WEBVTT

00:00:06.104 --> 00:00:07.981
Als we naar een film of toneelstuk kijken,

00:00:07.981 --> 00:00:08.941
weten we dat de acteurs

00:00:08.941 --> 00:00:11.024
hun tekst van een script hebben geleerd,

00:00:11.024 --> 00:00:12.076
wat in feite aangeeft

00:00:12.076 --> 00:00:12.823
wat ze moeten zeggen

00:00:12.823 --> 00:00:14.326
en wanneer ze het moeten zeggen.

00:00:15.080 --> 00:00:16.167
Een stuk geschreven muziek

00:00:16.167 --> 00:00:18.256
is op precies hetzelfde principe gebaseerd.

00:00:18.256 --> 00:00:19.615
In elementaire zin

00:00:19.615 --> 00:00:21.799
toont het de muzikant wat hij moet spelen

00:00:21.799 --> 00:00:23.649
en wanneer hij het moet spelen.

00:00:23.901 --> 00:00:26.205
Esthetisch gezien is er een wereld van verschil

00:00:26.205 --> 00:00:28.126
tussen laten we zeggen Beethoven

00:00:28.126 --> 00:00:29.403
en Justin Bieber.

00:00:29.403 --> 00:00:30.551
Maar beide artiesten gebruikten

00:00:30.551 --> 00:00:33.490
dezelfde bouwstenen
bij het creëren van hun muziek:

00:00:33.490 --> 00:00:34.182
noten.

00:00:34.182 --> 00:00:35.221
Alhoewel het eindresultaat

00:00:35.221 --> 00:00:36.890
vrij ingewikkeld kan klinken,

00:00:36.890 --> 00:00:38.383
is de logica achter de muzieknoten

00:00:38.383 --> 00:00:40.438
eigenlijk best eenvoudig.

00:00:40.438 --> 00:00:41.471
Laten we eens kijken naar

00:00:41.471 --> 00:00:43.641
de fundamentele elementen van het notenschrift

00:00:43.641 --> 00:00:47.401
en hoe de noten op elkaar inwerken 
en kunst creëren.

00:00:47.401 --> 00:00:49.821
Muziek wordt geschreven op vijf horizontale lijnen

00:00:49.821 --> 00:00:51.465
die over een bladzijde lopen.

00:00:51.465 --> 00:00:53.748
Deze vijf lijnen vormen een notenbalk

00:00:53.748 --> 00:00:56.218
en een notenbalk werkt met twee assen:

00:00:56.218 --> 00:00:57.224
van beneden naar boven

00:00:57.224 --> 00:00:59.258
en van links naar rechts.

00:00:59.258 --> 00:01:01.203
De op-en-neer as laat de muzikant

00:01:01.203 --> 00:01:02.538
de toonhoogte van een noot zien

00:01:02.538 --> 00:01:03.936
of welke noot hij moet spelen,

00:01:03.936 --> 00:01:06.104
en de van-links-naar-rechts as geeft

00:01:06.104 --> 00:01:07.262
het ritme van de noot aan,

00:01:07.262 --> 00:01:09.281
of wanneer de noot gespeeld moet worden.

00:01:09.281 --> 00:01:11.013
We beginnen met de toonhoogte.

00:01:11.013 --> 00:01:12.962
We gebruiken een piano,

00:01:12.962 --> 00:01:14.596
maar dit systeem werkt voor bijna

00:01:14.596 --> 00:01:16.823
elk instrument dat je kunt bedenken.

00:01:16.823 --> 00:01:18.600
In de westerse muziek

00:01:18.600 --> 00:01:19.891
worden de tonen vernoemd

00:01:19.891 --> 00:01:22.250
naar de eerste zeven letters van het alfabet.

00:01:22.250 --> 00:01:22.775
A,

00:01:22.775 --> 00:01:23.276
B,

00:01:23.276 --> 00:01:23.717
C,

00:01:23.717 --> 00:01:24.107
D,

00:01:24.107 --> 00:01:24.557
E,

00:01:24.557 --> 00:01:25.125
F,

00:01:25.125 --> 00:01:26.446
en de G.

00:01:26.446 --> 00:01:28.572
De cyclus herhaalt zich:

00:01:28.572 --> 00:01:28.989
A,

00:01:28.989 --> 00:01:29.369
B,

00:01:29.369 --> 00:01:29.633
C,

00:01:29.633 --> 00:01:29.866
D,

00:01:29.866 --> 00:01:30.112
E,

00:01:30.112 --> 00:01:30.404
F,

00:01:30.404 --> 00:01:30.658
G,

00:01:30.658 --> 00:01:30.972
A,

00:01:30.972 --> 00:01:31.215
B,

00:01:31.215 --> 00:01:31.409
C,

00:01:31.409 --> 00:01:31.572
D,

00:01:31.572 --> 00:01:31.747
E,

00:01:31.747 --> 00:01:31.948
F,

00:01:31.948 --> 00:01:32.159
G,

00:01:32.159 --> 00:01:33.537
enzovoort.

