Hoe lezen we muziek - Tim Hansen

Net zoals het script van een acteur instrueert bladmuziek een muzikant wat hij moet spelen (de toonhoogte) en wanneer hij het moet spelen (het ritme). Bladmuziek ziet er misschien ingewikkeld uit maar als je de beginselen eenmaal doorhebt zoals noten, maten en muzieksleutels, ben je helemaal klaar om te rocken. Tim Hansen leert ons precies die instrumentale basis die we nodig hebben om muziek te lezen.

Als we naar een film of toneelstuk kijken,

weten we dat de acteurs

hun tekst van een script hebben geleerd,

wat in feite aangeeft

wat ze moeten zeggen

en wanneer ze het moeten zeggen.

Een stuk geschreven muziek

is op precies hetzelfde principe gebaseerd.

In elementaire zin

toont het de muzikant wat hij moet spelen

en wanneer hij het moet spelen.

Esthetisch gezien is er een wereld van verschil

tussen laten we zeggen Beethoven

en Justin Bieber.

Maar beide artiesten gebruikten

dezelfde bouwstenen
bij het creëren van hun muziek:

noten.

Alhoewel het eindresultaat

vrij ingewikkeld kan klinken,

is de logica achter de muzieknoten

eigenlijk best eenvoudig.

Laten we eens kijken naar

de fundamentele elementen van het notenschrift

en hoe de noten op elkaar inwerken
en kunst creëren.

Muziek wordt geschreven op vijf horizontale lijnen

die over een bladzijde lopen.

Deze vijf lijnen vormen een notenbalk

en een notenbalk werkt met twee assen:

van beneden naar boven

en van links naar rechts.

De op-en-neer as laat de muzikant

de toonhoogte van een noot zien

of welke noot hij moet spelen,

en de van-links-naar-rechts as geeft

het ritme van de noot aan,

of wanneer de noot gespeeld moet worden.

We beginnen met de toonhoogte.

We gebruiken een piano,

maar dit systeem werkt voor bijna

elk instrument dat je kunt bedenken.

In de westerse muziek

worden de tonen vernoemd

naar de eerste zeven letters van het alfabet.

A,

B,

C,

D,

E,

F,

en de G.

De cyclus herhaalt zich:

A,

B,

C,

D,

E,

F,

G,

A,

B,

C,

D,

E,

F,

G,

enzovoort.

Hoe komen deze tonen aan hun naam?

Als je bijvoorbeeld een F speelt

en daarna weer een F,

hoger of lager op de piano,

dan hoor je dat ze bijna hetzelfde klinken,

vergeleken met de B bijvoorbeeld.

We gaan nu terug naar de notenbalk,

elke lijn en elke ruimte tussen twee lijnen

vertegenwoordigt een afzonderlijke toonhoogte.

Als we een noot schrijven op zo een lijn

of tussen de lijnen

weet de muzikant dat hij die toon moet spelen.

Hoe hoger de noot op de notenbalk,

des te hoger de toonhoogte.

Er bestaan duidelijk veel meer tonen

dan de negen plekken die we op
en tussen deze lijnen gebruiken.

Een vleugel bijvoorbeeld

heeft 88 noten.

Hoe persen we die 88 noten samen
op één notenbalk?

We gebruiken een muzieksleutel.

Een muzieksleutel is een raar uitziend teken

aan het begin van de notenbalk

en het werkt als een referentiepunt.

Het laat ons zien dat een bepaalde lijn of ruimte

overeenkomt met een specifieke noot
op je instrument.

Als we noten willen spelen
die niet op de notenbalk staan

spelen we een beetje vals en tekenen
wat extra lijntjes

die we hulplijntjes noemen,

en waar we de noten op schrijven.

Als we zoveel hulplijntjes moeten tekenen,

wordt het verwarrend

en gebruiken we een andere muzieksleutel.

Er zijn twee hoofdelementen
die de muzikant laten zien

wanneer hij de noten moet spelen:

het tempo

en het ritme.

Het tempo van een muziekstuk

is op zichzelf nogal saai.

Het klinkt zo.

Je hoort dat het niet verandert,

het tikt gewoon vrolijk mee.

Het kan langzaam gaan

of snel,

hoe je het maar wilt.

Het punt is dat net zoals de secondewijzer op de klok

een minuut in zestig seconden verdeelt,

waarbij elke seconde even lang is,

het tempo een muziekstuk verdeelt

in kleine stukjes tijd

die allemaal even lang duren,

de tellen.

Met de vaste tellen als uitgangspunt

kunnen we ritmes toevoegen aan de tonen

en dat is hoe we muziek maken.

Dit is een kwartnoot.

Deze is vaak de basis van het ritme

en is gelijk aan een tel.

Dit is een halve noot en duurt twee tellen.

Die hele noot hier is vier tellen,

en deze kleine noten zijn achtste noten,

die een halve noot waard zijn.

Je denkt: "Mooi, wat betekent het eigenlijk?"

Misschien heb je opgemerkt

dat over de lengte van de notenbalk

strepen staan die de notenbalk opsplitsen
in kleinere gedeeltes.

Dat zijn de maatstrepen

en elk gedeelte wordt een maat genoemd.

Aan het begin van het muziekstuk,

net achter de muzieksleutel

wordt de maatsoort aangeduid,

deze toont de muzikant
hoeveel tellen er in een maat zitten.

Het geeft aan dat er twee tellen in een maat zitten,

hier drie,

hier vier,

enzovoort.

Het onderste getal geeft aan welke noot

gebruikt wordt als basiseenheid voor de tel.

Eén komt overeen met een hele noot,

twee met een halve noot,

vier met een kwartnoot

en acht met een achtste noot,

enzovoort.

Dus deze maatsoort geeft aan

dat er vier kwartnoten in elke maat zitten,

een,

twee,

drie,

vier;

een,

twee,

drie,

vier,

enzovoort.

Maar zoals ik al eerder zei,

als we hetzelfde tempo aanhouden,

wordt het nogal saai,

dus vervangen we enkele kwartnoten

door andere ritmes.

Let op: ook al verandert het aantal noten

in een maat,

het aantal tellen in de maat blijft hetzelfde.

Hoe klinkt onze muzikale creatie?

Het klinkt niet slecht, misschien wat magertjes.

Laten we een ander instrument toevoegen

met zijn eigen toon en ritme.

Dit klinkt als muziek.

Natuurlijk moeten we oefenen

om het snel te leren lezen

en om ons instrument te bespelen,

maar met een klein beetje tijd en geduld

zou je de volgende Beethoven kunnen worden

of

Justin Bieber.