi,

0:02:42.230,0:02:44.125
kiedy ma grać dane nuty:

0:02:44.125,0:02:45.023
metrum

0:02:45.023,0:02:46.234
i rytm.

0:02:46.234,0:02:47.987
Metrum to element muzyki,

0:02:47.987,0:02:50.024
który sam w sobie jest nudny.

0:02:50.024,0:02:51.713
Brzmi tak.

0:02:54.173,0:02:55.506
Jak widać, nie zmienia się,

0:02:55.506,0:02:57.985
porusza tylko się do przodu.

0:02:57.985,0:03:00.546
Może zwolnić

0:03:00.546,0:03:02.490
lub przyśpieszyć,

0:03:02.490,0:03:03.821
jak tylko chcesz.

0:03:03.821,0:03:06.628
Mała wskazówka zegara

0:03:06.628,0:03:09.196
dzieli minutę

0:03:09.196,0:03:12.209
na 60 równych sekund,

0:03:12.209,0:03:13.998
a metrum dzieli utwór

0:03:13.998,0:03:15.504
na małe, równomierne odcinki czasowe,

0:03:15.504,0:03:17.252
na małe, równomierne odcinki czasowe,

0:03:17.252,0:03:18.826
czyli uderzenia.

0:03:18.826,0:03:20.461
Mając stałe metrum,

0:03:20.461,0:03:22.100
możemy dźwiękom nadać rytm

0:03:22.100,0:03:24.366
i tu zaczyna się prawdziwa muzyka.

0:03:25.413,0:03:27.056
To jest ćwierćnuta.

0:03:27.056,0:03:28.793
Jest podstawową jednostką rytmu,

0:03:28.793,0:03:30.515
długości jednego uderzenia.

0:03:30.515,0:03:33.316
To jest półnuta, czyli dwa uderzenia.

0:03:33.316,0:03:35.437
Cała nuta to cztery uderzenia,

0:03:35.437,0:03:37.378
a te małe to ósemki,

0:03:37.378,0:03:39.261
po pół uderzenia każda.

0:03:39.261,0:03:41.985
Powiecie: "Świetnie! Tylko co to znaczy?".

0:03:41.985,0:03:42.807
Mogliście zauważyć,

0:03:42.807,0:03:44.464
że w poprzek pięciolinii,

0:03:44.464,0:03:47.239
biegną krótkie linie,[br]które dzielą ją na małe odcinki.

0:03:47.239,0:03:48.949
To kreski taktowe,

0:03:48.949,0:03:51.618
a każdy odcinek to takt.

0:03:51.618,0:03:53.465
Na początku utworu,

0:03:53.465,0:03:54.589
zaraz za kluczem,

0:03:54.589,0:03:56.844
stoi oznaczenie metrum.

0:03:56.844,0:04:00.009
Mówi ono wykonawcy, [br]ile uderzeń jest w każdym takcie.

0:04:00.009,0:04:02.178
Tu w takcie są dwa uderzenia,

0:04:02.178,0:04:03.524
w tym są trzy,

0:04:03.524,0:04:04.325
w tym cztery,

0:04:04.325,0:04:05.596
i tak dalej.

0:04:05.596,0:04:07.885
Liczba na dole mówi nam,

0:04:07.885,0:04:10.551
jaka wartość jest podstawą metrum.

0:04:10.551,0:04:12.512
Jedynka oznacza całą nutę,

0:04:12.512,0:04:13.642
dwójka półnutę,

0:04:13.642,0:04:15.940
czwórka ćwierćnutę,

0:04:15.940,0:04:16.351
a liczba osiem ósemkę i tak dalej.

0:04:16.351,0:04:17.685
a liczba osiem ósemkę i tak dalej.

0:04:17.685,0:04:19.329
To oznaczenie mówi,

0:04:19.329,0:04:22.125
że w każdym takcie są cztery ćwierćnuty,

0:04:22.125,0:04:22.561
raz,

0:04:22.561,0:04:23.038
dwa,

0:04:23.038,0:04:23.467
trzy,

0:04:23.467,0:04:24.077
cztery.

0:04:24.077,0:04:24.485
Raz,

0:04:24.485,0:04:24.847
dwa,

0:04:24.847,0:04:25.230
trzy,

0:04:25.230,0:04:25.641
cztery,

0:04:25.641,0:04:26.950
i tak dalej.

0:04:26.950,0:04:28.359
Tak jak wcześniej powiedziałem,

0:04:28.359,0:04:29.662
jeśli ograniczymy się do uderzeń,

0:04:29.662,0:04:31.379
zrobi się nudno,

0:04:31.379,0:04:32.863
zmienimy więc niektóre ćwierćnuty

0:04:32.863,0:04:34.913
na inny rytm.

0:04:34.913,0:04:36.508
Choć liczba nut w każdym takcie

0:04:36.508,0:04:37.997
zmieniła się,

0:04:37.997,0:04:40.998
całkowita liczba uderzeń jest ta sama.

0:04:41.905,0:04:45.147
Jak zabrzmi nasz utwór?

0:04:47.760,0:04:51.076
Brzmi nieźle, ale nie jest najlepszy.

0:04:51.076,0:04:52.162
Dodajmy kolejny instrument,

0:04:52.162,0:04:53.697
która ma własny dźwięk i rytm.

0:04:54.435,0:04:56.611
Teraz to brzmi jak muzyka.

0:04:57.903,0:04:59.147
Oczywiście, potrzeba czasu i ćwiczeń,

0:04:59.147,0:05:00.398
aby nauczyć się czytać nuty

0:05:00.398,0:05:02.316
i grać to, co widzimy,

0:05:02.316,0:05:04.065
ale przy odrobinie czasu i cierpliwości,

0:05:04.065,0:05:06.379
możesz zostać kolejnym Beethovenem

0:05:06.379,0:05:07.072
lub

0:05:07.072,0:05:08.484
Justinem Bieberem.