00:01:33.537 --> 00:01:35.684
Hoe komen deze tonen aan hun naam?

00:01:35.684 --> 00:01:38.293
Als je bijvoorbeeld een F speelt

00:01:38.293 --> 00:01:39.471
en daarna weer een F,

00:01:39.471 --> 00:01:41.216
hoger of lager op de piano,

00:01:41.216 --> 00:01:42.945
dan hoor je dat ze bijna hetzelfde klinken,

00:01:42.945 --> 00:01:45.585
vergeleken met de B bijvoorbeeld.

00:01:45.585 --> 00:01:46.979
We gaan nu terug naar de notenbalk,

00:01:46.979 --> 00:01:49.673
elke lijn en elke ruimte tussen twee lijnen

00:01:49.673 --> 00:01:51.779
vertegenwoordigt een afzonderlijke toonhoogte.

00:01:51.779 --> 00:01:53.761
Als we een noot schrijven op zo een lijn

00:01:53.761 --> 00:01:55.131
of tussen de lijnen

00:01:55.131 --> 00:01:57.682
weet de muzikant dat hij die toon moet spelen.

00:01:57.682 --> 00:01:59.805
Hoe hoger de noot op de notenbalk,

00:01:59.805 --> 00:02:01.436
des te hoger de toonhoogte.

00:02:01.436 --> 00:02:03.937
Er bestaan duidelijk veel meer tonen

00:02:03.937 --> 00:02:06.611
dan de negen plekken die we op
en tussen deze lijnen gebruiken.

00:02:06.611 --> 00:02:08.279
Een vleugel bijvoorbeeld

00:02:08.279 --> 00:02:10.027
heeft 88 noten.

00:02:10.027 --> 00:02:13.535
Hoe persen we die 88 noten samen
op één notenbalk?

00:02:13.535 --> 00:02:16.162
We gebruiken een muzieksleutel.

00:02:16.162 --> 00:02:17.413
Een muzieksleutel is een raar uitziend teken

00:02:17.413 --> 00:02:18.998
aan het begin van de notenbalk

00:02:18.998 --> 00:02:20.468
en het werkt als een referentiepunt.

00:02:20.468 --> 00:02:22.332
Het laat ons zien dat een bepaalde lijn of ruimte

00:02:22.332 --> 00:02:25.606
overeenkomt met een specifieke noot 
op je instrument.

00:02:25.606 --> 00:02:27.588
Als we noten willen spelen
die niet op de notenbalk staan

00:02:27.588 --> 00:02:29.745
spelen we een beetje vals en tekenen 
wat extra lijntjes

00:02:29.745 --> 00:02:31.219
die we hulplijntjes noemen,

00:02:31.219 --> 00:02:33.100
en waar we de noten op schrijven.

00:02:33.100 --> 00:02:35.047
Als we zoveel hulplijntjes moeten tekenen,

00:02:35.047 --> 00:02:36.473
wordt het verwarrend

00:02:36.473 --> 00:02:39.622
en gebruiken we een andere muzieksleutel.

00:02:39.622 --> 00:02:42.230
Er zijn twee hoofdelementen
die de muzikant laten zien

00:02:42.230 --> 00:02:44.125
wanneer hij de noten moet spelen:

00:02:44.125 --> 00:02:45.023
het tempo

00:02:45.023 --> 00:02:46.234
en het ritme.

00:02:46.234 --> 00:02:47.987
Het tempo van een muziekstuk

00:02:47.987 --> 00:02:50.024
is op zichzelf nogal saai.

00:02:50.024 --> 00:02:51.713
Het klinkt zo.

00:02:54.173 --> 00:02:55.506
Je hoort dat het niet verandert,

00:02:55.506 --> 00:02:57.186
het tikt gewoon vrolijk mee.

00:02:57.946 --> 00:02:59.626
Het kan langzaam gaan

00:03:00.546 --> 00:03:02.490
of snel,

00:03:02.490 --> 00:03:03.821
hoe je het maar wilt.

00:03:03.821 --> 00:03:06.628
Het punt is dat net zoals de secondewijzer op de klok

00:03:06.628 --> 00:03:09.196
een minuut in zestig seconden verdeelt,

00:03:09.196 --> 00:03:12.209
waarbij elke seconde even lang is,

00:03:12.209 --> 00:03:13.998
het tempo een muziekstuk verdeelt

00:03:13.998 --> 00:03:15.504
in kleine stukjes tijd

00:03:15.504 --> 00:03:17.252
die allemaal even lang duren,

00:03:17.252 --> 00:03:18.826
de tellen.

00:03:18.826 --> 00:03:20.461
Met de vaste tellen als uitgangspunt

00:03:20.461 --> 00:03:22.100
kunnen we ritmes toevoegen aan de tonen

00:03:22.100 --> 00:03:24.366
en dat is hoe we muziek maken.

00:03:25.413 --> 00:03:27.056
Dit is een kwartnoot.

00:03:27.056 --> 00:03:28.793
Deze is vaak de basis van het ritme

00:03:28.793 --> 00:03:30.515
en is gelijk aan een tel.

00:03:30.515 --> 00:03:33.316
Dit is een halve noot en duurt twee tellen.

00:03:33.316 --> 00:03:35.437
Die hele noot hier is vier tellen,

00:03:35.437 --> 00:03:37.378
en deze kleine noten zijn achtste noten,

00:03:37.378 --> 00:03:39.261
die een halve noot waard zijn.

00:03:39.261 --> 00:03:41.985
Je denkt: "Mooi, wat betekent het eigenlijk?"

00:03:41.985 --> 00:03:42.807
Misschien heb je opgemerkt

00:03:42.807 --> 00:03:44.464
dat over de lengte van de notenbalk

00:03:44.464 --> 00:03:47.239
strepen staan die de notenbalk opsplitsen
in kleinere gedeeltes.

00:03:47.239 --> 00:03:48.949
Dat zijn de maatstrepen

00:03:48.949 --> 00:03:51.618
en elk gedeelte wordt een maat genoemd.

00:03:51.618 --> 00:03:53.465
Aan het begin van het muziekstuk,

00:03:53.465 --> 00:03:54.589
net achter de muzieksleutel

00:03:54.589 --> 00:03:56.844
wordt de maatsoort aangeduid,

00:03:56.844 --> 00:04:00.009
deze toont de muzikant
hoeveel tellen er in een maat zitten.

00:04:00.009 --> 00:04:02.178
Het geeft aan dat er twee tellen in een maat zitten,

00:04:02.178 --> 00:04:03.524
hier drie,

00:04:03.524 --> 00:04:04.325
hier vier,

00:04:04.325 --> 00:04:05.596
enzovoort.

00:04:05.596 --> 00:04:07.885
Het onderste getal geeft aan welke noot

00:04:07.885 --> 00:04:10.551
gebruikt wordt als basiseenheid voor de tel.

00:04:10.551 --> 00:04:12.512
Eén komt overeen met een hele noot,

00:04:12.512 --> 00:04:13.642
twee met een halve noot,

00:04:13.642 --> 00:04:15.940
vier met een kwartnoot

00:04:15.940 --> 00:04:17.351
en acht met een achtste noot,

00:04:17.351 --> 00:04:17.685
enzovoort.

00:04:17.685 --> 00:04:19.329
Dus deze maatsoort geeft aan

00:04:19.329 --> 00:04:22.125
dat er vier kwartnoten in elke maat zitten,

00:04:22.125 --> 00:04:22.561
een,

00:04:22.561 --> 00:04:23.038
twee,

00:04:23.038 --> 00:04:23.467
drie,

00:04:23.467 --> 00:04:24.077
vier;

00:04:24.077 --> 00:04:24.485
een,

00:04:24.485 --> 00:04:24.847
twee,

00:04:24.847 --> 00:04:25.230
drie,

00:04:25.230 --> 00:04:25.641
vier,

00:04:25.641 --> 00:04:26.950
enzovoort.

00:04:26.950 --> 00:04:28.359
Maar zoals ik al eerder zei,

00:04:28.359 --> 00:04:29.662
als we hetzelfde tempo aanhouden,

00:04:29.662 --> 00:04:31.379
wordt het nogal saai,

00:04:31.379 --> 00:04:32.863
dus vervangen we enkele kwartnoten

00:04:32.863 --> 00:04:34.913
door andere ritmes.

00:04:34.913 --> 00:04:37.148
Let op: ook al verandert het aantal noten

00:04:37.148 --> 00:04:37.997
in een maat,

00:04:37.997 --> 00:04:40.998
het aantal tellen in de maat blijft hetzelfde.

00:04:41.905 --> 00:04:45.147
Hoe klinkt onze muzikale creatie?

00:04:47.760 --> 00:04:51.076
Het klinkt niet slecht, misschien wat magertjes.

00:04:51.076 --> 00:04:52.162
Laten we een ander instrument toevoegen

00:04:52.162 --> 00:04:54.007
met zijn eigen toon en ritme.

00:04:54.435 --> 00:04:56.611
Dit klinkt als muziek.

00:04:57.903 --> 00:04:59.147
Natuurlijk moeten we oefenen

00:04:59.147 --> 00:05:00.398
om het snel te leren lezen

00:05:00.398 --> 00:05:02.316
en om ons instrument te bespelen,

00:05:02.316 --> 00:05:04.065
maar met een klein beetje tijd en geduld

00:05:04.065 --> 00:05:06.379
zou je de volgende Beethoven kunnen worden

00:05:06.379 --> 00:05:07.072
of

00:05:07.072 --> 00:05:08.484
Justin Bieber.